Duapulo ket lima a tawen calpasan dayta, nagparang ti sumaruno a pagilasinan a naipadto — ti panagsipnget ti init ken bulan. Ti nacascasdaaw unay itoy a banag isu ti apagisu a pannacatungpalna iti naitudo a tiempo. Idi agsarsarita ti Mangisalacan cadagiti adalanna idiay Olivet, calpasan ti panangsalaysayna iti napaut a tiempo ti rigat ti iglesia,—ti 1260 a tawen a panangidadanes ti kinapapa, ket no maipapan iti dayta a rigat incarina a paababaen,—ninaganna dagiti dadduma a mapasamac casangoanan ti yaayna, ket intudona ti tiempo a pannacaimatangto ti umuna cadagitoy: “Cadagita nga aldaw, inton calpasan dayta a rigat, ti init agcunemto ket ti bulan saannanto nga ited ti lawagna.”20Marcos 13:24. Dagiti 1260 nga aldaw, wenno tawen, nagturposda idi 1798. Ti panangidadanes gistay simmardeng nga entero idi adda nganngani duapulo ket lima a tawen casacbayan daytoy. Ket simmaruno itoy a panangidadanes, cas mayannurot cadagiti sao ni Cristo, ti init agsipngetto. DP 222.2
Ti Mayo 19, 1780 agtacder iti historia a cas “Aldaw a Na sipnget. ‘’ Nanipud pay idi tiempo ni Moises, awan pay panagsipnget a casta ti cacaro, casacnap, ken capautna, a nailanad. Ti nacasalaysayan toy napasamac, cas inaramid dagiti nacasacsi, isut catulad laeng dagiti sao ti Apo, nga inlanad ni mammadto a Joel, idi maicadua ribu lima gasut a tawen casacbayan ti pannacatungpalda: “Ti init agbalinto a sipnget, ket ti bulan dara, no di pay dumteng ti dackel ken nacakigkigtot nga aldaw ni Jehova. ” DP 225.1
Maysa a nacasacsi cadagiti matana met laeng nga agtaeng sadi Massachusetts castoy ti pangsalaysayanna iti napasamac DP 225.2
“Iti bigat ti init limgac iti nalawag, ngem saan nga agbayag naulpan. Dagiti ulep bimmabada, ket nupay nagbalinda a nangisit ken mangipartaan iti saan a mabayag, manipud cada-cuada kimmilap ti kimat, naguni ti gurrood, ket nagtinnag ti bassit nga arbis. Idi umadani ti las 9, dagiti ulep rimmasavda, ket nagparangda a sinan color ti suer wenno cobre, ket ti daga, ken dagiti bato, caycayo, balbalay, danum, ken tattao namalbaliw ti langada gapu itoy datdatlag ken saan a naidagaan a silaw. Cal pasan ti sumagmamano a minutos, nagsacnap ti napuscol ken nangisit nga ulep ket sinalucobanna ti entero a tangatang malacsid ti akikid a naitaraigid iti aglawlaw, ket ti casipngetna cas itay casipnget ti las 9 ti rabii no tiempo ti Verano .... DP 225.3
“Ti buteng ken danag isut nangininut a nangpunno iti pan. panunut dagiti tao. Dagiti babbai nagtacderda cadagiti rua ngan a tumangtangad iti nasipnget a buya ti daga; dagiti lallaki nagawidda manipud cadagiti trabajoda iti taltalon ; ti allawagi pinanawanna dagiti herramientasna, ti mammanday ti pandayanna, ket ti comerciante ti tiendana. Dagiti agescuela napagawidda, ket dagiti ubbing nagtarayda a nagawid a sibubuteng. Dagiti agviviaje dimmagusda iti caasitgan a balay ti away ‘Ania ngata ti umay a mapasamac?’ casta ti inintuuden ti tunggal bibig ken puso. Cas la adda maysa a baggio a nganngani tumupac iti daga, wenno cas la isu ti aldaw a panaggibusen dagiti amin a banag. DP 225.4
“Naggamitda cadagiti candela; namasgedda cadagiti apuy isuda a nagraniag a cas itay rabii no awan ti bulan iti otono..... Dagiti manoc napanda nagbatay cadagiti pagapunanda, dagiti baca nagawidda cadagiti corralda nga aguuga, dagiti tucac naggacgacda, dagiti agtaytayab kinantada dagiti cantada iti rabii, ket dagiti panniki nagtayabda. Ngem ti tao ammona a saan pay dimteng idi ti rabii.”21“The Essex Antiquarian,” Salem, Mass., April, 1899 (Vol. III No. 4, pp. 53,54). DP 226.1
Ti nacaro a sipnget ti aldaw napasarunoan, idi nganngani maysa wenno dua nga horas casangoanan ti rabii, ti panagiawag bassit ti tangatang, ket ti init nagparang, nupay napalidem pay laeng gapu iti napuscol ken nangisit nga angep. “Calpasan ti ilelennec ti init, immay manen dagiti ulep iti ngato, ket simmipnget daras.” “Ket ti kinasipnget ti rabii saan met a nacurcurang ti kinacascasdaawna ken nacabutbuteng ngem ti sipnget iti aldaw; ket nupay nganngani cabus idi, awan ti malasin a kita no awan ti tulong ti nagangtan a silaw, silaw a no kitaen manipud cadagiti carruba a balay ken sabali pay a lugar iti maysa a caadayu, nagparang a cas la sipnget ti Egipto a cas la di masarút dagiti sinamar ti silaw. ”22Thomas, Massachusetts Spy; or, American Oracle of Liberty, Vol. X, No. 473 (May 25, 1780). Kinuna ti maysa a nacasacsi iti matana met laeng itoy a buya: “Diac nabalin a di binalabala iti dayta a tiempo, a no amin ngata nga adda lawagna a bagi ditoy universo macayumutanda iti di masarút a sipnget, wenno agpúcawda a maminpinsan, castanto ti naananay a kinasipngetna. ”23Letter by Dr. Samuel Tenney, of Exeter, N. H., December, 1785 (in “Massachusetts Historical Society Collections,” 1st series, Vol. I, p. 97). Nupay limgac ti nabiit pay kimmabus a bulan iti las 9 ti dayta a rabii “awan naaramidna a pangburac iti cas la sipnget ni patay.” Calpasan ti tengngat rabii ti sipnget nagpucaw, ket ti bulan, idi a makita, nagparang a cas la dara. DP 226.2
Ni Cristo kiniddawna cadagiti taona ti panagsiputda cadagiti pagilasinan ti yaayna, ken ti panagrag-oda inton makitada dagiti pagilasinan ti umay nga Arida. “Inton dagitoy a banag mangrugida a maaramid,” kinunana, “cumitacayo ket itangadyo dagiti ululuyo, ta ti pannacasubbotyo umasidegen. ” Intudona cadagiti adalanna dagiti aguggot a cayo iti tiempo ti Verano, ket kinunana: “Inton aguggutda, makitayo ket ammoyo a dacdacayo a ti verano asidegen. Castacayo met, inton maki tayo dagitoy a máaramid, ammoenyo a ti pagarian ti Dios asidegen. ”24Lucas 21:28, 30, 31. DP 227.1
Gapu iti dayta dackel nga aldaw, ti sao ti Dios, iti capasnecan ken capagketan a sao, awisenna dagiti taona tapno agriingda iti naespirituan a turogda, ket sapulenda coma ti rupana a buyogen ti panagbabawi ken panagpacumbaba: “Puyotenyo ti tangguyob idiay Sion, ket pagunienyo ti maysa a nacadadanag iti nasantoan a bantayco; agkintayeg coma amin dagiti agnaed iti daga; ta ti aldaw ni Jehova umay, ta adda iti asidegen. ” DP 227.2
Tapno masagana ti maysa nga ili nga agtaeder iti aldaw ti Dios, masapul nga aramiden ti maysa a dackel a trabajo ti reforma. Ti Dios nakitana nga adu cadagiti agcuncuna a taona saanda nga agbangbangon iti agpaay iti agnanayon, ket iti caasina ngannganina ibaon ti maysa a damag ti pablaac tapno riingenna ida iti turogda, ket sana idalan ida nga agsagana a maipaay iti yaay ti Apo. DP 227.3
Toy a pablaac maipakita idiay Apocalipsis 14. Adtoy ti nagcatlo a damag nga iti pangngarig iwarwarragawag dagiti nailangitan nga angeles, ket sa mapasarunoan a dagus iti yaay ti Anac ti tao “tapno paraspasenna ti anien ti daga. ” Ti umuna cadagitoy a pablaac ipacdaarna ti umasideg a panangocom. Ti mammadto nakitana ti maysa nga angel a tumaytayab “iti tengnga ti langit, nga adda ipacaammona a maysa a nasayaat a damag nga agnanayon cadagiti agnaed iti rabaw ti daga, ken ti tunggal nacion ken tribu, ken pagsasao ken ili; ket cunana iti dackel a timec: agbutengcay iti Dios ket isut iccanyo ti dayaw; ta dimtengen ti horas ti panangocomna; ket agdaydayawcayo iti nangaramid iti langit ken iti daga, ken iti baybay ken dagiti ubbog dagiti danum.” 25Apoc. 14:6, 7. DP 227.4
Toy a damag masasao nga isut maysa a paset ti “nasayaat a damag nga agnanayon.” Ti trabajo a panangicasaba iti evangelio saan a naicumit cadagiti angel, no di ket naitalec cadagiti tao. Dagiti nasantoan nga angel naisaadda a mangiturong itoy a trabajo, isudat mangaywan cadagiti dackel a tignay nga agpaay iti pannacaisalacan dagiti tao; ngem ti agdama a pannacaiwarragawag ti evangelio isut araramiden dagiti adipen ni Cristo ditoy daga. DP 228.1
Saan a dagiti teologos a nagadal iti colegio ti adda panna caawatda itoy a kinapudno, ken mangiwarragawag kencuana No dagitoy a nagbantay natalecda coma ket sinukimatda dagiti Sursurat a sireregta ken binuyogan ti cararag, naammoanda coma ti tiempo ti rabii; dagiti padto imparangda coma cadacuada dagiti nganngani mapasamac. Ngem saan a casta ti inaramidda, ket ti damag naited cadagiti napacpacumbaba a tao. DP 228.2
Ni Jesus kinunana, “Magnacayo ita ta adda pay laeng ti silawyo, tapno dicay macamacam ti sipnget.”26Juan 12:35. Dagidiay nga umadayu iti silaw, nga inted ti Dios, wenno mangliway iti panangsapulda kencuana idinto nga adda iti magaw-atda, matdada iti sipnget. Ngem ti Mangisalacan kinunana: “Ti sumurot caniac, saanto a magna iti sipnget; no di ket addanto kencuana ti silaw ti biag. ”27Juan 8:12. Sinoman a mangpakinakem nga agsapul iti panangaramidna iti pagayatan ti Dios, ket sipapasnec a mangipangag iti silaw a naiteden, umawatto iti dacdackel a silaw; addanto bituen a nailangitan ti raniagna a maibaon iti casta a cararua, tapno mangidalan kencuana iti amin a pudno. DP 228.3