Ο Στέφανος ρωτήθηκε για το αν ήταν αληθινές οι εναντίον του κατηγορίες. Εκείνος άρχισε την απολογία του με καθαρή φωνή που προκαλούσε ρίγη, δονώντας την αίθουσα του δικαστηρίου. Προέβη στην εξιστόρηση της ιστορίας του εκλεκτού λαού του Θεού με λόγια που συνάρπασαν τη συνέλευση. Επέδειξε μία βαθιά γνώση της ιου δαϊκής οικονομίας και μίλησε για την πνευματική σημασία αυτής, η οποία εκδηλώθηκε μέσω του Ιησού Χριστού. Προκειμένου να αποδείξει την ορθότητα της πίστης του, άρχισε από τον Αβραάμ και προχώρησε μέχρι τον Σολομώντα, εξιστορώντας από γενεά σε γενεά τις πιο εντυπωσιακές περιπτώσεις που ήταν καταχωρημένες στην ιστορία του Ισραήλ. ΙΑ 202.4
Εξήγησε τη δική του αφοσίωση στον Θεό και στην ιουδαϊκή πίστη και απέδειξε ότι ο νόμος, με τον οποίο περίμεναν οι Ιουδαίοι να σωθούν, δεν κατόρθωσε να απαλλάξει τον Ισραήλ από την ειδωλολατρία. Συνέδεσε τον Ιησού Χριστό με ολόκληρη την εβραϊκή ιστορία. Αναφέρθηκε στην πρώτη οικοδόμηση του ναού και στα λόγια του Σολομώντα και του Ησαΐα: «Ο Ύψιστος δεν κατοικεί εν χειροποιήτοις ναοίς». «Ο ουρανός είναι θρόνος μου, και η γη υποπόδιον των ποδών μου, ποίος είναι ο οίκος, τον οποίον ηθέλετε οικοδομήσει δΓ εμέ; και ποίος είναι ο τόπος της αναπαύσεώς μου; Διότι η χειρ μου έκαμε πάντα ταύτα και έγειναν πάντα ταύτα λέγει Κύριος» (Ησ. ξς’ 1-2). Ο τόπος της ανώτερης προσκύνησης του Θεού είναι ο ουρανός. ΙΑ 203.1
Όταν ο Στέφανος έφτασε στο σημείο αυτό της ομιλίας του, έγινε ταραχή μεταξύ του λαού. Παρατηρώντας τα πρόσωπα που βρίσκονταν μπροστά του, ο κρατούμενος κατάλαβε τι τον περίμενε. Έβλεπε την αντίδραση που προκαλούσαν τα εμπνευσμένα από το Άγιο Πνεύμα λόγια του και ήξερε ότι έδινε τη μαρτυρία του για τελευταία φορά. Λίγοι είναι εκείνοι που διαβάζουν την αγόρευση του Στέφανου και την εκτιμούν όπως της αξίζει. Η περίσταση, ο χρόνος και ο τόπος πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να δοθεί η πρέπουσα σημασία στην ομιλία του. ΙΑ 203.2
Όταν συνέδεσε τον Ιησού Χριστό με τις προφητείες και μίλησε για το ναό, ο ιερέας προσποιούμενος ότι είχε καταληφθεί από αγανάκτηση, ξέσκισε τα άμφιά του. Για τον Στέφανο η χειρονομία αυτή σήμαινε ότι σύντομα η φωνή του θα σιγούσε για πάντα. Αν και βρισκόταν στη μέση της απολογίας του, τη σταμάτησε απότομα. Ξαφνικά, αλλάζοντας τη χρονολογική σειρά της εξιστόρησης που είχε ακολουθήσει, γύρισε στους εξαγριωμένους δικαστές και είπε: «Σκληροτράχηλοι και απερίτμητοι την καρδίαν και τα ώτα, σεις πάντοτε αντιφέρεσθε κατά του Πνεύματος του Αγίου, καθώς οι πατέρες σας, ούτω και σεις. Τίνα των προφητών δεν εδίωξαν οι πατέρες σας; Μάλιστα εφόνευσαν εκείνους οίτινες προκατήγγειλαν περί της ελεύσεως του Δικαίου, του οποίου σεις εγείνατε τώρα προδόται και φονείς, οίτινες ελάβετε τον νόμον εκ διαταγών αγγέλων, και δεν εφυλάξατε” (Πραξ. ζ’ 51-53). ΙΑ 203.3