او با مشیت خدا تصمیم گرفت تا از رُم دیدار کند. پاپ وعده داده بود تا تمامی کسانی را که بر زانوهای خویش بیفتند عفو کند که به راه پلۀ پیلاتوس مشهور بود. لوتر روزی این کار را انجام می داد، هنگامی که صدائی همچون تندر به او گفت، « عادل به ایمان زیست می کند! ». او با شرم و ترس همچون فنر بر روی پاهای خود ایستاد و از صحنۀ کار احمقانۀ خود گریخت. متن هرگز قدرت خود را بر جان او از دست نداد. از آن زمان او باورِ غلط خود، مبنی بر کسب رستگاری به واسطۀ اعمال بشری را واضح تر دید و ایمان دائمی به شایستگی های مسیح را الزامی دید. چشمان او گشوده شده بود و هرگز دیگر با توهمات شیطانی سیستم پاپ بسته نشد. وقتی که روی خود را از رُم بازگردانید، او قلب خویش را نیز از رُم دور کرد و از آن زمان، جدائی وسیع تر شد، تا این که او تمامی ارتباط خود را از کلیسای پاپ قطع نمود. DR 310.3
لوتر پس از بازگشت از رُم، درجۀ دکترای الهیات را از دانشگاه ویتنبرگ دریافت نمود. حال او در کتابخانه بود تا خود را بیش از پیش وقف کلام مقدسی نماید که آن را دوست می داشت. او سوگند یاد کرده بود تا با دقت مطالعه نموده و با وفاداری کلام خدا را موعظه نماید، نه از گفتار و عقاید سیستم پاپ که تمامی روزهای زندگی اش را گرفته بود. او بیش از این یک راهب یا یک استاد نبود، بلکه یک طلایه دار مجاز کتاب مقدس بود. او به عنوان یک شبان فراخوانده شده بود تا گوسفندان خدا را غذا بدهد، که گرسنه و تشنۀ حقیقت بودند. او با عزم اعلام نمود که مسیحیان نباید هیچ اصول اعتقادی را به جز آنچه که در کلام مقدس است بپذیرند. این حرف ها به برتری سیستم پاپ ضربه ای وارد ساخت. سخنان او شامل اصول حیاتی اصلاحات بودند. DR 310.4
لوتر حالا به عنوان قهرمان حقیقت، شجاعانه کار خود را شروع کرده بود. صدای او از منبر با هشدارهای جدی شنیده می شد. او در مقابل مردم ویژگی های موهن گناه را قرار داد و به آنان تعلیم داد که برای انسان غیر ممکن است تا با کارهای خود تقصیرات خود را تقلیل بدهد یا از مجازات آن بگریزد. هیچ چیز به غیر از توبه و بازگشت به خدا و ایمان به مسیح نمی تواند گناهکار را نجات دهد. فیض مسیح نمی تواند خریده شود؛ بلکه فیض هدیه ای رایگان است. او به مردم اندرز داد که بلیت یا براتِ آمرزش گناهان را خریداری نکنند بلکه با ایمان به رهایی دهندۀ مصلوب نگاه کنند. او تجربۀ دردناک خود را نقل نمود که به عبث با رنج کشیدن و ریاضت در پی تامین رستگاری بود و به شنودگان خود اطمینان داد که با دوری جستن از خود و ایمان به مسیح بود که توانست به آرامش و شادی دست یابد. DR 311.1
تعالیم لوتر توجه اذهان اندیشمند را در سرتاسر آلمان به خود جلب نمود. او از خطابه ها و نوشته های خود پرتوهای نوری را ساطع نمود که هزاران نفر را بیدار و روشنفکر نمود. ایمان زنده جای خود را به تشریفات مرده ای داد که کلیسا برای سالیان طولانی به آن چسبیده بود. مردم هر روز اطمینان خود را به خرافات کلیسای روم از دست می دادند. موانع تعصب به کنار زده شد. کلام خدا که به موجب آن لوتر هر اصول اعتقادی و ادعایی را محک زد، مانند شمشیر دو لبه بود که قلب های مردم را می شکافت. در هر کجا چنین گرسنگی و تشنگی برای عدالت در طول اعصار هرگز دیده نشده بود. چشمان مردم تا آن زمان به تشریفات بشری و منجی بشری دوخته شده بود ولی حال با توبه و ایمان به مسیح که مصلوب شده بود می نگریست. DR 311.2
نوشته های اصلاح گر و اصول اعتقادی او به هر ملتی در دنیای مسیحیت تعمیم داده شد. کار در سوئیس و هلند منتشر گردید. نسخه های نگارش های او در مسیر فرانسه و اسپانیا قرار داشت. تعالیم او در انگلستان به عنوان کلام حیات دریافت شد. حقیقت به بلژیک و ایتالیا نیز راه یافت. هزاران نفر از رخوت مرگ گونۀ خود به شادی و امید یک زندگی ایمانی بیدار شده بودند. DR 311.3