Ang Madulum nga Adlaw

Sang mga duha ka pulo kag lima ka tuig sang olihi nagpahayag ang madason nga talandaan nga nasambit sa tagna, ang pagdulum sang adlaw kag bulan. Ang nagapatingala pagid sa iya amo ang kamatuuran nga ang dag-on sang iya katumanan nasugid sing sibu. Sa mga pagsugilanon sang Manluluwas sa iya mga disipolos sa bukid sang Olibo, sa tapus niya mapangasoy ang malawig nga pagtilaw sa iglesia, —ang 1260 ka mga tuig sang paghingabut sang papanhon sa mga tinawo sang Dios, nga nahanungud sa iya nagsaad Sia nga pagapalip-oton ang kangitngitan, —nagsambit Sia sang mga magauna sa Iya pagkari, kag magtangdu sang dag-on kon sano makita ang nahauna sini sa ila: “Apang sadto nga mga adlaw, sa tapus yadto nga kangitngitan, ang adlaw madulum, kag ang bulan indi maghatag sang iya kapawa.”^{*Markos 13:24.} Ang 1260 ka mga adlaw okon tuig, natapus sang 1798. Sang mga duha ka pulo kag lima ka tuig sa wala pa ini, ang paghingabut maapit-apit na lang matapus. Sa tapus sining paghingabut, suno sa mga pulong ni Kristo, magadulum ang adlaw.AP 229.1

Ang Mayo 19, 1780, nagatindug sa historia nga “Ang Madulum nga Adlaw” (El Dia Obscuro). Kutub sa panagon ni Moises wala sing dag-on nga nakadulum nga makaangay ang iya kapit-ipit, kalaparon, kag kalawigon, nga nasidat. Ang kasaysayan sini nga hitabu subung nga ginasugid sang mga nakakita, isa lamang ka tingug sang pulong sang Dios, nga nasulat ni manalagna'ng Joel, sang mga duha ka pulo kag lima ka gatus ka mga tuig sa wala pa ang iya katumanan: “Ang adlaw magabaylo sa mga kadudulman, kag ang bulan sa dugo, sa wala pa mag-abut ang adlaw ni Jehoba, nga daku kag makakulugmat.” Joel 2:31.AP 229.2

Ang isa ka saksi nga nakakita sa Massachusetts nagpangasoy sang hitabu sa masunod:AP 230.1

“Sang aga nagsubang ang adlaw sing masiga, apang wala lamang madugay. Ang gal-um nagnubu, kag hinali lamang mag-itum kag nagapahayag nga daw sa magaabut ang kalainan, nagpalangilat, nagpanaguub, kag nagpanalithi. Sa nagahinaka sa las nueve ang oras, ang gal -ura nagnipis, kag may dagway sang saway, kag ang duta, ang mga dalipi, ang mga kakahuyan, ang mga pamalay, ang tubig, ang mga tawo nagbalalhin bangud sining kalatingalahan, kag dili dutan-on nga kapawa. Sang mga pila ka minutos sang olihi, ang madamul kag maitum nga gal-um nagtabon sang bug-os nga langit lawas lamang ang isa ka diutay nga bahin sa gindut-an, kag madulum sia kaangay sang sa las 9 ang oras sa gab-i sa tingadlaw. ...AP 230.2

“Kahadluk, kakulba, kag katingala nag-amat puno sa painoino sang mga tawo. Ang mga babae naggalawa sa ganhaan, kag maglalantaw sa madulum nga kabakuloran; ang mga lalaki nagpalauli gikan sa ila mga uma, ang mga panday nagbiliya sang ila mga galamiton, ang mga panday sa salsalon sang ila palamandayan, ang mga komersiante sang ila mga tiendahan. Ang mga eskuelahan ginpanakpan, kag ang mga kabataan nagpalauli nga nagakulurog. Ang mga nagapalanlakatan nagpalahuway sa mga kamalig sa uma nga ila malapitan. ‘Ano ang magaabut?' ang pamangkot sang tagsatagsa ka bibig kag tagiposoon. Kaangay abi nga ang isa ka bagyo magasilhig sa duta, okon daw kaangay sia sang adlaw sang pagtapus sang tanan nga butang.AP 230.3

“Ang mga tawo nagsinindi sang kandila; ang dapog gindabokan sing kalayo ang nagdabdab kaangay sa wala sing bulan ang gab-i. Ang mga manok naghalapon sa ila mga hululonan kag nagtololog, ang mga baka nagtilipon gikan sa ila buhian kag mag-inima, ang mga paka naghinuni, ang mga pispis nagkalanta saug ila mga alambahanon sa kagab-ihon, kag ang mga kabug naglinupad. Apang ang mga tawo nakahibalo nga wala pa mag-abut ang kagab-ihon.”^{*“The Essex Antiquarian,” Salem, Mass. Abril 1899. Vol 3 No. 4. p. 53, 54.}AP 230.4

Ang tama nga kadulum sang adlaw dinasunan sang matulutin-awa nga langit, sang mga isa okon duha pa ka oras kag magsirum, kag ang adlaw nagpahayag, bisan nga ginadulman gihapon sia sang maitum kag madamul nga lipoop. “Sa tapus sang pagsalup sang adlaw, ang gal-um nagpahayag liwan, kag nagtubu sia sing madulum sa labi ka dali.” “Ang kadulum sadto nga gab-i dili man kinaugali kag ginkahadlukan sing daku sang mga tawo subung sa sadtong sa adlaw; wala sapayan nga ang bulan maapit-apit na mabilog, wala sing butang nga makilala kon wala sing suga, nga ini kon tan-awon mo sa kaingod nga pamalay kag sa iban nga dung sa malayo, daw kaangay sang pagdulum sa Egipto nga daw sa dili malapusan sang kasilaw.”^{*Thomas, “Massachusetts Spy; or American Oracle of Liberty” Vol. 10, No. 472 Mayo 25, 1780.} Ang siling sang isa nga nakakita sini nga talan-awon: “Naghunahuna ako sadto, nga kon ang tanan nga may kapawa sa langit nalipnan sa dili malapus nga kadulum, okon ginpanguha sa pagpadayon, ang kadulum dili maglabi ka himpit.”^{*Letter by Dr. Samuel Tenny of Exeter, N. H. Dec. 1785. in Massachussetts Historical Society Collection first series, Vol. 1, p. 92.} Bisan nga sang las 9 ang oras sadto nga gab-i nagsubang ang bag-o nabilog nga bulan, “wala gid sia sing diutay nga nabulig sa pagpanas sang kadulum nga kaangay sang landong sang kamatayon.” Sa tapus sang tunga'ng gab-i nadula ang kadulum, kag ang bulan, sang puma hayag anay sing una, nagpakita kaangay sang dugo.AP 233.1

Si Kristo nagsugo sa Iya mga tinawo sa pagbantay sa mga tandaan sang Iya pagkari, kag magkinalipay sang makita nila ang tandaan sang ila nagapakari nga Hari. “Kon magsugod sa pagkahanabu ini nga butang,” ang siling Niya, “magtaladlong kamo, kag bayawon ang inyo olo; kay nagapalapit ang pagpanubus sa inyo.” Gintudlo niya ang iya mga sumulonod sa nagapanlumbay nga kalioy sa tingulanon, kag magsiling: “Kon makita ninyo nga nagapanlumbay, na nasayoran ninyo tungud sa inyo kaugalingon, nga yara malapit na ang tingadlaw. Subung man kamo, kon inyo makita nga nagakalahanabu ini nga mga butang, pagasayoron ninyo nga malapit ang ginharian sang Dios.” Lukas 21:28, 30, 31.AP 233.2

Sa pagpanan-aw sinang daku nga adlaw ang pulong sang Dios, sa labing solemne kag makabalatiag nga mga pulong, nagatawag sa iya mga tinawo sa pagmata gikan sa ila pagkalatulog espiritubanon, kag pangita-on ang iya nawong nga may paghinulsol kag pagpaubus: “Palatunog kamo sing budyong sa Sion, kag magsilinggit kamo sa bukid sang akon pagkabalaan; magkulurog ang tanan nga mga pumuluyo sang duta, kay nagaabut ang adlaw ni Jehoba, hoo malapit sia.” Joel 2:1.AP 234.1

Agud sa pag-aman sang isa ka tinawo sa pagtindug sa adlaw sang Ginoo, isa ka daku nga buluhaton sa pagliwan ang dapat himoon. Nakit-an sang Dios nga madamu sang Iya mga nagapakatomoloo wala magatukod nga sa mga ginbarian sang langit, kag sa Iya daku nga kalooy buut sia sa pagpadala sing isa ka balita sa pagpaaman sa pagpamata sa ila sa ila katulogon, kag idul-ong sila sa pagpakahanda sa pagkari sang Ginoo.AP 234.2

Ini nga pag-aman ginpahayag sa Bugna 14: Yari ang tatlo ka balita nga ginapahayag nga ginabantala sang tatlo ka mga angeles, kag ginsundan gilayon sang pagkari sang anak sang tawo “sa pagtipon sang inani sa kalibutan.” Ang na hauna sini nga mga paaman nagabantala sang pag-abut sang paghukum. Ang manalagna nakakita sang isa ka manugtunda nga nagalupad “sa katung-anan sang langit, nga may walay katapusan nga Maayong Balita nga inugbantala sa mga nagapuluyo sa duta, kag sa bug-os nga kabanwaanan, kag kabikahan, kag pamulong, kag katawohan, nga nagasiling sa mataas nga tingug: Pagkahadlukan ninyo ang Dios, kag ighatag ninyo sa iya ang himaya; kay nag-abut na ang oras sang iya paghukum; kag pagsimbahon ninyo ang naghimo sang langit kag sang duta, kag sang dagat, kag mga tuburan sang mga tubig.” Bugna 14:6, 7.AP 234.3

Ini nga balita ginahambal nga bahin sang “walay katubtuban nga Maayong Balita.” Ang buluhaton sa pagbantala sang Maayong Balita wala mahatag sa mga manugtunda kondi gintulin sa mga tawo. Ang mga balaan nga Manugtunda gingamit sa pagmandu sa sini nga buluhaton, yara ginsalig sa ila ang daku nga buluhaton nga sa kaluwasan sang mga tawo; apang ang pagbantala gid sang balita ginahimo sang mga alagad ni Kristo sa duta.AP 235.1

Dili mga mangin-alamon nga teologo ang may paghangup sini nga kamatuuran, kag nagbalantala sa iya. Kon ini nga mga tawo nagmatutum nga mga bantay, nga nagausisa sang Kasulatan nga may kapisan kag pangamuyo, nahibaloan nila ang pag-abut sang gab-i; ang mga tagna nagbulukas kunta sa ila sang mga hitabu nga magakalahanabu. Apang wala sila magkuha sini nga buluhaton, kag ang balita ginhatag sa mga kubus nga mga tawo.AP 235.2

Si Jesus nagsiling, “Lalakat kamo sa may kapawa pa kamo, agud nga indi kamo paglipaton sang kadudulman.” Juan 12:35. Yadtong magaliliso gikan sa kapawa nga ginhatag sang Dios sa ila, okon magpabiyabiya sa pag-usisa sa iya sang madangatan pa nila, mabilin sa kadudulman. Apang ang Manluluwas nagsiling, “Ang magsunod sa akon, indi magalakat sa kadudulman kondi nga may kapawa sang kabuhi.” Juan 8:12. Ang bisan sin-o nga may isa ka tuyo sa pagpangita sa paghimo sang kabubut-on sang Dios, nga nagabaton sing hanuut sang kapawa nga nahatag na sa iya, magabaton pagid sing labi nga kapawa; sa sina nga kalag ang bitoon nga may kasilaw nga langitnon pagaipadala, sa pagtuytuy sa iya sa tanan nga kamatuuran.AP 235.3