Ang Ekskomonyon
Kana mao ang makalilisang nga kagubut sa reformacion. Sa ginatus nga mga katuigan ang silot sa Roma nga ekskomunyon nagpalisang sa mga gamhanang mga hari; nagpuno sa mga gamhanang emperio sa tunglo sa kalaglagan. Kadtong bisan kinsa nga kapahamtangan niining silota, ginaila sa kadaghanan nga kahadlokan ug makalilisang kaayo; sila giputol gikan sa pagpakigkauban sa ilang isigkaingon, ug ginapakahimo sila nga mga tulisan ginapangita aron pohoon.ADA 128.3
Si Lutero dili buta mahatungud sa mga kasamok nga haduol na moboto kaniya; apan siya nagtindog nga malig-on nagsalig kang Kristo ingon nga iyang salipdanan ug kalasag. Uban sa pagtoo ug kaisug sa pagkasinakit siya misulat: Kon unsa ang mahitabo wala ako mahibalo, bisan maninguha ako sa pagkahibalo: . . . Tuguti nga ang hampak madayag, bisan pa wala akoy kahadlok. Bisan ngani nga kon ang dahon mahulog, kana pagbuot sa atong Amahan. Unsa kadaku ang pagbantay Niya kanato! Maoy usa ka diutayng butang nga mamatay kita alang sa Pulong, sanglit ang Pulong nga nahimong unod sa iyang kaugalingon namatay. Kon kita mamatay kauban Niya, mabuhi kita kauban Niya; ug sa pag-agi bisan sa Iyang giagian kaniadto, makauban kita Kaniya bisan asa Siya ug magpuyo sa walay katapusan.”ADA 128.4
Sa paghiabut sa bula papanhon kang Lutero, siya miingon: “Akong tamayon ug gubaton kini, sanglit dili diosnon, bakak, . . . si Kristo mao ang gidaut niini . . . Malipayon ako sa pag-antus niining kadaut alang sa maayong buhat. Nakabaton na ako ug dakung kagawasan sa akong kasingkasing; kay sa katapusan hibaloan ko nga ang papa mao ang antikristo, ug nga ang iyang trono mao ang trono sa yawa.”ADA 129.1
Ang sugo nga gikan sa Roma adunay daku gisangputan. Ang bilanggoan, ang pagsakit, ug ang espada mao ang gigamit nga hinagiban sa pagpugos sa pagpasugut. Ang mga maluya ug ang mga matuhotuhoon nanagkurug sa atubangan sa sugo sa papa; ug samtang ang kadaghanan nagkalooy kang Lutero, daghan usab nagbati nga ang kinabuhi mahal ra kaayo nga igahalad alang sa buhat sa reformacion. Ang tanang butang daw nagpaila nga ang buhat sa reformacion mamatapus na.ADA 129.2
Bisan pa dili kay dili diyutayng pakigbisug sa iyang ka¬ugalingon nga si Lutero naghunahuna sa katapusan sa pagbulag sa iglesia. Niadtong panahona siya nagsulat: Ako nagbati sa hilabihang kalisud sa matag adlaw kong unsaon sa paghiklin sa mga duhaduha nga nadawat sukad pa sa pagkabata. Oh daw unsa ang kasakit nga akong gibati, bisan ang mga Kasulatan ania sa akong kiliran, sa pagpamatarung kanako sa pagtindog nga usa ra sa pagbatok sa papa, ug sa pagila kaniya ingon nga antikristo! Unsa ang kagul-anan sa akong kasingkasing! Makapila ako magpangotana sa akong kaugalingon nianang mapait nga pangotana sa kanunay anaa sa mga ngabil sa mga papista: ‘Ikaw ba lamang usara ang maalam? Ang tanan nasayop ba kaha? Unsa kini kon human ning tanan ikaw lamang hinoon ang nasayop, ug ikaw maoy nagpa-angin sa daghang mga kalag sa kasaypanan, unya kinsa ang silotan sa walay katapusan?’ Kini mao ang akong pagpakig-away sa akong kaugalingon ug kang Satanas, hangtud nga si Kristo, tungud sa Iyang pulong dili masayop, nagpalig-on sa akong kasingkasing batok niining mga duhaduha.”ADA 129.3
Ang papa naghulga kang Lutero sa pag-ekskomulgar kon siya dili mosibug, ug unya ang hulga natuman. Ang bag-ong kasugoan nakita, nga nagpahayag sa hingpit nga pagbulag ni Lutero sa iglesia sa Roma, nagsumbong kaniya ingon nga tinunglo sa langit, ug naglakip sa silot sa tanang mga nanagdawat sa iyang mga doktrina. Ang dakung panagbangga nasugdan na.ADA 130.1
Ang kabatokan mao ang kapalaran sa tanan nga ginagawi sa Dios sa pagpahayag sa kamatuoran ilabina niadtong mga panahona. Dunay kamatuoran sa panahon ni Lutero,— ang kamatuoran niadtong panahona nga hinungdanon gayud kaayo; adunay kamatuoran sa iglesia usab karon. Bisan kinsa kadtong nagbuhat sa mga butang nga kauyon sa Iyang kabubut-on adunay kahimuot sa pagpahaluna sa mga tawo sa ilalum sa mga nagkalainlaing higayon, ug sa pagsugo kanila sa mga katungdanan nga sibu sa mga panahon nga ilang ginakabuhian ug sa ilalum sa mga kahimtang sa ilang nahalunaan. Kon sila magpakamahal sa kahayag nga gihatag kanila, ang halapad pa nga kamatuoran pagaablihan sa ilang atubangan. Apan ang kamatuoran karon dili labaw nga gipaninguha sa kadaghanan kay sa mga papista nga mibatok kang Lutero. Adunay samang batasan sa pagdawat sa mga teoriya ug tradisyon sa mga tawo inay sa pulong sa Dios ingon sa unang mga panahon. Bisan kinsa nga magpahayag sa kamatuoran ning panahona dili magdahum nga pagadawaton siya labaw pa kay sa nanghiunang mga reformador. Ang dakung away sa kamatuoran ug sa kasaypayan, ni Kristo ug ni Satanas, magakadugang ang kainit hangtud sa katapusan sa kasaysayan ning kalibutan.ADA 130.2
Si Jesus miingon sa Iyang mga tinon-an: “Kon kamo iya sa kalibutan, ang kalibutan mahigugma sa iya; apan kay kamo dili iya sa kalibutan, kondili pinili ko kamo sa kalibutan, tu¬ngud niini ang kalibutan nagadumot kaninyo. Maghinumdum kamo sa pulong nga akong giingon kaninyo: Ang olipon dili labaw sa iyang ginoo. Kon gilutos ako nila, pagalutoson usab nila kamo: Kon sila nagbantay sa akong pulong ang inyo pagabantayan usab nila.” Ug sa laing bahin ang Ginoo nagapahayag sa matin-aw gayud: “Alaut kamo, kon ang tanan nga mga tawo managsulti sa maayo kaninyo! Kay mao man kini ang gibuhat sa ilang mga ginikanan sa mga balcakong mga manalagna. ” Ang espiritu sa kalibutan dili labaw ang pag-uyon sa espiritu ni Kristo karong adlawa kay sa unang mga panahon; ug kadtong nagwali sa pulong sa Dios sa iyang kaputli dili pagadawaton nga labaw kay sa kaniadto. Ang mga panagway sa pagbatok sa kamatuoran tingali mabalhin, ang panag-away dili kaayo madayag kay labi man nga malalangon; apan ang sama nga panag-away magapadayon, ug mamakita hangtud sa panahon sa katapusan.ADA 131.1