Sa Atubangan sa Hukmanan
Sa pag-abut niya sa Worms may dakung pundok nga nanaghuot sa ganghaan aron sa pagpahalipay sa iyang pag-abut. Wala pay ingon kadaku nga nagakatigum sa pagtabo sa emperador, sa iyang kaugalingon.ADA 135.3
Ang mga papista wala gayud magtoo nga si Lutero nagpaninguha sa pagpakita sa Worms, ug ang iyang pag-abut nakapuno kanila sa kalagut. Ang emperador sa dihadiha nagtawag dayon sa iyang mga magtatambag kon unsang buhata ang padayonon. Usa sa mga obispo, hugot nga papista, nagingon “Kami daan nga nagapakitambag alang ning butanga. Himoa ang imong harianong kahalangdon sa pagpahilayo niining tawohana, sa labing madali. Dili ba si Segismundo ang nagpasunog kang Juan Huss? Kita dili mapugos sa paghatag ó pagbantay sa walay kabilinggang kahimtang nianang erehes.” “Dili, miingon ang emperador; “Kinahanglan tumanon nato ang atong mga saad.” Tungud niana nagakauyon sila nga ang Reforma¬dor pamati-on.ADA 135.4
Sa misunod nga adlaw, si Lutero gipatawag aron sa pagatubang sa hukmanan. Ang usa ka opisyal sa ginharian maoy gitudlo sa pagdala kaniya sa hawanan sa kadaghanan; bisan pa may kalisod siya miabut sa maong dapit. Ang tagsatagsa ka dalan napuno sa mga tumatan-aw, nga nagpaninguha sa pagtanaw sa monhe nga nagapakatakus sa pagbatok sa gahum sa papa.ADA 136.1
Unya dayon si Lutero mitindog sa atubangan sa kadagha¬nan. Ang emperador mao ang naglingkod sa trono. Siya ginalibutan sa mga dungganang tawo sa ginharian. Wala pa ing sama nga katawohan nga mipakita nianang labing daku nga ka¬tiguman sukad masukad, nga si Martin Lutero miatubang aron pagtubag sa iyang pagtoo. “Kining pagatubanga sa iyang ka¬ugalingon mao ang timaan sa pagdaug batok sa papa. Ang papa nagsilot sa tawo, ug siya karon magatindog sa atubangan sa hukmanan, nga pinaagi ning buhata, nagpahamutang sa iyang kaugalingon sa itaas sa papa. Ang papa nagbutang kaniya sa ilalum sa usa ka balaod, sa pagputol kaniya gikan sa tawohanong katilingban; ug bisan pa siya gipaatubang sa talahurong pinulongan, ug gidawat sa labing bililhong tigum sa kalibutan. Ang papa nagsilot kaniya sa walay katapusang paghilom, ug siya dayon na unta nga mosulti sa atubangan sa libo ka libo nga mahigugmaon sa pagpatalinghug nga nadala gikan sa halayong dapit sa ka-Kristianosan. Ang dakung pag-alsa nahimo tungud lamang sa paninguha ni Lutero. Ang Roma nagausus sa iyang lingkoranan, ug ang tingug sa monhe mao ang nakapaubos kaniya.”ADA 136.2
Si Lutero gidala sa atubangan sa trono sa emperador. Ang halalom nga kahilom maoy naghari sa daghan nga nanagtigum. Unya ang usa ka harianong opisyal sa lungsud mitindog, ug nagtudlo sa tinigum nga mga sinulat ni Lutero, naghangyo nga ang Reformador magtubag sa duha ka pangotana,—Kon ilhon ba niya nga kadto sila iya, ug iya ba nga isibug ang hunahuna nga iya nang gisugdan. Sa pagkahuman na pagbasa sa tanang ngalan sa mga basahon, si Lutero mitubag nga alang sa nahauna nga pangotana, miangkon siya nga kadtong mga basahona iya. “Ug alang sa ikaduha,” siya nagingon, “sa pagtan-aw nga kana mao ang pangotana sa pagtoo ug sa kaluwasan sa kalag, ug nga ang pulong sa Dios, mao ang labing daku ug labing bililhon nga bahandi bisan sa langit kun sa yuta, kini makapahimuot, ako dili maulaw sa pagtubag sa pupanapion. Tingali makapamatuod ako diotay kay sa gikinahanglan sa maong higayon, ó kon labaw sa gikinahanglan sa kamatuoran, ug busa sala batok niining mga pulong ni Kristo: ‘Apan bisan kinsa nga igalimod niya Ako sa atubangan sa mga tawo, igalimod Ko usab siya sa atubangan sa Akong Amahan nga anaa sa mga langit.’ Tungud niining katarungana naghangyo ako sa makagagahum nga punoan, uban sa dakung pagpaubos, nga hatagan unta ako sa panahon aron nga makatubag ako sa walay pagpakasala sa pulong sa Dios.”ADA 136.3
Sa sunod nga adlaw kinahanglan siya moatubang sa pagha¬tag sa iyang katapusang tubag. Niadtong panahona ang iyang kasingkasing hikulbaan samtang nagpalandung siya sa mga gahum nga nagkatipon sa pagbaton sa kamatuoran. Ang iyang pagtoo naluya; kahadlok ug pagkurog miabut kaniya, ug ang kakuyaw nagdaug kaniya. Daghanan ang katalagman diha sa iyang atubangan; ang iyang mga kaaway daw hapit na makadaug, ug ang gahum sa kangitngit maoy mohari. Mga kagulanan nagpaibabaw kaniya, ug daw magapahimulag kaniya sa Dios. Nagpangandoy siya sa katino-an nga ang Ginoo sa mga kasundalohan maguban kaniya. Tungud sa kasubo sa espiritu mihapa siya sa yuta, ug mituaw nianang paghilak nga nakawataswatas sa kasingkasing nga walay kinsa nga makapasabut kon dili ang Dios lamang.ADA 137.1
“Oh makagagahum ug walay katapusang Dios.” siya nagampo, “unsa ang pagkamakalilisang ning kalibutan! Tan-awa, nagabuka siya sa iyang baba sa paglamoy kanako, ug pagkadiotay sa pagsalig ko Kanimo . . . Kon anaa lamang ang akong pasalig ning kalibutan, ang tanan nahuman na . . . Ang akong katapusan oras miabut, ang akong silot gipakanaug na . . . O Dios, tabangi ako batok sa tibuok nga kaalam sa kalibutan. Himoa kini . . . Ikaw lamang . . . kay kini dili akong buhat, apan Imo. Wala akoy mahimo dinhi, walay ika-asdang alang niining mga maalam sa kalibutan . . Apan ang bulohaton Imo, . . ug siya matarung ug walay katapusan nga bulohaton. O Dios tabangi ako! Matinumanon ug walay pagkabalhin nga Dios, nga walay tawo nga gibutangan ko sa akong pagsalig . . . Ang tanang nga anaa sa tawo walay seguro; ang tanan nga gikan sa tawo mahulog . . . . Ikaw nagpili kanako niining buhat a . . . Tindog sa akong kilid, alang lamang sa Imong hinigugmang Anak nga si Kristo Jesus nga mao ang akong salipdanan, akong kalasag, ug malig-on nga dalangpanan kuta. ”ADA 137.2
Ang diosnong kabubut-on nakapahimo sa pagpaila kang Lutero sa Iyang katalagman, aron nga dili siya magsalig sa iyang kaugalingong kusog, ug modasmag nga binuta-an ngadto sa kadautan. Bisan pa kana dili mao ang kahadlok nga kaugalingon nga pag-antus, pagkahadlok sa kasakit o kamatayon, nga sa ingon nga moabut dihadiha, nga nakapalisang kaniya uban sa kahadlok. Siya miabut na sa pagsulay, ug mibati siya sa pagkadili niya takus sa pag-atubang niini. Tungud sa iyang kaluyahon tingali unya ang kamatuoran maga-antus sa kapildihan. Dili lamang sa iyang kaugalingon nga kaayohan, apan sa kadaugan sa maayong balita nga siya nagapakigbisug uban sa Dios.ADA 138.1
Ang hingpit nga pagka walay kusog niya, ang iyang pag-too napalig-on kang Kristo, ang makagagahum nga Manlulu was. Siya nalig-on sa pasalig nga dili siya lamang usa ra ang mopakita sa katiguman. Ang kalinaw nahiuli sa iyang kalag, ug siya nagmalipayon nga gitugotan sa pagpahitaas sa pulong sa Dios sa atubangan sa mga punoan sa nasud.ADA 138.2
Sa pagdala na usab kaniya sa atubangan sa hukmanan. ang iyang panagway walay diotayng kahadlok o kaulaw. Ma- linaw ug makigdaiton, apan daku ang kaisug ug kahalangdon, siya mitindog ingon nga saksi sa Dios sa taliwala sa mga kadagkuan sa yuta. Ang harianong punoan karon naghangyo sa iyang hunahuna kon siya nagatinguha ba sa pagsibug sa iyang pagtulon-an. Si Lutero naghimo sa iyang tubag sa pagbuot ug sa mapinaubsanon nga tingug, sa walay pagpugos ug kasakit. Ang iyang pamatasan maoy labi ug matinahuron; apan siya nagpakita pagsalig ug kalipay nga nakapahibulong sa katilingban sa mga tawo.ADA 138.3
“Labing malinawong emperador, mga halangdong mga prin¬cipe, maloloy-on mga ginoo,” nagingon si Lutero, “Ako nag¬pakita sa atubangan ninyo ning adlawa, sa pagtuman sa sugo gihatag kanako kagahapon, ug tungud sa kalooy sa Dios ako magpamatuod sa inyong harianong atubangan ug sa bililhon kahitas-an sa pagpatalinghug nga malipayon sa paglaban sa bu-hat nga ako nagtoo gayud nga matarung ug matuod. Kon. Pina-agi sa pagkawalay kaalam, akong malapas ang naandam ug mga paagi sa hukmanan, ako naghangyo kaninyo sa pagpasaylo kanako; kay wala ako magtubo sa mga palasyo sa mga hari, apan sa kamingawan sa konbento.”ADA 139.1
Unya sa pagpadayon sa hulusayon, siya nagpahayag nga ang iyang pinatik nga buhat dili ang tanan samang kinaiya. Sa uban nagasaysay siya sa pagtoo ug maayong buhat, ug bisan ang iyang mga kaaway nagingon nga kana dili makadaut apan mapuslanon. Ang pagsibug kanila mao ang pagdaut sa kama-tuoran nga gisugid sa tanang mga sakop. Ang ikaduhang sari sa sinulat nagapahayag sa kahugawan ug kalapasan sa papado. Sa pagbadlong nining buhata makapalig-on sa pagkamalupigon sa Roma, ug maga-abli sa halapad nga ganghaan sa ka¬daghanan ug sa dakung pagpuangod. Sa ikatulong sari sa iyang mga basahon siya nagsaway sa tagsatagsa nga naglaban sa kadautan. Mahitungud niini siya nagsulti sa dayag nga siya la¬bing nasuko labao kay sa kaangayan. Siya wala magpahayag nga luwas gikan sa sayop; apan bisan pa kining mga basahona dili siya makabakwi, kay nianang paagiha makapalig-on sa ka- away sa kamatuoran, ug sila makakuha ug higayon sa pagdaugdaug sa mga tawo sa Dios sa labi pa nga daku nga kabangis.ADA 139.2
“Ako maoy usa lamang ka tawo, ug dili Dios,” siya mipadayon; “Ako maglaban sa akong kaugalingon ingon sa gihimo ni Kristo: “Kun nakasulti ako dautan, pamatud-i ang dautan.” . . Tungod sa kalooy sa Dios, ako magahangyo kaninyo, labing malinawon nga emperador, ug kamo, labi nga halangdong mga principe, ug ang tanang mga tawo sa bisan unsa ang kahimtang, sa pagprueba sa mga sinulat sa mga manalagna ug sa mga apostoles nga ako nakasala. Karon inig kahibalo niini, akong isibug ang tanang sayop, ug mao ang unang mogunit sa akong mga basahon ug ilabay sila ngadto sa kalayo.ADA 140.1
Si Lutero nagsulti sa inaleman; gihangyo siya karon sa pagpabalik sa pagsulti sa Latin. Bisan pagmaluya na siya sa una niyang pakigpulong, siya misugot, ug misulti siya pagusab, sa mao gihapong matin-aw ug kusog ingon sa una. Ang pagmando sa Dios maoy naghimo ning butanga. Ang mga salabutan sa kadaghan ang mga principe nabutaan sa mga sayop ug pagkamatuhutuhu-on nga sa unang pakigpulong wala nila makita ang gahum sa katarungan ni Lutero; apan ang pagbalik nakahimo kanila sa pagsabut sa mahayag sa lmnahuna nga gipasabut.ADA 140.2
Kadtong magahi nga nanagtak-up sa ilang mga mata sa kahayag ug naghunahuna gayud sa dili pagtoo sa kamatuoran, naglagut gayud tungud sa gahum sa mga pulong ni Lutero. Sa pagkahuman niyag sulti ang mamumulong nianang tiguma nagsulti nga nasuko. “Wala ikaw makatubag sa akong pangutana kanimo. . . . Kinahanglan ikaw magtubag sa matin-aw ug hamubo . . Mosibug kaba kon dili ba?”ADA 140.3
Ang Reformador mitubag: “Sanglit ang imong labing malinawon nga kahalangdon ug ang imong hataas nga pagkamakagagahum nagkinahanglan kanako sa matin-aw, masayon, ug hamubo nga tubag, ako magahatag kanimo usa, ug mao kini: ako dili makapasakop sa akong pagtoo ni sa papa o sa mga katiguman, tungud kay klaro ingon sa adlaw nga sila sa kanunay nagpakasala ug nagsinupakay ang usa. Samtang dili ako makabig pinaagi sa pagpamatuod sa kasulatan o sa labi gayud nga matin-aw nga pangatarungan, samtang nga dili malukmay sa mga pahayag nga gipopo, ug samtang sila sa ingon niini magahatag sa akong hunahuna nga nabugkos sa pulong sa Dios, ako dili ug ili gayud mosibug, kay peligroso sa Kristohanon sa psgsulti batok sa iyang salabutan sa pagila sa maayo ug dautan. Dinhi ako nagatindog, wala na akoy laing mahimo; hinaut unta ang Dios magtabang kanako. Amen.”ADA 140.4
Sa iyang unang tubag, si Lutero nagsulti sa mahinay nga tingug, uban sa dakung pagtabud, hapit sa pagsugot nga pagpabati. Ang mga Romanista naghubad niini nga katarungan nga ang iyang kaisug nagsugod na sa pagkawala. Ilang gitagad ang gipaninguha sa paglanganlangan niini, ingon nga sinugdan a pagsibug ni Lutero. Ang kaisug ug kalig-on nga karon gipakita, ingon man usab sa gahum ug katin-aw sa iyang katarungan, nakapuno sa tanang pundok sa kahibulong. Ang emperador, n.a-tandog sa pagdayeg kaniya, mituaw, “Kining monhe nagsulti uban sa usa ka maisug nga kasingkasing ug dili maliso kaisug.” Kadaghanan sa mga Alemang mga principe nagatan-aw uban sa garbo ug kalipay alang niining tinugyanan sa ilang nasud.ADA 143.1
Ang mga kadapig sa Roma niabut sa kadaut; ang ilang buhat nakita sa dili maayong kahimtang. Sila nangita sa paglig-on sa ilang gahum, dili sa pinaagi sa Kasulatan, apan sila naghunahuna sa paghulga, ang dili mapakyas nga katarungan sa Roma. Ang mamumulong didto sa katiguman nag-ingon, “Kon dili ikaw mosibug ang emperador ug ang mga lungsud sa ginharian magsabut sila kong unsa ang angayng buhaton batok niining erehes nga magahi.”ADA 143.2
Ang mga higala ni Lutero, nga nagakalipay ug daku sa pagpatalinghug sa iyang halangdon paglaban, mikurog niining mga pulonga; apan ang doctor sa iyang kaugalingon nagingon nga malinawon, “Ang akong Ginoo mao ang akong katabang, kay wala akoy igasibug.”ADA 143.3
Siya gisultihan sa pagbulag sa tigum, samtang nanagsabutsabut ang mga principe. Gibati nga ang dakung pagkabalhin miabut. Ang pagpadayon ni Lutero sa pagsupak sa pagpasakop,. tingali makadala sa tibook nga kasaysayan sa iglesia sa mga katuigan. Kini gikauyonan sa paghatag kaniya usa pa kahigayon sa pagsibug. Sa katapusang panahon gidala siya sa katilingban sa mga tawo. Ug ang pangotana gisubli na usab, kon siya magsalikway ba sa iyang pagtulon-an. “Wala na akoy tubag nga mahimo,” siya nag-ingon, “kay sa ako na nga gipahayag.” Siya matuod nga dili gayud mapugos, ni sa mga saad o sa paglisang, sa pagpauyon sa sugo sa Roma.ADA 144.1
Ang mga pangulo sa papa nga subo nga ang ilang gahum, nga nakahimo sa mga hari ug sa mga halangdon sa pagkurog, pagatamayon lamang sa kabus nga monhe; ginapangandoy nila nga mobati gayud siya sa ilang kasuko. Apan si Lutero, nakasabut sa katalagman, nagsulti na sa tanang Kristohanong kaligdong ug pagkamalinawon. Ang iyang mga pulong nahilayo gikan sa garbo, balatian, ug sa dili maong pagpaila. Siya nawad-an sa pagpanan-aw sa iyang kaugalingon, ug sa mga maalam nga tawo sa libut niya, nagbati siya nga diha sa atubangan sa Usa nga labao pa kay sa mga obispo, mga arsobispo, mga hari, ug mga emperador. Si Kristo nagsulti pinaagi sa pagpamatuod ni Lutero uban ang gahum ug pagkadaku nga alang sa panahon nga gilamdagan tanang mga higala ug mga kaaway uban sa kalisang ug kahibulong. Ang Espiritu sa Dios mitambong niadtong tiguma, sa pagpasantop sa mga kasingkasing sa mga kadagkuan ginharian. Ang uban sa mga principe sa maisug nag-ila sa katarungan sa buhat ni Lutero. Daghanan ang nangakabig sa kamatuoran; apan sa uban ang pulong nga nakatandog wala magdugay napala dayon. Adunay uban klasi nga niadtong panahona wala magpaila sa ilang pagkakabig, apan tungud sa pagpangita sa Kasulatan alang sa ilang kaugalingon, sa ulahing panahon nahimong walay kahadlok nga mga magtatabang sa Reformacion.ADA 144.2
Ang principe nga si Federico nagpanan-aw sa unahan nga nagtinguha nga si Lutero moatubang unta didto sa tigum, ug uban sa halalum pagbati siya magpatalinghug sa iyang pakigpulong. Uban sa kalipay ug garbo nasaksihan niya ang kaisug sa doctor, kalig-on, ug kaugalingong pahi-agum, nagtinguha sa pagtindog nga labing malig-on sa iyang paglaban. Iyang gitanding ang duha ka pundok nga nagkasupak, ug iyang nakita ang kahibalo sa mga papa, hari, ug mga obispo nga nadala sa pagkapakyas tungud sa gahum sa kamatuoran. Ang papado nakaantus sa kapildihan nga nabati sa kinatiliwad-an sa tanang nasud sa tibuok nga katuigan.ADA 145.1