Ang Hukom ni Carlos V.
Ang duha ka hunahuna nga nagkasumpaki mao ang gipugos diha sa mga sakop sa katiguman. Ang mga sinugo ug mga tinugyanan sa papa naghangyo nga ang walay kadaut paglakaw sa Reformador dili pagtagdon. “Ang Rhine,” sila nagingon, “magadawat sa iyang abo, ingon sa pagdawat kang Juan Huss sa usa ka gatus ka tuig nga miagi. ” Apan ang mga principe sa Alemanya, bisan mga papista kaayo sa ilang kaugalingon ug nagpaila gayud nga kaaway ni Lutero, nagsupak nianang pagkabungkag sa katilingban nga pagtoo, ingon nga bulig sa dungug sa nasud. Sila nag-asoy sa mga kadaut nga misunod sa kamatayon ni Huss, nagpahayag nga dili sila manggilabut nianang paagiha sa Alemanya, ug sa pagsubli nianang makalilisang nga kadaut sa ilaum sa pagmando sa ilang batan-on nga emperador.ADA 145.2
Si Carlos sa iyang kaugalingon, sa pagtubag sa paagi sa mga sinugo sa papa, nagingon, “Bisan ang dungug ug pagtoo mawala na sa tibuok nga kalibutan, kinahanglan nga mangita gayud sila ug dalangpan sa kasingkasing sa mga principe.” Gihangyo siya gihapon sa mga mapait nga mga kaaway ni Lutero sa pagsilot sa Reformador sama sa gihimo ni Segismundo kang Huss, — biyai lamang siya tungud sa kalooy mo sa iglesia; apan sa pagbalik sa talan-awon ni Huss sa atu- bangan sa katilingban sa mga katawohan nagtudlo sa iyang mga talikala ug nagpahinumdum sa hari sa iyang nabungkag nga saad, si Carlos V nagpahayag, “Dili ako buot maghimo sama sa gibuhat ni Segismundo.”ADA 145.3
Bisan pa, si Carlos V sa matin-aw gayud nagsalikway sa kamatuoran nga gipahayag ni Lutero.” Kinahanglan nga ako magsunod sa panigingnan sa akong mga katigulangan,” ang emperador misulat. Siya naghunahuna sa dili lang gayud sa pagbiya sa gimat-an ug mahayag bisan sa paglakaw sa kamatuoran ug sa katarungan. Tungud lamang kay ang iyang mga ginikanan naghimo niini mao usab nga padayon lang siya sa papado, uban sa iyang kabangis ug kahugawan. Sa ingon niini nagpadayon siya sa iyang kahimtang ug nagdumili sa pagdawat sa kahayag nga nadawat labaw sa iyang mga ginikanan, o sa paghimo bisan unsa nga katungdanan nga wala nila himoa.ADA 146.1
Adunay daghanan ning mga adlawa nga nagkapyot gihapon sa naandan nang batasan ug sa mga sugilanon sa ilang mga amahan. Kon padad-an sila sa Dios dugang nga kabayag, nagdumili sa pagdawat kaniya tungud kay wala igatugut sa ilang mga amahan; kini wala dawata nila. Wala kita igabutang sa nahimutangan sa atong mga amahan; tungud niana ang atong katungdanan ug mga katungud dili sama sa ila. Kita dili kaha mut-an sa Dios sa paglantaw sa panigingnan sa atong mga ama-han sa pagbuot sa atong katungdanan inay sa pagpangita sa pulong sa kamatuoran alang sa atong kaugalingon. Ang atong katungdanan daku pa kay sa atong unang mga ginikanan. Kita mao ang pagahusayan sa kahayag nga ilang nadawat, ug nga gibilin ingon nga atong panulondon alang kanato, ug kita usab ang pagahusayan sa dugang nga kaliayag nga mao karon ang nagasidlak kanato gikan sa pulong sa Dios.ADA 146.2
Si Lutero gisugo pinaagi sa kagahum sa emperador sa pagbalik sa ila, ug siya nahibalo nga kining sugoa pagasundon dayon sa iyang silot. Ang mga makahahadlok nga panganud nanagbitay tungud sa iyang dalan; apan sa iyang paggikan sa Worms, ang iyang kasingkasing puno sa kalipay ug pagdayeg. “Ang yawa sa iyang kaugalingon,” nagingon siya, “nagbantay sa kuta sa papa; apan si Kristo naghimog halapad nga lapas niini, ug si Satanas napugos sa pagsugid nga ang Dios labing gamhanan kay kaniya.”ADA 146.3
Sa tapus sa iyang paggikan, gihapon matinguha-on nga ang iyang kalig-on dili masayop alang sa pagsukol, gisulat ni Lutero sa emperador, “Ang Dios, nga mao ang nagasusi sa mga kasingkasing, mao ang akong saksi,” siya nagingon, “Nga ako andam nga matinumanon gayud sa pagsugot sa imong kahalangdon, sa dungug o sa dili dungug, sa kinabuhi o sa kamata yon, ug sa walay paghisukwahi gawas sa pulong sa Dios, diin ang tawo nabuhi. Ang tanang mga bulohaton ning kinabuhi karon, ang akong pagkamatinumanon dili malihok, kay dinhi sa pagwala o sa pagdaug mao ang walay sangputanan sa kaluwasan. Apan kon ang walay katapusang mga butang mahiapil, ang kabubut-on sa Dios dili ang tawo magsugot sa tawo. Kay kanang pagsugota sa espirituhanong mga butang mao ang matuod nga pag-ampo, ug adto lamang paghimo-a sa Magbubuhat. ” Sa panaw gikan sa Worms, ang pagdawat kang Lutero labing maulo-ulohon kay sa iya nang giagi-an sa unahan. Ang mga harianon ug mga kaparian nagpahalipay sa maayo nga pag-abut sa gipabulag nga monhe, ug ang maabiabihon nga punoan nagpasidungug sa tawo nga tinamay sa emperador. Siya gipugos sa pagwali, ug sa walay pagtagad sa harianong pagpili, siya misaka na usab sa walihan. “Dili ako magsaad sa pagbugkos sa pulong sa Dios,” siya nagingon, “ni maghimo ako.”ADA 147.1
Siya dili pa dugay nga wala didto sa Worms, samtang ang mga papista nagsugyot sa emperador sa pagpagowag balaod batok kaniya. Niining sugoa si Lutero gihukman nga ingon kang “Satanas sa iyang kaugalingon sa ilalom sa dagway sa tawo ug nagsapot sa sapot sa monhe.” Kini ginasugo nga kon ang iyang walay kabilinggang kahimtang matapus, ang paagi sa pagsanta sa iyang buhat pagahimoon. Ang tanang mga tawo gidid-an sa pagsagup kaniya, sa paghatag kaniya ug kalan-on ug paginum, o sa pulong ug sa buhat, sa katilingban ug sa kaugalingon, sa pagtabang ug sa pagrlasig kaniya. Siya pagadakpon bisan asa siya dapit, ug igatugyan sa kagamhanan. Ang iyang mga kadapig ipabilanggo usab, ug sakmiton ang ilang mga butang. Ang iyang mga sinulat paglaglagon, ug sa katapusan, ang tanan nga mangahas sa pagsupak niining sugo iapil sa iyang silot. Ang magpipili (elector) sa sahonia, ug ang mga principe nga higala kaayo ni Lutero, migikan sa Worms dayon sa tapus sa iyang paggikan, ug ang sugo sa emperador nakadawat sa paguyon sa katiguman. Karon ang mga Romanista nangalipay. Sila nagisip nga ang katapusan sa Reformacion napakita na.ADA 147.2