Loading...
Larger font
Smaller font
Copy
Print
Contents
  • Results
  • Related
  • Featured
No results found for: "".
  • Weighted Relevancy
  • Content Sequence
  • Relevancy
  • Earliest First
  • Latest First
    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents

    9. OMUBIRI N’ENGEBE

    Nyamuhanga yo Ngũnũnũko y’engebe, n’ekyakakala n’obutseme oko kihugo kyosĩ. Ngoko masali w’ekyakakala akalũa oko lyuba, ngoko esyonyusĩ sikalũa oko nunga eyityuma, emĩyĩsa koyikasenda yitya erimũlũako, ikaya oko bihangikwa biwe byosĩ. N’ahosĩ aho ngebe ya Nyamuhanga yiri omo mitima y’abandu, ikasendera eyĩhya oko bandi, omo Iwanzo n'emĩyĩsa.EY 64.1

    Obutseme by’oMulamya wetu bwabya omw’ihanganĩa n’eritongolĩa abandu abaterĩre. Busana n’eki, mwataganza engebe yiwe nga ndũndĩ okw’iye iyowenewene, mwayĩyĩnĩa omo bwagalĩ bw’omusalaba, omwipona esĩsonĩ. Abalaika ko ball batya omo mũbĩrĩ w’erikola busana n’obutseme bw’abandi. Obu bo butseme bwabo. Ekyo emitima eyiya-nzĩre yangalebirye nga mũbĩrĩ w’eriyikehya, erikolera aba-hanya, kandi abasũhire omo mibere, omo nzĩra syosĩ, go mũbĩrĩ w’abalaika abate na kibi. Omutima g’olwanzo Iwa Kristo Iw’eriyiteka mo buhere, w’omutima owatsungene ehosĩ omo lubula; kandi eyĩ, kweneneko, yo nzũko y’obu-tseme bwamo. Oyu go mutima ogo abakakwama Kristo basyabya nago g’omũbĩrĩ ogo bakandisyakola.EY 64.2

    Omugulu olwanzo Iwa Kristo lukateyĩbawa kundu omo mutima, ng’obumba bubuya ko bull, silwangabĩsama. Amaka walo awabũyĩrTre iniakandĩlangirwa n’abosy’abo tukabya haguma nabo. Omuka wa Kristo omo mutima, akabya ng’enunga y’amagetsi omo mbwarara, akasenda erĩheherĩa abosĩ, akaha abakasonda eritogota, b’omũhwa w’eribolĩa oko magetsy’engebe.EY 64.3

    Olwanzo oku Yesu Iwasyakanganĩbwa omw’isonda erikola ngoko lye anakola busana n’eryanguhirya n’erihanga-nĩa abandu. Lukatuletera eryanza, eriyibombeka n’erige-nyera oko bihangikwa byosĩ bya Tata wetu w’elubula.EY 65.1

    Eribyaho lyo Mũlamia oko kihugo siryabya lya kitsemetseme kutse n’eriyihira emuliro. Mwakola n’amaka aw’omũhũa na w’eriyitsinga butũmbĩa, busana n’erĩlamĩbwa ly’abandu abahererya. Erĩlũa okw’ĩtũba erĩhĩka eKalvari, mwakwama olugobe Iw’eriyigana, kandi mwatasondĩa eriyanguhirĩa emĩbĩrĩ eyikalakalire, kutse erisaga esyongendo esikaluhayia, kutse omusũlũsũto. Mwabũga ati: “Omugala w’omu-ndu mwatasa erikolerwa, nikwa asa erikola, n’eriha engebe yiwe mo bũgũli busana n’abandu bangi” (Matayo 20:28). Eki kyo kyabya ekirandamirirwa kinene ky’eribyaho liwe. Obuli kindi kindu kyosi ikiri enyũma okw’eki, kandi busana n’eriwatikyakyo. Ebyalya biwe n’ebyeribolĩa biwe, iry’eri-kola erisonda lya Nyamuhanga, n’eribuga omũbĩrĩ wuwe. Eriyitsemesya siriabya liwite mwanya omo musũlũsũto wiwe.EY 65.2

    Okw’eryo, abakabana olukogo Iwa Kristo, basyayĩregesanĩa okw’iyiteka olosi, abandi abo aholera imobabana okw’ihTtya ly’elubula. Bakandisyakola kobangatoka eriyira ekihugo mo kibuya kwilaba busana n’eribya mukyo lyabo. Eri ry’erikula eriminyikere kwenene ry’omutima owabi-ndũkire. Omundu akabya anasa oku Kristo, omo mutima wuwe, mukalũa imwabya olũsũnzo Iw’erimisya abandi b’Omwira oyũlabire, oyo abiribana, iye Yesu. Ekwenene eyikalamaya n’eyikeraya, siyangatoka erikungirwa omo mutima wuwe. Twamabiambalibwa eritunganene rya Kristo n’eryũsũlĩbwa obutseme bw’oMuka wiwe owikere emwisi, isitwenditoka eriyihunira. Twamabya itwabirigerya n’eri-langira k’oMukama owene, itukandibana eky’erikanĩa. Nga Fĩlĩpo omugulu asunga oMulamia, itukandibirikira abandi eryasa okw’iye. Itukandirondĩa erĩkangyabo emikululo ya Kristo, n’esyokwenene esitelangirika esy’omo kihugo eki-kasa. Ihakandĩbya omũhũa mungi w’eriyitsutsa erikwama olugobe olo Yesu akomaya. Ihakandĩbya eriyitaga rĩnene eryerireta abatutimbĩreko “erisamalira Ekyana ky’embũlĩ kya Nyamuhanga, ekikalũsaya ebibi by’ekihuao!” (Yoane 1:29).EY 65.3

    N’omũhwa w’eritsumula abandi asyaleka itwasunga emĩyĩsa mingi. Ekĩ kyo kyaleka Nyamuhanga iniatuha oluhande Iw’erikola omo ndegeka y’obũtongolĩa. Abiriha aba-ndu b’omũyĩsa w’erigabirwa oko mibere y’obunyamuhanga, no w’eritaswatsungania, nabo kutya, emĩyĩsa y’oko balĩ-kyabo. Olo I’olukengerwa, n’obutseme obuhwererere obo Nyamuhanga akatuha. Abakabya bamatanĩ batya omo mibĩ-rĩ y’olwanzo, bakaletawa hakũhĩkũhĩ n’oMuhangĩkĩ wabo.EY 66.1

    Nyamuhanga anganahere obukwenda bw’enqulu yowene, n’omũbĩrĩ gosĩ w’omukolano w’olwanzo, w’abalaika b’elubula. Kutse, anganakolesĩrye sindi nzira, busana n’eriberererya erisonda liwe. Nikwa omo Iwanzo luwe olute Iwangahwa, mwasombola erituyira mo bakolĩ haguma naye, haguma na Kristo n’abalaika, neryo tutoke eribana oko mĩyĩsa, n’obutseme, n’erisingikwa ly’omutima, erikabanika omo mũbĩrĩ oyũ ow’eritendiyironderya ndũndĩ.EY 66.2

    Twamasangira eryagalwa liwe, imotwangaminya kweneneko iye Kristo. Obuli mukolano w’eriyisiga busana n’ebibuya by’abandi, akaha emibere y’erikola ebibuya, n’eritusegeria hakuhi n’oMũtongolia w’ekihugo, oyo “nomo anabya muteke, mwayiyira mo mwera busana nenyũ, neryo imwatoka eribya bateke busana n’obwera buwe” (2 Banya-korĩnto 8:9). Kandi mono mo mugulu tukaberereraya tutya erisonda lya Nyamuhanga omo bindu byosĩ, mw’eribyaho lyangatoka eribya itsumula okw’ĩtwe.EY 66.3

    Mwamabisyayakola ngoko Kristo asondire abiga biwe ibakola, neryo mukamubanira emitima, imukendisyowa obwaga bw’eriminya Tnene omo mwatsi ya Nyamuhanga, na kandi imukasyakwa enzala n’enyota y’eritunganene. Mukandisyahatikana Nyamuhanga, n’eryĩkĩrĩrya lyenyũ lyasyahabwa amaka, n’omutima wenyũ asyabolya oko kitehero ky’omulamo. Erisangana n’omwaga, n’amalengwako, lyasyabasondolera oko Biblia n’okw’isaba. Mukandisyakula omo lukogo n’omo menge wa Kristo, kandi mwasyakũlĩa eriminya rĩnene.EY 67.1

    Omutima ow’erikolera abandi, ow’eritendiyanza, akaha emibere y’omutobero, erĩsĩka, n’obubuya obuling’obwa Kristo, kandi akaleta obuholo n’obutseme b’oko mwĩnyego. Emĩyĩtsutso yenyũ ikowana. Sihalisyabya mwanya w’obu-gata n’eriyanza. Abakayibegeraya batya olukogo Iw’obu-kristo, bakandisyakula n’eribya n’amaka w’erikolera Nyamuhanga. Bakandisyabya n’amenge w’erilangira awaso-ngokwere, eryĩkĩrĩrya eritetengana, erikakula; n'obũtokĩ bunene omw’isaba. Omuka wa Nyamuhanga, akabya ahika omo mitima yabo, akabukaya emirenge eyĩbũyĩrĩre n’eyĩhĩ-kene y’omo mutima, kusangwa Nyamuhanga akabya iniabi-ritula oko mitima yabo. Abakayiteka batya omo mũhũa owateyanza busana n’ebibuya by’abandi, kwenene eryo bakakokotaya kwilaba erilama lyabo ibobenebene.EY 67.2

    Enzira nguma nyisa y’erikula omo lukogo, ry’erikola, butatsomana bihembo, omũbiri ogo Kristo abiritũhekya: eriyihagura, erikwamana n’amaka wetu, eriwatikya n’eritsu-mula abali n’obwaga bw’obuwatikya twangahabo. Amaka akasa omw’iyibegerya; erikola, kyona kindu kitolere ky’eri-byaho. Abakalenga eribya n’eribyaho ly’obũkristo omw'ĩrĩ-ga, ibanikere, emĩyĩsa eyikasa omo nzira y’olukogo, kandi isibekolera Kristo yokĩ, abo bakalenga eribyaho omw’irya butakola mũbĩri. N’omo myatsi yo mutima ng’omo myatsi y’ebihangikwa, ekĩ kĩkahĩkaya, ebiro byosĩ, okw’ikeheribwa n’ok’oluholo. Omundu oyowangagana erikolesya ebĩtsuko biwe, iniakandiherĩa obũtokĩ obw’erikolesyabyo olosĩ. Ko bine bitya, n’omukristo oyutendisyakolesya obũtokĩ aha-bawa na Nyamuhanga, syangakula omw’iminya Kristo, na kandi asyaherĩa amaka agw’alwe iniabiribya nago.EY 67.3

    Ekanĩsa ya Kristo ni nzira ihĩrĩrweho na Nyamuhanga busana n’erilamĩbwa ly’abandu. Omũbĩrĩ wayo, ry’eritwala Engulu Mbuya y’omo kihugo. N’oyu ni mwinda ali endata w’abakristo bosĩ. Obuli mundu, okwikwamana n'obũtokĩ ne rĩhĩtya awite, atolere eriberererya ehamũlĩ y’oMulamia. Olwanzo Iwa Kristo, olwakangibawa okw’ĩtwe, lukatũhĩra m’omwinda oko bosĩ abatamwasĩ. Nyamuhanga abirituha ekyakakala, si kyetu itwebene basa, nĩkwa ni ky’eripanzira n’oko bandi.EY 68.1

    Abakakwama Kristo ngo bangaminyire ekyo batolere erikola, hangabere, ahali mundu muguma munabwĩre, ebigonye by’abatũlĩ b’Engulu Mbuya, omo bihugo ebĩtasi ekwenene ya Nyamuhanga. N’abosĩ abate bangatoka erĩhirwa kibiribiri omo kati k’omũbĩrĩ, banganawatĩkĩryego nĩkwa omo buteke bwabo, omw’iganyira lyabo, n’omw’isa-ba lyabo. Neryo hangabere omũbĩrĩ w’amaka kũndũ busana n’emitima omo bihugo by’obũkristo.EY 68.2

    S’ĩbũg’ambu omw’isonda erikolera Kristo, litolere itwagenda omo bihugo ebitasĩ Nyamuhanga, kutse itwasĩga abo tuli nabo eka. Eka yamabya iyoyiri omũbĩri tutolere rikola, twanganamukolera omo b’eka, omo kanisa, n’omo kati k’abotuli nabo busangi, kutse haguma nabo tukakola nabo obũhĩnganĩa.EY 68.3

    Oluhande lunene Iw’eribyaho ly’oMulamia wetu mwakolesyalo omo mũsũlũsũto w’erĩyĩyĩnĩa om’ibatsiro eNaza-retĩ. Abalaika bawatikya mobasamalira oMukama w’enge-be, omo ndambĩ abya akagendanĩa haguma n’abalĩmĩ n’aba-hĩngĩ; isyalitaminywa, kandi isyalitasĩkĩbwa. Mwayiteka omw’iberererya omũbĩrĩ wiwe omugulu abya akakola omusũlũsũto w’esĩsonĩ ngoko anayiteka omugulu abya akala-mya abakonĩ, kutse omugulu alyatanga oko bisunda bye Galĩlaya ebĩtsĩbũhĩre omo muyaga. Okweryo omo kati k’ebyangakolwa bya kahemulo n’ebĩtumbi ebikebike kundu by’omw’ibyaho, tutolere itwakwama olugobe Iwa Kristo, n’erikola haguma naye.EY 69.1

    Omukwenda akabũga ati: “Obuli mundu akwame Nyamuhanga omo mwatsi ogo abyamo ekiro abirikirawa” (1 Banyakorĩnto 7:24). Omũhĩnganĩa anganasondola obũhinganĩa buwe omo nzira eyikandiretera oMukama wuwe y’olukengerwa busana n’erĩsĩkya liwe. Amabya oyukwamĩre Kristo y’okwenene, iniakandikanganĩa ekisomo kiwe ky’omo buli kindu ekikakoleka, n’erĩkangya abandu b’omuka wa Kristo. Omubatsĩ atolere iniabya w’omũhũa, kandi iniabya kikanganĩsyo ky’ekwenene ky’oyo wanuba omo syo ngendo sy’eribyaho omo katĩ k’ebitwa by’eGalĩla-ya Obuli mundu oyukayihalambira erina lya Kristo, angako-lire atya, neryo abandi, omwilangira emibĩrĩ yiwe mibuya, ibatoka eriha olukengerwa Iw’oMuhangĩki n’oMũtongoĩĩa wabo.EY 69.2

    Abangi bakayimira bati sibangateka ebisabo byabo oko mũbĩrĩ wa Kristo, bati kusangwa abandi bangi balabiryebo kutsibu obuteke n’emiyĩsa. Amalengekanĩa w’erĩbũga ambu “kwilaba kutsibu abamenge manene basa bo bakasabawa eriteka obũtokĩ bw’eriminya lyabo b’omo mũbĩrĩ wa Nyamuhanga”, atsungene oko bandu bangi. Biabirihika oko nda-mbĩ, abangi babiriowa emĩyĩsa nga yikahabawa abandu balebe basa abanzĩrwe, neryo bati abatabĩrĩkĩrwe erigabirwa oko mĩbirĩ n’ebihembo bakalekawa. Nĩkwa ko bitakangani-bwe bitya omo musyo ow’esyotalanta. Omugulu omukama w’enyũmba abirikira abagombe buwe, mwaha obuli mundu y’omũbirĩ wiwe .EY 69.3

    Omo mutima w’olwanzo, tutolere itwakola emĩbiri y’eriyikehya ey’omw’ibyaho “ngatukakolera oMukama” (Abanyakolosaĩ 3:23). Olwanzo Iwa Nyamuhanga Iwamabibya omo mutima, ilukandilangirika omw’ibyaho. Obumba bubuya bwa Kristo ibukanditũtimbako, n’erisigalĩrya lyetu irikanditsemesya, n’eritsumula.EY 70.1

    Simutolere eririnda esyondambĩ nenenene kutse erĩtsũk’irinda amaka w’eriswekya imo mwayakolera Nyamuhanga. Simutolere erĩganirya muti ekihugo nga kikandibalengekanĩa koki. Eribyaho lyenyũ ly’obuli kiro lyamabibya bũlangĩrĩ oko bubuya n’ekwenene y’eryĩkĩrĩrya lyenyũ, n’abandi bakaliga ko mukasond’erilamiabo, amaka wenyu wosĩ isyendihera.EY 70.2

    Omuke kũndũ, n’omwera kũndũ w’omo biga ba Yesu, banganabya mũyĩsa oko bandi. Banganagan’iminya kobanemukola kibuya kirebe, nikwa omw’isĩgalirya lyabo, isibetaminya, banganatsukisya ebisunda by’emĩyĩsa eyikandisyakanya n’eritomekera, kandi banganagan’iminya ebĩgũma byayo, erĩhĩka oko kiro ky’ebihembo by’omuheryo. Sibali-yowa kutse eriminya kobanemukola kindu kinene. Sibesa-bawa eriyikenderya omo ngitsi busana n’erikinda. Batolere ibalola embere yo mbondeka, bakakola omo butunganene, omũbĩrĩ ogo bũsondolĩ bwa Nyamuhanga bukateka, n’eri-byaho lyabo siryendisyakwa busa. Emitima yabo ibobene-bene yasyakula omo kisosekanĩo kya Kristo. Ni bakolĩ haguma na Nyamuhanga omw’ibyaho lino, na kandi bakate-gekeranaya omũbĩrĩ munene kũndũ, n’obutseme obute mo kitingu obw’eribyaho erikasa.EY 70.3

    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents