Rozdział 11 — Skrajności w diecie

Wartość stałego kierunku

315. Wiele poglądów wyznawanych przez adwentystów dnia siódmego różni się znacznie od tych, jakie uznaje świat. Ci, którzy propagują tę niepopularną prawdę powinni nade wszystko być stałymi we własnym życiu. Nie powinni próbować wykazywać, jak dalece różnią się od innych, lecz jak dalece mogą zbliżyć się do tych, na których chcą wywierać wpływ, aby ułatwić im zajęcie stanowiska, które sami tak bardzo sobie cenią. Takim postępowaniem będą zalecać prawdy, które wyznają.CD 133.1

Ci, którzy propagują reformę w diecie, powinni w jak najlepszym świetle pokazywać korzyści płynące ze zdrowego żywienia poprzez przykład żywności, jaką przygotowują na własne stoły. Powinni rzetelnie przekazywać jej zasady, aby mogły być poddane ocenie przez szczere umysły.CD 133.2

Istnieje duża grupa ludzi, którzy odrzucać będą wszelki ruch reformacyjny, choćby był najrozsądniejszy, jeżeli tylko nakłada on ograniczenia na apetyt. Tacy radzą się smaku zamiast rozumu i praw zdrowotnych. Będą oni stać w opozycji i uważać za radykałów wszystkich, którzy rezygnują z zakorzenionych zwyczajów i propagują reformę, choćby nawet ich postępowanie było jak najbardziej konsekwentne. Wszelako niech nikt nie pozwoli, by sprzeciw lub szyderstwo miało zawrócić go z drogi reformy lub aby miał ją zlekceważyć. Ten, który posiada ducha, jaki działał w Danielu, nie będzie ograniczony lub zarozumiały, lecz będzie mocno i zdecydowanie obstawał przy tym, co słuszne. W obcowaniu z braćmi czy z obcymi nie będzie odchylał się od zasad, a jednocześnie nie zaniecha objawiania szlachetnej, chrześcijańskiej cierpliwości. Jeżeli ci, którzy propagują reformę zdrowotną, doprowadzą ją do skrajności, to nie należy ganić ludzi, jeżeli się zniechęcą. Zbyt często nasze wyznanie religijne popada przez to w zlą reputację i w wielu wypadkach ludzie będący świadkami niekonsekwencji nie mogą już nigdy później dojść do przekonania, że jest cokolwiek dobrego w tej reformie. Ludzie pragnący przeprowadzić reformę w tak skrajny sposób, narobią więcej szkody w ciągu kilku miesięcy, niż potrafią naprawić przez całe życie. Trudnią się oni dziełem, którego rozwój jest bardzo miły szatanowi.CD 133.3

Pokazano mi dwie grupy: najpierw tych, którzy nie żyją zgodnie ze światłem danym im przez Boga, a następnie tych, którzy są nazbyt nieugięci w podtrzymywaniu swych jednostronnych poglądów o reformie i narzucają je drugim. Jeśli zajmą jakieś stanowisko, stają przy nim nieustępliwie i przesadzają we wszystkim.CD 134.1

Grupa pierwsza przyjęła reformę, ponieważ przyjął ją ktoś inny. Ludzie ci nie otrzymali jasnego zrozumienia jej zasad dla nich przeznaczonych. Wielu tych, którzy wyznają prawdę, przyjęło ją, gdyż ktoś inny uczynił to również, lecz nie potrafią oni samodzielnie uzasadnić powodów swej wiary. I to jest przyczyną ich niestałości. Zamiast rozważyć swe motywy w świetle wieczności, zamiast zdobyć praktyczną znajomość zasad leżących u podstaw wszystkich ich czynów, zamiast kopać głęboko aż do dna i budować na słusznym fundamencie, chodzą oni w świetle czyjejś pochodni i na pewno nie osiągną celu.CD 134.2

Druga grupa przyjęła reformę w sposób fałszywy. Stosują oni zbyt ubogą dietę. Odżywiają się pokarmem nędznej jakości, przygotowanym bez uwzględnienia potrzeb organizmu. Tymczasem jest rzeczą ważną, by pokarm przygotowywany był starannie i tym samym zadowalał apetyt — o ile oczywiście ten ostatni nie jest spaczony.CD 134.3

Chociaż odrzucamy z zasady używanie rzeczy drażniących żołądek i niszczących zdrowie, to jednak nie powinniśmy nigdy podsuwać myśli, że jest sprawą mało ważną — co jemy. Nie zalecam ubogiej diety. Wielu z tych, którzy potrzebują dobrodziejstw zdrowego życia i z pobudek sumienia stosują to, co uważają za dobre, myli się sądząc, jakoby pokarm chudy, przygotowywany niedbale i składający się przeważnie z zup i ciężkich, niedopieczonych podpłomyków był tym, co stanowi zreformowaną dietę. Niektórzy używają mleka i dużej ilości cukru do mlecznych zup myśląc, że w ten sposób stosują reformę zdrowia. Lecz mleko w połączeniu z cukrem sprzyja fermentacji w żołądku i przez to staje się szkodliwe. Dowolne stosowanie cukru w jakiejkolwiek postaci obciąża organizm i nierzadko bywa powodem choroby. Niektórzy uważają, że muszą jeść tylko taką, a nie inną ilość i tylko takiej, a nie innej jakości pokarm, ograniczając w ten sposób swe menu do dwóch lub trzech gatunków żywności. Spożywają zbyt małą ilość pokarmu i to nie najlepszej jakości, stąd nie otrzymują odpowiedniego pożywienia...CD 134.4

Ograniczone pojęcie i przesada w rzeczach małych wyrządziły już niemało szkody w sprawach odżywiania. Może zdarzyć się, iż skromność w przygotowywaniu pokarmów posunie się tak daleko, że zamiast diety zdrowej, stanie się ona dietą ubogą. A jakie będą tego następstwa? — Niedostatek krwi. Widziałam kilka najtrudniejszych do wyleczenia przypadków choroby, która była następstwem ubogiej diety. Osoby nią dotknięte zastosowały ubogą dietę nie wskutek ubóstwa, lecz wyłącznie dlatego, że uparcie trzymały się swych mylnych pojęć o tym, co stanowi zdrową żywność. Dzień po dniu, posiłek za posiłkiem, bez żadnego urozmaicenia, aż wystąpiła niestrawność i ogólne osłabienie. — Christian Temperance and Bible Hygiene 55; Counsels on Health 153-155 (1890).CD 135.1

Błędne zrozumienie reformy

316. Nie wszyscy, którzy twierdzą, iż wierzą w reformę dietetyczną, są prawdziwymi reformatorami. U wielu osób reforma polega jedynie na odrzuceniu niektórych niezdrowych pokarmów. Nie pojmują oni zasad zdrowia, a ich stoły wciąż obładowane szkodliwymi smakołykami, dalekie są od wzorów chrześcijańskiej wstrzemięźliwości i umiarkowania.CD 135.2

Inna grupa, pragnąc dać należyty przykład, posuwa się do kolejnej skrajności. Niektórzy nie mogą otrzymać właściwych pokarmów i zamiast używać takich rzeczy, które najlepiej zastąpiłyby brakujące, wprowadzają zubożną dietę. Ich pożywienie nie dostarcza składników potrzebnych do wytworzenia zdrowej krwi. Ich zdrowie cierpi, ich użyteczność jest zmniejszona, a ich przykład świadczy raczej przeciw, niż za reformą zdrowia.CD 135.3

Niektórzy myślą, że jeśli zdrowie wymaga prostej diety, to nie potrzebują oni wiele troszczyć się o dobór i przyrządzanie pokarmu. Są tacy, którzy ograniczają się do bardzo mizernej diety, mało urozmaiconej, nie zaspokajającej potrzeb organizmu — wskutek tego cierpią.CD 135.4

Narzucanie osobistych poglądów

Ci, którzy posiadają tylko częściowe zrozumienie zasad reformy zdrowia, są często najbardziej surowymi nie tylko w osobistym praktykowaniu swych poglądów, lecz w narzucaniu ich swym rodzinom i sąsiadom. Skutki źle przez nich pojętej reformy widoczne w ich własnym marnym zdrowiu, oraz ich wysiłki zmierzające do narzucenia swych poglądów drugim — powodują u wielu fałszywe pojęcie o reformie dietetycznej i prowadzą do odrzucenia jej w ogóle.CD 135.5

Tacy, którzy rozumieją prawa zdrowotne i kierują się tymi zasadami, będą unikać skrajności zarówno w uleganiu, jak też w ograniczaniu. Dobierają oni dietę nie dla samego zaspokajania apetytu, lecz dla zbudowania organizmu. Starają się zachować wszystkie siły w najlepszym stanie w celu najwydajniejszej służby Bogu i ludziom. Apetyt pozostaje pod kontrolą umysłu i sumienia, a w nagrodę uzyskują zdrowe ciało i rozum. Ponieważ nie narzucają gwałtownie innym swoich poglądów, przeto ich przykład świadczy na korzyść słusznych zasad. Takie osoby wywierają dobry i szeroki wpływ.CD 135.6

W reformie diety tkwi głęboka mądrość. Przedmiot ten powinien być studiowany szeroko i głęboko i nikt nie powinien krytykować innych, jeżeli ich praktyki nie zgadzają się we wszystkich punktach z jego własnymi. Niemożliwym jest ustanowienie jednolitej reguły, która normowałaby przyzwyczajenia każdego człowieka, toteż nikt nie powinien uważać się za wyrocznię dla wszystkich. Nie każdy może jeść te same rzeczy. Pokarmy, które dla jednego są smaczne i zdrowe, mogą nie smakować, a nawet szkodzić drugiemu. Niektórzy nie znoszą mleka, podczas gdy innym dobrze ono służy. Niektóre osoby nie mogą strawić fasoli i grochu, dla innych są one zdrowe. Dla niektórych potrawy z razowej mąki lub żyta są dobre, zaś inni nie mogą ich przyjmować. — Ministry of Healing 318-320 (1905).CD 136.1

Unikajcie zubożałej diety

317. A jak ma się sprawa ze zubożałą dietą? Mówiłam już o tym, jak ważne jest, aby ilość i jakość pokarmu pozostawała w zgodzie z zasadami zdrowia. Lecz nie zalecam ubogiej diety. Pokazano mi, że wielu zajmuje mylne stanowisko odnośnie reformy zdrowia i stosuje zbyt ubogą dietę. Odżywiają się pokarmem lichym, niskiej jakości, przyrządzonym niedbale lub bez uwzględnienia żywotnych potrzeb organizmu. Jest rzeczą ważną, by pokarm przygotowany był starannie, by odpowiadał apetytowi, jeżeli oczywiście ten nie jest spaczony. Ponieważ z zasady odrzucamy używanie mięsa, masła, babek z leguminą, ostrych przypraw, smalcu i tego, co drażni żołądek oraz niszczy zdrowie, mimo to należy uważać, na to, co jemy.CD 136.2

Są osoby posuwające się do skrajności. Muszą jeść zawsze pokarm w takiej ilości i takiej samej jakości, dlatego też ograniczają się do dwóch lub trzech artykułów. Pozwalają sobie i swoim rodzinom jedynie na niektóre potrawy. Jedząc mało i w dodatku pokarm nie najlepszej jakości nie przyjmują tego, co należycie odżywiałoby ich organizm. Z ubogiego pokarmu nie może powstać dobra krew. Uboga dieta spowoduje zubożenie krwi. — Testimonies for the Church II, 366.367 (1870).CD 136.3

318. To prawda, iż jest rzeczą złą jadać tylko dla zaspokojenia przewrotnego smaku, jednak z tego nie wynika jeszcze, że powinniśmy być obojętni w sprawach naszego pożywienia. Jest to sprawa największej wagi. Nikt nie powinien stosować zubożałej diety. Jest wielu osłabionych chorobą, ci potrzebują dobrze przygotowanego pokarmu. Reformatorzy zdrowia powinni bardziej niż wszyscy inni wystrzegać się skrajności. Ciało musi otrzymać wystarczające odżywienie. — Christian Temperance and Bible Hygiene 49.50; Counsels on Health 118 (1890).CD 136.4

319. Drogi Bracie, w przeszłości stosowałeś dla własnego dobra zbyt rygorystyczną reformę zdrowia. Pewnego razu, gdy byłeś bardzo chory, Pan dał mi poselstwo, by ratować twoje życie. Ograniczyłeś w nadmiernym stopniu swoją dietę, zawężając ją do niektórych tylko artykułów spożywczych. Gdy modliłam się za ciebie, dane mi były słowa, które miały naprowadzić cię na właściwą drogę. Zesłane zostało poselstwo, zalecające ci bogatszą dietę. Spożywanie mięsa nie jest wskazane. Dane były wskazówki odnośnie tego, jaki pokarm należy stosować. Posłuchałeś ich, twój stan poprawił się i jesteś jeszcze między nami.CD 137.1

Często myślę o danych ci wskazówkach. Otrzymałam tak wiele cudownych poselstw do przekazania chorym i cierpiącym. Jestem za to wdzięczna i wychwalam Pana. — Manuscript 59, 1912.CD 137.2

Urozmaicajcie swoje menu

320. Radzimy wam zmienić swe życiowe przyzwyczajenia; lecz gdy będziecie to czynić — ostrzegamy was — abyście robili to rozumnie. Znam rodziny, które zmieniły dietę mięsną na inną, ale ubogą. Przygotowują tak ubogie posiłki, że żołądek czuje wprost obrzydzenie; ci ludzie powiedzieli mi, że reforma zdrowia nie jest zgodna z wymaganiami ich organizmów, gdyż ich siły fizyczne coraz bardziej maleją. Tu leży jeden z powodów, dla których pewni ludzie nie mają powodzenia w upraszczaniu swego pokarmu. Stosują dietę zubożoną. Przygotowują pokarm niedbale, a przy tym jest on jednostajny. Wprawdzie nie powinno być wielkiej różnorodności przy jednym posiłku, lecz nie wszystkie one powinny składać się z tych samych artykułów, bez żadnego urozmaicenia. Posiłek należy przygotowywać prosty, lecz i urozmaicony, aby budził apetyt. Powinniście wystrzegać się tłuszczu w waszym pożywieniu. Zanieczyszcza on wszelki przygotowywany przez was pokarm. Jadajcie głównie owoce i jarzyny. — Testimonies for the Church II, 63 (1868).CD 137.3

321. Wielu źle interpretuje reformę zdrowia i ma mylne pojęcie o tym, jaki ma być właściwy sposób życia. Niektórzy są święcie przekonani o tym, że właściwą dietę stanowią zupy. Jadanie po większej części zup, nie zapewni narządom trawiennym zdrowia, gdyż w zupach jest zbyt dużo płynu. — The Youth's Instructor, 31 maj 1894.CD 137.4

Uwzględnianie indywidualnych potrzeb

322. Myliłeś się sądząc, że twoja żona z powodu pychy domagała się udogodnień. Ograniczałeś ją bardzo i obchodziłeś się z nią szorstko. Potrzebuje ona bardziej obfitej diety i więcej pokarmu na swym stole, a w domu potrzebuje rzeczy możliwie wygodnych i przydatnych, które by jej w jak największym stopniu ułatwiły pracę. Lecz ty patrzyłeś na to z niewłaściwego punktu widzenia. Myślałeś, że aby żyć i zachować siłę, wystarczy zjeść byle co. Obstawałeś przy tym, że twojej słabej żonie należy się uboga dieta. Przez to nie może być wytworzona dobra krew i nie może ona przybrać na wadze jedząc pokarmy, którymi ty możesz się zadowolić. Niektóre osoby nie mogą egzystować na tym samym pokarmie, który odpowiada potrzebom innych, choćby nawet był przygotowywany w taki sam sposób.CD 138.1

Grozi ci niebezpieczeństwo popadnięcia w skrajność. Twój organizm jest w stanie przetwarzać nawet bardzo ubogą dietę w dobrą krew, gdyż narządy produkujące ją są w dobrym stanie. Lecz twoja żona wymaga diety lepiej dobranej. Cóż z tego, że dasz jej ten sam pokarm, który twój organizm przemienia w dobrą krew, jeśli jej organizm nie może tego przyswoić. Brak jej dobrego, obfitego pożywienia. Powinna mieć pod dostatkiem owoców i nie powinna być ograniczana do spożywania jednych i tych samych produktów dzień po dniu. Ona ma słabą konstrukcję ciała. Jest chorowita, a potrzeby jej organizmu są inne niż potrzeby osoby zdrowej. — Testimonies for the Church II, 254 (1869).CD 138.2

Nie ma być powodem ucisku

323. Widziałam, iż niewłaściwie pojmujecie powody cierpienia waszych ciał, pozbawiając się odżywczego pokarmu. Te rzeczy dają niektórym w zborze powód do myślenia, że Bóg na pewno jest z wami, bowiem w przeciwnym wypadku nie okazywalibyście takiego samozaparcia i nie ponosili takiej ofiary. Lecz widziałam, że żadna z tych rzeczy nie uczyni was świętszymi. Wszystko to czynią poganie, a mimo to nie otrzymują zapłaty. Złamany i skruszony przed Bogiem duch jest w Jego oczach bardzo kosztowny. Widziałam, że wasz punkt widzenia jest błędny, że patrzycie na zbór obserwując go i dostrzegając szereg drobnych spraw, zamiast zwracać uwagę swoją na sprawy własnej duszy. Bóg nie włożył na was odpowiedzialności za swój lud. Sądzicie, iż zbór pozostaje w tyle, ponieważ nie widzi rzeczy w takim świetle, w jakim wy je widzicie i ponieważ członkowie nie idą tą samą sztywną drogą, jaką waszym zdaniem macie obowiązek podążać. Widziałam, że odnośnie swoich obowiązków i powinności innych ludzi — jesteście zwiedzeni. Niektórzy posunęli się do skrajności w sprawach diety. Przyjęli nadto surowe zalecenia i żyli tak skromnie, że ucierpiało na tym ich zdrowie, wzmogła się choroba w organizmie, a świątynia Boża została osłabiona....CD 138.3

Widziałam, że Bóg nie wymaga, aby ktokolwiek stosował tak surową dietę, by miała osłabić i uszkodzić świątynię Bożą. W Słowie Bożym są wyznaczone obowiązki i wymagania korzące Kościół i obarczające ich dusze; nie ma więc potrzeby — dla wzbudzenia pokory — czynienia krzyży i mnożenia obowiązków zagrażających ciału. Wszystko to leży poza Słowem Bożym.CD 139.1

Czas utrapienia jest tuż przed nami; wtedy to sroga konieczność będzie wymagała od ludu Bożego samozaparcia i jedzenia tylko tyle, aby utrzymać swe życie. Lecz Bóg przygotuje nas na ten czas. W tej strasznej godzinie nasza potrzeba będzie dla Boga okazją do udzielenia nam wzmacniającej siły i podtrzymania swego ludu....CD 139.2

Ci, którzy pracują fizycznie, muszą odżywiać się tak, aby mogli wykonywać swą pracę, ci, którzy pracują słowem i intelektem, muszą również wzmacniać swe siły. Szatan bowiem i jego źli aniołowie walczą przeciw nim, by zrujnować ich siły. Powinni oni — jeśli tylko mogą — szukać odpoczynku dla ciała i umysłu od wyczerpującej pracy i powinni jeść pokarm pożywny i wzmacniający, albowiem od nich będzie się wymagało wytężenia wszystkich siły, jakie posiadają. Widziałam, że nie przysparza to w najmniejszym stopniu chwały Bogu, jeśli ktokolwiek z Jego ludu stwarza sam dla siebie niepotrzebnie czas ucisku. Ten wkrótce nadejdzie, a Bóg przygotuje swój lud do tej strasznej walki. — Testimonies for the Church I, 205.206 (1859).CD 139.3

Gdy reforma zdrowia staje się antyreformą

324. Mam coś do powiedzenia odnośnie skrajnych poglądów na reformę zdrowia. Jeżeli przeprowadza się ją w sposób drastyczny, wówczas zamiast być reformą, staje się antyreformą zdrowia i ma działanie destrukcyjne. Nie będziesz miał powodzenia w sanatoriach, gdzie leczy się chorych, jeśli będziesz polecać pacjentom tę samą dietę, jaką stosujesz ty i twoja żona. Zapewniam cię, że twoje poglądy na temat diety dla chorych nie są godne polecenia. Zmiany są zbyt duże. Wprawdzie odrzuciłabym także pokarm mięsny jako szkodliwy, jednak na to miejsce trzeba by użyć czegoś mniej szkodliwego, np. jajek. Nie usuwajcie mleka ze stołu, ani nie zabraniajcie używać go do przygotowywania pokarmów. Mleko powinno pochodzić od zdrowych krów i powinno być sterylizowane.CD 139.4

Tym, którzy wykazują skrajne poglądy na reformę zdrowia, grozi niebezpieczeństwo przyrządzania niesmacznych potraw, które ciągle cię powtarza. Pokarm bywa tak monotonny, że żołądek wcale go nie przyjmuje. Pokarm podawany chorym winien być urozmaicony. Nie powinno się podawać stale jednej i tej samej potrawy....CD 139.5

Powiedziałam ci to, co miałam do powiedzenia, ponieważ otrzymałam światło, iż krzywdzisz swoje ciało przez ubogą dietę. Muszę ci powiedzieć, że nie będzie to dla ciebie najlepsze, jeżeli będziesz pouczał studentów — jak dotychczas — odnośnie spraw diety, gdyż twoje poglądy dotyczące odrzucania niektórych rzeczy nie będą stanowić żadnej pomocy dla tych, którzy naprawdę jej potrzebują.CD 140.1

Bracie i siostro, mam do was całkowite zaufanie i bardzo pragnę, byście byli zdrowi fizycznie, a przez to i duchowo. To brak odpowiedniego pożywienia spowodował u was tak wielkie cierpienia. Nie spożywaliście pokarmu, który byłby wystarczający dla podtrzymania waszych nikłych sił fizycznych. Nie powinniście odmawiać sobie dobrego, zdrowego pokarmu.CD 140.2

Pewnego razu doktor próbował pouczać naszą rodzinę, jak — zgodnie z reformą zdrowia — należy gotować; według niego bez soli lub jakiejkolwiek innej przyprawy. Zgodziłam się wypróbować to, lecz tak opadłam z sił, że musiałam dokonać zmiany i zastosować inną metodę — z wielkim powodzeniem. Mówię wam o tym dlatego, gdyż wiem o grożącym wam konkretnym niebezpieczeństwie. Pokarm powinno się przygotowywać w taki sposób, aby był pożywny. Nie powinien on być pozbawiony tego, czego organizm potrzebuje.CD 140.3

Pan wzywa was — Bracie i Siostro do reformy, abyście przeznaczyli pewien czas na odpoczynek. Nie jest dla was dobrym obarczanie się tak, jak dotychczas. Jeżeli nie będziecie na to zważać, stracicie życie, które jest tak cenne w oczach Pańskich. “Nie należycie też do siebie samych; drogoście bowiem kupieni. Wysławiajcie tedy Boga w ciele waszym”...CD 140.4

Nie posuwajcie się do skrajności w sprawie reformy zdrowia. Niektórzy spośród naszego ludu są bardzo niedbali w tej sprawie. Ponieważ jednak inni pozostali daleko w tyle, wy nie musicie wcale popadać w skrajność, by stać się dla nich przykładem. Nie potrzebujecie się pozbawiać tego rodzaju pokarmu, który wytwarza dobrą krew. Wasze poświęcenie się słusznym zasadom prowadzi was do stosowania diety stanowiącej swoiste doświadczenie, które nie jest korzystne dla zdrowia. Jest ono niebezpieczne. Jeżeli zauważacie utratę sił fizycznych, wówczas koniecznym jest dokonanie natychmiastowych zmian. Włączcie do swej diety to, co z niej usunęliście. Stanowi to wasz obowiązek. Postarającie się o jajka od zdrowych kur. Jedzcie jajka gotowane lub surowe. Wrzućcie je — niegotowane — do najlepszego niefermentowanego wina, jakie tylko możecie znaleźć. W ten sposób dostarczycie waszemu ogranizmowi to co najkorzystniejsze. Ani na chwilę nie sądźcie, iż będzie rzeczą niesłuszną postąpić właśnie w ten sposób....CD 140.5

Cenimy twoje doświadczenie jako lekarza, mimo to twierdzę, że powinieneś włączyć mleko i jaja do swojej diety. Tych produktów nie należy obecnie odrzucać; nie należy też uczyć teraz o konieczności porzucenia ich.CD 141.1

Grozi ci niebezpieczeństwo zajęcia zbyt radykalnego stanowiska w sprawie reformy zdrowia i zastosowania diety, która nie potrafi cię utrzymać w dobrym zdrowiu....CD 141.2

Spodziewam się, że dacie posłuch słowom, które wam napisałam. Pokazano mi, że nie będziecie w stanie wywierać najlepszego wpływu w reformie zdrowia, o ile w niektórych rzeczach nie zajmiecie bardziej liberalnego stanowiska względem siebie i innych. Nadejdzie czas, gdy nie będzie można używać mleka tak obficie jak dotąd, wszelako nie pora teraz by je odrzucać. Również jajka zawierają składniki o właściwościach leczniczych, zwłaszcza w przeciwdziałaniu niektórym truciznom. I chociaż dane były przestrogi wzbraniające używania tych artykułów w diecie rodzin, gdzie dzieci skłonne były do oddawania się nałogowi samogwałtu, to jednak nie powinniśmy tego rodzaju zaleceń traktować jako zabraniających w ogóle używania jaj od kur dobrze pielęgnowanych i odpowiednio odżywianych...CD 141.3

Bóg wzywa tych, za których Chrystus zmarł, aby należycie dbali o siebie i dawali dobry przykład drugim. Mój bracie, nie możesz czynić z diety miary wartości dla ludu Bożego, gdyż straci on zaufanie do nauk, które i tak stawiają wyraźne wymagania. Pan wymaga od swego ludu zdrowego spojrzenia na wszystkie punkty reformy zdrowia, dlatego nie powinniśmy nigdy posuwać się do skrajności...CD 141.4

Powodem złego stanu zdrowia doktora jest nadmierne wyczerpanie rezerw w zakresie zdrowia i brak uzupełnienia zapasów pokarmem zdrowym i smacznym. Mój bracie, poświęć całe swoje życie temu, który został za ciebie ukrzyżowany, lecz nie narzucaj sobie ubogiej diety, gdyż przez to stawiasz reformę zdrowia w fałszywym świetle.CD 141.5

Występując przeciw obżarstwu i niewstrzemięźliwości, mamy pamiętać o znaczeniu i zastosowaniu prawd ewangelicznych, które same poddają się osądowi. Aby móc wykonać swe dzieło w sposób uczciwy i prosty, musimy uwzględniać warunki, w jakich żyje rodzaj ludzki. Bóg poczynił odpowiednie zabezpieczenia, umożliwiające wyżywienie tych, którzy żyją w rozmaitych krajach świata. Osoby pragnące być współpracownikami Bożymi muszą starannie rozważyć, w jaki sposób nauczają reformy zdrowia w wielkiej winnicy Pańskiej. Powinni oni postępować ostrożnie, starannie rozważając, jaki pokarm można, a jakiego nie należy spożywać. Muszą połączyć się z boskim pomocnikiem w przedstawianiu poselstwa laski masom ludzkim, które Bóg chce zbawić.CD 141.6

Mamy wejść w kontakt z tymi ludźmi. Gdyby im przedstawiano reformę zdrowia w najskrajniejszej formie, wyrządzono by wiele szkody. Wzywamy do zaniechania jedzenia mięsa oraz picia herbaty i kawy. I to jest dobre. Lecz niektórzy mówią, że należy porzucić także i mleko. Jest to kwestia, którą należy rozpatrzyć bardzo starannie. Są biedne rodziny, których dieta składa się z mleka i chleba, a jeśli je na to stać, to również z niewielkiej ilości owoców. Wszelkie pokarmy mięsne należy odrzucić, lecz potrawy z jarzyn należy zaprawiać niewielką ilością mleka lub śmietany, względnie czegoś równie wartościowego. Kiedy zaleca się reformę zdrowia ludziom biednym, mówią oni: — Co mamy jeść? Nas nie stać na kupowanie orzechów. Ponieważ każę Ewangelię ubogim, otrzymałam polecenie: powiedzcie im, aby jadali pokarm najbardziej odżywczy. Nie mogę powiedzieć: nie wolno wam jeść jajek, mleka lub śmietany; macie używać masła do przygotowywania pokarmu. Ewangelia musi być kazana ubogim. Jeszcze nie nadszedł czas do stosowania ścisłej diety.CD 142.1

Nadejdzie czas, kiedy będziemy mogli odrzucić niektóre artykuły spożywcze, jakich teraz używamy, jak np. mleko, śmietanę i jaja, lecz poselstwo brzmi: nie musicie sprowadzać na siebie przedwcześnie czasu ucisku i w ten sposób zamęczać się na śmierć. Zaczekajcie, aż Pan utoruje drogą przed wami.CD 142.2

Reformy, które są bardzo radykalne, odpowiadają pewnej grupie ludzi mogących postarać się o wszystko, co jest potrzebne, aby zastąpić produkty odrzucone; lecz ta grupa stanowi bardzo nieliczną mniejszość w stosunku do tych, dla których wysiłki te wydają się być zupełnie niepotrzebne. Są ludzie próbujący wstrzymywać się od tego, co uchodzi za szkodliwe. Ale nie dostarczają oni organizmowi odpowiedniego pożywienia i w następstwie tego stają się osłabieni i niezdolni do pracy. W ten sposób naraża się reformę zdrowia na złą opinię. Dzieło, które tak solidnie staraliśmy się zbudować, zostaje zamącone wskutek udziwnień, jakich Bóg nie wymagał. Przez to paraliżuje się działalność zboru.CD 142.3

Bóg jednak będzie interweniował, by przeszkodzić następstwom takich skrajnych poglądów. Ewangelia ma zjednoczyć grzeszny rodzaj ludzki. Ma ona zbliżyć bogatych i biednych u stóp Jezusa...CD 142.4

Jednak nadejdzie taki czas, iż nie będzie już rzeczą bezpieczną używanie mleka, śmietany, masła i jajek, Bóg to objawi. Nie należy popierać skrajności w reformie zdrowia. Sprawa używania mleka i masła w swoim czasie sama się rozwiąże. Tymczasem nie mamy żadnego obowiązku w tym kierunku. — Letter 37, 1901.CD 142.5

325. Wczorajszej nocy rozmawiałam we śnie z doktorem. Powiedziałam mu: — Musisz w dalszym ciągu być ostrożnym w sprawie diety. Nie powinieneś posuwać się do skrajności tak w stosunku do samego siebie, jak też odnośnie pokarmu przeznaczonego dla pracowników i pacjentów w sanatorium. Ci ostatni płacą dobrze za swój pobyt, przeto powinni mieć możliwość wyboru pokarmów. Niektórzy przychodzą do sanatorium w stanie wymagającym stanowczego poskromienia apetytu i najprostszego pożywienia, lecz w miarę jak ich zdrowie ulega poprawie, powinno się podawać im pożywny pokarm wedle ich uznania. — Letter 37, 1904.CD 143.1

Pożywienie powinno być smaczne

326. Reformatorzy zdrowia powinni przede wszystkim uważać na to, aby unikać skrajności. Ciało musi mieć pod dostatkiem pożywienia. Nie możemy żyć samym powietrzem, ani też nie potrafimy zachować zdrowia, jeśli nie będziemy mieć pożywnego pokarmu. Należy go przygotować w odpowiedni sposób tak, aby był smaczny. — Testimonies for the Church II, 538 (1867).CD 143.2

327. Dieta, której brak właściwych składników odżywczych, sprowadza hańbę na reformę zdrowia. Jesteśmy śmiertelni, toteż musimy przyjmować pokarm, który dostarczy ciału należytego pożywienia.CD 143.3

Niektórzy z naszego ludu, choć sumiennie wystrzegają się niewłaściwych pokarmów, jednak zaniedbują troskę się o składniki potrzebne do utrzymania ciała w zdrowym stanie. Tym, którzy trzymają się skrajnych poglądów w zakresie reformy zdrowia, grozi niebezpieczeństwo przyrządzania potraw niesmacznych i tak mdłych, że wcale nie będą zadowalające. Pokarm powinno się sporządzić w taki sposób, aby był i smaczny i pożywny. Nie powinno się go pozbawiać tego, czego organizm potrzebuje. Ja używam nieco soli i zawsze używałam, gdyż sól nie tylko nie jest szkodliwa, ale nawet konieczna dla krwi. Jarzyny powinno się gotować smacznie, zaprawione odrobiną mleka lub śmietany, względnie czymś podobnym.CD 143.4

Aczkolwiek dane były przestrogi odnośnie możliwości wywołania choroby przez masło i szkodliwości dowolnego używania jajek przez małe dzieci, jednak nie powinniśmy uważać tego za naruszenie zasady, jeśli będziemy używać jaja od kur należycie pielęgnowanych i dobrze odżywionych. Jaja zawierają właściwości odtruwające i w ten sposób działają leczniczo.CD 143.5

Niektórzy wstrzymując się od mleka, jajek i masła, zaniedbali dostarczenia organizmowi właściwego pożywienia i w następstwie tego stali się słabi i niezdolni do pracy. W ten sposób reforma zdrowia bywa właśnie zniesławiana. Dzieło, które staraliśmy się budować solidnie, doznaje zamętu, wskutek dziwacznych rzeczy, jakich Bóg nic wymagał. Żywotność zboru jest umniejszona. Bóg jednak wkroczy, by przeszkodzić skutkom tych nadto skrajnych poglądów. Ewangelia ma zjednoczyć grzeszny rodzaj ludzki. Ma ona przywieść zarówno bogatych jak i biednych do stóp Jezusa.CD 143.6

Nadejdzie czas, kiedy trzeba będzie odrzucić niektóre środki żywnościowe jakich teraz używamy, jak np. mleko, śmietaną i jaja, lecz niema potrzeby ściągać na siebie kłopotów przedwczesnymi i skrajnymi ograniczeniami. Zaczekajcie aż okoliczności będą domagać się tego, a Pan przygotuje do tego droge.CD 144.1

Ci, którzy chcą mieć powodzenie w głoszeniu zasad reformy zdrowia, muszą wziąć Słowo Boże za przewodnika i doradcę. Tylko wtedy, gdy nauczyciele zasad reformy zdrowia ucznią to, mogą stanąć na dobrym gruncie. Nie wydawajmy nigdy świadectwa przeciwko reformie zdrowia, poprzez zaniedbywanie używania zdrowych i smacznych pokarmów w miejsce szkodliwych, które porzuciliśmy. W żaden sposób nic pobudzajcie apetytu przyprawami. Jedzcie tylko prosty, zdrowy pokarm i dziękujcie Bogu stale za zasady reformy zdrowia. Bądźcie we wszystkim wiernymi i szczerymi, a osiągniecie wspaniałe zwycięstwo. — Testimonies for the Church IX, 161-163 (1909).CD 144.2

Szkodliwy wpływ ekstremistów

328. Ostrzegając was przed objadaniem się, choćby nawet pokarmem dobrej jakości, ostrzegamy zarazem tych, którzy są ekstremistami, aby nic stawiali sobie fałszywych wzorców, a potem usiłowali narzucać je innym. — Testimonies for the Church II, 374.375 (1870).CD 144.3

329. Widziałam, że zarówno B. i C. zniesławiali sprawę Bożą. Wycisnęli na niej piętno, które nigdy nic będzie zupełnie starte. Pokazano mi rodzinę naszego drogiego brata D. Gdyby ten brat otrzymał należytą pomoc we właściwym czasie, wszyscy członkowie jego rodziny byliby dzisiaj żywi. Dziwne jest, iż wobec tego rodzaju złego postępowania nie zastosowano prawa krajowego. Ta rodzina ginęła z braku prostego, zwykłego pokarmu. Ginęli z głodu w kraju obfitości. Nowicjusz zrobił na nich doświadczenie. Ten młodzieniec nie umarł z powodu choroby, lecz z głodu. Pokarm wzmocniłby organizm i utrzymał całą maszynerię w ruchu...CD 144.4

Najwyższy czas uczynić coś, aby zabronić nowicjuszom wywierać wpływ i głosić reformę zdrowia. Mogą zaoszczędzić sobie wysiłku i słów, gdyż wyrządzają więcej szkody niż najbardziej inteligentni i mądrzy ludzie zdołają swym wpływem przeciwdziałać temu. Nawet najlepiej wykwalifikowani obrońcy reformy zdrowia nie potrafią usunąć całkowicie z umysłów słuchaczy przesądów, jakie powstały wskutek złego postępowania tych ekstremistów i postawić wielką sprawę reformy z powrotem na właściwym miejscu. W znacznej mierze zamknięte są drzwi tak, iż obecna prawda o sobocie i rychłym przyjściu naszego Zbawiciela nie może dotrzeć do niedowiarków. Ludzie odrzucają najkosztowniejsze prawdy jako nie zasługujące na uwagę. Na tych ludzi wskazuje się jako na przedstawicieli reformatorów zdrowia i wszystkich tych, którzy zachowują sobotę. Wielka odpowiedzialność spoczywa na tych, którzy w ten sposób stali się kamieniem zgorszenia dla niewierzących. — Testimonies for the Church II, 384-387 (1870).CD 144.5

Narzucanie osobistych przekonań i prób

330. Nadszedł czas, że wielu, zarówno na wysokich, jak i na niższych stanowiskach, przyjmie reformę zdrowia w całej jej doniosłości. My natomiast nie powinniśmy dopuścić niczego, co mogłoby spaczyć poselstwo, które mamy głosić, poselstwo trzeciego anioła połączone z poselstwami pierwszego i drugiego anioła. Nie możemy pozwolić, by sprawy mało ważne krępowały nas i uniemożliwiały uzyskanie dostępu do szerszych mas ludzi.CD 145.1

Zarówno zbór jak i świat potrzebują całego naszego wpływu i wszystkich talentów, jakie dal nam Bóg. Wszystko, co mamy, powinniśmy oddać w Jego służbie. Głosząc poselstwo trzymajcie z daleka wszystkie własne poglądy. Mamy poselstwo dla całego świata i Pan chce, aby Jego słudzy święcie strzegli prawdy, którą On im dał. Każdemu człowiekowi powierzył Bóg dzieło. Nie głoście więc fałszywego poselstwa. Nie naciągajcie wielkiego pouczenia o reformie zdrowia do jakichś sprzecznych zagadnień. Niezgodności wykazane przez jedną osobę ciążą potem na całości wiernych, dlatego gdy ktoś dopuszcza się skrajności, dzieło Boże doznaje wielkiej szkody.CD 145.2

Należy obawiać się doprowadzania rzeczy do skrajności. To zmusza mnie zawsze do zabierania głosu w celu zapobieżenia nieporozumieniu, by świat nie miał powodu sądzić, iż adwentyści to jakaś gromada ekstremistów. Gdy staramy się z jednej strony wyciągać ludzi z ognia, wówczas tych samych słów, jakie mają być mówione dla naprawienia zła, używa się często z drugiej strony dla usprawiedliwienia i pobłażania. Niech Pan zachowa nas od ludzkich eksperymentów i skrajności.CD 145.3

Niech nikt nie propaguje skrajnych poglądów odnośnie tego, co mamy jeść i co mamy pić. Pan dał światło. Niech lud nasz przyjmie światło i chodzi w nim. Potrzebny jest wielki wzrost znajomości Boga i Jezusa Chrystusa. Ta znajomość jest życiem wiecznym. Wzrost pobożności i dobrego, pokornego ducha religijnego przywiódłby nasz lud do takiego stanowiska, że mógłby się uczyć ud Wielkiego Nauczyciela.CD 145.4

Może nadejść czas, że niebezpiecznie będzie używać mleka. Lecz jeśli krowy są zdrowe, a mleko dobrze przegotowane, to nie ma potrzeby wywoływać przedwcześnie czasu ucisku. Niech nikt nie sądzi, iż musi drobiazgowo wyliczać, co nasz lud ma stawiać na stół. Ci, którzy zajmują skrajne stanowisko, zobaczą w końcu, że skutki nie są takie, jakie według ich mniemania być powinny. Pan będzie nas prowadził prawicą swoją, jeśli Mu na to pozwolimy. Miłość i czystość są owocami zrodzonymi na dobrym drzewie. Każdy kto miłuje, z Boga jest narodzony i zna Boga.CD 146.1

Zostałam pouczona, by powiedzieć uczestnikom konferencji, w której okazali tak wielką gorliwość w sprawie reformy zdrowia, narzucając swe poglądy i idee drugim, że Bóg nic dał im tego poselstwa. Powiedziałam im, że jeśli nie złagodzą i nie poskromią swych wrodzonych i pielęgnowanych skłonności, w których jest tak dużo uporu, wówczas zobaczą, że potrzebują nawrócenia. “Jeśli nawzajem się milujemy, Bóg mieszka w nas i miłość jego doszła w nas do doskonałości... Bóg jest miłością, a kto mieszka w miłości, mieszka w Bogu, a Bóg w nim”....CD 146.2

Mądrość ludzką należy łączyć z mądrością i laską Bożą. Skryjmy się w Chrystusie. Starajmy się usilniej pracować w celu osiągnięcia tego wysokiego poziomu, jaki Bóg dla nas zamierzył — moralnej przemiany przez Ewangelię Bóg wzywa nas, byśmy posuwali się naprzód we właściwym kierunku, stąpając ścieżkami prostymi, aby to, co jest chrome, nie zeszło z drogi. Wtedy Chrystus będzie zadowolony. — Letter 39, 1901.CD 146.3

Skrajność jest gorsza od ludzkich błędów

331. Bracie i siostro doprowadziliście sprawę pobłażania w jedzeniu do skrajności, dlatego też cała instytucja została zdemoralizowana. Teraz wróg chciałby popchnąć was w tym kierunku i jeśliby mu się udało — wprowadzić ubogą dietę. Starajcie się zachować rozumnie. Szukajcie mądrości z nieba i postępujcie rozsądnie. Jeśli zajmiecie skrajnie radykalne stanowisko, wówczas będziecie musieli wycofać się z niego, a wtedy — choć bylibyście nie wiadomo jak sumienni — stracicie wiarę w swój zdrowy rozsądek, a nasi bracia i ludzie niewierzący stracą zaufanie do was. Nie ważcie się kroczyć szybciej, niż postępować będzie dobre światło pochodzące od Boga. Nie przyjmujcie poglądów żadnego czlowieka, lecz kroczcie rozumnie w bojaźni Bożej.CD 146.4

Jeśli już macie błądzić, to nie poprzez nadmierne oddalanie się od ludzi, gdyż wtedy przecinacie nić swego wpływu na nich i nie możecie już dla nich niczego dobrego uczynić. Lepiej bądźcie po stronie ludzi aniżeli z dala od nich, gdyż wtedy jest nadzieja, że możecie pociągnąć ich za sobą, jednakże nic ma potrzeby, aby błądzić po jakiejkolwiek stronie.CD 146.5

Nie potrzebujecie iść w wodę lub w ogień; idźcie środkiem, omijając wszelkie skrajności. Nic wywołujcie wrażenia, iż jesteście jednostronnymi, niezrównoważonymi przywódcami. Nie stosujcie nędznej, ubogiej diety. Nie dajcie się nikomu do niej namówić. Przyrządzajcie swój pokarm w sposób zdrowy i smaczny; niech będzie przygotowany dokładnie, aby dobrze reprezentował reformę zdrowia.CD 147.1

Wielki odwrót od reformy zdrowia spowodowany jest tym. że propagowały ją umysły niemądre, doprowadzające do takich skrajności, że zniechęciło to ludzi, zamiast ich nawrócić. Byłam tam, gdzie wprowadzano w życie te radykalne poglądy. Jarzyny przygotowywano na samej wodzie i wszystko inne w podobny sposób. Tego rodzaju gotowanie stanowi przykład antyreformy zdrowia, a niektóre umysły są usposobione w taki sposób, iż akceptują wszystko, cokolwiek tylko posiada cechy surowej diety lub jakiejkolwiek reformy.CD 147.2

Moi bracia, chciałabym, abyście byli wstrzemięźliwi we wszystkich rzeczach, lecz uważajcie, abyście nie przeciągnęli struny i nie wprowadzili waszej instytucji u tak ciasną uliczkę, że dalej i uszyć się nie będzie można. Nie musicie przyjmować poglądów każdego człowieka; bądźcie zrównoważeni, spokojni, ufający Bogu. — Letter 57, 1886.CD 147.3

Należy unikać obydwu skrajności

332. Wiem, że wielu z naszych braci sercem i czynem sprzeciwia się reformie zdrowia. Ja nie głoszę żadnych skrajności. Kiedy jednak przeglądałam moje rękopisy, widziałam stanowcze świadectwa i przestrogi przed niebezpieczeństwami, jakie zagrażają naszemu ludowi na skutek naśladowania zwyczajów i praktyk świata w dogadzaniu sobie, zadowalaniu apetytu i w wyszukanych ubiorach. Moje serce jest chore i smutne z powodu takiego stanu rzeczy. Niektórzy mawiają, iż pewni nasi bracia kładli zbyt wielki nacisk na te sprawy. Lecz czy dlatego, że oni postępowali zbyt mało subtelnie, narzucając przy każdej okazji swoje zdanie o reformie zdrowia — ośmieli się ktoś hamować postęp sprawy w tej materii? Ludzie światowi wpadają na ogół w zdecydowanie przeciwstawną skrajność i dogadzają sobie przez nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, w następstwie czego pełno jest wszędzie zmysłowych praktyk.CD 147.4

Wielu znajduje się obecnie w cieniu śmierci; przygotowywali się do wykonania dzieła dla Mistrza, lecz nie odczuwali, że spoczywa na nich święty obowiązek przestrzegania praw zdrowotnych. Doprawdy, naturalne prawa organizmu są prawami Bożymi, lecz wydaje się, jakby tym zapomniano. Niektórzy wybrali dietę, która nie może utrymać ich przy zdrowiu. Nie zadbali o pożywny pokarm, aby zastąpić szkodliwe artykuły i nie brali pod uwagę konieczności przygotowywania pokarmu w sposób możliwie najprostszy i najzdrowszy. Aby organizm mógł wykonywać swoją pracę, musi być należycie odżywiany. Jest to sprzeczne z zasadami reformy zdrowia, jeśli po odrzuceniu niezdrowych pokarmów wpada się w przeciwną skrajności obniża ilość i jakość spożywanego pokarmu. Wówczas zamiast reformy zdrowia ma miejsce antyreforma zdrowia. — Testimonies for the Church VI, 373.374 (1900).CD 147.5