Rozdział 9 — Regularność posiłków
Liczba posiłków
Żołądek potrzebuje odpoczynku
267. Należy dbać o żołądek. Nie powinien być ustawicznie zajęty. Daj temu nadużywanemu organowi nieco spokoju i odpoczynku. Gdy żołądek strawił jeden posiłek, nie obciążaj go nową pracą, zanim nie zostanie wytworzona odpowiednia ilość soków żołądkowych, potrzebnych do dalszego trawienia pokarmu. Między jednym a drugim posiłkiem powinno upłynąć przynajmniej pięć godzin; pamiętaj i doświadcz sam, że lepiej jest jadać dwa posiłki niż trzy. — Letter 73a, 1896.CD 119.1
Spożywaj obfite śniadanie
268. Istnieje taki zwyczaj wśród ludzi, aby jadać lekkie śniadanie. To nie jest najlepszy sposób postępowania z żołądkiem. Przy śniadaniu żołądek jest w lepszej kondycji i może strawić większą ilość pokarmu, niż przy drugim lub trzecim posiłku. Staraj się, aby twoje śniadanie stanowiło najbardziej obfity posiłek dnia. — Letter 3, 1884.CD 119.2
Późne kolacje
269. Dla osób o siedzącym trybie życie późne kolacje są szczególnie szkodliwe. Powstałe u tych osób zaburzenia są często początkiem choroby, która kończy się śmiercią.CD 119.3
W wielu wypadkach uczucie słabości powodujące łaknienie powstaje wskutek nadmiernego przeciążenia narządów trawiennych w ciągu dnia. Uporawszy się z jednym pokarmem, narządy trawienne potrzebują odpoczynku. Przynajmniej 5 lub 6 godzin powinno dzielić posiłek od posiłku, a większość osób poddających ten schemat próbie przekonuje się, że o wiele lepiej jest jeść dwa niż trzy posiłki dziennie. — Ministry of Healing 304 (1905).CD 119.4
270. Wielu praktykuje zgubny nawyk jadania tuż przed spaniem. Zjedli już trzy posiłki, jednak odczuwają coś w rodzaju osłabienia, jak gdyby uczucie głodu, więc spożywają jeszcze przekąskę, czyli czwarty posiłek. Przez uleganie tym szkodliwym praktykom staje się to ich nawykiem i zdaje im się, że nie będą mogli spać, jeśli nie zjedzą przekąski przed udaniem się na spoczynek. W wielu wypadkach przyczyną uczucia słabości jest to, że układ pokarmowy był w ciągu dnia przeciążony trawieniem niezdrowego pokarmu, jaki narzucano żołądkowi zbyt często i w nadmiernych ilościach. Obciążone w ten sposób narządy trawienne wyczerpują się i potrzebują czasu na zupełny odpoczynek, aby mogły odzyskać utracone siły. Nie powinno się nigdy jeść drugiego posiłku, zanim żołądek nie odpoczął dostatecznie od pracy przy trawieniu poprzedniego. Jeżeli w ogóle ma się jeść trzeci posiłek, to powinien on być lekki i na kilka godzin przed udaniem się na spoczynek.CD 120.1
U wielu jednak biedny, zmęczony żołądek może nadaremnie uskarżać się na przepracowanie. Daje mu się za dużo pokarmu, zmuszając do nadmiernej pracy narządy trawienne, wskutek czego wykonują ją podczas snu. Sen takich ludzi jest zazwyczaj zakłócony przez nieprzyjemne koszmary, a rano budzą się zmęczeni, odczuwają mdłości i brak apetytu. W całym organizmie odczuwa się brak energii. Przewód pokarmowy szybko wyczerpuje się, gdyż nie miał czasu, aby odpocząć. Tacy ludzie stają się mizernymi “żołądkowcami” i dziwią się, skąd wzięły się u nich te przypadłości. Przyczyna spowodowała niechybnie skutki. Jeżeli takie praktyki stają się codziennością w życiu, wtedy zdrowie zostanie poważnie zagrożone. Krew ulega zanieczyszczeniu, występuje bladość skóry oraz częste wykwity skórne. Często możecie słyszeć narzekania takich ludzi na bóle i dolegliwości w okolicy żołądka, a podczas wysiłku żołądek jest tak zmęczony, że są zmuszeni zaprzestać pracy i odpocząć. Z trudem mogą zrozumieć przyczynę takiego stanu rzeczy, gdyż pominąwszy to, są pozornie zdrowi.CD 120.2
Przyczyna uczucia zmęczenia i jego leczenie
Ci, którzy przechodzą z trzech posiłków dziennie na dwa, będą początkowo odczuwać mniej lub bardziej dokuczliwe osłabienie, szczególnie w tych godzinach, kiedy mieli zwyczaj jadać trzeci posiłek. Jeżeli jednak wytrwają przez pewien czas, to uczucie słabości zniknie.CD 120.3
Kiedy kładziemy się spać, żołądek nie powinien już pracować, aby mógł korzystać z odpoczynku na równi z innymi częściami ciała. Trawienie nie powinno odbywać się podczas snu. Przeładowany żołądek jest wyczerpany po zakończeniu pracy, co powoduje uczucie osłabienia. Wielu ulega złudzeniu i myśli, że to brak pokarmu powoduje takie uczucie i zamiast dać żołądkowi czas na wytchnienie, przyjmują więcej pokarmu, który na chwilę usuwa owo uczucie zmęczenia. Im bardziej ulega się apetytowi, tym bardziej będzie on domagał się zaspokojenia. Osłabienie jest zazwyczaj następstwem jedzenia mięsa oraz jadania posiłków zbyt często i w zbyt dużych ilościach. Żołądek męczy się pracując bez przerwy przy trawieniu nie bardzo zdrowego pokarmu. Nie mając czasu na wytchnienie, narządy trawienne osłabiają się i stąd owo uczucie mdłości oraz pragnienie częstego jedzenia. Lekarstwem na taki stan rzeczy jest jadanie rzadziej i mniej obficie oraz zadowalanie się prostym, skromnym pokarmem, spożywając go najwyżej dwa lub trzy razy dziennie. Żołądek musi mieć swoje stałe okresy pracy i odpoczynku, dlatego jedzenie między posiłkami jest najbardziej szkodliwym naruszeniem praw zdrowia. Przez przestrzeganie regularności i spożywanie właściwego pokarmu pozwala się żołądkowi stopniowo wrócić do zdrowia. — Health or How to Live I, 55-57 (1865).CD 120.4
271. Żołądek można tak przyzwyczaić, że będzie domagał się pokarmu nawet osiem razy dziennie i będzie odczuwał mdłości, jeśli mu się go nie dostarczy. Lecz to nie jest argumentem przemawiającym za koniecznością tak częstego jadania. — The Review and Herald, 8 maj 1883.CD 121.1
Plan dwóch posiłków dziennie
272. W wielu wypadkach dwa posiłki dziennie są lepsze niż trzy. Jeżeli je się kolację wcześnie, to zakłóca ona trawienie poprzedniego posiłku. Gdyby jadać później, to nie będzie strawiona przed pójściem spać. W ten sposób żołądek nie ma zapewnionego odpoczynku. Sen jest zakłócony, mózg i nerwy przemęczone, apetyt przed śniadaniem słaby, cały organizm nie czuje się rześko i nie jest gotowy do podjęcia codziennych obowiązków. — Education 205 (1903).CD 121.2
273. Zwyczaj jadania tylko dwóch posiłków dziennie okazuje się na ogół dobroczynnym dla zdrowia, jednakże niektóre osoby w pewnych okolicznościach mogą domagać się trzeciego posiłku. Jeżeli jednak ma się go spożywać, to powinien on być niewielki i lekko strawny. Sucharki lub biszkopty z sokiem lub kawą zbożową stanowią pokarm najbardziej odpowiedni na wieczorny posiłek. — Ministry of Healing 321 (1905).CD 121.3
274. Większość ludzi cieszy się lepszym zdrowiem jadając dwa razy dziennie zamiast trzy, inni ze względu na swoje potrzeby życiowe mogą coś zjeść na kolację, lecz ten posiłek powinien być bardzo lekki. Niech nikt nie uważa się za wyrocznię dla wszystkich i nie twierdzi, że każdy musi czynić dokładnie tak, jak on czyni.CD 121.4
Nigdy nie okradajcie żołądka z tego, czego zdrowie wymaga i nie nadużywajcie go przez wkładanie doń ładunku, którego nie powinien dźwigać. Ćwiczcie panowanie nad sobą. Ograniczajcie apetyt, trzymajcie go zawsze pod kontrolą rozumu. Nie uważajcie za rzecz konieczną zastawiać stół pokarmem niezdrowym, jeśli macie gości. Zdrowie waszej rodziny i wzgląd na dzieci powinno się tak samo brać pod uwagę, jak zwyczaje i smak waszych gości. — Christian Temperance and Bible Hygiene 58; Counsels on Health 156 (1890).CD 121.5
275. Dla niektórych jest wielką, trudną do odparcia pokusą widok innych jedzących trzeci posiłek, więc zdaje im się, że są głodni, gdy tymczasem to uczucie nie pochodzi z faktu, iż żołądek potrzebuje pokarmu, lecz jest ono pragnieniem umysłu, który nie został wzmocniony silnym postanowieniem i nie nauczył się samozaparcia. — Testimonies for the Church IV, 574 (1881).CD 122.1
Lekarstwo na skłonność do gniewu
276. Postępowanie brata H. nie było takie jak być powinno. Jego upodobania i zwyczaje są bardzo silne i nie kontroluje on swych uczuć rozumem. Bracie H., twojemu zdrowiu bardzo szkodzi przejadanie się i niejadanie w porę. Powoduje to uderzenie krwi do głowy. Umysł popada w zamroczenie i nie panujesz należycie nad sobą. Wykonujesz gwałtowne ruchy, łatwo irytujesz się i widzisz rzeczy w złym świetle. Dużo ruchu na świeżym powietrzu oraz wstrzemięźliwa dieta są konieczne dla twego zdrowia. Nie powinieneś jadać więcej jak dwa razy dziennie. Jeżeli zdaje ci się, że musisz jeść w nocy, to wypij trochę zimnej wody, a rano będziesz się czuł dużo lepiej, ponieważ nie jadłeś. — Testimonies for the Church IV, 501.502 (1880).CD 122.2
Nikogo nie należy zmuszać do odrzucenia trzeciego posiłku
277. Nie należy wywierać najmniejszego nacisku w sprawie diety. Wystarczy wykazać, że spożywanie dwóch posiłków jest lepsze dla zdrowia niż jedzenie trzech, lecz nie należy stosować żadnego autorytatywnego przymusu. Nikogo zatrudnionego w sanatorium nie należy zmuszać do przyjęcia systemu dwu posiłków. Przekonywanie jest lepsze niż zmuszanie...CD 122.3
W miarę skracania się dni w cyklu rocznym niech obiad będzie nieco później, a wtedy trzeci posiłek nie będzie konieczny. — Letter 145, 1901.CD 122.4
278. Nie zmuszajcie do jedzenia wyłącznie dwu posiłków. Niektórym wychodzi bardziej na zdrowie, jeżeli jedzą trzy lekkie posiłki, a gdy je się ogranicza do dwu, to zmianę tę odczuwają bardzo dotkliwie. — Letter 200, 1902.CD 122.5
Niech nie będzie probierzem
279. Jadam tylko dwa posiłki dziennie. Ale jestem zdania, aby z liczby posiłków nie czyniono żadnych problemów. Jeżeli są tacy, którzy czują się dobrze jadając trzy posiłki, to ich przywilejem jest spożywać trzy. Ja wolę dwa. Przez trzydzieści pięć lat stosowałam system dwuposiłkowy. — Letter 30, 1903.CD 122.6
Naganne skutki narzucania systemu dwuposiłkowego w szkołach misyjnych
280. Wielu jest zdania, że sprawę diety doprowadzono do skrajności. Jeżeli studenci pracują fizycznie i umysłowo tak ciężko, jak w tej szkole [], to zarzut przeciw trzeciemu posiłkowi jest w dużym stopniu niesłuszny. Nikt nie powinien czuć się znieważony. Ci, którym sumienie mówi, żeby jedli tylko dwa posiłki, nie potrzebują wcale tego zmieniać...CD 123.1
Fakt, że niektórzy nauczyciele i studenci mają przywilej jadania w swych pokojach, nie wywiera dobrego wpływu. Musi być jednakowe postępowanie przy podawaniu posiłków. Jeżeli ci, którzy jedają dwa posiłki, myślą, że w czasie drugiego muszą zjeść tyle, aby zastąpił on trzeci, to zaszkodzą swym narządom trawiennym. Dajcie uczniom trzeci posiłek sporządzony bez jarzyn, lecz składający się z prostego i zdrowego pokarmu, jak np. owoce i chleb. — Letter 141, 1899.CD 123.2