Kapitulo 74—Getsemane

KAUPOD sang Iya mga gintoton-an ang Manlulowas mahinay nga nag-usoy sang banas padulong sa katamnan sang Getsemane. Ang bulan sa Paskua, malapad kag bilog, nagsiga sa walay panganod nga kalangitan. Ang dakbanwa sang mga tolda sang Manlolugayaw malinong.AK2 997.1

Maukod nga nagpakigsugilanon si Jesus kag ang Iya mga gintoton-an kag gintudloan Niya sila; apang sang nagahinamput Sia sa Getsemane, naglinong Sia sing tuman ka makatilingala. Masami Sia nga nagduaw sini nga duog tuhoy sa pangamuyo kag pamalandong; apang wala gid sing katulad sini nga ang Iya tagipusoon napunan sang kasubo sining gab-i sang Iya katapusan nga pagugayong. Sa bug-os Niya nga kabuhi sa duta, naglakat Sia sa kapawa sang pagtambong sang Dios. Sang nagapakigsumpong sa tawo nga ginpanghikot sang amo gid nga espiritu ni Satanas, makasiling Sia, “Kaupod Ko ang nagpadala sa Akon; wala Ako ginbayai nga magisahanon sang Amay; kag masami Ko nga ginahimo ang mga butang nga Iya ginakahamut-an.” Juan 8:29. Apang karon daw gintakpan Sia gikan sa kapawa sang manugsakdag nga pagtambong sang Dios. Karon gin-isip Sia kaupod sang mga malinapason. Dapat Niya nga abagahon ang sayop sang nahulog nga tawo. Sa ibabaw Niya nga wala makakilala sang sala dapat ipahamtang ang aton tanan nga kalautan. Daw ano ka makakolugmat ang sala napahayag sa iya, daw ano ka dako sang kabug-aton sang sala nga Iya pas-anon, nga ginsulay Sia sa pagkahadlok nga magatakop ini sa Iya sing dayon gikan sa gugma sang Iya Amay. Sa pagbatyag kon daw ano kamakahaladlok ang kasingkal sang Dios batok sa malinapason, nagsinggit Sia, “Tuman ka masinolub-on ang Akon kalag nga daw ikamatay.”AK2 997.2

Sang naghinamput sila sa katamnan, gintandaan sang mga gintoton-an ang pagbalhin nga nag-abut sa ila Agalon. Wala pa gid nila makita Sia nga tuman ka subo kag mahipus. Samtang nagapadayon Sia, ining tanhaga nga kasubo nagdugang kadalum; apang wala sila magpangahas sa pagpamangkut sa Iya kon ano ang kabangdanan. Nagadolingdoling Sia nga daw mapukan. Pag-abut nila sa katamnan ang mga gintoton-an malinangkagon nga nagpangita sang duog nga masami Niya ginapahuwayan, agod magpahuway ang ila Agalon. Ang tagsa Niya ka pagtikang karon naga-iwat. Nagaugayong Sia sing mabaskug, nga daw nagaantus sa idalum sang pagtum-ok sang makahaladlok nga lulan. Makaduha nga gin-agubay Sia sang Iya kaupdanan, kay kon wala unta natumba Sia sa duta.AK2 998.1

Malapit sa ganhaan sang katamnan, ginbilin ni Jesus ang tanan luwas lang sa tatlo ka gintoton-an, nga nagpangabay sa ila sa pagpangamuyo tuhoy sa ila kaugalingon kag sa Iya man. Kaupod ni Pedro, Santiago kag Juan, nagsulod Sia sa naligwin nga bahin. Ining tatlo ka mga gintoton-an amo ang Iya suod nga kaupod. Nakita nila ang Iya himaya sa bukid sang pagtigbaliw; nakita nila si Moises kag si Elias nga nakigsugilanon sa iya; nakabati sila sang tingog gikan sa langit; karon sa Iya dako nga pagpakigdumog, ginhandom ni Kristo nga magmalapit sila sa Iya. Masami sila nagapaligad sang gab-i sa sining palahuwayan. Sa sining mga okasyon, sa tapus sang panahon sang pag-aligmat kag pagpangamuyo, magatulod sila nga dimatublag dimalayo sa ila Agalon, tubtob nga pukawon Niya sila sa aga nga magpangabudlay liwan sing bag-o. Apang karon ginhandom Niya nga gamiton nila ang gab-i sa pagpangamuyo kaupod Niya. Way sapayan indi Niya mabatas nga bisan sila magtan-aw sang pag-ugayong nga Iya batason.AK2 998.2

“Pabilin kamo diri,” siling Niya, “kag mag-aligmat kaupod Nakon.”AK2 999.1

Naglakat Sia sang malayolayo sa ila —indi gid tuman ka layo kundi makita kag mabatian nila Sia —kag nagyaub sa duta. Nabatyagan Niya nga bangod sa sala ginapapalayo Sia gikan sa iya Amay. Ang ulot tuman ka sangkad, maitum, madalum, nga ang iya Espiritu nagpalangurog sa atubangan sini. Indi Niya paggamiton ang Iya diosnon nga gahom sa pagpalagyo gikan sini nga pag-antus. Subong nga tawo dapat Sia mag-antus sang patubas sang pagpakasala sang tawo. Subong nga tawo dapat Sia magbatas sang kaalipungot sang Dios batok sa paglapas.AK2 999.2

Nagatindug na nian si Kristo sa liwan nga panimuot sang sa Iya tinindugan sadtong una. Ang Iya pag-antus masaysay sing maayo sa pinamulong sang manalagna, “Bangon ka, O kampilan, batok sa Akon Manugpahalab, kag batok sa tawo nga Akon kaupod siling sang Ginuo sang pinanong.” Zacarias 13:7. Bilang tal us kag kasegurohan sang makasasala nga tawo, nagaantus si Kristo sa idalum sang diosnon nga paghukom. Nakita Niya kon ano ang kaholugan sang paghukom. Tubtob diri nangin manugpatunga Sia tuhoy sa iban; apang karon naghandom Sia sang manugpatunga ukon mananabang tuhoy sa Iya kaugalingon.AK2 999.3

Samtang nagabatyag si Kristo nga nabungkag ang iya paghiusa kaupod sang Amay, hinadlukan sia basi kon sa Iya pagkatawhanon indi Niya mabatas ang Pag-antus sang palaabuton nga pagsumpong batok sa kagamhanan sang kadodulman. Sa kahanayakan sang pagsulay, ang palaabuton sang tawhanon nga kaliwat amo ang ginagawan. Si Kristo sadto nangin mandadaug. Nian ang manonulay nagkari tuhoy sa katapusan kag makahaladlok nga pagpakigdumog. Nagpangaman Sia tuhoy sini sa sulod sang tatlo ka tuig nga nagpangalagad ni Kristo. Tuhoy sa Iya ang tanan ginaagawan. Kon mapas-awan Sia diri, madula Niya ang Iya paglaom sang kadalag-an; sa katapusan ang mga ginharian sining kalibutan maangkon ni Kristo; apang sia pagapukanon kag itagbong sa gowa. Apang kon malandas lang si Kristo, ang duta mahimo nga ginharian ni Satanas, kag ang tawhanon nga kaliwat mangin sa idalum sang iya pagbolut-an sing dayon. Kaupod sang mga balaisan sang pagsumponganay yara gihapon sa Iya atubangan, ang kalag ni Kristo napun-an sang kahadlok sa pagbulag gikan sa Dios. Ginsingganan Sia ni Satanas nga kon mahimo Sia nga kasegurohan tuhoy sa makasasala nga kalibutan, ang pagbulagay mangin walay katubtoban. Makilala Sia kaupod sang ginharian ni Satanas, kag indi na gid mangin-isa kaupod sa Dios.AK2 1000.1

Kag ano ang mapulos sini nga pagpaantus? Daw ano ka walay paglaom napahayag ang sayop kag pagkadilimapinasalamaton sang tawo! Sa iya labing maiwat nga mga kabahin gintum-ok ni Satanas ini nga kahimtangan sa Manunobos: ang katawohan nga nag-angkon nga labaw sa iban sa umalagi kag espirituhanon nga mga pamentaha nagsikway sa Imo. Nagapangita sila sa paglaglag sa Imo, nga amo ang sadsaran, ang sentro kag pat-in sang mga saad nga ginpangako sa ila subong pinasahi nga katawohan. Ang isa sang Imo mga gintoton-an, nga nakapamati sang Imo matutom nga sumolunod magapanghiwala sa Imo. Ang tanan magasikway sa Imo. Ginkangil-aran sang bug-os nga lawas ni Kristo ang amo nga panghunahona. Nga yadtong Iya ginpangabudlayan nga luwason, yadtong Iya ginhigugma sing labi, magbuylog sa mga paghimbun ni Satanas, nagtuslok ini sa Iya kalag. Makakolugmat ang pagsumponganay. Ang iya talaksan amo ang kasaypanan sang Iya pungsod, sang Iya manugsumbong kag manugluib, ang sayop sang kalibutan nga nagahamyang sa kalautan. Ang sala sang mga tawo nagbug-at sing labi sa kay Kristo, kag ang pagbatyag sang kaalipungot sang Dios batok sa sala nagadugmok sang Iya kabuhi.AK2 1000.2

Tan-awa Sia nga nagapainoino sang kabilihanan nga ibayad sa tawhanon nga kalag. Sa Iya kasakit, magkapyot Sia sa mabugnaw nga duta, nga daw ginapunggan Niya ang Iya kaugalingon nga mapahilayo pa gid sa Dios. Ang matugnaw nga tun-og sang kagab-ihon nagatupa sa Iya nagahigda nga dagway apang wala Niya pagsapaka ini. Gikan sa Iya maluspad nga mga bibig nabatian ang mapait nga singgit, “O Akon Amay, kon mahimo pa lang, pataliwana sa Akon ini nga tagayan.” Apang bisan pa karon nagpadayon Sia, “Way sapayan, indi ang sa Akon kundi ang sa Imo amo ang matuman.”AK2 1002.1

Ang tawhanon nga tagipusoon nagahandom sang pagkaawa sa tion sang pag-antus. Ginbatyag ni Kristo ini nga kapung-aw didto gid sa kaidadalman sang Iya pagkatawo. Sa labing madalum nga pag-ugayong sang Iya kalag nagkara Sia sa Iya mga gintoton-an nga may mapung-awon nga handom sa pagpamati sang pulong sa paglipay gikan sadtong masami Niya nga ginpakamaayo kag ginlipay, kag nga Iya gin-apinan gikan sa kasoluban kag kagamo. Ang Isa nga may masunson nga mga pulong sang pagkaawa sa ila nagaantus karon sang labaw sa tawhanon nga pagpakasakit, kag ginhandom Niya ang paghibalo nga nagapangamuyo sila tuhoy sa Iya kag sa ila kaugalingon. Daw ano ka dulom ang kalaut sang sala. Makakolugmat ang pagsulay nga tugotan ang tawo sa pagpas-an sang samputanan sang iya kaugalingon nga kasaypanan, samtang nagatindug Sia nga walay sayop sa atubangan sang Dios. Kon mahibaloan lang Niya nga ginhangop kag gin-apresyar ini sang Iya mga gintotonan, mapalig-on Sia.AK2 1002.2

Pagbangon nga may masakit nga paninguha, nagdolingdoling Sia pakadto sa duog nga ginbilinan Niya sang Iya mga kaupdanan. Apang “nakita Niya sila nga nagakatulog.” Kon nasapwan lang Niya nga nagapangamuyo sila naumpawan unta Sia. Kon lamang nagpangita sila sa pagpanago sa Dios, agod nga indi sila malandas sang mga suloguon ni Satanas, napahalipay unta Sia sang ila pagpabilin nga matutom sa pagtuo. Apang wala nila pagsapaka ang sulitsulit nga mga paandam, “Magbantay kag magpangamuyo.” Sang primero tuman ang ila paglibog pagkakita nila sang ila Agalon, nga masami malinong kag dungganon nga nagapakigdumog sa kasolub-anon nga indi mahangpan. Nagpangamuyo sila sang ila mabatian ang matunog nga paghibi sang nagaantus. Wala sila sing tuyo sa pagbiya sang ila Ginuo, apang daw nagkalamatay sila sa katuyo nga natabug unta nila kon nagpadayon sila sa pagpakiluoy sa Dios. Wala nila mahangpi ang pagkakinahanglan sang pag-aligmat kag hanuot nga pangamuyo agod sa pagtindog nga malig-on batok sa pagsulay.AK2 1003.1

Sa indi pa Niya ginpatupling ang Iya mga tikang pakadto sa katamnan, nagsiling si Jesus sa mga gintoton- an, “Tanan kamo mapasub-an bangod sa Akon karon nga gab-i.” Ginhatagan nila Sia sang labing malig-on nga pasalig nga magaupod sila sa Iya sa bilanggoan ukon sa kamatayon. Kag ang makaloluoy, busog-sa-kaugalingon nga Pedro, nagdugang, “Bisan nga ang tanan masandad, apang ako indi gid.” Marcos 14:27, 29. Apang ang mga gintoton-an nagsalig sa ila kaugalingon. Wala sila magtulok sa gamhanan nga Manugbulig subong nga ginlaygay ni Kristo nga ila himuon. Amo gani nga sang ang Manlulowas nagkinahanglan sing labi sang ila pagkaawa kag pagpangamuyo, nasapwan sila nga nagakatulog. Bisan pa si Pedro natulogan.AK2 1003.2

Kag si Juan, ang hinigugma nga gintoton-an nga masami nagasandig sa dughan ni Jesus, natulogan man. Sa pagkamatuod gid ang gugma ni Juan tuhoy sa iya Agalon amo unta ang magapapulaw sa iya. Ang iya hanuot nga pangamuyo dapat unta nga nasimbug upod sa iya hinigugma nga Manlulowas sa tion sang labing madalum nga kasolub-on. Ang Manonubos naggamit sang bug-os nga mga ginab-i sa pagpangamuyo tuhoy sa Iya mga gintoton-an agod nga indi magluya ang ila pagtuo. Dapat na bala ipahamtang ni Jesus sa kay Santiago kag Juan ang pakiana Niya sadto sa ila, “Makasarang bala kamo mag-inum sa tagayan nga Akon pagaimnan, kag magpatugmaw sa tugmaw nga Akon ginpatugmawan?” Wala unta sila mangahas sa pagsabat, “Masarangan namon.” Mateo 20 22.AK2 1004.1

Nagbugtaw ang mga gintoton-an pagkabati sang tingog ni Jesus, apang halos nila makilala Sia, kay ang Iya dagway nagbalhin sing tuman bangod sang kalisod. Paghambal kay Pedro, nagsiling si Jesus, “Nagtulog ka man, Simon? Indi ka bala makabantay sang isa ka takna? Magbantay kamo kag magpangamuyo basi kon makasulod kamo sa pagsulay. Sa pagkamatuod gid ang espiritu handa apang ang lawas maluya.” Ang kaluyahon sang mga gintoton-an nagpukaw sang pagkahanuklog ni Jesus. Nahadlok Sia basi kon indi sila makabatas sang pagtilaw nga magaabut sa ila sa tion sang pagluib sa Iya kag sa kamatayon. Wala Niya pagsabdonga sila kundi ang siling, “Magbantay kamo kag magpangamuyo basi kon magsulod kamo sa panulay.” Bisan sa tunga sang Iya dako nga kasakit, nagpaninguha Sia sa pagpasaylo sang ila kaluyahon. “Ang espiritu sa pagkamatuod gid handa,” ang siling Niya, “apang ang lawas maluya.”AK2 1004.2

Sa liwan ang Anak sang Dios gindapul sang labaw-satawhanon nga kasakit, kag nagakapunaw kag lapyo nagbalik Sia sa duog nga Iya anay ginpakigdumogan. Ang Iya pag-antus naglabi pa gid sang sa una. Pagdapul sa Iya sang kasakit sa kalag, “Ang Iya bahulay katulad sang tinulo nga dugo nga nagkataktak sa duta.” Ang mga cypro kag mga palmera amo ang mahipus nga mga saksi sang Iya kalisod. Gikan sa ila madabong nga mga sanga nagkalahulog ang mabug-at nga mga tun-og sa Iya natamaan nga dagway, nga daw subong bala nga ang kinaugali naghaya sa iya Taglalang nga nagaisahanon sa pagdumog batok sa kagamhanan sang kadodulman.AK2 1005.1

Sang wala pa lang madugay, nagtindug si Jesus kaangay sang gamhanan nga sedro, nga nagasulay sa bagyo sang panumpong nga naggamit sang kasingkal batok sa Iya. Ang bundol nga painoino, kag tagipusoon nga napun-an sang kahisa kag limbong, awat lamang nga nagtinguha sa pagpalibog kag paglutos sa Iya. Nagtindug Sia sa diosnon nga pagkahalangdon bilang Anak sang Dios. Karon katulad Sia sang tabun-ak nga ginwaswasan kag ginpatiko sang maakigon nga bagyo. Naghinamput Sia sa katapusan sang Iya bulohaton nga isa ka Mandadaug, nga sa tagsa ka tikang nakaangkon sang pagdaug batok sa kagamhanan sang kadodulman. Subong Isa nga nahimaya na, nag-angkon Sia sang pagkaisa upod sa Dios. Sa talunsay nga mga pagmitlang gin-ula Niya ang Iya ambahanon sa pagdayaw. Sa mga pulong nga malig-on kag malolo naghambal Sia sa Iya mga gintoton-an. Nian nag-abut ang takna sang gahom sang kadodulman. Nian nabatian ang Iya tingog sa malinong nga kasisidmon, indi sa tingog sang pagdaug, kundi puno sang tawhanon nga kalisod. Ang mga pulong sang Manlulowas ginpalid pakadto sa idolungog sang ginapilaw nga mga gintoton-an, “O Amay Ko, kon ini nga tagayan indi mapataliwan sa Akon luwas lamang kon inumon Ko ini, matuman ang Imo kabobut-on.”AK2 1005.2

Naghunahona dayon ang mga gintoton-an nga kadtoan Sia; apang nagsugo Sia sa ila sa pagpabilin didto, nga nagabantay sa pangamuyo. Pagbalik ni Jesus sa ila, nasapwan Niya nga nagakatulog sila gihapon. Liwan nagbatyag Sia sang kapung-aw sang kaupod, sang pila ka mga tinaga gikan sa iya mga gintoton-an nga makapaumpaw, kag bungkagon ang gaba sang kadodulman nga halos magalutos sa Iya. Apang mabug-at ang ila mga mata; “bisan nahibaloan nila kon ano ang isabat sa Iya.” Ang Iya pagpalapit nagpabugtaw sa ila. Nakita nila ang Iya nawong nga may timaan sang maduguon nga bahulay sang kasakit, kag dinapul sila sang kahadlok. Indi nila mahangpan ang Iya kalisod sa panomduman. “Ang Iya nawong nasamaran labi pa sa bisan kay sin-o nga tawo, kag ang Iya dagway labi pa sa anak sang mga tawo.” Isaias 52:14.AK2 1006.1

Nagtaliwan si Jesus kag ginpangita liwan ang Iya palahuwayan, kag naghapa, nga dinaug sang kahadlok sang dakong kadodulman. Ang pagkatawhanon sang Anak sang Dios nagkurog sa sinang makatililaw nga takna. Nagpangamuyo Sia karon indi tuhoy sa Iya mga gintoton-an agod nga indi magluya ang ila pagtuo, kundi nga tuhoy gid sa Iya kaugalingon, ginatilawan kag nagaugayong nga kalag. Ang makahaladlok nga tion nag-abut, inang tion nga amo ang magatapat sang palaabuton sang kalibutan. Ang kapalaran sang tawo nagkibang sa timbangan. Mahimo nga dumilian ni Kristo ang pag-inum karon sang tagayan nga gintangdo sa nakasayop nga tawo. Indi pa gid tama ka ulihe. Mahimo Niya pahiran ang madoguon nga bahulay gikan sa Iya nawong, kag pabay-an ang tawo nga matugdang sa iya kalautan. Mahimo Sia magsiling, Ipabaton sa malinapason ang silot sang iya sala, kag magabalik Ako sa Akon Amay. Inumon bala sang Anak sang Dios ang batyay nga tagayan sang pagpakahuya kag kasakitan? Ang walay sala bala magaantus sang samputanan sang gaba sang sala agod luwason ang nakasayop? Ang mga tinaga utol-utol nga nagakahulog gikan sa maluspad nga mga bibig ni Jesus, “O Amay Ko, kon ini nga tagayan indi mapataliwan sa Akon luwas lamang kon imnon Ko ini, himoa ang Imo kabobut-on.”AK2 1006.2

Sing makatlo ginsambit Niya ina nga pangamuyo. Makatlo man nag-uklo ang tawhanon gikan sa katapusan kag pinurongan nga pag-antus. Apang karon ang maragtas sang tawhanon nga kaliwat napadayag sa atubangan sang Manonubos sang kalibutan. Nakita Niya nga ang nagalapas sang kasugoan, kon pabayaan sa ila kaugalingon, dapat nga madula. Nakita Niya ang pagkawalay masarangan sang tawo. Nakita Niya ang gahom sang sala. Ang pagkakailo kag panalambiton sang hinukman nga kalibutan yara sa atubangan Niya. Ginatan-aw Niya ang iya palaabuton nga kapalaran, kag naghimo Sia sang pagtapat. Luwason Niya ang tawo sa bisan ano nga kabilihanan sa Iya kaugalingon. Ginbaton Niya ang pagtugmaw sa Iya sa dugo, agod nga pinaagi sa Iya ang minilyon nga nagakawala maka-AK2 1007.1

angkon sang kabuhi nga dayon. Ginbayaan Niya ang mga kadak-an sang langit, nga sa diin ang tanan lunsay putli, kalipay kag himaya, agod sa pagluwas sang isa ka nadula nga obeha, ang isa ka kalibutan nga nahulog bangod sa paglapas. Kag indi gid Sia magtalikod gikan sa Iya tinangdo-an nga bulohaton. Mahimo Sia nga katumbasan sang isa ka kaliwat nga nagpakasala sing hungod. Ang Iya pangamuyo karon may gininhawa sang pagpaubos. “Kon ini nga tagayan indi mapataliwan sa Akon luwas lang kon imnon Ko ini, matuman ang Imo kabobut-on.”AK2 1008.1

Sa nakahimo sang amo nga pagtapat, napukan Sia nga tagumatayon sa duta nga sa diin Sia bag-o lamang makatindug. Diin na karon ang Iya mga gintoton-an nga magpahamtang sang ila mga kamut sing mahinay sa ulo sang ila nagakapunaw nga Agalon kag diguson ang Iya nawong nga nasamaran sing matuod gid labaw sa mga anak sang tawo? Isahanon nga nagalakat ang Manlulowas karon sa linasan sang alak, kag wala gid sang tawo kaupod Niya.AK2 1008.2

Apang ang Dios nag-antus upod sang Iya Anak. Nakita sang mga manogtunda ang kasakit sang Manlulowas. Nakita nila ang ila Ginuo nga ginalikupan sang kagamhanan ni Satanas, nga ang Iya dagway napabug-atan sang makapakibig kag tanhaga nga kahadlok. Naglinong ang langit. Wala sing harpa nga gintandug. Kon makita lamang sang tawo ang katingala sang pinanong nga mga manogtunda nga mahipus nga nagabantay sa Amay nga nagapinig sang Iya kapawa, gugma kag himaya gikan sa Iya hinigugma nga Anak, ila unta mahangpan sing maayo kon daw ano ka kalangilaran ang sala sa Iya itolulok.AK2 1008.3

Ang wala mahulog nga mga kalibutan kag ang langitnon nga mga manogtunda nagbantay nga may mainit nga kabalaka sa nagahinakup nga pagsumponganay. Si Satanas upod sang iya sinakpan nga malaut, ang pinanong sang malinapason, nagbantay sing maukod sa sining dakong krisis sa bulohaton sang pagtubos. Ang mga kagamhanan sang maayo kag malaut naghulat sa pagpaabut sang sabat sa makatlo suliton nga pangamuyo ni Kristo. Ang mga manogtunda naghandom sa pagdala sang pagtabang sa diosnon nga manug-antus, apang indi mahimo ini. Wala sing nakita nga lolutsan sa pagpalagyo tuhoy sa Anak sang Dios. Sa sining makahaladlok nga krisis, nga sa diin ang tanan ginpasimpalad, sang ang tanhaga nga tagayan nagakurog sa kamut sang manugantus, nagbukas ang kalangitan, ang isa ka kapawa nagsilak sa tunga sang mabagyuhon nga kadulom sang takna sang krisis, kag ang gamhanan nga manogtunda nga nagatindug sa luyo sang Dios, nga nagpangako sa duog nga gintalikdan ni Satanas, nagkara sa luyo ni Kristo. Ang manogtunda wala magkara agod nga kuhaon ang tagayan sa kamut ni Kristo, kundi nga paligunon Sia sa pag-inum sini, upod sang pasalig sang gugma sang amay. Nagpalapit sia sa paghatag sang gahom sa diosnon-tawhanon nga manug-ampo. Gintudlo sa Iya ang nabuksan nga kalangitan, nga nagsugid sa Iya sang mga kalag nga maluwas subong patubas sang Iya pagantus. Ginpasalig Sia nga ang Iya Amay mas dako kag gamhanan pa sang sa kay Satanas, nga ang Iya kamatayon magapatubas sang pagkalutos ni Satanas, kag ang ginharian sining kalibutan pagaihatag sa balaan sang labing Mataas. Ginsugiran niya Sia nga magatan-aw Sia sang kasakit sang Iya kalag, kag matagbaw, kay makita Niya ang kadam-an sang kaliwat nga tawhanon nga maluwas sing dayon.AK2 1008.4

Wala mag-untat ang pag-ugayong ni Kristo, apang nagtaliwan ang Iya kahanusbo kag pagkaluya. Wala gid magkanay ang bagyo apang Sia nga amo ang tuyo sini ginpalig-on sa pagsugata sang iya kabaskug. Naggowa Sia nga malinong kag matawhay. Ang isa ka langitnon nga paghidaet naghulon sa Iya maduguon nga nawong. Ginbatas Niya ang butang nga wala pa gid mabatas sang tawo; kay gintam-iran Niya ang pag-antus sang kamatayon tuhoy sa tagsa ka tawo.AK2 1009.1

Hinali lang nakabungkalas ang mga gintoton-an bangod sa kapawa nga naglibot sa Manlulowas. Nakita nila ang manogtunda nga nagayaub sa nagahapaon nga Agalon nila. Nakita nila ini nga nagpabangon sang ulo sang Manlulowas sa iya dughan kag nagtudlo sia sa langit. Nabatian nila ang iya tingog, nga katulad sang mayuyom nga tulalay, nga nagahambal sang mga pulong sang paglipay kag paglaom. Nadumdoman sang mga gintoton-an ang ila nakita sa bukid sang pagtigbaliw. Nadumdoman nila ang himaya nga naglikop kay Jesus sa templo, kag ang tingog sang Dios nga naghambal gikan sa panganod. Karon ang amo man nga himaya ginpahayag, kag wala na sila sing kahadlukan pa sa ila Agalon. Yara Sia sa idalum sang pagtatap sang Dios; ang isa ka gamhanan nga manogtunda ginpadala sa pag-apin sa Iya. Liwan, bangod sang ila kalapyo dinaug sila sang makatilingala nga katoluyhon nga nagdapul sa ila. Nakita sila ni Jesus nga nagakatulog liwan.AK2 1010.1

Pagtulok nga masinolub-on sa ila, nagsiling Sia, “Palahuway kag magtulog kamo: yari karon nag-abut na ang takna, kag ang Anak sang tawo gintugyan sa kamut sang mga makasasala.”AK2 1010.2

Samtang nagahambal Sia sini nga mga pulong, nabatian Niya ang mga tikang sang guban nga nagpangita sa Iya kag nagsiling, “Bangon kamo kay malakat kita: tanawa, yara sia nga nagaluib sa Akon.”AK2 1010.3

Wala sing timaan sang bag-o pa lamang matapus nga kasakit nga makita sa kay Jesus samtang nagatikang Sia sa pagsugata sa Iya manugtugyan. Pagtindug sing una sa Iya mga gintoton-an, nagsiling Sia, “Sin-o ang ginapangita ninyo?” Nagsabat sila, “Si Jesus nga taga Nazaret.” Nagsabat si Jesus, “Ako ini.” Sang ginhambal ini nga mga pulong, ang manogtunda nga sa wala lamang madugay nag-alagad sa kay Jesus, naglakatlakat sa ulot Niya kag sang guban. Ang isa ka diosnon nga kapawa nag-iwag sang nawong sang Manlulowas, kag ang isa ka dagway-salampati naglandong sa Iya. Sa atubangan sining diosnon nga himaya, ang manugpatay nga hubon wala makaantus sing makadali. Nag-ilisol sila. Kaparian, mga tigulang, hangaway, kag bisan pa si Judas nagkalapukan nga daw patay sa duta.AK2 1010.4

Naghalin ang manogtunda kag ang kapawa naalimunaw. May kahigayunan si Jesus sa pagpalagyo, apang nagpabilin Sia nga malinong kag nagahuman-angkaugalingon. Subong isa nga ginhimaya nagtindug Sia sa tunga sinang pinatig-a nga guban, nga karon nahamyang kag walay masarangan sa Iya tiilan. Padayon nga nagtan-aw ang mga gintoton-an, mahipus nga natingala kag nahadlok.AK2 1011.1

Apang sing makadali nagbaylo ang talan-awon. Nagtindug ang guban. Ang mga hangaway Romanhon, ang kaparian kag si Judas, naglibot sa kay Kristo. Daw nahuya sila sang ila pagkaluya, kag nahadlok nga basi magpalagyo pa Sia. Sa liwan nagpakiana ang Manunobos, “Sin-o ang ginapangita ninyo?” May pamatuod na sila nga Sia nga nagatindug sa atubangan nila amo ang Anak sang Dios, apang indi sila magpati. Sa pakiana, “Sin-o ang inyo ginapangita?” nagsabat sila liwan, “Si Jesus nga taga Nazaret.” Nian nagsiling ang Manlulowas, “Ginsingganan ta na kamo nga Ako ini: Busa kon Ako ang inyo ginapangita, palakta lamang ini sila —nga nagatudlo sa iya mga gintoton-an. Nahibaloan Niya kon daw ano ka luya sang ila pagtuo, kag gintinguhaan Niya nga maapinan sila gikan sa pagsulay kag pagtilaw. Handa Sia sa pag-antus sang Iya kaugalingon tuhoy sa ila.AK2 1011.2

Wala malimti ni Judas nga maluib ang bahin nga iya pagahimuon. Pagsulod sang guban sa katamnan, sia ang nagauna, nga ginasunod sang mataas nga saserdote. Sa nagalagas kay Jesus, naghatag sia sang tiliman-an, nga nagasiling, “Kon sin-o ang akon halukan, amo ina Sia: indi ninyo pagbuhii.” Mateo 26:48. Karon nagpakunokuno sia nga wala sia sang bahin sa ila. Pagpalapit niya kay Jesus, gindawo niya ang Iya kamut subong sang kinaandan nga abyan. Upod sini nga mga pulong, “Kamusta Ka Agalon?” ginhalukan niya Sia sing sulitsulit, kag nagpahayag nga naghibi nga kuno abi nagakaawa sia sa Iya katalagman.AK2 1012.1

Si Jesus nagsiling sa iya, “Abyan, ngaa nagkari ka?” Nagkurog ang Iya tingog sa kasubo sang nagdugang Sia, “Judas, ginluiban mo bala ang Anak sang tawo bangod sa isa ka halok?” Ini nga pakiluoy nagpabugtaw unta sang kaisipan sang maluib, kag nagtandog sang iya pinatig-a nga tagipusoon; apang ang kadungganan, pagkamaminatud-on, kag ang tawhanon nga kalolo nagtaliwan na sa iya. Nagtindug sia nga maisugon kag masinumpongon, nga nagpakita nga indi sia mag-isol. Gintugyan na niya ang iya kaugalingon sa kay Satanas, kag wala sia sang gahom sa pagsumpong sa iya. Wala gid magdumili si Jesus sang halok sang maluibon.AK2 1012.2

Nagmaisug ang guban sang pagkakita nila nga si Judas nagtandug sang lawas Niya nga sa wala lamang madugay ginhimaya sa atubangan sang ila mga mata. Gindakup na nila kag nagsugod sa paghigot sinang hamili nga mga kamut nga padayon nga gingamit sa paghimo sang kaayohan.AK2 1012.3

Naghunahona ang mga gintoton-an nga indi pagtugotan ni Jesus nga dakpon Sia. Kay ang amo man ang gahom nga nagpukan sang guban nga daw mga patay makahimo sa ila nga inutil tubtob nga makapalagyo si Jesus kag ang Iya kaupdanan. Linuyahan sila kag naakig sang nakita nila ang mga pisi nga gindala sa paggapus sang kamut Niya nga ila gin-palangga. Sa kaakig ni Pedro hinali niya gingabut ang iya kampilan kag tinguhaan nga apinan ang iya Agalon, apang nalabo lang niya ang dulonggan sang ulipon sang mataas nga saserdote. Sang nakita ni Jesus ang natabo ginbuklas Niya ang Iya kamut bisan pa nga ginhawiran sang mga hangaway Romanhon, nga nagasiling, “Antusa lang anay tubtob diri,” kag ginhikap Niya ang napilasan nga dulonggan kag naayo ini gilayon. Nian nagsiling Sia kay Pedro, “Itagob ang imo kampilan: kay tanan sila nga nagapatay sa kampilan magakawala sa kampilan. Hunahona mo nga indi Ako karon makapangayo sa Akon Amay, kag karon gid mahimo Niya padalhan Ako sang napulogduha ka guban sang mga manogtunda?” —isa ka guban sa baylo sang tagsa ka gintoton-an. Naghunahona ang mga gintoton-an, Ngaa nga wala Niya pagluwasa ang Iya kaugalingon kag kita man? Sa pagsabat sa ila wala mahambal nga kaisipan, nagdugang Sia, “Apang paano karon matuman ang mga Kasulatan, nga mangin amo ini?” “Indi Ko bala pag-imnon ang tagayan nga ginhatag sa Akon sang Akon Amay?”AK2 1013.1

Ang opisyal nga kadungganan sang mga pangulo Judio wala makapugong sa ila sa pagbuylog sa paglagas kay Jesus. Tuman ka importante nga bagay ang pagdakop sa Iya nga itugyan lamang sa mga sakop nga kubos; ang mapahituon nga mga kaparian kag mga katigulangan nagbuylog upod sang mga kapolisan sang templo kag sang kadam-an nga nagsunod sa kay Judas pa Getsemane. Daw ano nga kabon nga updan sadtong mga dungganon — ang isa ka guban nga nagahiwaos sang kasadya, kag nalupitan sang tanan nga sari sang mga hinganiban kag galamiton, nga daw nagalagas sang isa ka ilahas nga hayoplAK2 1013.2

Pagbalikid sa kaparian kag mga tigulang, gintumod sila ni Kristo sang Iya panulok. Indi gid nila malimtan ang iya mga pinamulong mientras tanto nga nagakabuhi. Katulad ini sang matalum nga baslay sang Makaako. Sing may pagkadungganon nagsiling Sia: Nagkari kamo batok sa Akon nga may kampilan kag mga lalampus nga daw nagalagas kamo sang makawat ukon buyong. Adlawadlaw naglingkod Ako nga nagapanudlo sa templo. Inyo ang tanan nga kahigayunan sa pagdakop sa Akon apang wala kamo maghulag. Ang gab-i amo ang igo nga panahon tuhoy sa inyo nga bulohaton. “Inyo ini takna kag sang gaho’m sang kadodulman.”AK2 1014.1

Kinulbaan ang mga gintoton-an sang nakita nila si Jesus nga nagtugot sang Iya kaugalingon nga dakpon kag gapuson. Nasub-an sila nga mag-antus Sia sining kaholuy-an sa Iya kaugalingon kag sa ila man. Indi nila mahangpan ang Iya ginhimo, kag ginbasol nila Sia nga nagpasugot sining guban. Sa ila kaakig kag kahadlok ginsudyot ni Pedro nga dapat nila luwason ang ila kaugalingon. Sa pagpasunod sini nga sudyot, “tanan sila nagbiya sa ila kag magpalagyo.” Apang gintagna ni Kristo ini nga magbiya. “Yari karon,” siling Niya, “magaabut ang takna, huo, kag yari na gid, nga paalaplaagon kamo, ang tagsa ka tawo sa iya kaugalingon, kag magabiya sa Akon nga nagaisahanon: way sapayan, wala Ako nagaisahanon, bangod kay ang Amay kaupod Nakori.” Juan 16:32.AK2 1014.2