Kapitulo 80—Sa Lolubngan ni Jose

SA katapusan nagpahuway na si Jesus. Ang malawig nga adlaw sang kaholuy-an kag pagpakasakit natapus. Sang ang katapusan nga silak sang nagahinunod nga adlaw nagbaton sang Sabado, ang Anak sang Dios naghigda nga malinong sa lolubngan ni Jose. Natapus na ang Iya bulohaton, ang Iya mga kamut napilo sa paghidaet, nagpahuway Sia sa bug-os kag balaan nga mga tinion sang Adlaw nga Inogpahuway.AK2 1126.1

Sa kamunoan ang Amay kag ang Anak nagpahuway sa Sabado sa tapus nga nahimo Nila ang pagpanuga. Sang ang “langit kag ang duta natapus, kag ang tanan nga pinanong nga ara sa ila” (Genesis 2:1), ang Manunoga kag ang tanan nga langitnon nga mga tinuga nagkalipay sa pagpamalandong sang mahimayaon nga talan-awon. “Ang mga bituon sang kaagahon nagambahan sing tingob, kag ang tanan nga mga anak sang Dios nagsininggit sa kalipay.” Job 38:7. Karon nagpahuway si Jesus gikan sa bulohaton sang pagtubos; kag bisan pa nga may kasubo sa tunga sadtong naghigugma sa Iya sa duta, apang may arang kalipay sa langit. Mahimayaon sa itolulok sang langitnon nga mga tinuga amo ang saad sang palaabuton. Ang isa ka ginpasag-uli nga tinuga, isa ka tinubos nga kaliwatan, nga naglutos sang sala kag indi na gid mapukan, — ini ang patubas nga nagailig gikan sa natapus nga bulohaton ni Kristo makita sang Dios kag sang mga manogtunda. Upod sini nga talan-awon nga naangot sing dayon ang adlaw nga ginpahuwayan ni Jesus. Kay “ang Iya mga binuhatan himpit,” kag “ang bisan ano nga himuon sang Dios, mangin padayon ini.” Deuteronomio 32:4; Manugwali 3:14. Kon may ara na sang “pagpasag-uli sang tanan nga mga butang, nga ginhambal sang Dios pinaagi sa baba sang Iya balaan nga mga manalagna kutob pa sa pamuno sang kalibutan” (Binuhatan 3:21), ang Sabado sang pagpanuga, ang adlaw nga sa diin nagpahuway si Jesus sa lolubngan ni Jose, mangin adlaw gihapon sang pahuway kag kalipay. Ang langit kag ang duta magabuylog sa pagdayaw, “halin sa isa ka Sabado pakadto sa isa” (Isaias 66:23) ang mga pungsod nga linuwas magayaub sa malipayon nga pagsimba sa Dios kag sa Kordero.AK2 1126.2

Sa kahingapsan nga mga hitabo sa adlaw sang paglansang, lab-as nga mga pamatuod ang ginhatag sa katumanan sang tagna, kag ang bag-o nga panaksi ang ginhimo tuhoy sa pagka Dios ni Kristo. Sang ginbayaw ang kadulom gikan sa krus, kag ang tagumatayon nga singgit ginhambal sang Manlulowas, gilayon nabatian ang isa pa gid ka tingog, nga nagasiling, “Sa pagkamatuod gid amo ini ang Anak sang Dios.” Mateo 27:54.AK2 1127.1

Ini nga mga pulong wala ginhambal sa hutik. Ang tanan nga itolulok nagbalikid sa pagtan-aw kon diin ini maghalin. Sin-o ang naghambal? Ang senturion, ang hangaway Romanhon. Ang diosnon nga pagpailob sang Manlulowas, kag ang Iya hinali nga kamatayon, upod sang singgit sang pagdaug sa Iya mga bibig, amo ang nagpabatyag sining walay Dios. Sa pilason kag nalaglag ang lawas sang nagakabit sa krus, nakilala sang senturion ang dagway sang Anak sang Dios. Indi niya mapunggan ang pagtuad sang iya ginatuohan. Sa sini ginhatag liwan ang pamatuod nga ang aton Manunobos makakita sang kasakit sang Iya kalag. Sa amo gid nga adlaw sang Iya kamatayon, tatlo ka tawo nga magkatuhay sa isa kag isa, nagpabutyag sang ila pagtuo,—sia nga manugmando sang Romanhon nga bantay, sia nga nagpas-an sang krus sang Manlulowas, kag sia nga namatay sa krus sa Iya luyo.AK2 1127.2

Sang nagahinamput ang kasisidmon, ang didutan-on nga kalinong naghulon sa Kalbaryo. Nagbuloblagay ang kadam-an, kag madamo ang nagbalik sa Jerusalem nga may daku nga pagbaylo sa espiritu sang sa kon ano sila sadtong aga. Madamo ang nagdugok sa paglansang sa pagtan-aw gid lang kag indi kay may pagdumot sa kay Kristo. Bisan pa nagtuo sila sa panumbungon sang kaparian, kag gintulok nila si Kristo nga isa ka malaut. Sa idalum sang dikinaandan nga kabaskug, nagbuylog sila sa guban sa pagyaguta sa Iya. Apang sang ang duta ginkumbongan sang kadulom, kag nagtilindug sila nga ginasumbong sang ila kaugalingon nga panumduman, nabatyagan nila ang dakong pagpakasayop. Wala sing paglahugay ukon mayagutaon nga kinadlaw ang nabatian sa tunga sang makahaladlok nga kadulom; kag sang ginbatak ini, nagpadulong sila nga malinong pakadto sa ila mga puloy-an. Nagtuo sila nga butig ang mga panombungon sa kaparian, nga si Jesus indi kay nagapakunokuno; kag sang pila ka pitoadlaw sang ulihe, sang nagwali si Pedro sa adlaw sang Pentekostes, kaupod sila sadtong linibo nga nagliliso sa kay Kristo.AK2 1128.1

Apang ang mga pangulong Judio wala gid mabalhin bangod sang mga hitabo nga ila nasaksihan. Wala gid mag-ugdaw ang ila dumot batok kay Jesus. Ang kadulom nga nagkumbong sang duta sa tion sang paglansang, indi maglabi ka damul sang sa kadodulman nga nagtabon sa kaisipan sang kaparian kag mga pangulo. Sa tion sang iya pagkabun-ag ang bituon nakakilala sa kay Kristo, kag nagtuytoy sang mga manginalamon pakadto sa pasungan nga sa diin Sia nagahigda. Ang langitnon nga mga pinanong nakakilala sa Iya, kag nag-amba sang Iya pagdayaw sa ibabaw sang kapatagan sang Betlehem. Ang dagat nakakilala sang Iya tingog kag nagtuman sang Iya sugo. Ang balatian kag ang kamatayon nagkilala sang Iya kagamhanan, kag gin-uli nila sa Iya ang ila biktima. Ang adlaw nakakilala sa Iya, kag sa pagtan-aw sang Iyang tagumatayon nga kalisod, nagtago sang iya nawong sang kapawa. Ang mga igang nakakilala sa Iya kag nagkaladugmok sa Iya singgit. Ang walay kabuhi nga kinaugali nakakilala sa kay Kristo, kag nagpamatuod sang Iya pagkadios. Apang ang kaparian kag mga pangulo sang Israel wala makakilala sa Anak sang Dios.AK2 1128.2

Bisan pa ang kaparian kag mga pangulo wala sing kalinongan. Natuman nila ang ila katuyoan sa pagpapatay sa kay Kristo; apang wala nila mabatyagi ang kadalag-an nga ila ginpaabut. Bisan pa sa takna sang daw ila kadalag-an, gingamo sila sang pangduhadoha sang kon ano ang madason nga matabo. Nabatian nila ang singgit, “Natapos na.” “Amay, sa Imo kamut ginatugyan Ko ang Akon Espiritu.” Juan 19:30; Lucas 23:46. Nakita nila ang pagkamudmod sang mga igang, kag mabatyagan nila ang mabaskug nga linog, kag wala sila sing kalinong kag indi sila mahim-os.AK2 1129.1

Naimon sila sang inpluensia ni Kristo sang buhi pa Sia; naimon sila sa Iya bisan pa sa kamatayon. Ginkahadlukan nila nga ang patay nga Kristo sing labi sa ila pagkahadlok sa buhi nga Kristo. Ginkahadlukan nila nga ang kabalaka sang katawohan mapatuhoy sing labaw pa sang sa mga hitabo sang paglansang. Nahadlok sila sa mangin samputanan sang nahimo sadtong adlaw. Bisan mag-ano indi sila luyag nga magpabilin ang Iya lawas sa krus sa adlaw nga Inogpahuway. Nagahinamput na ang Sabado kag mangin lapas sang iya pagkabalaan kon ang mga lawas magpabilin sa krus. Hanti, sang gingamit nila ini nga isa ka balibad, ang mga kinilala nga mga Judio nagpangabay sa kay Pilato sa pagpadali sang kamatayon sang mga biktima, kag nga ang ila lawas dapat nga kuhaon sa indi pa magtunod ang adlaw.AK2 1129.2

Si Pilato nanginwala man sing luyag nga ang lawas ni Jesus magpabilin sa krus. Sang natigayon ang iya pagpasugot, ang mga tiil sang duha ka makawat ginpangbali agod nga mapadali ang ila kamatayon; apang nasapwan nila nga patay na si Jesus. Ang bukaras nga mga hangaway pinahumok bangod sang ila nabatian kag nakita sa kay Kristo, kag napunggan sila sa pagbali sang Iya mga tuhod. Sa sini ang halad sang Anak sang Dios nagtuman sang kasugoan sang Paskua, “Indi nila pagibilin nga maagahan ukon balion ang bisan diin sang mga tul-an niya sini: suno sa palatukoran sang Paskua, ila ini nga tumanon.” Numeros 9:12.AK2 1130.1

Ang kaparian kag mga pangulo natingala sa pagsapo nga patay na si Kristo. Ang kamatayon sa krus isa ka inanay nga paagi; maiwat nga pat-uron kon san-o mautas ang kabuhi. Wala pa gid mabatii nga may isa nga napatay sa sulod lang sang anum ka takna nga paglansang. Ang kaparian buot magpat-ud sang kamatayon ni Jesus kag sa ila sudyot ang isa ka hangaway nagbuno sang bangkaw sa kilid sang Manlulowas. Gikan sa amo nga pilas, nagtubod ang duha ka magkatuhay nga ilig, nga ang isa dugo kag ang isa tubig. Nakita ini sang tanan nga tumalan-aw, kag si Juan naghambal sini nga hitabo sing pat-ud. Nagsiling sia, “Ang isa sang mga hangaway nga may bangkaw nagbuno sang Iya kilid, kag gilayon naggowa ang dugo kag tubig. Kag sia nga nakakita sini nagsulat sing pamatuod, kag ang iya sulat matuod: kag nahibaloan niya nga ang iya ginsiling matuod, agod nga magtuo kamo. Kay ginhimo ini tanan nga mga bagay, agod matuman ang mga Kasulatan, Wala sing tul-an Niya nga pagabalion. Kag liwan ang isa ka Kasulatan nagasiling, Magatan-aw sila sa Iya nga ila ginbuno.” Juan 19:34-37.AK2 1130.2

Sa tapus sang pagkabanhaw ang kaparian kag mga pangulo nagpasuni nga si Kristo wala mapatay sa krus, kundi nga nalipong lang kag sang ulihe naumpawan, Ang isa pa gid ka pasuni nagsugid nga indi gid yadto tunay nga lawas sang tul-an kag unod, ang ginpahamtang sa lolubngan. Ang buhat sang mga hangaway nagpanghiwala sini nga kabutigan. Wala nila ginbali pa ang Iya mga tiil, tungod kay patay na Sia. Sa pagtagbaw sang kaparian, ginbuno nila ang Iya kilid. Kon wala pa mautas ang kabuhi yadto unta nga pilas magakabangdanan sang hinali nga kamatayon.AK2 1131.1

Apang indi kay ang pagbuno sang bangkaw, indi man kay ang kasakit sang krus, nga amo ang kabangdanan sang kamatayon ni Jesus. Yadtong singgit, nga ginhambal sa “mabaskug nga tingog” (Mateo 27:50; Lucas 23:46), sa tion gid sang kamatayon, ang ilig sang dugo kag tubig gikan sa Iya kilid, nagapahayag nga namatay Sia bangod sa naggisi nga tagipusoon ukon sa kalisod. Nabuka ang Iya tagipusoon bangod sa kalisod sa panumdoman. Napatay Sia bangod sa sala sang kalibutan.AK2 1131.2

Upod sa kamatayon ni Kristo ang paglaom sang mga gintoton-an nalaglag. Nagtulok sila sa napiyong Niya nga mata kag huyhoy nga ulo, nga ang Iya buhok nabulit sang dugo, ang pilason Niya nga kamut kag tiil, kag ang ila kalisod indi masaysay. Tubtob sa kaulihi-an indi sila magtuo nga mapatay Sia; daw halos nila matuohan nga patay gid Sia matuod. Dinapul sang kalisod, wala nila madumdomi ang iya pinamulong nga nagtagna sining hitabo. Wala na gid sang bisan ano sadtong Iya ginpanghambal nga makahatag sang kalipay. Nakita lang gid nila ang krus kag ang duguon nga biktima. Ang palaabuton daw madulom sa kapas-awan. Nadula ang ila pagtuo sa kay Jesus; apang wala pa gid nila mahigugma ang ila Ginuo subong sang sa karon. Wala pa gid nila mabatyagi ang Iya kabilihanan, kag ang ila kinahanglan sang Iya pagtambong.AK2 1131.3

Bisan pa sa kamatayon, ang lawas ni Kristo hamili gid sa Iya mga gintoton-an. Ginhandom nila ang paghatag sa Iya sang dungganon nga paglubong, apang wala nila mahibaloi kon paano nila mahimo ini. Gintagudilian si Jesus bangod sa panumbongon nga nagluib sa pagbolutan Romanhon, kag ang katawohan nga ginpamatay bangod sini nga sala ginalubong sa isa ka duog nga ginaman tuhoy sa amo nga mga kriminal. Ang pinalangga nga si Juan kag ang mga babae gikan sa Galilea nagpabilin sa tiilan sang krus. Indi nila mabilin ang lawas sang ila Ginuo nga pag-alimahon sang walay balatyagon nga mga hangaway, kag ilubong sa makaholuya nga lolubngan. Apang indi nila malikawan ini. Wala sila sang pagpasulabi nga mabaton gikan sa pagbolut-an Judio, kag wala sila sing inpluensia sa kay Pilato.AK2 1132.1

Sa sining kalit nga hitabo, sanday Jose nga taga Arimatea, kag Nicodemo nagpalapit sa pagbulig sa mga gintoton-an. Ini sila nga duha mga katapo sang Sanhidrin, ang kilala ni Pilato. Sila nga duha mga tawo nga manggaranon kag may inpluensia. Nagtapat sila nga ang lawas ni Jesus hatagan sang dungganon nga paglubong.AK2 1132.2

Maisugon nga nagkadto si Jose sa kay Pilato, kag magpakiluoy sa iya nahanungod sang lawas ni Jesus. Amo pa lang ini ang nahauna nga tion nga nakahibalo si Pilato nga patay na gid si Jesus matuod. Nagkatuhay nga mga pasuni ang naglambut sa iya nahanungod sa mga hitabo sang paglansang, apang ang paghibalo nahanungod sang kamatayon ni Kristo hungod nga gintago sa iya. Ang kaparian kag mga pangulo nagpaandam sa kay Pilato batok sa kadayaan sang mga gintoton-an nga may kahilabtanan sa Iya lawas. Pagkahibalo niya sang pangabay ni Jose, ginpasugoan niya dayon ang senturion nga amo ang gintulinan sa krus, kag nahibaloan niya sing pat-ud ang kamatayon ni Jesus. Nakuha man niya sa iya ang kasaysayan sang mga hitabo sa Kalbaryo, nga nagpamatuod sang panaysayon ni Jose.AK2 1133.1

Ginpasugtan ang pangabay ni Jose. Samtang nagpalibog si Juan kon paano ang paglubong sang iya Agalon, nagbalik si Jose upod sang mando ni Pilato tuhoy sa lawas si Kristo; kag si Nicodemo nag-abut nga may dala sang malahalon nga simbug sang mira kag atsibar nga mga isa ka gatus ka libra, nga tuhoy sa pagembalsamar. Ang labing dungganon sa Jerusalem mahimo nga wala mapakitai sang labaw nga pagtahod sa kamatayon. Ang mga gintoton-an natingala sa pagtanaw sining manggaranon nga mga pangulo nga may katulad man nga kabalaka sa paglubong sang ila Ginuo.AK2 1133.2

Bisan si Jose ukon si Nicodemo wala magbaton sa Manlulowas sing dayag sang buhi pa Sia. Nahibaloan nila nga ang amo nga tikang magatabug sa ila gikan sa Sanhidrin, kay naglaom sila nga maapinan Sia bangod sang ila inpluensia sa ila mga konsilyo. Sing makadali daw mainuswagon sila; apang ang maabtik nga kaparian, sang ila nakita nga daw may pagpasulabi sila sa kay Jesus, nagpamalabag sa ila mga piano. Sang wala sila makatambong ginkondenar si Jesus kag gintugyan nga ilansang. Karon nga patay na Sia, wala na nila pagtagoa ang ila kaangtanan sa Iya. Samtang ang mga gintoton-an nahadlok magpakita sing dayag nga Iya sila mga gintoton-an, si Jose kag si Nicodemo maisugon nga nagpalapit sa pagbulig sa ila. Ang bulig sining manggaranon kag dungganon nga mga tawo kinahanglanon gid sa sini nga tion. Mahimo nila tuhoy sa ila namatay nga Agalon ang butang nga indi mahimo sang kailo nga mga gintoton-an; kag ang ila manggad kag inpluensia nag-apin sa ila, sa isa ka dako nga bagay gikan sa kahisa sang kaparian kag mga pangulo.AK2 1133.3

Sing mainandamon kag may pagtahod ginkuha sang ila kaugalingon nga kamut ang lawas ni Jesus gikan sa krus. Ang ila luha sang kaawa madasig nga nagkahulog samtang nagatulok sila sa Iya pilason kag madamo sing labud nga lawas. Si Jose nagapanag-iya sang isa ka bag-o nga lolubngan, nga gintihab gikan sa igang. Gintigana niya ini sa iya kaugalingon; apang kay malapit ini sa Kalbaryo, hanti gin-aman nalang niya ini sa kay Jesus. Ang lawas, upod sang mga pahumot nga gindala ni Nicodemo, mainandamon nga ginlukot ini sa lino nga habol, kag ang Manlulowas gindala sa lolubngan. Didto kag gintadlong sang tatlo ka gintoton-an ang naunay nga mga tuhod kag ginpilo ang pilason nga mga butkon sa walay-pitik nga dughan. Ang mga babae nga taga Galilea nagkara sa pagtan-aw nga ginhimo ang labing maayo tuhoy sa walay kabuhi nga dagway sang ila hinigugma nga Manonudlo. Nian nakita nila ang mabug-at nga bato nga ginpaligid sa ganhaan sang lolub- ngan, kag ang Manlulowas ginbilin sa pagpahuway. Ang mga babae nangin katapusan sila sa krus, kag katapusan man nga nagtaliwan sa lolubngan ni Kristo. Samtang nagahinamput ang kasisidmon, si Maria Magdalena kag ang iban nga Maria nagpabilin sa palahuwayan sang ila Ginuo, nga nagpatulo sang ila luha sa kalisod tungod sa kapalaran Niya nga ila ginpalangga. “Kag nagbalalik sila, . . . kag nagpahuway sa adlaw nga Sabado suno sa sugo.” Lucas 23:56.AK2 1134.1

Isa yadto ka indi-makalimtan nga Sabado sa masinolub-on nga mga gintoton-an, kag subong man sa kaparian, mga pangulo, eskriba kag katawohan. Sang paghinunod sang adlaw sa kasisidmon sang adlaw nga inug-aman ginpatunog ang mga budyong nga nagapakilala nga ang Sabado nagsugod na. Ang Paskua gintuman sa malawig nga mga siglo, samtang Sia nga ginpatuhoyan sini nga pagsaulog ginpatay sang malauton nga mga kamut, kag ginpahamtang sa lolubngan ni Jose. Sang pagka Sabado ang kadak-an sang templo napun-an sang mga sumilimba. Ang mataas nga saserdote gikan sa Golgota didto man nga napanaptan sing tuman ka matahom sang iya kapa sa pagkapari. Ang mga kaparian nga napulosan sing maputi ang ila ulo, puno sing kabaskug, nga naghilimo sang ila katungdanan. Apang ang pila nga nakatambong wala sing kapahuwayan sam-tang ang dugo sang mga baka kag kanding ginhalad tuhoy sa sala. Wala sila hinalung-ong nga ang landong nagkitaay na sila sang lawas, nga ang walay katubtoban nga halad nahimo na tuhoy sa mga sala sang kalibutan. Wala nila mahibaloi nga wala na sing kabilihanon sa pagtuman sang seremonya nga pag-alagdan. Apang wala pa gid matabo nga ang katulad nga pag-alagdan ginsaksihan upod sang magkatuhay nga mga balatyagon. Ang mga budyong kag ang mga galamiton sa pagtulalay kag ang tingog sang mga umalamba sa gihapon nga matunog kag maathag. Apang ang isa ka balatyagon sang pagkatanhaga nagluntad sa bisan diin. Isa kag isa nga nagpalamangkut nahanungod sang makatilingala nga hitabo. Sadto and labing balaan nga duog ginamligan sing may pagkabalaan agod indi masudlan. Apang karon bukas ini sa tanan nga itolulok. Ang madamol nga mga kumbong sang binurdahan nga nahimo sa lubos nga lino, kag ginpatahom sang bulawan, escarlata, kag purpora, nagisi halin sa ibabaw paidalom. Ang duog nga sa diin si Jehoba nagpakigkita sa mataas nga saserdote, agod sa pagpahibalo sang Iya himaya, ang duog nga nangin balaan nga pakigkitaan sang Dios, nabuksan sa tagsa ka itolulok, — ang isa ka duog nga wala na pagkilalaha sang Ginuo. Upod sang madulom nga mga pangupnop ang kaparian nagpangalagad sa atubangan sang altar. Ang paghublas sang balaan nga misteryo sang labing balaan nga duog nagpuno sa ila sing kakugmat sang palaabuton nga kalaglagan.AK2 1136.1

Madamo ang mga hunahuna nga nagmasako sa pagpanumdom sang mga talan-awon nga ginsugoran sa Kalbaryo. Gikan sa paglansang pakadto sa pagkayab madamong wala matulogi nga mga mata ang nagsayasat sang mga tagnaanon, ang iban sa pagtuon sang bug-os nga kaholugan sang pandut nga ila nian ginasaulog, ang iban sa pagpangita sang mga pamatuod nga si Jesus indi amo suno sa Iya ginaangkon; kag ang iban upod sang masinolub-on nga tagipusoon, nagpangita sang mga pamatuod nga amo Sia ang matuod nga Mesias. Bisan pa nga nagapangusisa nga may nagkatuhay nga katuyoan, ang tanan ginpabatyag sang amo man nga kamatuoran,—nga natuman ang tagna sa mga hitabo sang pila lang ka adlaw, kag nga ang Isa nga ginlansang amo ang Manunobos sang kalibutan. Madamo sadtong nagpakig- ambit sang pag-alagdan sina nga tion ang wala na gid magpakigbahin sang hiiikuton sa Paskua. Madamo, bisan pa sa tunga sang kaparian ang ginpabatyag sang matuod nga kinaiya ni Jesus. Ang ila pagpanayasat sang mga tagna indi kay wala sing pulos, kag sa tapus sang pagkabanhaw ginkilala nila Sia nga amo ang Anak sang Dios.AK2 1137.1

Sang nakita ni Nicodemo nga ginbayaw si Jesus sa krus, nadumdoman niya ang iya pinamulong sadtong gab-i sa bukid sang mga olibo: “Subong nga si Moises nagbayaw sang man-ug sa kahanayakan, subong man sini ang Anak sang Dios pagabayawon: agod nga ang bisan sin-o nga magtuo sa Iya indi mawala kundi may kabuhi nga dayon.” Juan 3:14-15. Sa sina gid nga Sabado, sang nagahamyang si Kristo sa lolubngan, si Nicodemo may kahigayunan sa pagpamalandong. Ang isa ka mauloathag nga kapawa nag-iwag na sang iya kaisipan, kag ang mga pulong nga ginhambal ni Jesus sa iya indi na kalatingalahan. Nabatyagan niya nga madamo ang mga butang nga nadula niya bangod sa indi pagpakig-angot sa Manlulowas sa panahon sang Iya kabuhi. Nian nadumdoman niya ang mga hitabo sa Kalbaryo. Ang pangamuyo ni Kristo tuhoy sa Iya manugpatay kag ang Iya sabat sa pakiluoy sang tagumatayon nga makawat naghambal sa tagipusoon sining maalam nga konsehal. Liwan nga nagtulok sia sa Manlulowas sa Iyang pagpakasakit; liwan nga nabatian niya ang katapusan nga singgit, “Natapus na” nga ginhambal katulad sang mga pulong sang Mandadaug. Liwan nga nakita niya ang ginatay-ug nga duta, ang nadulom nga kalangitan, ang nagisi nga kumbong, ang nagkaladugmok nga kabatohan, kag ang iya pagtuo napalig-on sing dayon. Ang amo gid nga hitabo nga naglaglag sang paglaom sang mga gintoton-an nagpatuo sa kay Jose kag sa kay Nicodemo sang pagkadios ni Jesus. Ang ila kahadlok gindaug sang kaisog sang malig-on kag dilimationg nga pagtuo.AK2 1138.1

Wala pa gid mabuyok ni Kristo ang kabalaka sang kadam-an katulad sang sa karon nga yara na Sia napahamtang sa lolubngan. Suno sa ila kinabatasan, ang katawohan nagdala sang ila balatianon kag nagaalantus sa kadak-an sang templo nga nagapakiana, Sin-o ang makasugid sa amon nahanungod sa kay Jesus nga taga Nazaret? Madamo ang nagkari gikan sa malayo sa pagpangita sa Iya nga nagpaayo sang mga masakit kag nagbanhaw sang mga minatay. Sa tagsa ka luyo mabatian ang singgit, Luyag namon ni Kristo nga manugpaayol Sa sini nga hitabo, yadtong ginhunahonaan nga may aro ginsayasat sang kaparian. Madamo ang napilitan sa pagpamad sa ila mga bana, asawa, kag kabataan nga ginpamatbatan nga aroon kag napahamak sa paggowa gikan sa kaamligan sang ila puloy-an kag sa pagtatag sang ila mga abyan, sa pagpahibalo sa mga dumoluong upod sang masinolub-on nga singgit, “Mahigko! Mahigko!” Ang mainabyanon nga kamut ni Jesus nga Nazaretnon, nga wala gid magdumili sa pagtandug nga makapaayo sa ginakangil-aran nga aroon, natipigan sa iya dughan. Ang mga bibig nga nagsabat sang iya pakiluoy upod sang makapahalipay nga mga pulong, “Himuon Ko, Magmatinlo ka” (Mateo 8:3), mahipus na karon. Madamo ang nagpakiluoy sa pangulong saserdote kag mga punoan sa paghikaluoy kag pagpaumpaw, apang awat lamang. Maathag ang ila pagtapat nga ang buhi nga Kristo mangin sa tunga nila liwan. Upod sang mapiliton nga kabuhi nagpamangkut sila sa Iya. Indi sila matabug. Apang gintabug sila palayo sa kadak-an sang templo, kag may mga hangaway nga ginpabantay sa ganhaan agod sa pagtapna sang kadam-an nga nagdala sang ila masakiton kag tagumatayon, nga nagapamilit sa pagsulod.AK2 1139.1

Ang mga nag-alantus nga nagkari agod nga pagayuhon sang Manlulowas naghuyhoy sa idalum sang amo nga kapas-awan. Ang mga dalanon napun-an sang nagahalaya. Ang mga balatianon nagatagumatayon bangod sa pagkinahanglan sang manug-ayo nga pagtandug ni Jesus. Awat lamang ang pagpatawag nila sang mga manugbulong; wala sa ila sang pagkasampaton nga katulad sa Iya nga karon nagahamyang sa lolubngan ni Jose.AK2 1140.1

Ang singgit sa paghaya sang mga nag-alantus nagpaturok sa linibo nga mga kaisipan sang pagbatyag nga ang isa ka dako nga kapawa nagtaliwan gikan sa kalibutan. Kon wala si Kristo, ang duta mangin maitom kag madulom. Madamo sadtong ang ila tingog nagpabaskog sang singgit, “Ilansang Sia, Ilansang Sia,” ang karon nakatalupangod sang kapahamakan nga nagtupa sa ila, nga buot na karon magsinggit, Ihatag sa amon si Jesus! kon buhi pa lang Sia.AK2 1140.2

Sang mahibaloan sang mga katawohan nga ginpapatay sang kaparian si Jesus, naghimo sila sang panayasat nahanungod sa Iya kamatayon. Ang mga hitabo sang paghusay sa Iya gintipigan sing labi sang ila mahimo nga pagtago; apang sa tion nga didto Sia sa lolubngan, ang Iya ngalan yara sa linibo nga mga bibig, kag ang mga pasuni sang Iya tiaw-tiaw nga paghusay, kag sang pagkapintas sang kaparian kag mga pangulo, ginbalahuba bisan diin. Paagi sa mga mangin-alamon ang kaparian kag mga pangulo ginpatawag sa pagsaysay sang mga tagnaanon nahanungod sa Mesias, kag samtang nagtinguha sila sa pagpatopato sa ila mga sabat, nahimo sila nga daw mga buang. Indi nila mapatpat ang mga tagnaanon nga nagtudlo sa pag-antus kag kamatayon ni Kristo, kag madamo sadtong nagpalamangkot ang nagtuo nga natuman ang mga Kasulatan.AK2 1140.3

Ang pagtimalus nga ginhunahona sang kaparian nga mangin matam-is, nahimo karon nga batyay sa ila. Nahibaloan nila nga nagasugata sila sang matigdas nga pagsabdong sang katawohan; nahibaloan nila nga ang amo gid nga mga tawo nga ila ginbuyok batok sa kay Jesus karon nagakarigkam sa ila kaugalingon kag makaholuya nga binuhatan. Ining kaparian nagtinguha sa pagtuo nga si Jesus isa ka manuglimbong; apang awat lamang. Pila sa ila ang nakatindug sa luyo sang lolubngan ni Lazaro, kag nakakita sang patay nga ginbuhi. Ginkibang sila sa kahadlok nga basi kon si Kristo mismo magbangon gikan sa minatay, kag magpakita liwan sa ila. Nabatian nila nga nagpabutyag Sia nga may gahom Sia sa pagbutang sang Iya kabuhi kag ang pagkuha sini liwan. Nadumdoman nila nga nagsiling Sia, “Laglagon ini nga templo, kag sa ikatlo ka adlaw patindugon ko liwan.” Juan 2:19. Ginsugiran sila ni Judas sang mga pinamulong ni Jesus sa mga gintoton-an sa ila katapusan nga pagpanlakatan pa Jerusalem: “Yari karon nagakadto kita sa Jerusalem; kag ang Anak sang tawo pagaitugyan sa mataas nga saserdote kag sa mga eskriba, kag hukman nila Sia sa kamatayon, kag itugyan nila Sia sa mga gentil nga pagyagutaon, kag sakiton, kag ilansang Sia: kag sa ikatlo ka adlaw mabanhaw Sia.” Mateo 20:18-19. Sang nabatian nila ini nga mga pulong, nagyaguta sila kag nag-uligyat. Apang karon ila nadumdoman nga ang tanan nga gintagna ni Jesus tubtob karon nagakalatuman. Nagsiling Sia nga mabanhaw Sia sa ikatlo ka adlaw, kag sin-o ang makasiling nga indi man ini matuman. Ginhandum nila nga tabugon ini nga panghunahona apang indi nila mahimo. Katulad sang ila amay, ang yawa, nagtuo sila kag nagkurog.AK2 1141.1

Karon nga ang kabaskug sang kinaburigal nagligad na, ang larawan ni Kristo magapanagil-ut sa ila panumdoman. Ginatulok nila Sia samtang nagatindug Sia nga maligdong kag wala sing kumod sa atubangan sang Iya mga kasumpong, wala sing kumod nga nagaantus sang ila pag-uligyat kag pag-abuso. Ang tanan nga mga hitabo sang Iya paghusay kag paglansang nanumbalik sa ila nga may kabaskug sang pagpabatyag nga amo Sia ang Anak sang Dios. Nagbatyag sila nga mahimo Sia makatindug sa atubangan nila sa bisan ano nga tion, ang sinumbong nga mangin manugsumbong, ang gintagudilian nga mangin manugtagudili, ang pinatay nga magakinahanglan sang katarungan sa kamatayon sang Iya manugpatay.AK2 1142.1

Diutay gid lang ang ila pagpahuway sa Sabado. Bisan pa nga indi sila magtapak sa linasan sang hentil sa kahadlok nga madagtaan, apang nagsinapul sila nga ginpatungdan ang lawas ni Kristo. Ang kamatayon kag ang lolubngan dapat nga nagpugong sa iya nga ila ginlansang. “Ang pangulong kaparian kag ang mga Fariseo nagkara sing tingob sa kay Pilato, nga nagasiling, Ginuo, nadumdoman namon nga nagsiling yadtong manuglimbong sang buhi pa Sia nga sa tapus sang tatlo ka adlaw mabuhi Ako liwan. Gani sugoa nga segurohon gid ang lolubgan tubtob sa ikatlo ka adlaw, basi kon ang Iya mga gintoton-an magkara sa gab-i, kag kawaton Sia, kag isiling sa katawohan, Nabanhaw Sia gikan sa minatay; hanti ang katapusan nga sayop labing malain pa sang sa nahauna. Si Pilato nagsiling sa ila, May bantay kamo; Lakat kamo kag seguroha ninyo sing maayo.” Mateo 27:62-65.AK2 1142.2

Ang kaparian nagmando sang kon paano mapalig-on ang lolubngan. Ang isa ka dako nga bato ginahamtang sa ganhaan. Patabok sini nga bato ginbutangan nila sang pisi kag ihigot sa bilog nga igang, kag ginpat-inan sang pat-in Romanhon. Indi mapahulag ang bato nga indi mabungkag ang pat-in. Nian ginbutangan sang isa ka gatus ka hangaway nga bantay sa palibut sa lolubngan agod nga malikawan ang pagtandug sini. Ginhimo sang kaparian ang ila masarangan agod mabantayan ang lawas ni Kristo sa duog nga nahamtangan sa Iya. Ginpatinan Sia sing malig-on sa Iya lolubngan nga daw magapabilin gid Sia didto sa mga katuigan.AK2 1142.3

Sa sini ang maluya nga mga tawo nagsapul kag nagplano. Wala gid makabatyag ining mga manugpatay sang pagkawalaypulos sang ila paninguha. Bangod sang ila binuhatan ang Dios ginhimaya. Ang amo gid nga mga paninguha sa pagpugong sang pagkabanhaw ni Kristo amo man ang labing makaboluyok nga katarungan sa pagpamatuod sini. Sa nagadamo ang mga hangaway nga ginpahamtang sa palibot sang lolubngan, nagalabi pa gid ka dako nga pamatuod nga nabanhaw Sia. Ginatus ka tuig sa wala pa mapatay si Kristo, ang Balaan nga Espiritu nagpabutyag pinaagi sa manugsalmo, “Ngaa bala ang mga pungsod nagasingkal, kag ang mga katawohan nagahimbon sing mga butang nga walay pulos? Ang mga hari sang duta nagapahamtang sang ila kaugalingon, kag ang mga manuggahom nagahilisapul sing tingob, batok sa Ginuo kag sa Iya Hinaplas . . . Sia nga nagalingkod sa kalangitan magakadlaw: ang Ginuo magauligyat sa ila.” Salmo 2:1-4. Ang Romanhon nga mga bantay kag Romanhon nga mga hinganiban wala sing gahom sa pagbilanggo sang Ginuo sang kabuhi sa sulod sang lolubngan. Ang takna sang pagbuhi sa Iya malapit na.AK2 1143.1