Kapitulo 81—“Ang Ginuo Nabanhaw’

ANG gab-i, sang nahauna nga adlaw sang pitoadlaw inanay nga nagtaliwan. Ang labing madulom nga tion, sa wala pa magbutlak ang adlaw, nag-abut. Si Kristo binilanggo gihapon sa Iya makitid nga lolubngan. Ang dako nga bato yara sa iya natungdan nga duog; ang patin Romanhon wala mabungkag; ang mga bantay Romanhon yara gihapon sa ila pag-aligmat. Kag may yara sang dilimakita nga manugbantay. Pinanong sang malaut nga mga manogtunda ang nagtilipon palibot sa amo nga duog. Kon mahimo pa lang, ang prinsipe sang kadodulman upod sang iya hinulog nga mga hangaway buot unta nga mapat-inan sing dayon ang lolubngan nga naghugakom sa Anak sang Dios. Apang ang isa ka langitnon nga kadam-an naglikop sa lolubngan. Ang mga manogtunda nga labaw sa kusog nagbantay sang lolubngan, kag naghulat sa pagabiabi sang Prinsipe sang Kabuhi.AK2 1144.1

“Kag yari karon, may isa ka dako nga linog: kag ang manogtunda sang Ginuo nagkunsad gikan sa langit.” Nasukloban sang kunop sang Dios, ining manogtunda nagtaliwan gikan sa langitnon nga kadak-an. Ang masanag nga silak sang himaya sang Dios nag-upod nga nagauna sa iya, kag nagpasanag sang iya dalanon. “Ang iya dagway katulad sang kilat, kag ang iya panapton maputi katulad sang yelo: kag bangod sa kahadlok sa iya, ginkibang ang mga manugbantay, kag nahimo nga daw mga patay.”AK2 1144.2

Karon, kaparian kag mga pangulo, diin na ang gahom sang inyo bantay? Ang maisog nga mga hangaway nga wala gid mahadlok sa tawhanon nga gahom ang karon katulad sang mga binilanggo nga gindakop sa wala sang sumbiling ukon sibat. Ang nawong nga ila ginatulok indi na nawong sang mamalatyon nga mangangaway; amo sia ang nawong sang labing isganan sang mga pinanong sang Ginuo. Ining pinadala amo ang nagkuha sang palangakoan nga ginholugan ni Satanas. Amo sia yadtong sa kabungyoran sang Betlehem nagpalanyog sang pagkabun-ag ni Kristo. Ang duta nagakurog kon magpalapit sia, ang pinanong sang kadodulman nagapalagyo, kag samtang ginapaligid niya ang bato, ang langit daw nagpanaug diri sa duta. Nakita sia sang mga hangaway nga nagapaligid sang dalipi nga ganhaan nga daw sa diutay gid lang nga bato, kag nabatian ang iya singgit, “Anak sang Dios, gowa Ka; ang Imo Amay nagatawag sa Imo.” Nakita nila si Jesus nga naggowa gikan sa lolubngan, kag nabatian Sia nga nagpabutyag sa ibabaw sang nabungkag nga lolubngan, “Ako amo ang pagkabanhaw kag ang kabuhi.” Samtang nagagowa Sia sa kahalangdon kag himaya, ang pinanong sang mga manogtunda nagyaub sa pagsimba sa atuban-gan sang Manunobos, kag gin-abiabi Sia upod sang mga ambahanon sang pagdayaw.AK2 1145.1

Ang linog nagtanda sang takna sang pagtugyan ni Kristo sang Iya kabuhi, kag isa liwan ka linog ang nagsaksi sang tion sang ginbawi Niya ini nga may pagdaug. Sia nga naglutos sang kamatayon kag sang lolubngan naggowa gikan sa panteon nga may tikang sang mandadaug, sa tunga sang pagtay-ug sang duta, pagkirab sang mga kilat, kag ang pagdinaguhob sang daguob. Kon magkari Sia sa duta liwan, tay-ugon Niya “indi lamang ang duta kundi bisan pa ang langit.” “Ang duta magadulingduling kaangay sang hubog; kag pagakuhaon katulad sang kamalig.” “Ang langit pagalokuton sing tingob katulad sang tolon-an;” “ang mga elementos magakatunaw sa lakas nga kainit, ang duta man kag ang mga binuhatan sa sini pagasonugon.” Apang “ang Ginuo mangin paglaom sang Iya katawohan, kag ang kusog sang inanak sang Israel.” Hebreo 12:26; Isaias 24:20; 34:4; 2 Pedro 3:10; Joel 3:16.AK2 1145.2

Sang pagkamatay ni Jesus nakita sang mga hangaway ang duta nga ginputos sang kadulom sa udtong adlaw; apang sang pagkabanhaw nakita nila ang kapawa sang mga manogtunda nga nagpasanag sang gab-i, kag nabatian nila ang mga pumoluyo sang langit nga nagaamba upod sang dakong kalipay kag pagdaug: Ginlutos Mo si Satanas kag ang gahom sang kadodulman; ginlamon Nimo ang kamatayon sa pagdaug!AK2 1146.1

Naggowa si Kristo gikan sa lolubngan nga nahimaya, kag ang Romanhon nga bantay nakakita sa Iya. Ang ila mga mata natumod sa nawong Niya sadtong bag-o pa lang nila nga gintamay kag gin-uligyat. Sa sining nahimaya nga Dagway nakita nila ang binilanggo nga ila nakita sa hulot-hukmanan, nga ila ginhimoan sang purongpurong nga tunokon. Amo ini Sia nga nagtindug nga dilimationg sa atubangan ni Pilato kag ni Herodes, nga ang Iya dagway nalikos sang labud bangod sang pagpakasakit. Amo ini Sia nga ginlansang sa krus, nga sa diin, ang kaparian kag mga pangulo, nga puno sing pagkabusog-sa-kaugalingon, naglungo sang ila ulo nga nagsiling, “Ginluwas Niyang iban; apang indi Sia makaluwas sang Iya kaugalingon.” Mateo 27:42. Amo ini Sia ang ginpahamtang sa bag-ong lulobngan ni Jose. Ang mando sang langit amo ang naghilway sa binilanggo. Bisan pa nga tumpokon ang mga kabukiran sa ibabaw sang Iya lolubngan indi pa ini makapugong sa Iya sa paggowa.AK2 1146.2

Pagkakita nila sang mga manogtunda kag sang nahimaya nga Manlulowas, nagkalalipong ang mga bantay nga Romanhon kag daw subong sila sang patay. Sang ang langitnon nga katay nalipdan na sa ila panan-aw, nagbungkalas sila kag sa kadasigon nga mahimo madala sang ila ginakibang nga mga tuhod, nagdalidali sila pakadto sa gawang sang katamnan. Nagdulingduling nga daw mga hubog, nagdalidali sila pakadto sa dakbanwa, nga nagasugid sang matahom nga balita sa bisan kay sin-o nga ila masugata. Nagapadulong sila sa kay Pilato, apang ang ila pasuni naglambut sa mga pagbulot-an Judio, kag gintugunan sila sang pangulong kaparian nga didto sila anay magkadto sing una sa ila. Makatilingala nga kahimtangan ang napahayag sining mga hangaway. Ginkibang sa kahadlok, kag maluspad, nagpamatuod sila sang pagkabanhaw ni Kristo. Ginsugid sang mga hangaway ang tanan suno gid sa ila nakit-an; wala sila sing tion sa paghunahona sang kon ano pa luwas sang kamatuoran. Upod sang maiwat nga panghambal nagsiling sila, Anak sang Dios gid yadtong ginlansang; nabatian namon ang manogtunda nga nagpabutyag sa Iya subong nga Halangdon sang langit, ang Hari sang himaya.AK2 1148.1

Ang nawong sang kaparian nangin katulad sang mga patay. Nagtinguha si Caipas sa paghambal. Naghulag ang iya mga bibig apang wala sing tingog nga nag-utwas. Maggowa na lang kuntani ang mga hangaway gikan sa hulot-salapulan, sang ang isa ka tingog nagpadulog sa ila. Sang ulihe nakahambal gid man si Caipas. Hulat anay, ang siling niya. Indi kamo magsugid sa bisan kay sin-o sang mga butang nga inyo nakit-an.AK2 1148.2

Isa ka butig nga pasuni ang ginhatag sa mga hangaway. “Isiling ninyo,” hambal sang kaparian, “ang Iya mga gintoton-an nagkari sang gab-i kag ginkawat Sia palayo samtang nagakatulog kami.” Diri sini nga nagpalanglapaw ang kaparian. Paano masiling sang mga hangaway nga ginkawat sang mga gintoton-an ang lawas samtang nagakalatulog sila? Kon katulog sila paano ang ila paghibalo? Kag kon mapamatud-an nga ginkawat sang mga gintoton-an ang lawas ni Kristo, indi bala nga ang kaparian amo ang mauna sa pagpakamalaut sa ila? Kag kon natulogan man ang mga bantay didto sa lolubngan, indi bala nga ang kaparian amo ang magapanguna sa pagsumbong sa ila sa kay Pilato?AK2 1149.1

Ang mga hangaway ginpangidlisan sa paghunahona nga dalhon sa ila ang panombungon nga natulogan sila sa ila bulohaton. Isa ini ka sayop nga ginasilotan sa kamatayon. Magapanaksi bala sila sang butig, nga nagadaya sa katawohan, kag ibutang sa ital-ital ang ila kaugalingon nga kabuhi? Wala bala sila magtuman sang ila makalalapyo nga pagbantay upod sang walay tulog nga pag-aligmat? Paano ang ila pagtindug sa paghusay, bisan pa bangod sa kuarta, kon maghimutig sila sa ila kaugalingon?AK2 1149.2

Agod sa pagpahipus sang pamatuod nga ila ginkahadlukan, nagpangako. ang kaparian sa paghilway sang mga bantay, nga nagsiling nga indi man maghandom si Pilato sa pagpalapnag sang amo nga pasuni nga katulad nila. Ginbaligya sang mga hangaway Romanhon sa mga Judio ang ila pagkamaminatud-on bangod sa kuarta. Nagsulod sila sa atubangan sang kaparian nga may dako nga lulan sang labing makapakibot nga balita sang kamatuoran; naggowa sila nga may lulan sang kuarta, kag sa ila mga bibig ang isa ka butig nga pasuni nga ginhaomhaom sang kaparian tuhoy sa ila.AK2 1149.3

Sa pihak nga bahin ang pasuni sang pagkabanhaw ni Kristo naglambut sa kay Pilato. Bisan pa nga may salabton si Pilato sa pagtugyan sa kay Kristo nga mapatay, daw wala lang niya ginsapak ini. Samtang batok sa iya kabobut-on ang pagtagudili sa Manlulowas, nga ginupdan pa sang paghikaluoy, wala gid sia makabatyag sang tunay nga pagbasol tubtob sa sini nga tion. Sing may kahadlok gintakpan niya ang iya kaugalingon sa iya puloy-an, nga nagtapat nga indi makigkita sa bisan kay sin-o. Apang nagpanultol gid ang kaparian didto sa iya, kag isugid ang pasuni nga ila ginpatupatu, kag piliton sia sa pagpaligad sang pagpatumbaya sang mga bantay sang ila katungdanan. Sa wala pa sia makapasugot sa sini, sia mismo nagpanayasat sing tago sa mga bantay. Tungod sa kahadlok sa ila kaugalingon nga kaamligan, wala magpangahas sa paglipodlipod sang bisan ano nga butang, kag nahibaloan ni Pilato gikan sa ila ang tanan nga nagkalatabo. Wala na niya pagpadayona ang pagpangusisa sini nga bagay, apang kutob sina nga tion wala gid sing kalinongan.AK2 1150.1

Sang ginpahamtang si Jesus sa lolubngan, nagmadinalag-on si Satanas. Nangahas sia sa paglaom nga indi na pag-ibalik liwan sang Manlulowas ang Iya kabuhi. Gin-angkon niya ang lawas sang Ginuo, kag ginbutangan niya sang mga bantay sa lolubngan, nga nagtinguha sa pagbilanggo sa kay Kristo. Mapait ang iya kaakig sang ang iya mga manogtunda nagpalalagyo sang nagsamput ang langitnon nga pinadala. Sang nakita niya si Kristo nga naggowa nga madinalag-on, nahibaloan niya nga ang iya ginharian pagatapuson kag nga mamatay sia sa katapusan.AK2 1150.2

Ang kaparian, bangod sa pagpapatay kay Kristo, naghimo sang ila kaugalingon nga mga galamiton ni Satanas. Karon yara na sila nga tanan sa iya kagamhanan. Nasiod sila sa lit-ag nga sa diin wala sila sing nakita nga palagyuhan kundi nga magpadayon na lamang sang ila pagpakigsumpong sa kay Kristo. Sang mabatian nila ang pasuni sang Iya pagkabanhaw, hinadlukan sila sang kaalipungot sang katawohan. Nagbatyag sila nga ang ila kaugalingon nga kabuhi yara sa katalagman. Ang ila gid lang paglaom amo ang pagpamatuod nga si Kristo isa ka manugpakunokuno bangod sa pagpanghiwala nga nabanhaw Sia. Ginhamhaman nila ang mga hangaway, kag ginpangayo nila ang paghipus ni Pilato. Ginpalapnag nila ang ila butig nga pasuni sa malayo kag sa malapit. Apang may mga saksi nga indi nila mapahipus. Madamo ang nakabati sa pamatuod sang mga hangaway sang pagkabanhaw ni Kristo. Kag pila sadtong nagkalamatay nga nabanhaw upod ni Kristo ang nagpahayag sa madamo, kag nagpabutyag nga nabanhaw Sia. Ang mga pasuni naglambut sa kaparian sadtong mga tawo nga nakakita sining nagkalabanhaw, kag nakabati sang ila pamatuod. Padayon nga nagkalahadlok ang kaparian kag mga pangulo, kay basi kon sa ila paglakat sa dalanon, ukon ayhan sa sulod gid sang ila kaugalingon nga puloy-an, masugata nila si Kristo sa nawong kag nawong. Nagbatyag sila nga wala sa ila sang pagkahilway sa katalagman. Ang mga trangka kag ang mga sera nga salsalon mga kubos nga kaamligan nila batok sa Anak sang Dios. Sa adlaw kag sa gab-i yadtong makahaladlok nga talan-awon sa hulot-hulokmanan, sang nagsinggit sila, “Ang Iya dugo mangin sa amon kag sa amon kaanakan,” yara sa ila atubangan. Mateo 27:25. Indi na gid mapala yana nga talan-awon gikan sa ila panom- duman. Wala na gid sang paghidaet nga mag-abut sa ila hiligdaan.AK2 1151.1

Sang ang tingog sang isganan nga manogtunda nabatian sa lolubngan ni Kristo, nga nagasiling, Ang Imo Amay nagatawag sa Imo, ang Manlulowas naggowa gikan sa lolubngan bangod sa kabuhi nga yara sa Iya kaugalingon. Karon napamatud-an ang kamatuoran sang Iya mga pulong, “Ginahatag Ko ang Akon kabuhi agod nga mabawi Ko ini liwan . . . may gahom Ako sa paghatag sini, kag may gahom man Ako sa pagbawi sini liwan.” Karon natuman ang tagna nga Iya ginhambal sa kaparian kag mga pangulo, “Gub-a ini nga templo kag sa ikatlo ka adlaw patindugon Ko.” Juan 10:17, 18; 2:19.AK2 1152.1

Sa ibabaw sang nabuka nga lolubngan ni Jose, ginpabutyag sing madinalag-on ni Kristo, “Ako amo ang pagkabanhaw kag ang kabuhi.” Ining mga pulong mahimo lamang mahambal sang Dios. Ang tanan nga tinuga nagakabuhi sa kabobut-on kag kagamhanan sang Dios. Nagasalig sila nga manugbaton sang kabuhi gikan sa Dios. Gikan sa labing mataas nga serapim pakadto sa labing kubos nga tinuga, ang tanan ginasakdag gikan sa Tuburan sang kabuhi. Sia gid lang nga may pagkaisa kaupod sa Dios ang makasiling, may gahom Ako sa paghatag sang Akon kabuhi, kag yari sa Akon ang gahom sa pagbawi sini liwan. Sa Iyang pagkadios, ginaangkon ni Kristo ang gahom sa pagbungkag sang talikala sang kamatayon.AK2 1152.2

Nabanhaw si Kristo gikan sa mga minatay bilang nahaunang bunga sadtong tanan nga nagakalatulog. Sia amo ang ginsimbolohan sang linaylay nga halad, kag ang Iya pagkabanhaw natabo sa amo gid nga adlaw nga ang halad nga linaylay ginadala sa Ginuo. Labaw sa isa ka libo ka tuig ginhimo ining makahuloganon nga seremonya. Gikan sa latagon sang alanyon ang unang hinog nga uyas gintipon, kag sang nagkadto ang katawohan sa Jerusalem tuhoy sa Paskua, ang inupong sang nahaunang bunga ginhatag subong nga halad sa pagpasalamat sa atubangan sang Ginuo. Tubtob nga mahimo ini wala sing garab nga mataya sa alanyon, kag himuon ini sa inupong. Ang inupong nga gintugyan sa Dios nagasimbolo sang pag-ani. Busa si Kristo ang nahaunang bunga nagatiglawas sang dakong espirituhanon nga pag-ani nga pagatipunon tuhoy sa ginharian sang Dios. Ang Iya pagkabanhaw amo ang simbolo kag pangako sang pagkabanhaw sang tanan nga minatay nga matarong. “Kay kon nagatuo kita nga si Jesus namatay kag nabuhi liwan, ao man sila nga nagakalatulog sa kay Jesus pagadalhon sang Dios kaupod Niya.” 1 Tesalonica 4:14.AK2 1152.3

Sang pagkabanhaw ni Kristo gindala Niya gikan sa lolubngan ang isa ka panong sang mga binilanggo. Ang linog sa pagkapatay Niya nagbukas sang ila mga lolubngan kag sang pagkabanhaw Niya, nag-ulopod sila sa iya. Sila yadtong masigkamanugpangabudlay upod sang Dios, kag mga bangod sa kabilihanan sang ila kabuhi naghatag sang pamatuod tuhoy sa kamatuoran. Karon magapanaksi sila tuhoy sa Iya nga nagbanhaw sa ila gikan sa minatay.AK2 1153.1

Sa panahon sang Iya pagpangalagad, ginbanhaw ni Jesus ang mga minatay nga sa kabuhi. Ginbanhaw Niya ang anak sang balong babae sa Nain, kag ang bata sang pangulo kag subong man si Lazaro. Apang ini sila wala masuklobi sang pagkadilimamalatyon. Sa tapus nga ginbanhaw sila, napaidalum sila gihapon sa gahom sang kamatayon. Apang yadtong nabanhaw gikan sa lolubngan sang pagkabanhaw ni Kristo, ginbanhaw nga sa kabuhing walay katapusan. Nagkayab sila kaupod Niya bilang padya sang Iya kadalag-an batok sa kamatayon kag sa lolubngan. Ini sila, siling ni Kristo, indi na mga binilanggo ni Satanas; gintubos Ko sila. Gindala Ko sila gikan sa lolubngan subong nahaunang bunga sang Akon gahom, nga magaupod sa Akon kon diin man Ako, nga indi mamatay ni mag-agi sang kasolub-an.AK2 1153.2

Ini sila nagkadto sa dakbanwa, kag magpakita sa madamo, nga nagapabutyag, si Kristo nabanhaw gikan sa mga minatay, kag kami nabanhaw kaupod Niya. Sa sini nga paagi nga ginpabuhi ang balaan nga kamatuoran sang pagkabanhaw. Ang nabarhaw nga mga balaan naghatag sang pagpamatuod sa kamatuoran sang mga pulong, “Ang imo mga minatay magakabuhi, kaupod sang Akon patay nga lawas mabanhaw sila.” Ang ila pagkabanhaw amo ang isa ka pagpasundayag sang pagkatuman sang tagna, “Pagmata kag mag-amba, kamo nga nagapuyo sa yab-ok! Kay ang imo tun-og subong sang mga tun-og sang gamhon, kag ang duta magaluad sang mga patay.” Isaias 26:19.AK2 1154.1

Sa tumoluo, si Kristo amo ang pagkabanhaw kag ang kabuhi. Sa aton Manlulowas, ang kabuhi nga nadula tungod sa sala ginapasag-uli; kay may kabuhi Sia sa Iya kaugalingon, agod sa pagbanhaw sadtong buot Niya. Ginhatagan Sia sang kinamatarong sa paghatag sang pagkadilimamalatyon. Ang kabuhi nga Iya ginhatag sa pagkatawhanon, ginbawi Niya liwan, kag ihatag sa tawhanon. “Nagkari Ako,” siling Niya, “agod nga may kabuhi sila kag maangkon nila ini nga may kabugana.” “Ang bisan sin-o nga mag-inum sang tubig nga Akon pagaihatag indi na gid pag-uhawon; apang ang tubig nga Akon pagaihatag mangin tuburan sa iya nga nagailig sa kabuhing walay katapusan.” “Ang bisan sin-o nga magkaon sang Akon unod, kag mag-inum sang Akon dugo, may kabuhi nga dayon; kag bangunon Ko sia sa katapusan nga mga adlaw.” Juan 10:10; 4:14; 6:54.AK2 1154.2

Sa tumoluo, ang kamatayon isa gid lang ka diutay nga bagay. Si Kristo nagahambal sini nga daw subong sang malip-ot gid lang nga tion. “Kon ang tawo magbantay sang Akon ginasiling, indi gid sia makakita sang kamatayon,” “indi gid sia makaambit sang kamatayon.” Sa Kristohanon, ang kamatayon isa gid lang ka katolugon, ang isa ka tion sang kalinong kag kadulom. Ang kabuhi ginatago sa kay Kristo sa Dios, kag “kon si Kristo, nga aton kabuhi, magpahayag, nian magapahayag man kamo kaupod Niya sa himaya.” Juan 8:51, 52; Colosas 3:4.AK2 1155.1

Ang tingog nga nagsinggit gikan sa krus, “Natapus na”, nabatian sa tunga sang mga minatay. Naglapus ini sa mga pader sang lolubngan, kag nagtawag sa mga nagakalatulog nga magbangon. Mangin amo man ini kon ang tingog ni Kristo mabatian gikan sa langit. Yana nga tingog magalapus sa lolubngan kag pamuksan ang mga lubong, kag ang nagkalamatay sa kay Kristo magakalabanhaw. Sang pagkabanhaw sang Manlulowas pila lamang ka lolubngan ang nabuksan, apang sa Iya ikaduha nga pagkari, ang tanan nga hamili nga patay makabati sang Iya tingog, kag magagowa sa mahimayaon kag dimamalatyon nga kabuhi. Ang amo man nga gahom nga nagbanhaw kay Kristo gikan sa minatay magapabangon sang Iya iglesia, kag himayaon ini kaupod Niya, nga labaw sa tanan nga pagbolut-an, labaw sa tanan nga kagamhanan, labaw sa tagsa ka ngalan nga ginahingadlan, indi lamang sa sini nga kalibutan, kundi man sa kalibutan nga palaabuton.AK2 1155.2