Kapitulo 3—Ang Pagkamapahitas-on sa Kalampusan

Samtang gituboy ni Salomon ang kasugoan sa langit, ang Dios nag-uban kaniya, ug gihatagan siya ug kaalam aron sa pagmando sa ibabaw sa Israel uban sa walay pagdapig ug sa kalooy. Sa sinugdan, sa nagaabut kaniya ang bahandi ug ang kalibutanon nga kadungganan, siya nagpabilin nga mapainubsanon. ug daku ang gilay-on sa iyang inpluwensya. “Ug si Salomon naghari sa tanang mga gingharian sukad sa suba [Eupratis] ngadto sa yuta sa mga Filistehanon, ug ngadto sa utlanan sa Egipto.” “Siya...may kalinaw sa tanang dapit nga naglibot kaniya. Ug ang Juda ug Israel nagpuyo nga malig-on, ang tagsatagsa ilalum sa iyang parras ug sa iyang kahoy nga higuera,...sa tanang mga adlaw ni Salomon.” 1 Hari 4:21,24,25.MH 49.1

Apan tapus sa usa ka buntag sa dakung saad nangitngitan ang iyang kinabuhi tungod sa apostasya. .Ang kasaysayan nagatala sa makasusubo nga kamatuoran nga siya nga ginatawag ug jedidiah,— “Hinigugma ni Jehova” (2 Samuel 12:25),—siya nga gipasidunggan sa Dios sa mga handumanan sa diosnon nga pabor nga hilabihan ka talagsaon nga ang iyang kaalam ug katarung maoy nakakuha alang kaniya sa tibuok kalibutan nga pagkainila, siya nga maoy nagdala sa uban sa pagpahinungod ug dungog ngadto sa Dios sa Israel, ning talikod gikan sa pagsimba ni Jehova ngadto sa pagyukbo sa atubangan sa linilok nga mga larawan sa mga pagano.MH 49.2

Sa gatusan ka mga tuig sa wala pa si Salomon mosaka sa trono, sa nakita nga daan ni Jehova ang mga katalagman nga molikus kanila nga mapili nga mga punoan sa Israel, naghatag ni Moises ug pahimangno alang sa paggiya kanila. Gihatag ang mga pahimangno nga siya nga molingkod sa trono sa Israel “magasulat siya alang kaniya ug usa ka hulad” sa mga kabalaoran ni Jehova “diha sa usa ka basahon gikan sa nahimutangan sa atubangan sa mga sacerdote nga Levihanon.” “Ug kini magauban kaniya, si Jehova nagingon, “ug magabasa siya niini sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi: aron mahibalo siya sa pagkahadlok kang Jehova nga iyang Dios, aron sa pagbantay sa tanan nga mga pulong mining kasugoan, ug mining kabalaoran aron sa pagbuhat kanila. Aron dili niya bayawon ang iyang kasingkasing sa ibabaw sa iyang mga igsoon, ug nga dili siya motipas sa sugo, ngadto sa tuo, bisan sa wala: sa tuyo nga pagapahataason ang iyang mga adlaw sa iyang gingharian, siya ug ang iyang mga anak, sa taliwala sa Israel.” Deuteronomio 17:18-20.MH 49.3

Kalabut niini nga pahimangno si Jehova nagpasidaan ilabina sa usa nga pagadihugan nga hari nga “dili magadaghan siya ug mga asawa aron ang iyang kasingkasing dili mobulag: dili usab siya magapadaghan pagayo alang kaniya sa salapi ug bulawan.” Bersikulo 17.MH 50.1

Nasinati niining maong mga pasidaan si Salomon, ug sulod sa usa ka panahon sila iyang gipatalinghugan. Ang iyang labing daku nga tinguha mao ang pagkinabuhi ug ang pagmando sumala sa mga kabalaoran nga gihatag didto sa Sinai. Ang iyang paagi sa pagdumala sa mga kalihukan sa gingharian lahi kaayo sa mga batasan sa mga nasud sa iyang panahon—ang mga nasud nga wala mahadlok sa Dios ug kinsang mga magmamando nagtamak sa ilang mga tiil sa Iyang balaan nga kasugoan.MH 50.2

Sa iyang paninguha sa pagpalig-on sa iyang mga relasyon sa gamhanang mga nasud sa habagatan sa Israel, nangahas si Salomon diha sa dapit nga ginadili. Si Satanas nahibalo sa mga sangputanan nga magauban sa pagkamarinumanon; ug sulod sa sayo nga mga tuig sa paghari ni Salomon—mga tuig nga mahimayaon tungod sa kaalam, sa pagkamanggihatagon, ug sa pagkatarung sa han—siya naningkamot sa pagdala ug mga inpluwensya nga sa malimbongon magakutkut sa pagkamaunongon ngadto sa prinsipyo ug magsugyot kaniya sa pagpahimulag gikan sa Dios. Nga ang kaaway nahimong malampuson sa iyang paningkamot, ang talaan nagaingon: “Ug si Salomon nakigsandurot kang Faraon, hari sa Egipto, ug gipangasawa ang anak nga babaye ni Faraon, ug gidala siya ngadto sa siyudad ni David.” 1 Hari 3:1.MH 50.3

Giikan sa pagtan-aw nga tawohanon, kining mao nga kaminyoon, bisan pa nga kasupak sa mga pagtulun-an sa kasugoan sa Dios daw magmatuod nga usa ka panalangin; tungod kay nakabig ang pagano nga asawa ni Salomon ug nakighiusa uban kaniya diha sa pagsimba sa tinuod nga Dios. Labut pa, si Faraon nakahimo ug halandumon nga pagalagad ngadto sa Israel pinaagi sa pagkuha sa Gezer, gipamatay “ang mga taga Canaan nga nanagpuyo diha sa daklungsod,” ug gihatag kini nga usa ka gasa sa iyang anak nga babaye, ang asawa ru Salomon.”1 Hari 9:16. kining mao nga daklungsod gitukod pag-usab ru Salomon ug sa ingon niana sa walay duhaduha nakapalig-on pagayo sa iyang gingharian subay sa kabaybayonan sa Mediteranyo. Apan diha sa pagporma sa usa ka kaabinan uban sa usa ka pagano nga nasud, ug nagasilyo mining mao nga kasabutan pinaagi sa kaminyoon sa usa ka diwatahan nga prinsesa, sa dinalidali gisalikway ni Salomon ang maalamon nga pangandam nga nahimo sa Dios alang sa pagpalungtad sa kapudi sa Iyang katawhan. Ang paglaum nga ang iyang asawa nga Egiptohanon basin ug makabig maoy usa lamang ka maluya nga pamalibad tungod sa sala.MH 50.4

Sulod sa usa ka panahon ang Dios tungod sa Iyang maloloy-ong mahigugmaong-kalolot nagpaibabaw niining makalilisang nga sayop; ug ang han, pinaagi sa usa ka maalamon nga palakat, makapugong sa labing gamay nga paagi sa daotang mga puwersa nga naglihok tungod sa iyang pagkamapasagaron. Apan nagsugod na si Salomon sa pagkanawalaan sa igtatan-aw mahitungod sa Tuburan sa iyang gahum ug himaya. Samtang ang kahiligan nakabuntog batok sa katarungan, mitubo ang pagsalig sa kaugalingon, ug nagtinguha siya sa pagpatuman sa katuyoan ni Jehova diha sa iyang kaugalingon nga paagi. Siya nangatarungan nga ang politikanhon ug ang komersyal nga mga kaabinan uban sa nagalibot nga mga nasud magadala mining maong mga nasud ngadto sa usa ka kahibalo mahitungod sa tinuod nga Dios; ug misulod siya ngadto sa makasasala nga kaabinan sa mga nasud. Sa kasagaran kining maong mga kaabinan gipadkan pinaagi sa mga kaminvoon uban sa pagano nga mga pnncesa. Gisalikway ang mga sugo ni Jehova aron lamang masunod ang mga batasan sa naglibot nga mga katawhan.MH 51.1

Si Salomon nag-ulog-ulog sa iyang kaugalingon nga ang iyang kaalam ug ang gahum sa iyang panig-ingnan magdala sa iyang mga asawa gikan sa pagsimba sa mga diosdios ngadto sa pagsimba sa dnuod nga Dios, ug ang mga kaabinan usab nga nangahimo makakabig sa mga nasud sa palibot ngadto sa suod sa Israel. Kawang nga paglaum! Ang sayop ni Salomon diha sa pag-ila sa iyang kaugalingon nga malig-on sa pagsukol sa inpluwensya sa pagano nga mga kauban mao ang nakadaot kaniya. Ug nakadaot usab ang limbong nga nagdala kaniya ngadto sa paglaum nga bisan pa sa iyang paglapas sa kasugoan, ang uban madala ra sa pagtahud ug sa pagtuman sa balaang mga kasugoan niini.MH 51.2

Ang mga alyansa sa hari ug ang iyang mga relasyon sa negosyo uban sa mga nasud nga pagano nagdala kaniya sa pagkainiia, sa dungog, ug sa mga bahandi niining kalibutana. Nakahimo siya sa pagdala ug bulawan gikan sa Ophir ug salapi gikan sa I arsis nga daghan kaayo. “Ug gihimo sa hari ang salapi ug ang bulawan nga daw ingon sa mga bato diha sa Jerusalem, ug ang mga cedro iyang gihimo nga ingon sa mga kahoy nga sikomoro nga anaa sa kapatagan sa pagkadaghan.” 2 Cronicas 1:15. Diha sa kaadlawan ni Salomon ang bahandi, uban sa tanang mga panulay niini, miabut nga nagtubo ngadto sa daghang mga katawhan; apan ang pino nga bulawan sa taras miawop ug nabulingan.MH 52.1

Hilabihan nga pagkainanay ang apostasya ni Salomon nga sa wala pa siya makamatngon niini, layo na siya kaayo nga pagkahimulag gikan sa Dios. Hapit dili maila ang iyang pagsugod sa hinayhinay niya nga pagkanawalaan sa pagsalig sa diosnon nga giya ug panalangin, ug ang pagbutang sa pagsalig sa iyang kaugalingon nga kusog. Sa ginagmay iyang gipugr.gan gikan sa Dios kadtong walay pagtipas nga pagkamasinugtanon nga maoy nakahimo sa Israel nga usa ka katawhanon nga lahi, ug nagdugang ug kasuod ang iyang pagpahiuyon ngadto sa mga batasan sa nagalibot nga mga nasud. Ang pagtugyan ngadto sa mga panulay sa higayon sa iyang kalampusan ug sa iyang pinasidunggan nga katungdanan, iyang nalimutan ang Tuburan sa iyang kauswagan. Ang usa ka tinguha sa pagkalabaw sa tanang ubang mga nasud diha sa gahum ug sa kadaku maoy nagdala kaniya sa pagtuis alang sa dinalo nga mga katuyoan sa langitnong mga gasa nga hangtud karon gigamit alang sa himaya sa Dios. Ang salapi nga gikuptan diha sa balaan nga pagsalig alang unta sa kaayohan sa angayan nga mga kabus ug alang sa pagpakaylap sa mga prinsipyo sa balaan nga pagkinabuhi sa tibuok nga kalibutan, nasuyop sa hinakog nga hinungdan diha sa mapangandoyon nga mga proyekto.MH 52.2

Sa nalingaw diha sa usa ka naghingapin nga tinguha sa paglabaw sa ubang mga nasud diha sa mapagawason nga pagpasundayag, nataligam-an sa hari ang pagkinahanglan sa pagkab-ot sa katahum ug hingpit nga taras. Diha sa iyang pagtinguha sa paghimaya sa iyang kaugalingon sa atubangan sa kalibutan, iyang gibaligya ang iyang dungog ug katarung. Ang hilabihan ka daku sa mga abut sa buhis nga nakuha pinaagi sa pamatigayon uban sa daghang mga kayutaan gipulihan sa mabug-at nga mga buhis. Sa ingon niini ang garbo, pangandoy, ang pagkausikan, ug ang pagkamapatuyangon nagbunga diha sa kabangis ug sa pagpamugos. Ang matarung ug mahunahunaon nga espiritu nga nagtimaan sa iyang mga pagdumala sa katawhan sulod sa nag-unang mga bahin sa iyang paghari, karon nailisdan. Gikan sa pagkalabing maalamon ug labing maloloy-on sa mga hari, siya mius-us ngadto sa usa ka malupigon nga hari. Kaniadto siya maloloy-on, ug mahadlokon sa Dios nga magbalantay sa katawhan, karon nahimo siya nga madaugdaugon ug palabilabihon. Ang mga buhis nagpatongpatong nga gipahamtang sa katawhan, aron lamang moabut ang mga salapi nga ikasuportar sa usa ka luho nga palasyo.MH 52.3

Ang katawhan misugod na sa pagmulo. Ang pagtahud ug ang pagdayeg nga kaniadto ilang gimahal alang sa hari napulihan sa w alay maayong buot ug kasilag.MH 53.1

Ingon nga usa ka magbalantay batok sa pagsalig diha sa bukton nga unod, si Jehova nagpasidaan kanila nga maoy momando sa Israel sa dili pagpadaghan ug mga kabayo alang sa ilang kaugalingon. Apan diha sa hilabihan nga walay pagtagad mining maong mando, “Si Salomon may mga kabayo nga gidala gikan sa Egipto.” “Ug sila nanagdala ug mga kabayo alang kang Salomon gikan sa Egipto ug gikan sa tanang kayutaan.” “Ug gihipos ni Salomon ang mga karro, ug mga magkakabayo: ug siya may usa ka libo ug upat ka gatus ka mga karro, ug napulo ug duha ka libo ug upat ka gatus ka mga karro, ug napulo ug duha ka libo nga mga magkakabayo nga iyang gibutang diha sa mga daklungsod sa karro, ug kauban sa hari sa Jerusalem. 2 Cronicas 1:16; 9:28; 1 Hari 10:26.MH 53.2

Nagdugang ang hari sa pag-ila sa kaluhoan, sa pagpatuyang sa kaugalingon, ug sa kahimuot sa kalibutan ingon nga mga timailhan sa pagkabantugan. Ang matahum ug madanihong mga babaye gipangdala gikan sa Egipto, sa Fenecia, sa Edom, sa Moab, ug gikan sa daghang ubang mga dapit. Kining maong mga babaye ginaisip pinaagi sa ginatus. Ang ilang tinoohan mao ang pagsimba sa mga larawan, ug gitudloan sila sa pagbansay sa mabangis ug makauulaw nga mga seremonya. Sa nabuang siya sa ilang katahum, napasagdan sa hari ang iyang mga katungdanan ngadto sa Dios ug ngadto sa iyang gingharian.MH 53.3

Ang iyang mga asawa naghimo ug kusganon nga inpluwensya ibabaw kaniya ug sa hinayhinay nagdani kaniya sa pagpakighiusa kanila diha sa ilang pagsimba. Wala matagad ni Salomon ang pahimangno nga gihatag sa Dios aron mahimong usa ka all batok sa apostasya, ug karon mitugyan siya sa iyang kaugalingon ngadto sa pagsimba sa niini nga mga dios. “Kay nahitabo, sa diha nga si Salomon natigulang na ang iyang mga asawa nakapaliso sa iyang kasingkasing wala mahingpit kang Jehova nga iyang Dios, ingon sa kasingkasing ni David nga iyang amahan. Kay si Salomon nagsunod kang Astaroth, ang dios nga babaye sa mga Sidonhanon, ug sunod kang .Milcom, ang dinumtan sa mga Ammonhanon.” 1 Hari 11:4, 5.MH 54.1

Diha sa habagatang kaibabwan sa Bukid sa mga Olibo, atbang sa Bukid sa Moriah, diin nagtindog kaniadto ang matahum nga templo ni Jehova, gitukod ni Salomon ang usa ka tapok sa maambong nga mga balay nga pagagamiton ingon nga mga alampoanan sa pagdiwata. Aron sa pagpahimuot sa iyang mga asawa, iyang gibutang ang dagkung mga larawan, walay hitsura nga mga dagway nga kahoy ug bato, taliwala sa mga kakahoyan sa arayan ug olibo. Didto, sa atubangan sa mga halaran sa mga dios nga pagano, “si Cemos, ang dinumtan sa Moab,” ug “si Moloch, ang dinumtan sa mga anak sa Ammon,” gibansay ang labing makauulaw nga mga seremonya nga pagano. Bersikulo 7.MH 54.2

Ang paagi ni Salomon nagdala sa siguro niyang silot. Ang iyang pagpahimulag gikan sa Dios pinaagi sa iyang pagpakig-ambit sa mga diwatahan mao ang iyang kalaglagan. Samtang iyang gisalikway ang iyang pagdapig sa Dios, nga wala kaniya ang pagkaagalon sa iyang kaugalingon. Nawala ang iyang kusog sa pamatasan. Ang iyang pino nga mga pagbati nadumpol, ug ang iyang tanlag ningkunol. Siya nga sa sayo niyang paghari nagpasundavag sa hilabihan nga kaalam ug kalooy diha sa pag-uli sa mahuyang nga puya ngadto sa walay palad nga inahan niini (tan-awa ang 1 Hari 3:16-28), nahulog sa hilabihan ka ubos ingon sa pag-uyon sa pagpatindog sa usa ka diosdios ngadto kang kinsa ang buhi nga mga kabataan gihalad. Siya nga sa iyang pagkabatan-on gitugahan sa paghukom sa pagsulat nga nagingon, “Adunay usa ka dalan nga daw matarung alang sa usa ka tawo; apan ang katapusan niana mao ang mga dalan sa kamatayon” (Proverbio 14:12), diha sa ulahi nga mga tuig sa mahigal, ug mangil-ad nga mga seremonya kalabut sa pagsimba kang Cemos ug kang Astaroth. Siya nga diha sa pagpahinungod sa templo nakaingon ngadto sa iyang katawhan, “I lingpita ang inyong kasingkasing uban kang Jehova nga atong Dios” (1 Han 8:61), ang iyang kaugalingon nahimong malapason, diha sa kasingkasing ug sa kinabuhi nga nagalimod sa iyang kaugalingong mga pulong. Iyang gisayop pagsabut nga ang pagpamuotbuot maoy kagawasan. Iyang gisulavan—apan sa unsa nga bili! —ang paghiusa sa kahayag uban sa kangitngit, sa maayo ug sa daotan, sa kapudi uban sa dili pudi, ni Cristo ug ni Belial.MH 54.3

Gikan sa pagkausa sa labing bantugan nga mga han nga nakakupot sa setro, si Salomon nahimong usa ka higal, ang galamiton ug ulipon sa uban. Ang iyang taras, nga kaniadto halangdon ug maligdong, nahimong maluya ug babayen-on. Ang iyang pagtoo diha sa buhi nga Dios napulihan sa mga pagduhaduha sa pagkaadunay Dios. Ang kakulang sa pagtuo maoy nagdaot sa iyang kalipay, nagpaluya sa iyang mga prinsipyo, ug nagpaus-us sa iyang kinabuhi. Ang hustisya ug ang pagkamapasayloon sa iyang sayo nga paghan naalisdan ngadto sa pangdaugdaug ug panglupig. Pagkakabus, ug pagkamahuyang ang tawohanon nga kinaiya! Camay ang mahimo sa Dios alang sa mga tawo nga nawad-an sa ilang pagsalig nganha Kaniya.MH 55.1

Sulod niining mga tuig sa apostasya, nagpadayon nga walay hunong ang espintuhanon nga pagkaharag sa Israel. Unsaon man kini sa pagkamahimo unta nga lain, ingon nga ang ilang han nagpakighiusa man sa iyang mga tinguha sa satanasnon nga mga ahensya? Pinaagi mining mao nga mga ahensya nagtrabaho ang kaaway sa pagpalibog sa mga kaisipan sa mga Israelihanon mahitungod sa tinuod ug sa dili tinuod nga pagsimba, ug sila nahimong masayon nga biktima. Ang pagpadgayon uban sa mga nasud nagdala kanila ngadto sa suod nga paghimamatay uban kanila nga walay gugma alang sa Dios, ug hilabihan ang pagkunhod ang ilang gugma alang Kaniya. Ningkubol ang ilang mainiton nga pagbari sa hataas ug balaan nga taras sa Dios. Sa ilang pagdumili sa pagsunod diha sa dalan sa pagkamasinugtanon, ilang gibalhin ang ilang pagdapig ngadto sa kaaway sa pagkamatarung. Nahimo nang sagad nga batasan ang pagpakigminyoay uban sa mga diwatahan, ug tulin kaayo nga nawad-an ang mga Israelihanon sa ilang pagdumot sa pagsimba sa mga diosdios. Giuyonan ang poligamiya. Gimatuto sa diwatahang mga inahan ang ilang mga anak sa pagbansay sa pagano nga mga seremonya. Diha sa mga kinabuhi sa uban, ang putli nga relihyosong mga tulomanon nga gitukod sa Dios naalid-an sa pagdiwata nga hilabihan ka ngitngit.MH 55.2

Ang mga Cristohanon magbantay sa ilang kaugalingon nga malahi ug mahimulag gikan sa kalibutan, sa espiritu niini ug sa mga inpluwensya niini. Sa hingpit ang Dios makahimo sa pagbantay kanato dinhi sa kalibutan, apan dili kita mahimong maiya sa kalibutan. Ang Iyang gugma dili nga walay siguro ug dili mabalhinbalhinon. Sa tanan nga panahon Siya nagabantay sa Iyang mga anak uban sa usa ka pag-atiman nga dili masukod. Apan Siya nagakinahanglan sa wala mabahin nga pagsugot. “Walay bisan kinsa nga arang makaalagad sa duha ka agalon: kay mahitabo man nga dumtan niya ang usa, ug higugmaon niya ang ikaduha; o dapigan niya ang usa ug tamayon niya ang ikaduha. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa mga bahandi.” Mateo 6:24.MH 56.1

Si Salomon gitugahan sa kahibulongan nga kaalam, apan gibira siya sa kalibutan halayo gikan sa Dios. Ang mga tawo karon dili kusgan pa kay kaniya; sila ingon ka malagmit motugyan ngadto sa mga inpluwensya nga maoy hinungdan sa iyang pagkahulog. Maingon nga ang Dios nagpasidaan ni Salomon mahitungod sa iyang katalagman, karon usab Siya nagapasidaan sa Iyang mga anak nga dili nila ipamiligro ang ilang mga kalag pinaagi sa pagkakabanay sa kalibutan. “Busa panggula kamo gikan kanila,” Siya nagapangamuyo, “ug magpalain kamo,...ug ayaw na kamo paghikap ug mahugaw; unya pagahinangpon ko kamo, ug ako mahimong inyong amahan, ug kamo mahimong akong mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye, nagaingon nga Ginoo nga Makagagahum sa Tanan.” Corinto 6:17, 18.MH 56.2

Diha sa taliwala sa kalampusan anaa nagahupo ang katalagman. Sa tibuok nga mga katuigan, ang mga bahandi ug dungog kanunay nga giubanan sa katalagman ngadto sa pagkamapainubsanon ug sa espirituwalihanon. Dili sa kopa nga walay sulod nga kita magalisud sa pagdala; ang kopa nga puno hangtud sa ngilit mao ang ayohon sa pagbalanse diha sa pagdala. Ang kasakitan ug ang kakabus mahimo nga hinungdan sa kasubo, apan ang kauswagan mao ang labing makatalagmanon nganha sa kinabuhi nga espirituhanon. Gawas kong ang tawo kanunay nga nagpasakop ngadto sa kabubut-on sa Dios, gawas nga siya nabalaan sa kamatuoran, sa pagkamatuod ang kauswagan mopukaw sa natural nga kahiligan ngadto sa pagpasulabi.MH 56.3

Diha sa walog sa pagpaubos, diin ang mga tawo nagsalig sa Dios nga magtudlo kanila ug maggiya sa ilang tagsatagsa ka lakang, adunay igoigo nga kahilwasan. Apan ang mga tawo nga daw nagtindog diha sa usa ka madungganon nga kalampusan, ug kinsa, tungod sa ilang katungdanan, gihunahuna nga nagabaton ug daku nga kaalam—kini sila mao ang anaa sa grabe nga katalagman. Gawas kong ang maong mga tawo maghimo nga ilang dalangpanan ang Dios, siguro sila nga mahulog.MH 56.4

Sa higayon nga ang garbo ug ang pangandoy pagapatuyangan, ang kinabuhi madaot, kay ang garbo nga nagabati nga walay nakulang, nagasira sa kasingkasing batok sa walay kinutoban nga mga panalangin sa Langit. Siya nga magahimo sa paghimaya sa kaugalingon nga iyang tumong, makaplagan nga kabus sa grasya sa Dios, nga pinaagi sa kinsang kahanas madaug ang labing tinuod nga bahandi ug labing makatagbaw nga mga kalipay. Apan siya nga magahatag sa tanan ug magabuhat sa tanan alang kang Cristo makahibalo sa katumanan sa saad nga nagaingon, “Ang panalangin ni Jehova, nagapadato kini, ug Siya wala magadugang ug kasubo niana.” Proverbio 10:22. Uban sa malumo nga hikap sa grasya pagahinginlan sa Manluluwas gikan sa kalag ang kagil-as ug dili balaan nga pangandoy, ilisdan ang daotan ug buot ngadto sa gugma ug ang walay pagtuo ngadto sa pagsalig. Sa diha nga Siya magasulti ngadto sa kalag nga magaingon, “Sumonod ka kanako,” mabungkag ang mino sa lumay sa kalibutan. Diha sa tunog sa hang tingog ang espiritu sa kahakog ug sa pangandoy mopahawa gikan sa kasingkasing, ug ang mga tawo manindog, nga nalingkawas, aron sa pagsunod Kaniya.MH 57.1