Kapitulo 51—Ang Usa Ka Espirituhanong Pagpabuhi

Ang paghiabut ni Esdras sa Jerusalem maoy tukma sa panahon. Dihay daku nga panginahanglan sa inpluwensya sa iyang presensya. Ang iyang pag-abut nakadala ug kaisug ug paglaum ngadto sa mga kasingkasing sa kadaghanan nga dugay na nga pagpangabudlay ilalum sa mga kalisdanan. Sukad sa paghiuli sa unang pundok sa mga hininginlan ubos sa pagpangulo ni Zorobabel ug ni Josue, sa kapin sa kapitoan na ka tuig ming-agi, daku ang nangahimo. Nahuman ang templo, ug ang mga kuta sa siyudad naayo ang bahin mini. Apan daku pa ang nahabilin nga wala pa mahimo.MH 551.1

Kauban mla nga namauli ngadto sa Jerusalem sa kanhing mga tuig, mao ang daghan nga nagpabilin nga matinud-anon ngadto sa Dios samtang sila buhi; apan dili diyutay ang gidaghon sa mga anak ug sa mga anak sa mga anak ang nawad-an sa panan-aw sa pagkabalaan sa kasugoan sa Dios. Bisan ang uban nga gipiyalan sa mga kaakohan nanagpuyo diha sa dayag nga sala. Ang ilang paagi maoy nagasugpo sa kinadak-an sa mga panlimbasug nga nahimo sa uban sa pagpauswag sa kawsa sa Dios; kay samtang ang makauulaw nga mga paglapas sa kasugoan gitugotan nga wala mabadlong, ang panalangin sa Langit dili ikapatong sa ibabaw sa katawhan.MH 551.2

Diha sa pagpaigo sa Dios nga sila nga namauli uban niEsdras may linain nga mga panahon sa pagpangita ni Jehova. Ang mga eksperensya nga bag-o pa nilang naagian, diha sa ilang panaw gikan sa Babilonia nga walay tawhanong gahum ang nagpanalipod kanila, nagtudlo kamla ug dato nga espirituhanong mga leksyon. Daghan ang nangakusgan sa pagtoo; ug samtang sila nakigsagol sa mga naluya ug sa mga walay-pagtagad didto sa Jerusalem, ang ilang inpluwensya maoy usa ka gamhanan nga kapasikaran sa reporma nga sa wala madugay sa ulahi gitukod.MH 551.3

Diha sa ikaupat nga adlaw human sa ilang pag-abut, ang mga bahandi nga salapi ug bulawan, uban sa mga sudlanan nga alang sa tulomanon sa santuwaryo, gitunol sa mga mamahandi ngadto sa mga kamot sa mga punoan sa templo, diha sa presensya sa mga saksi, ug uban sa tuman nga pagkawalay sayop. Ang matag butang gisusi “pinaagi sa gidaghanon ug sa timbang.” Esdras 8:34.MH 551.4

Ang mga anak sa pagkabinihag nga namauli uban kang Esdras “minghalad ug mga halad-nga-sinunog ngadto sa Dios sa Israel” alang sa usa ka halad-tungod-sa-sala ug ingon nga usa ka timailhan sa ilang pagkamapasalamaton ug sa pagpasalamat tungod sa panalipod sa balaang mga manolunda sulod sa ilang panaw. “Ug ilang gihatag ang mga gisugo sa hari sa mga kapitan, ug sa mga gobernador sa unahan sa Suba: ug ilang gitabangan ang katawhan ug ang balay sa Dios.” Mga bersikulo 35, 36.MH 552.1

Wala kaayo madugay human niadto ang pipila sa pangulong mga tawo sa Israel mingduul kang Esdras uban sa usa ka seryoso nga pagmulo. Ang uban sa “katawhan sa Israel, ug ang mga sacerdote ug ang mga Levihanon,” hangtud dinhi nagsalikway sa balaan nga mga sugo ni Jehova sama sa pagpakigminyoay sa naglibut nga mga katawhan. “Sila nangasawa sa ilang mga anak nga babaye alang sa ilang kaugalingon, ug alang sa ilang mga anak nga lalaki,” gisultihan si Esdras, “nga sa ingon niini ang balaan nga binhi nagsagol sa ilang kaugalingon uban sa katawhan” sa kayutaan sa mga nasud; “Oo, ang kamot sa mga prinsipe ug sa mga magbubuot maoy mga pangulo niining pagpanglapas.” Esdras 9:1, 2.MH 552.2

Sa iyang pagtoon mahitungod sa mga hinungdan sa pagkabihag ngadto sa Babilonia, nahibaloan ni Esdras nga ang apostasya sa Israel nasubay sa kinadak-an ngadto sa ilang pagsagol sa paganong mga nasud. Iyang nakita nga kong nagtuman pa sila sa sugo sa Dios sa pagpahalayo gikan sa mga nasud nga naglibut kanila, mapalingkawas unta sila sa daghang makasusubo ug makauulaw nga mga eksperensya. Karon sa iyang nahibaloan nga bisan pa sa mga leksyon sa kagahapon, ang mga tawo nga may pagkainila nangahas sa paglapas sa kasugoan nga gihatag ingon nga usa ka bantay batok sa apostasya, nasamok sa sulod niya ang iyang kasingkasing. Iyang napamalandong ang pagkamaayo sa Dios diha sa paghatag pag-usab sa Iyang katawhan sa usa ka malig-ong tumbanan diha sa ilang yuta nga natawhan, nasanapan siya sa matarung nga kapungot ug sa kaguol tungod sa ilang pagkaingrato.” “Ug sa diha nga ako nakadungog niining butanga,” siya nagingon, “gigisi ko ang akong bisti ug ang akong kupo, ug gipangibut ko ang buhok sa akong ulo ug bungot, ug milingkod nga nalibug.MH 552.3

“Unya gitapok nganhi kanako ang tagsatagsa nga nagkurog tungod sa mga pulong sa Dios sa Israel, tungod sa paglapas nga nga gikan sa pagkabinihag; ug ako naglingkod nga nalibug hangtud sa paghalad sa kahaponon.” Mga Bersikulo 3,4.MH 553.1

Sa takna sa paghalad sa kahaponon si Esdras mingtindog, ug, sa makausa pa naggisi sa iyang bisti ug sa iyang kupo, miluhod siya ug gihaw-asan niya ang iyang kalag diha sa pagpangaliya ngadto sa Langit. Ug sa iyang gibakyaw ang iyang mga kamot ngadto kang Jehova, siya misinggit: “Oh Dios ko, ako naulaw ug nanglipaghong sa pagyahat sa akong nawong Kanimo, Dios ko; kay ang among kasal-anan nagadugang ibabaw sa among ulo, ug ang among pagkamakasasala nagasaka ngadto sa kalangitan.MH 553.2

“Sukad sa mga adlaw sa among mga amahan,” mipadayon ang nagpangamuyo, “kami hilabihan nga pagkamakasasala hangtud niining adlawa; ug tungod sa among mga kasal-anan, kami, ang among mga hari, ug ang among mga sacerdote, gipanugyan ngadto sa kamot sa mga hari sa kayutaan, ngadto sa pinuti, ngadto sa pagkabinihag, ug sa pagkainilogan, ug ngadto sa kaulawan sa nawong, hangtud mining adlawa. Ug karon sa usa ka diyutay nga panahon nga grasya nga gipalata gikan kang Jehova nga among Dios, sa pagbilin kanamo ug usa ka salin nga makakalagiw, ug sa paghatag kanamo sa usa ka lansang diha sa Iyang balaan nga dapit, aron nga ang among Dios mohatag ug kalamdag sa among mga mata, ug maghatag kanamo ug usa ka diyutay nga kinabuhi sa among pagkaulipon. Kay kami mga ulipon; bisan pa niana ang among Dios wala mobiya kanamo sa among pagkaulipon, kondili naghatag kanamo sa mahigugmaongkalolot sa mga mata sa mga hari sa Persia, sa paghatag kanamo ug bag-ong kinabuhi, sa pagpatindog-sa balay sa among Dios, ug sa pagayo sa nangaguba niana, ug sa paghatag kanamo ug usa ka kuta sa Juda ug sa Jerusalem.MH 553.3

“Ug karon, Oh Dios namo, unsay among ikasulti tapus niini? kay kami mingbiya sa imong mga sugo, nga Imong gisugo pinaagi sa Imong mga sulogoon, nga mga manalagna.... Ug sa tapus nianang tanan nga nanghitabo kanamo tungod sa among mga daotang buhat, ug tungod sa among dakung sala, sanglit nga ang among Dios nagsilot kanamo sa diyutay ra kay sa angay sa among kasalanan, ug naghatag kanamo sa maong kaluwasan nga sama niini; magalapas ba kami pagusab sa Imong mga sugo, ug makigtipon sa inigsoonay uban sa mga katawhan nga nanagbuhat ruining mga dulumtanan? dili ba Ikaw maligutgut kanamo hangtud nga mga kami nga ut-uton, aron walay mahabilin, ni may usa nga makakalagiw? Oh Jehova, ang Dios sa Israel, Ikaw matarung man: kay kami nanghibilin nga usa ka salin nga nakagawas ingon niining adlawa: ama karon, kami ania sa Imong atubangan sa among pagkamakasasala: kay walay makatindog sa Imong atubangan tungod mini.” Mga bersikulo 6-15.MH 553.4

Ang kaguol ni Esdras ug sa iyang mga kauban tungod sa mga daotan nga nakaokyok nga malimbongon ngadto sa kinauyokan gayud sa buhat ni Jehova, nakahimo ug paghinulsol. Daghan kamla nga nakasala natandog pagayo. “Ang katawhan minghilak sa hilabihan gayud.” Esdras 10:1. Sa usa ka limitado nga lakang misugod sila sa pag-ila sa pagkadaotan kaayo sa sala ug ang pagkamakalilisang sa pagtagad sa Dios niini. Ilang nakita ang kabalaan sa kasugoan nga gibungat didto sa Sinai, ug daghan ang ningkurog sa paghunahuna sa ilang mga kalapasan.MH 554.1

Usa madtong nagtambong, si Sechanias ang ngalan, nagmatuod ingon nga tinuod ang tanang mga pulong nga gibungat m Esdras. “Kami nakalapas batok sa atong Dios,” siya misugid, “ug nangasawa sa mga babaye nga dumoluong sa mga katawhan sa yuta: apan karon may paglaum pa alang sa Israel niining butanga.” Nagsugyot si Sechanias nga ang tanan nga nakalapas maghimo ug usa ka palagsaad sa Dios nga magtalikod sa ilang sala ug mahimong mahukman “sumala sa Kasugoan.” “Tindog,” iyang giagda si Esdras; “kay kining butanga anaa ra kanimo: ug kami usab uban kanimo: pagmaisugon.” “Unya mitindog si Esdras, ug naghimo sa mga pangulo gikan sa mga sacerdote, sa mga Levihanon, ug ang tibuok Israel, sa pagpanumpa nga sila magabuhat sumala ruining pulonga.” Mga bersikulo 2-5.MH 554.2

Kini mao ang sinugdanan sa usa ka kahibulongan nga repormasyon. Uban sa dili matugkad nga pailub ug kaalam, ug uban sa usa ka mabinantayon nga pagpamalandong alang sa mga katungod ug sa kaayohan sa tagsatagsa ka tawo nga may kalabutan, gipaningkamutan ni Esdras ug sa iyang mga kauban ang pagdala sa mahinulsolon nga Israel ngadto sa matarung nga dalan. Ibabaw sa tanan pa, si Esdras maoy usa ka magtutudlo sa kasugoan; ug samtang iyang gihatag ang personal nga pagtagad ngadto sa pagsusi sa tagsatagsa ka kaso, namnguha siya sa pagpasantup ngadto sa katawhan sa kabalaan niini nga kasugoan ug sa mga panalangin nga makuha pinaagi sa pagkamasinugtanon.MH 554.3

Bisan diin si Esdras nagbuhat, dihay miturok nga usa ka pagpabuhi diha sa pagtoon sa Balaan nga mga Kasulatan. Gitudlo ang mga magtutudlo aron sa pagpahimangno sa katawhan; ang kasugoan ni Jehova natuboy ug nahimong dungganon. Gisusi ang mga basahon sa mga manalagna, ug ang mga tudling nga nagtagna sa pag-abut sa Mesias nakadala ug gahum ug paglipay ngadto sa daghang mga kasingkasing nga nasubo ug gilaayan.MH 555.1

Kapin sa duruha ka libo ka tuig nga minglabay sukad “gibutang ni Esdras ang iyang kasingkasing sa pagpangita sa Kasugoan ni Jehova ug sa pagbuhat niini” (Esdras 7:10), apan ang paglabay sa panahon wala makakunhod sa inpluwensya sa iyang diosnon nga panig-ingnan. Latas sa mga kasiglohan ang talaan sa iyang kinabuhi nga mahalaron nakadasig sa daghan sa pagpaninguha “sa pagpangita sa Kasugoan ni Jehova, ug sa pagbuhat niini.”MH 555.2

Ang mga katuyoan m Esdras hataas ug balaanon; diha sa tanan nga iyang gibuhat siya gitukmod sa usa ka halalum nga gugma alang sa mga kalag. Ang kaluoy ug ang kalumo nga iyang gipadayag ngadto kanila nga nakasala, sa tinuyo o tungod sa kawalay alamag, mahimong usa ka leksvon nga madapaton ngadto sa tanan nga maninguha sa pagpahinabo sa mga reporma. Ang mga alagad sa Dios kinahanglan mahimong dili matarug ingon sa usa ka batong bantilis diin malambigit ang matarung nga mga prinsipyo; ug bisan pa niini, uban nianang tanan, sila magpaila sa kaluoy ug sa pagpailub. Sama kang Esdras, ilang pagatudloan ang mga malapason sa dalan sa kinabuhi pinaagi sa pagsilsil sa mga prinsipyo nga mao ang patukoranan sa tanang matarung nga pagbuhat.MH 555.3

Niining panahona sa kalibutan, sa diha nga si Satanas nagapaningkamot, pinaagi sa nagkalainlam nga mga ahensya, aron sa pagsalipod sa mga mata sa mga lalaki ug mga babaye ngadto sa mapiliton nga mga katungod sa kasugoan sa Dios, wala kinahanglana ang mga tawo nga “makapakurog sa sugo sa atong Dios.” Esdras 10:3. Adunay kinahanglan sa tinuod nga mga repormador, nga maoy motudlo sa mga malapason ngadto sa daku nga Maghahatag-sakasugoan ug magtudlo kanila nga “ang Kasugoan ni Jehova hingpit, nga nagapabag-o sa kalag.” Salmo 19:7. Adunay kinahanglan sa mga tawo nga gamhanan diha sa mga Kasulatan, mga tawo kinsang tagsatagsa ka pulong ug buhat magatuboy sa mga kabalaoran ni Jehova, mga tawo nga nagtinguha sa pagpalig-on sa pagtoo. Gildnahanglan ang mga magtutudlo, oh, daghan kaayo, nga mopadasig sa mga kasingkasing sa pagtahud ug paghigugma sa mga Kasulatan.MH 555.4

Ang nagakaylap nga pagkadaotan nga nagdagsang karon diha sa usa ka dakung matang mahimong ikapasangil ngadto sa usa ka kapakyasan sa pagtoon ug sa pagtuman sa mga Kasulatan, kay sa diha nga ang pulong sa Dios ipadaplm, ang gahum niini sa pagpugong sa daotang mga pagbati sa natural nga kasingkasing igasikway. Ang katawhan magpugas ngadto sa unod ug diha sa unod magaani ug pagkadunot.MH 556.1

Diha sa pagpadaplin sa Biblia magaabut ang usa ka pagliso gikan sa kasugoan sa Dios. Ang pagtulun-an nga ang katawhan nahagawas na gikan sa pagtuman sa diosnong mga sugo, nakapaluya sa kusog sa moral nga katungdanan ug nagabukas sa pulong sa pagkadaotan sa ibabaw sa kalibutan. Ang pagkadili masinugtanon sa balaod, ang pagpatuyang sa kahilayan, ug ang pagkamahilayon nagabanlas sama sa usa ka mapintas nga baha. Bisan diin makita ang kasina, ang daotan nga mga katahap, ang pagmmaut, ang panagbulag, ang pangabugho, ang pagpakig-away, ang pagbudhi sa balaan nga pagpiyal, ang pagpatuyang sa kailibgon sa unod. Ang dbuok nga sistema sa relihyosong mga prinsipyo ug mga pagtulon-an nga mao ang patukoranan ug dugukan sa katilingbanon nga kinabuhi, daw usa ka huyonghuyong nga tinapok, andam sa pagkahugno.MH 556.2

Diha sa katapusang mga adlaw sa kasaysayan mining yutaa ang dngog nga misulti gikan sa Sinai nagapahayag gihapon karon nga nagaingon, “Dili ka magbaton ug lain nga mga dios sa atubangan Ko.” Exodo 20:3. Gibutang sa tawo ang iyang kabubut-on batok sa kabubut-on sa Dios, apan dili siya makapahilum sa pulong sa sugo. Ang tawhanon nga hunahuna dili makalikay sa katungdanan mini ngadto sa usa ka hataas pa nga gahum. Mahimo nga modagsang ang tawhanong mga teoriya ug mga pangagpas; ang mga tawo mosulay tingali sa pagbutang sa siyensya kabatok sa pinadayag, ug sa ingon niini mobiya sa kasugoan sa Dios; apan sa makusganon ug sa makusganon pa nagaabut ang sugo nga nagaingon, “Maoy simbaha ang Ginoo nga imong Dios, ug Siya lamang ang alagara.” Mateo 4:10.MH 556.3

Wala kanang ginaingon nga makapaluya o makapalig-on sa kasugoan ni Jehova. Maingon nga kini mao nang daan sukad pa, busa kini mao man. Kini sukad pa mao sa kanunay, ug magapadayon nga balaan, matarung, ug maayo nga hingpit sa iyang kaugalingon. Kini dili mabakwi o mausab. Ang “pagpasidungog” o ang “pagpakaulaw” mao lamay sinultihan sa mga tawo.MH 556.4

Tali sa mga kasugoan sa mga tawo ug sa mga sugo ni Jehova moabut ang katapusang daku nga bugno sa panagaway tali sa kamatuoran ug sa kasaypanan. Sa ibabaw niini nga gubat nga kita karon nahisulod—usa ka gubat nga dili tali sa nagkaribal nga mga iglesya nga nakigtigi alang sa pagkalabing hawod, kondili tali sa relihiyon sa Biblia ug sa mga relihiyon nga minamao ug sa tradisyon. Nagabuhat na karon ang mga ahensya nga naghiusa batok sa kamatuoran. Ang Balaan nga Pulong sa Dios, nga nadawat nato sa usa ka daku kaayo nga bili sa pag-antos ug sa pag-ula sa dugo, gihatagan ug gamay lamang nga bili. Pipila lamang ang nagdawat niini sa tininuod ingon nga lagda sa kinabuhi. Ang pagkadili-maunongon nagadagsang sa hilabihan gayud, dili lamang diha sa kalibutan, kondili diha sa usab sa iglesya. Daghan ang nagadumili sa mga pagtulun-an nga maoy mga haligi gayud sa Cristohanon nga pagtoo. Ang dagkung mga kamatuoran mahitungod sa paglalang sumala sa gipresentar sa mga magsusulat nga dnuktukan sa Balaan nga Espiritu, ang pagkahulog sa tawo, ang pagtabon sa sala, ang paglungtad sa kasugoan—kining tanan ginasalikway sa usa ka dakung pundok sa kalibutan nga nagangkon nga Cristohanon. Mga linibo nga nagpagarbo sa ilang kaugalingon tungod sa ilang kinaadman nag-ila niini nga usa ka ebidensya sa kaluya ang pagbutang sa tunhay nga pagsalig diha sa Biblia, ug usa ka kamatuoran sa pagtoon sa pagpangita ug bikil sa mga Kasulatan ug sa paghatag ug espirituhanon nga kahulogan ug sa pagparin-aw sa ilang labing importante nga mga kamatuoran.MH 557.1

Ang mga Cristohanon kinahanglan magapangandam alang sa dili na madugay mobuho sa ibabaw sa kalibutan ingon nga usa ka masanapon nga katingala, ug kini nga pangandam ilang himoon pinaagi sa pagtoon nga makugihon sa pulong sa Dios ug magapaningkamot sa pagpahiuyon sa ilang mga kinabuhi nganha sa mga sugo niini. Ang Makahahadlok nga mga isyo sa etemidad nagakinahanglan gikan kanato sa usa ka butang gawas sa usa ka tinuohan nga sa hunahuna lamang, usa ka tinuohan sa mga pulong ug mga porma, diin ang kamatuoran gibantayan diha sa gawas nga sawang. Ang Dios tawag alang sa usa ka pagpabuhi ug usa ka repormasyon. Ang mga pulong sa Biblia, ug sa Biblia lamang, mao ang madunggan gikan sa pulpito. Apan gikawatan ang Biblia sa gahum mini, ug ang sangputanan makita diha sa usa ka pagkaus-us diha sa espirituhanon nga kinabuhi. Sa daghang mga sermon karon wala diha kanang diosnon nga pagpasundayag nga magapukaw sa tanlag ug magdala ug kinabuhi ngadto sa kalag. Ang mga tigpatalinghug dili makaingon, “Dili ba ang atong mga kasingkasing nagdilaab man sa sulod nato samtang nagsula siya kanato diha sa dalan, samtang nagsaysay siya kanato sa kasulatan?” Lucas 24:32. Adunay daghan nga nagatuaw alang sa buhi nga Dios, nangandoy alang sa diosnon nga presensya. Pasultiha ang pulong sa Dios nganha sa kasingkasing. Papatalinghuga sa tingog Niya nga makabag-o pag-usab sa kalag ngadto sa dayon nga kinabuhi sila nga nakadungog lamang sa tradisyon ug sa tawhanon nga mga teoriya ug mga sanglitanan.MH 557.2

Dagku nga mga kahayag ang misidlak gikan sa mga patriarka ug sa mga propeta. Mahimayaong mga butang ang gisulti mahitungod sa Sion, ang Siyudad sa Dios. Sa ingon mini gilaraw ni Jehova nga ang kahayag magasidlak pinaagi sa Iyang mga sumosunod karon. Kong ang mga balaan sa Daan nga Tugon midala sa masiga kaayo nga pamatuod sa pagkamaunongon, dili ba kaha sila nga ginasidlakan sa natigum nga kahayag sa mga kasiglohan, modala sa usa ka labaw pa ka halandumon nga pagsaksi sa gahum sa kamatuoran? Ang himaya sa mga tagna nagapabuhagay sa ilang kahayag diha sa atong agianan. Ang gilandongan ug ang naglandong nagkatagbo diha sa kamatayon sa Anak sa Dios. Si Cristo nabanhaw gikan sa mga patay, nagmantala ibabaw sa naabli nga lubnganan, nga nagingon, “Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi.” Juan 11:25. Iyang gipadala sa tanang mga butang nganhi sa atong paghinumdum. Pinaagi sa usa ka milagro sa gahum Iyang napreserbar ang Iyang sinulat nga pulong lahus sa mga katuigan.MH 558.1

Ang mga Repormador kinsang pagprotesta nakahatag kanato sa ngalan nga Protestante, nagbati nga ang Dios nagtawag kanila sa paghatag sa kahayag sa maayong balita ngadto sa kalibutan; ug diha sa ilang paningkamot sa paghimo niini andam sila sa pagsakripisyo sa ilang mga kabtangan, sa ilang kagawasan, bisan ang ilang kinabuhi mismo. Sa atubangan sa mga panglutos ug sa kamatayon ilang gimantala ang maayong balita bisan diin. Ang pulong sa Dios gidala ngadto sa katawhan; ug ang tanang matang, sa itaas ngadto sa ubos, mga dato ug kabus, sa mga makinaadmanon ug sa walay alamag, maikagon nga nagtoon niini alang sa ilang kaugalingon. Kita karon nga ania niining katapusang nga bugno sa dakung away, ingon ba ka matinumanon sa gipiyal kanato sama sa nanghiuna nga mga Repormador?MH 558.2

“Patingoga ang trumpeta didto sa Sion, managbalaan kamo sa usa ka pagpuasa, pagtawag ug usa ka maligdong nga pagkatigum: tiguma ang katawhan, balaana ang pagkatigum, pundoka ang mga tawong tigulang, tiguma ang kabataan:...pahilaka ang mga sacerdote, ang mga ministro ni Jehova, sa kinataliwad-an sa alagianan sa templo ug sa halaran, ug ipaingon kanila, Pagawasa ang Imong katawhan, Oh Jehova, ug ayaw itugyan ang Imong panulondon nga pagatamayon.” “Bumalik kamo Kanako uban ang bug-os ninyong kasingkasing, ug uban ang pagpuasa, ug uban ang paghilak, ug uban ang pagbalata: ug gision ninyo ang inyong kasingkasing, ug dili ang inyong mga saput, ug bumalik kamo kang Jehova nga inyong Dios: kay Siya napuno sa grasya ug maloloy-on, mahinay sa kasuko, ug madagayaon sa mahigugmaong-kalolot, nakapabasul Kaniya ang daotan. Kinsa ang nahibalo kong Siya dili ba mobalik ug magabasul, ug magabilin sa panalangin sa Iyang likod?” Joel 2:15-17,12-14.MH 559.1