ΚΕΦΆΛΑΙΟ 53—ΟΙ ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ ΤΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ

(Βασίζεται στο βιβλίο Νεεμία, κεφ. 2:, 3:, 4:)PG 441.1

Το ταξίδι του Νεεμία έγινε με ασφάλεια. Τα βασιλικά γράμματα προς τους διοικητές των επαρχιών που βρίσκονταν στο δρόμο του, του εξασφάλισαν τιμητική υποδοχή και άμεση βοήθεια. Κανένας εχθρός δεν τόλμησε να πειράξει τον αξιωματούχο τον οποίο φρουρούσε δύναμη του Πέρση βασιλιά και στον οποίον οι κυβερνήτες των επαρχιών φέρονταν με αξιόλογη υπόληψη.PG 441.2

Η άφιξή του όμως με στρατιωτική συνοδεία στα Ιεροσόλυμα φανέρωνε ότι είχε φθάσει με κάποια σπουδαία αποστολή, διέγειρε το φθόνο των ειδωλολατρικών φυλών, οι οποίες γειτόνευαν με την πόλη και είχαν τόσο συχνά ικανοποιήσει την εχθρότητά τους έναντι των Ιουδαίων, υποβάλλοντάς τους σε ένα σωρό κακώσεις και προσβολές. Πρωτοστάτες στο μοχθηρό αυτό έργο ήταν μερικοί αρχηγοί αυτών των φυλών, ο Σαναβαλλάτ ο Ορωνίτης, ο Τωβίας ο Αμμωνίτης και ο Γησέμ ο Άραβας. Από την αρχή οι αρχηγοί αυτοί παρακολουθούσαν με επικριτικό βλέμμα τις κινήσεις του Νεεμία, και προσπαθούσαν με κάθε μέσο που είχαν στη διάθεσή τους να ανατρέψουν τα σχέδιά του και να εμποδίσουν το έργο του.PG 441.3

Ο Νεεμίας εξακολουθούσε να δείχνει την ίδια προσοχή και φρόνηση που είχαν χαρακτηρίσει τη μέχρι τότε πορεία του. Γνωρίζοντας ότι άσπονδοι και αποφασιστικοί εχθροί ήταν έτοιμοι να του αντισταθούν, απέκρυψε τη φύση της αποστολής του από αυτούς μέχρις ότου μια μελέτη της κατάστασης θα τον καθιστούσε ικανό να καταστρώσει τα σχέδιά του. Με αυτό έλπιζε να εξασφαλίσει τη συνεργασία του λαού και να τους βάλει στη δουλειά πριν ξεσηκωθεί η αντίσταση των εχθρών του.PG 441.4

Διαλέγοντας μερικούς άνδρες που θεωρούσεο Νεεμίας άξιους εμπιστοσύνης, τους μίλησε για τις συνθήκες που τον έκαναν να έρθει στην Ιερουσαλήμ, για το σκοπό που ήθελε να εκπληρώσει και για τα σχέδια που είχε πρόθεση να ακολουθήσει. Το ενδιαφέρον τους για την εγχείρημα του εξασφαλίσθηκε αμέσως, καθώς επίσης και η βοήθειά τους.PG 441.5

Το τρίτο βράδυ μετά την άφιξή του, ο Νεεμίας σηκώθηκε μεσάνυχτα και με μερικούς έμπιστους συντρόφους βγήκε να ερευνήσει μόνος του την ερήμωση της Ιερουσαλήμ. Ανεβασμένος στο μουλάρι του, περνούσε από το ένα μέρος της πόλης στο άλλο, επιτηρώντας τα γκρεμισμένα τείχη και τις πύλες της πόλης των πατέρων του. Ο νους του Ιουδαίου πατριώτη ήταν γεμάτος από θλιβερές σκέψεις, καθώς με καταλυπημένη καρδιά αντίκρισε τις ρημαγμένες αμυντικές θέσεις της αγαπημένης του Ιερουσαλήμ. Αναμνήσεις του παρελθόντος μεγαλείου του Ισραήλ παρουσιάζονταν σε χτυπητή αντίθεση με τα δείγματα της ταπείνωσής της.PG 442.1

Κρυφά και σιωπηλά ο Νεεμίας έκανε ολόκληρο τον κύκλο του τείχους. Λέει: “Οι προεστώτες δεν ήξευρον πού υπήγα και τί έκαμον. Ουδέ είχον φανερώσει έτι τούτο, ούτε εις τους Ιουδαίους, ούτε εις τους ιερείς, ούτε εις τους προκρίτους, ούτε εις τους προεστώτας, ούτε εις τους λοιπούς εργαζομένους το έργον.” Την υπόλοιπη νύχτα την πέρασε προσευχόμενος, επειδή ήξερε ότι το πρωί θα απαιτείτο σοβαρή προσπάθεια προκειμένου να παρακινήσει και να ενώσει τους αποθαρρυμένους και διαιρημένους συμπατριώτες του.PG 442.2

Ο Νεεμίας ήταν ο κομιστής ενός βασιλικού διατάγματος το οποίο προέτρεπετους κατοίκους να συνεργασθούν με αυτόν για την ανοικοδόμηση των τειχών της πόλης. Εκείνος όμως δε στηρίχθηκε στην εξάσκηση της εξουσίας. Ζήτησε μάλλον να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του λαού, γνωρίζοντας ότι οι ενωμένες καρδιές, όπως και τα ενωμένα χέρια, ήταν πράγματα απαραίτητα για το μεγάλο έργο που είχε μπροστά του. Όταν την επομένη μέρακάλεσε το λαό σε συνέλευση, τους παρουσίασε τόσοτεκμηριωμέναεπιχειρήματα που να αφυπνίσουν τις ναρκωμένες δυνάμεις τους και να συνενώσουν τους διασκορπισμένους.PG 442.3

Οι ακροατές του Νεεμία δεν ήξεραν και ούτε αυτός τους είχε πει τίποτα για τη μεσονύχτια περιοδεία του της περασμένης βραδιάς. Το ότι όμως είχε κάνει την περιοδεία αυτή συντέλεσε κατά πολύ στην επιτυχία του, επειδή ήταν σε θέση να μιλήσει για την κατάσταση της πόλης με τέτοια ακρίβεια και λεπτολογία που κατέπληξε τους ακροατές του. Η εντύπωση που του είχε δημιουργήσει η εικόνα της εξασθένησης και της κατάπτωσης της Ιερουσαλήμ, προσέδωσε επισημότητα και κύρος στα λόγια του.PG 442.4

Ο Νεεμίας παρουσίασε στο λαό πώς τους έβλεπαν τα έθνη καταισχυμένους, με τη θρησκεία τους εξευτελισμένη και με το Θεό τους βλασφημούμενο. Τους είπε ότι σε μια μακρινή χώρα είχε ακούσει για την κατάθλιψή τους και ότι ενώ προσευχόταν, πήρε την απόφαση να ζητήσει άδεια από το βασιλιά για να έρθει να τους βοηθήσει. Είχε ζητήσει από το Θεό να κάνει το βασιλιά όχι μόνο να του δώσει αυτή την άδεια, αλλά ακόμη να του χορηγήσει την εξουσιοδότηση και να του παράσχει την απαιτούμενη για την εργασία βοήθεια. Και η προσευχή αυτή εισακούσθηκε με τον τρόπο που φανέρωνε ότι το σχέδιο προερχόταν από τον Κύριο.PG 443.1

Όλα αυτά τους τα διηγήθηκε και κατόπιν, αφού έδειξε ότι είχε την υποστήριξη της συνδυασμένης εξουσίας του Θεού του Ισραήλ και του βασιλιά της Περσίας, ο Νεεμίας τους ρώτησε κατευθείαν αν ήταν διατεθειμένοι να εκμεταλλευθούν την ευκαιρία αυτή και να σηκωθούν να οικοδομήσουν το τείχος..PG 443.2

Η έκκληση βρήκε απήχηση στην καρδιά τους. Η σκέψη πως ο Ουρανός είχε εκδηλώσει την προς αυτούς εύνοια, εκμηδένισε τους φόβους και με θάρρος είπαν όλοι με μια φωνή, “Ας σηκωθώμεν και ας οικοδομήσωμεν.” “Ούτως ενίσχυσαν τας χείρας αυτών προς το αγαθόν.”PG 443.3

Ο Νεεμίας είχε δοθεί ολόψυχα στην επιχείρηση που ανέλαβε. Η ελπίδα του, η ενεργητικότητά του, ο ενθουσιασμός του, η αποφασιστικότητά του, όλα ήταν μεταδοτικά και ενέπνεαν τους άλλους με το ίδιο μεγάλο θάρρος και τον ίδιο ανώτερο σκοπό. Καθένας έγινε με τη σειρά του ένας Νεεμίας και βοηθούσε στο να ενισχύει την καρδιά και τα χέρια του γείτονά του.PG 443.4

Όταν οι εχθροί του Ισραήλ άκουσαν τι έλπιζαν να κατορθώσουν οι Ιουδαίοι, γέλασαν ειρωνικά με τα λόγια: “Τί είναι το πράγμα τούτο το οποίον κάμνετε; Θέλετε να επαναστατήσητε κατά του βασιλέως;” Ο Νεεμίας όμως απάντησε: “Ο Θεός του ουρανού, Αυτός θέλει ευοδώσει ημάς. Διά τούτο ημείς οι δούλοι Αυτού θέλομεν σηκωθή και οικοδομήσει. Σεις όμως δεν έχετε μερίδα, ουδέ δικαίωμα, ουδέ μνημόσυνον εν Ιερουσαλήμ.”PG 443.5

Από τους πρώτους που επηρεάσθηκαν από το πνεύμα και το ζήλο του Νεεμία ήταν οι ιερείς. Λόγω της σημαντικής θέσης τους, οι άνθρωποι αυτοί μπορούσαν να συμβάλουν αισθητά στην πρόοδο ή στην παρακώλυση του έργου. Και η πρόθυμη συνεργασία τους από την έναρξη των εργασιών συνετέλεσε αρκετά στην επιτυχία του. Η πλειοψηφία των αρχόντων και κυβερνητών του Ισραήλ απάντησαν με μεγαλοψυχία στο καθήκον τους. Για τους πιστούς αυτούς ανθρώπους γίνεται μνεία στο βιβλίο του Θεού.PG 443.6

Υπήρχαν όμως μερικοί, οι Θεκωίτες πρόκριτοι οι οποίοι “δεν υπέβαλον τον τράχηλον αυτών εις το έργον του Κυρίου αυτών.” Η μνήμη των οκνηρών αυτών δούλων φέρνει τη σφραγίδα της ντροπής και έχει περάσει σαν προειδοποίηση σε όλες τις ακόλουθες γενεές.PG 444.1

Σε κάθε θρησκευτικό κίνημα υπάρχουν πάντοτε μερικοί που ενώ δεν αρνούνται ότι αυτό είναι έργο του Θεού, οι ίδιοι παραμένουν αδιάφοροι και αρνούνται να καταβάλουν οποιαδήποτε προσπάθεια για να βοηθήσουν. Καλά θα έκαναν αυτοί να θυμηθούν το μητρώο που τηρείται εκεί ψηλά. Το βιβλίο αυτό δεν υπάρχουν παραλήψεις, ούτε λάθη και με βάση του οποίου αυτοί θα κριθούν. Σε αυτό,βρίσκεται καταχωρημένη κάθε παραμελημένη ευκαιρία υπηρεσίας για το Θεό και για κάθε πράξη πίστης και αγάπης τηρείται σε αιώνια ενθύμηση.PG 444.2

Μπροστά στην εμπνευσμένη επιρροή της παρουσίας του Νεεμία, ελάχιστη βαρύτητα είχε το παράδειγμα των Θεκωιτών προεστών. Γενικά ο λαός ήταν εμψυχωμένος με ζήλο και πατριωτισμό. Ικανοί άνθρωποι επιρροής διοργάνωσαν τις διάφορες ομάδες πολιτών. Κάθε αρχηγός, θεωρούταν υπεύθυνος για το κτίσιμο ενός ορισμένου τμήματος του τείχους. Και για μερικούς αναφέρεται ότι επιπροσθέτως έκτισαν “και απέναντι του οίκου αυτών.”PG 444.3

Και με την έναρξη τώρα των εργασιών δε μειώθηκε η δραστηριότητα του Νεεμία. Με ακούραστη επαγρύπνηση επιτηρούσε το κτίσιμο, οδηγούσε τους εργάτες, σημείωνε τα εμπόδια και προνοούσε για έκτακτες ανάγκες. Σε όλο το μήκος των τριών εκείνων μιλίων η επιρροή του γινόταν διαρκώς αισθητή. Με κατάλληλα λόγια ενθάρρυνε τους δειλούς, παρακινούσε τους σιγανούς και επαινούσε τους εργατικούς. Και διαρκώς παρακολουθούσε τις κινήσεις των εχθρών τους, οι οποίοι από καιρό σε καιρό συγκεντρώνονταν σε κοντινή απόσταση και καταπιάνονταν σε συζήτηση σαν να μελετούσαν κάποια σκανδαλιά, ενώ στην συνέχεια πλησίαζαν τους εργάτες προσπαθώντας να αποσπάσουν την προσοχή τους.PG 444.4

Μέσα στις πολλαπλές ασχολίες του, ο Νεεμίας δε λησμόνησε την πηγή της δύναμής του. Η καρδιά του συνεχώς υψωνόταν σε Αυτόν, το μεγάλο Επόπιη όλων. Αναφωνούσε: “Ο Θεός του ουρανού, Αυτός θέλει ευοδώσει ημάς.” Και τα λόγια αυτά αντηχούσαν και χαροποιούσαν τις καρδιές όλων των εργατών επάνω στα τείχη.PG 444.5

Η αναστήλωση όμως των αμυντικών θέσεων της Ιερουσαλήμ δε συνεχίσθηκε ανεμπόδιστα. Ο Σατανάς εργαζόταν για να φέρει αντίσταση και να προκαλέσει αποθάρρυνση. Ο Σαναβαλλάτ, ο Τωβίας,ο Γησέμήταν οι κύριοι πράκτορές του στην κίνηση αυτή. Πλέονείχανεπιδοθεί στο να εμποδίσουν το έργο της ανοικοδόμησης. Προσπάθησαν να διασπάσουν την ενότητα των εργατών. Ειρωνεύονταν τις προσπάθειες των οικοδόμων, ονομάζοντας την επιχείρηση ακατόρθωτη και προλέγοντας την αποτυχία της.PG 444.6

Ο Σαναβαλλάτ κραύγασε περιπαιχτικά: “Τί κάμνουσιν οι άθλιοι ούτοι Ιουδαίοι; . . . Θέλουσιν αναζωοποιήσει εκ των σωρών του χώματος τους λίθους, και τούτους κεκαυμένους;” Ειρωνικότερος ακόμη ο Τωβίας, πρόσθεσε: “Και αν κτίσωσιν, αλώπηξ αναβαίνουσα θέλει καθαιρέσει το λίθινον τούτο τείχος.”PG 445.1

Σε λίγο οι οικοδομούντες πιέζονταν από δραστικότερη αντίδραση. Ήταν υποχρεωμένοι να φυλάγονται διαρκώς από τις σκευωρίες των εχθρών τους. Ενώ προφασίζονταν φιλία, προσπαθούσαν με διάφορους τρόπους να προξενήσουν σύγχυση, αμηχανία και παρακινήσουν τη δυσπιστία. Επιδίωκαν να πτοήσουν το θάρρος των Ιουδαίων. Δημιουργούσαν συνωμοσίες για να παρασύρουν το Νεεμία με το μέρος τους και άστατοι Ιουδαίοι ήταν πρόθυμοι να τους βοηθήσουν στα προδοτικά εγχειρήματά τους. Κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο Νεεμίας συνωμοτούσε εναντίον του Πέρση μονάρχη με σκοπό να ανακηρυχθεί βασιλιάς του Ισραήλ, και ότι όλοι όσοι τον βοηθούσαν, ήταν προδότες.PG 445.2

Ο Νεεμίας όμως εξακολουθούσε να αποβλέπει στην καθοδήγηση και υποστήριξη του Θεού, και “ο λαός είχε καρδίαν εις το εργάζεσθαι”. Η επιχείρηση προχωρούσε μέχρι που τα κενά γεμίσθηκαν και ολόκληρο το τείχος είχε φθάσει στο μισό από το προγραμματισμένο ύψος του.PG 445.3

Βλέποντας την αποτυχία των προσπαθειών τους, οι εχθροί του Ισραήλ εξοργίσθηκαν. Μέχρι τότε δεν είχαν τολμήσει να χρησιμοποιήσουν βίαια μέσα, επειδή ήξεραν ότι ο Νεεμίας και οι σύντροφοί του ενεργούσαν κατ’εντολή του βασιλιά. Ετσι, φοβόνταν ότι η έμπρακτη αντίσταση εναντίον τους μπορούσε δημιουργήσει τη δυσαρέσκεια του βασιλιά. Τώρα όμως από το θυμό τους έγιναν οι ίδιοι ένοχοι για το αδίκημα για το οποίο είχαν κατηγορήσει το Νεεμία. Αφού συγκεντρώθηκαν για να συσκεφθούν, “συνώμοσαν πάντες ομού να έλθωσι να πολεμήσωσιν εναντίον της Ιερουσαλήμ”.PG 445.4

Ταυτόχρονα με τους Σαμαρείτες οι οποίοι συνωμοτούσαν κατά του Νεεμία και του έργου του, μερικοί από τους δυσαρεστημένους Ιουδαίους προεστούςπροσπάθησαν να τον αποθαρρύνουν μεγαλοποιώντας τις δυσχέρειες που συνεπαγόταν η επιχείρηση. Είπαν: “Η δύναμις των εργατών ητόνισε, και το χώμα είναι πολύ, και ημείς δεν δυνάμεθα να οικοδομώμεν το τείχος.”PG 445.5

Αποθάρρυνση προήλθε και από άλλη πηγή. “Οι Ιουδαίοι οι κατοικούντες πλησίον αυτών”, εκείνοι που δεν είχαν πάρει μέρος στο έργο, συγκέντρωσαν τις δηλώσεις και τις αναφορές των εχθρών τους και τις χρησιμοποίησαν για να εξασθενήσουν το θάρρος και να δημιουργήσουν δυσαρέσκειες.PG 446.1

Οι ειρωνείες όμως και οι σαρκασμοί, η αντίσταση και οι απειλές φαίνονταν μόνο να εμπνέουν στο Νεεμία σταθερότητα και αποφασιστικότητα και να του προκαλούν ακόμημεγαλύτερη επαγρύπνηση. Αναγνώριζε τους κινδύνους που θα είχαν να συναντήσουν στην εχθροπραξία αυτή, αλλά το θάρρος του ήταν ατρόμητο. Λέει:PG 446.2

“Προσηυχήθημεν εις τον Θεόν ημών, και εσηκώσαμεν φυλακάς εναντίον αυτών ημέραν και νύκτα.”PG 446.3

“Όθεν έστησα εις τους χαμηλοτέρους τόπους όπισθεν του τείχους, και εις τους υψηλοτέρους τόπους έστησα τον λαόν κατά συγγενείας, με τας ρομφαίας αυτών, με τας λόγχας αυτών, και με τα τόξα αυτών. Και είδον, και εσηκώθην, και είπα προς τους προκρίτους, και προς τους προεστώτας, και προς το επίλοιπον του λαού, Μη φοβηθήτε απ’αυτών. Ενθυμείσθε τον Κύριον, τον μέγαν και φοβερόν, και πολεμήσατε υπέρ των αδελφών σας, των υιών σας, και των θυγατέρων σας, των γυναικών σας και των οίκων σας.PG 446.4

Και ότε οι εχθροί ημών ήκουσαν ότι το πράγμα εγνώσθη εις ημάς, και διεσκέδασεν ο Θεός την βουλήν αυτών, επεστρέψαμεν πάντες ημείς εις το τείχος, έκαστος εις το έργον αυτού. Και απ’ εκείνης της ημέρας το ήμισυ των δούλων μου ειργάζοντο το έργον, και το ήμισυ αυτών εκράτουν τας λόγχας, τους θυρεούς και τα τόξα ... Οι οικοδομούντες το τείχος, και οι αχθοφορούντες, και οι φορτίζοντες, έκαστος διά της μιας χειρός αυτού εδούλευεν εις το έργον, και διά της άλλης εκράτει το όπλον. Οι δε οικοδόμοι, έκαστος είχε την ρομφαίαν αυτού περιεζωσμένην εις την οσφύν αυτού, και ωκοδόμει.”PG 446.5

Πλάι στο Νεεμία στεκόταν ένας σαλπιγκτής. Σε διάφορα μέρη του τείχους είχαν τοποθετηθεί ιερείς βαστάζοντας τις ιερές σάλπιγγες. Οι άνθρωποι ήταν διασκορπισμένοι ενώ εργάζονταν, αλλά μόλις πλησίαζε ο κίνδυνος σε οποιοδήποτε σημείο τους δινόταν το σύνθημα να επιδιορθώσουν εκείνο ακριβώς το σημείο χωρίς καμιά αναβολή. Ο Νεεμίας λέει: “Ούτως εργαζόμεθα εις το έργον, και το ήμισυ αυτών εκράτει τας λόγχας απ’αρχής της αυγής έως της επιτολής των άστρων.”PG 446.6

Όσοι ζούσαν σε πόλεις και χωριά έξω από την Ιερουσαλήμ. Σε αυτή την φάση χρειάσθηκε να κατοικήσουν μέσα από τα τείχη για δύο σκο πούς: να προφυλάγουν το έργο και να είναι έτοιμοι για δουλειά το πρωί. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευγόταν η περιττή καθυστέρηση και θα εξέλιπε η ευκαιρία την οποία οι εχθροί θα εκμεταλλεύονταν καλύτερα να επιτεθούν στους εργάτες, την ώραδηλαδή που πηγαινοέρχονταν στα σπίτια τους. Το Νεεμία και τους συντρόφους του δεν τους πτοούσαν ούτε οι δυσχέρειες ούτε η εξαντλητική υπηρεσία. Ούτε νύχτα ούτε μέρα, ούτε ακόμη και στις λιγοστές ώρες του ύπνου έβγαζαν τα ρούχα τους ή άφηναν από τα χέρια τους τα όπλα.PG 446.7

Η αντίσταση και η αποθάρρυνση που συναντούσαν οι οικοδόμοι του Νεεμία τόσο από φανερούς εχθρούς όσο και από υποτιθέμενους φίλους είναι παρόμοιες με εκείνεςπουν έχουν όσοι σήμερα εργάζονται για το Θεό. Οι Χριστιανοί δοκιμάζονται όχι μόνο από το θυμό, την περιφρόνηση και τη σκληρότητα των ε-χθρών αλλά και από τη νωθρότητα, την αντίφαση, τη χαλαρότητα και την προδοσία των αναγνωρισμένων φίλων και βοηθών. Χλευασμοί και κατηγορίες εξακοντίζονται εναντίον τους. Και ο ίδιος εχθρός που οδηγεί στην περιφρόνηση, όταν παρουσιασθεί καταλληλότερη ευκαιρία χρησιμοποιεί σκληρότερα και δριμύτερα μέσα.PG 447.1

Ο Σατανάς επωφελείται από κάθε μη καθιερωμένο στοιχείο για να πραγματοποιήσει τους σκοπούς του. Ανάμεσα σε αυτούς που ισχυρίζονται ότι είναι υποστηρικτές του έργου του Θεού, υπάρχουν εκείνοι που ενώνονται με τους αντιπάλους Του στις επιθέσεις των πιο άσπονδων εχθρών Του. Ακόμη και μερικοί που επιθυμούν την πρόοδο του έργου του Θεού, θα εξασθενήσουν τα χέρια των υπηρετών Του με το να ακούνε, να αναφέρουν και να μισοπιστεύουν τις συκοφαντίες, τις καυχησιολογίες και τις απειλές των αντιπάλων Του.PG 447.2

Ο Σατανάς σημειώνει εξαιρετική επιτυχία εργαζόμενος μέσω των πρακτόρων του. Όλοι όσοι παρασύρονται από την επιρροή τους, υπόκεινται σε μια μαγική δύναμη που καταστρέφει τη σύνεση των σοφών και την κατανόηση των γνωστικών. Αλλά όπως ο Νεεμίας, ο λαός του Θεού δεν πρέπει ούτε να φοβάται, ούτε να υποτι-μάει τους εχθρούς του. Έχοντας την εμπιστοσύνη του στο Θεό, πρέπει να προχωρεί σταθερά εκτελώντας αφίλαυτα το έργο Του και αναθέτοντας στην πρόνοιά Του το σκοπό τον οποίον αντιπροσωπεύουν.PG 447.3

Στην ώρα της μεγάλης αποθάρρυνσης, ο Νεεμίας ανέθεσε στο Θεό την εμπιστοσύνη του, την ασφαλή άμυνά του. Και Εκείνος έγινε το στήριγμα του δούλου Του τότε που ο λαός Του τον χρειαζόταν. Σε κάθε κρίση ο λαός Του μπορεί να δηλώνει με εμπιστοσύνη: “Εάν ο Θεός ήναι υπέρ ημών, τίς θέλει είσθαι καθ’ημών;” (Ρωμ. 8:31).PG 447.4

Όσο έντεχνα και αν καταστρώνουν τις σκευωρίες τους, ο Σατανάς και οι πράκτορές του, ο Θεός μπορεί να τις ανακαλύψει και να εκμηδενίσει όλα τα διαβούλιά τους. Η απάντηση της πίστης και σήμερα θα είναι η απάντηση που έδωσε ο Νεεμίας: “Ο Θεός ημών θέλει πολεμήσει υπέρ ημών”, επειδή ο Κύριος συμμετέχει στο έργο και κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει την τελική επιτυχία του.PG 448.1