ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΦΗΤΩΝ

«Εκάθηντο εις τους πόδας σου, διά να λά- βωσι τους λόγους σου.» (Δευτ. 33:3)

Οπουδήποτε στον Ισραήλ εφαρμοζόταν το εκπαιδευτικό σχέδιο του Θεού, τα αποτελέσματά του μαρτυρούσαν ποιος ήταν ο Εκπονητής του. Για πάρα πολλές όμως οικογένειες η εκπαίδευση, όπως είχε καθορισθεί από το Θεό, καθώς και οι χαρακτήρες που σχηματίζονταν με τον τρόπο αυτό, σπάνιζαν. Το σχέδιο του Θεού εφαρμοζόταν πλημμελώς και κατά μέρος μόνο. Με τη δυσπιστία και την παραμέληση των υποδείξεων του Κυρίου, οι Ισραηλίτες μπλέχθηκαν μόνοι τους με πειρασμούς στους οποίους ελάχιστοι είχαν τη δύναμη να αντισταθούν.XE 35.1

Όταν εγκαταστάθηκαν στη Χαναάν «δεν εξολόθρευσαν τα έθνη τα οποία ο Κύριος προσέταξεν εις αυτούς. Αλλ’εσμίχθησαν μετά των εθνών, και έμαθον τα έργα αυτών, και ελάτρευσαν τα γλυπτά αυτών, τα οποία έγειναν παγίς εις αυ-τούς.» «Η καρδία αυτών δεν ήτο ευθεία μετ’Αυτού, και δεν ήσαν πιστοί εις την διαθήκην Αυτού. Αυτός όμως οικτίρμων, συνεχώρησε την ανομίαν αυτών, και δεν ηφάνισεν αυτούς, αλλά πολλάκις ανέστειλε τον θυμόν Αυτού, και δεν διήγειρεν όλην την οργήν Αυτού. Και ενεθυμήθη ότι ήσαν σαρξ, άνεμος παρερχόμενος και μη επιστρέφων.” (Ψαλμ. 106:34-26, 78:37-39).XE 35.2

Πατέρες και μητέρες στο Ισραήλ αδιαφόρησαν για τις υ-ποχρεώσεις τους έναντι του Θεού. Αδιαφόρησαν για τις υ-ποχρεώσεις τους έναντι των παιδιών τους. Με την έλλειψη πίστης μέσα στο σπίτι και με τις ειδωλολατρικές συνήθειες έ-ξω από αυτό, πολλά Εβραιόπαιδα αποκτούσαν μια εκπαί-δευση που πολύ διέφερε από εκείνη που τους είχε καθορίσει ο Θεός. Μάθαιναν τις συνήθειες των ειδωλολατρών.XE 35.3

Προκειμένου να αναχαιτίσει το αυξανόμενο αυτό κακό, ο Θεός εξεύρε άλλους βοηθητικούς για τους γονείς συντελεστές για το παιδαγωγικό έργο τους. Από τα παλιά χρόνια οι προφήτες είχαν αναγνωρισθεί ως δάσκαλοι ταγμένοι από το Θεό. Στην κυριολεξία ο προφήτης θεωρείτο ότι μιλούσε δε-χόμενος άμεση έμπνευση και μεταδίδοντας στο λαό τα μη-νύματα που έπαιρνε από το Θεό. Ο τίτλος όμως αυτός δινό-ταν και σε εκείνους οι οποίοι, παρόλο ότι δεν είχαν δεχθεί μια τέτοια άμεση έμπνευση, είχαν θεϊκή κλήση να διδάξουν το λαό σύμφωνα με τα έργα και την πολιτεία του Θεού. Για την κατάρτιση των εκπαιδευτικών της κατηγορίας αυτής ο Σαμουήλ, κατόπιν θείας υπόδειξης, ίδρυσε τα σχολεία των προφητών.XE 35.4

Τα σχολεία αυτά είχαν για προορισμό να δημιουργούν φραγμό κατά της πλατιά διαδεδομένης διαφθοράς, να παρέ-χουν τα μέσα για τη διεξαγωγή του πνευματικού και ψυχικού αγώνα των νέων, και να προάγουν την ευημερία του έθνους δημιουργώντας άνδρες κατάλληλους να ενεργούν με φόβο Θεού ως οδηγοί και σύμβουλοι. Για το σκοπό αυτό ο Σαμουήλ συγκέντρωνε ομάδες νέων που ήταν ευλαβείς, έξυπνοι και μελετηροί. Αυτοί ονομάζονταν οι γιοι των προφητών. Ενώ μελετούσαν τα έργα και την πολιτεία του Θεού, η ζωοδότρα δύναμή Του ενεργοποιούσε τις πνευματικές και ψυχικές ιδιότητες, και οι μαθητές δέχονταν την «άνωθεν σοφίαν».XE 36.1

Οι εκπαιδευτές δεν ήταν απλώς γνώστες της θεϊκής αλή-θειας, αλλά οι ίδιοι είχαν γευθεί την επικοινωνία με το Θεό και είχαν λάβει τα ιδιαίτερα χαρίσματα του Πνεύματός Του. Είχαν αποκτήσει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη του λαού τόσο για τη μόρφωσή τους όσο και για την ευσέβειά τους. Την εποχή του Σαμουήλ υπήρχαν δύο τέτοια σχολεία, το ένα στη Ραμά, τη γενέτειρα του προφήτη, και το άλλο στην Κιριάθ-ιαρείμ. Περισσότερα σχολεία ιδρύθηκαν αργότερα.XE 36.2

Οι μαθητές των σχολείων αυτών ήταν αυτοσυντήρητοι. Καλλιεργούσαν τη γη ή ασχολούντο με κάποια άλλη χειρονακτική εργασία. Στον Ισραήλ αυτό δεν θεωρείτο ούτε παρά-ξενο, ούτε υποτιμητικό. Αντίθετα, θεωρείτο αμαρτία να επι-τρέπουν στα παιδιά να μεγαλώσουν χωρίς την εκμάθηση κάποιας χρήσιμης εργασίας. Κάθε νέος, είτε από πλούσιους είτε από φτωχούς γονείς προερχόταν, διδασκόταν κάποια τέχνη. Αν και προοριζόταν να μορφωθεί για ιερό λειτούργη- μα, η πρακτική γνώση της ζωής θεωρείτο εξίσου αναγκαία για την αποδοτικότερη ακόμη χρησιμότητα. Και πολλοί από τους δασκάλους συντηρούντο επίσης με χειρονακτική εργασία.XE 36.3

Η διδασκαλία, τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι, ήταν προφορική. Οι νέοι όμως διδάσκονταν την ανάγνωση των εβραϊκών συγγραμμάτων, και τα χειρόγραφα των περγαμηνών των αγίων γραφών της Παλαιάς Διαθήκης ήταν το αντικείμενο της μελέτης τους. Τα βασικά στοιχεία σπουδής στα σχολεία αυτά ήταν ο νόμος του Θεού με τις σχετικές οδηγίες που είχαν δοθεί στο Μωυσή, και επίσης η ιερή ιστορία, η θρησκευτική μουσική και η ποίηση. Στα κατάστιχα της ιερής ιστορίας ήταν χαραγμένα τα βήματα του Κυρίου.XE 37.1

Οι μεγάλες αλήθειες παρουσιάζονταν μέσα από τους τύ-πους του αγιαστηρίου και η πίστη κατανοούσε το κεντρικό στοιχείο του όλου εκείνου συστήματος: τον Αμνό του Θεού τον αίροντα την αμαρτία του κόσμου. Καλλιεργείτο το πνεύμα της καθιέρωσης. Οι μαθητές διδάσκονταν όχι μόνο το κα-θήκον της προσευχής, αλλά μάθαιναν και πώς να προσεύ-χονται, πώς να πλησιάσουν τον Πλάστη τους, πώς να ασκούν πίστη σε Αυτόν και πώς να κατανοούν τις διδασκαλίες του Πνεύματός Του και να υπακούουν σε αυτές. Ο καθαγιασμένος νους έβρισκε πράγματα καινούργια και παλιά στο θησαυροφυλάκιο του Θεού και το Άγιο Πνεύμα εκδηλωνόταν με τον προφητικό λόγο και με τους ύμνους.XE 37.2

Τα σχολεία αυτά αποδείχθηκαν τα αποτελεσματικότερα μέσα για την προαγωγή της δικαιοσύνης εκείνης η οποία «υ-ψώνει έθνος”. (Παρ. 14:34). Συνέτειναν κατά μεγάλο βαθμό στην κατάθεση του θεμέλιου λίθου της εξαιρετικής ευημερίας που χαρακτήρισε τη βασιλεία του Δαβίδ και του Σολομώντα.XE 37.3

Οι διδασκόμενες στα σχολεία των προφητών αρχές ήταν ίδιες με εκείνες που σμίλευσαν το χαρακτήρα του Δαβίδ και σχημάτισαν τη ζωή του. Δάσκαλός του ήταν ο λόγος του Θε-ού. Ο ίδιος είπε: «Εκ των λόγων Σου έγεινα συνετός . . Έ-κλινα την καρδίαν μου εις το να κάμνω τα διατάγματά Σου.» Αυτό ήταν που έκαμε τον Κύριο να ονομάσει το Δαβίδ όταν από νέο παιδί τον κάλεοε στο θρόνο, «άνδρα κατά την καρδίαν Μου.» (Ψαλμ. 119:104-112, Πράξ. 13:22).XE 37.4

Επίσης, στη νεαρή ηλικία του Σολομώντα βλέπουμε να παρουσιάζονται τα ίδια αποτελέσματα του εκπαιδευτικού συ-στήματος του Θεού. Στα νιάτα του ο Σολομών ήταν ομοϊδεά-της των προτιμήσεων του πατέρα του. Πάνω από κάθε πρό-σκαιρο αγαθό ζήτησε από το Θεό σοφία και «νοήμονα καρδίαν». Και ο Κύριος του έδωσε όχι μόνο αυτό που ζήτησε, αλλά και αυτό ακόμη που δε ζήτησε: πλούτη και τιμή. Η βαθιά νοημοσύνη του, η καταπληκτική πολυμάθειά του, η ένδοξη βασιλεία του κατέπληξαν τον κόσμο.XE 38.1

Με τη βασιλεία του Δαβίδ και του Σολομώντα ο Ισραήλ είχε φθάσει στον κολοφώνα της μεγαλοσύνης του. Η υπόσχεση που είχε δοθεί στον Αβραάμ και επαναλήφθηκε στο Μωυσή, είχε εκπληρωθεί.XE 38.2

«Εάν φυλάξητε επιμελώς πάσας τας εντολάς ταύτας τας οποίας εγώ προστάζω εις εσάς, ώστε να εκτελήτε αυτάς, να αγαπάτε Κύριον τον Θεόν σας, να περιπατήτε εις πάσας τας οδούς Αυτού, και να ήσθε προσκεκολλημένοι εις Αυτόν, τότε θέλει εκδιώξει ο Κύριος πάντα ταύτα τα έθνη απ’έμπροσθέν σας, και θέλετε κληρονομήσει έθνη μεγαλήτερα και δυνατώτερά σας. Πας ο τόπος, όπου πατήση το ίχνος των ποδών σας, ιδικός σας θέλει είσθαι. Από της ερήμου και του Λιβάνου, από του ποταμού, του ποταμού του Ευφράτου, και έως της θαλάσσης της προς δυσμάς θέλει είσθαι το όριόν σας. Ουδείς θέλει δυνηθή να σταθή έμπροσθέν σας.» (Δευτ. 11: 22-25).XE 38.3

Μέσα στη χλιδή όμως ενέδρευε ο κίνδυνος. Η αμαρτία του Δαβίδ στα κατοπινά χρόνια, παρόλο ότι μετανόησε γι’ αυτή και τιμωρήθηκε σκληρά, ώθησε το λαό στην παράβαση των εντολών του Θεού. Και η ζωή του Σολομώντα, ύστερα από τη χαραυγή τόσο μεγάλων υποσχέσεων, αμαυρώθηκε από την αποστασία. Η επιθυμία για πολιτική δύναμη και αυτοεξύψωση οδήγησε στη συμμαχία με τα ειδωλολατρικά έθνη. Το ασήμι της Θαρσείς και το χρυσάφι του Οφείρ αποκτήθηκαν με τη θυσία της ακεραιότητας και με την προδοσία των ιερών παρακαταθηκών.XE 38.4

Η συναναστροφή με τους ειδωλολάτρες, η επιγαμία με ειδωλολάτρισσες γυναίκες αλλοίωσαν την πίστη του. Έτσι, οι φραγμοί που είχε θέσει ο Θεός για την ασφάλεια του λαού Του κατέρρευσαν, και ο Σολομών παραχώρησε τον εαυτό του στη λατρεία των ψεύτικων θεών. Στην κορυφή του Όρους των Ελαιών, αντικριστά από το ναό του Κυρίου, στήθηκαν γιγαντιαία αγάλματα για τη λατρεία των ειδωλολατρικών θεοτήτων. Αποβάλλοντας την αφοσίωσή του στο Θεό, ο Σο-λομών έχασε την αυτοκυριαρχία του. Τα εκλεπτυσμένα αισθήματά του αμβλύνθηκαν. Το ευσυνείδητο διακριτικό πνεύμα των πρώτων χρόνων της βασιλείας του μεταβλήθηκε.XE 39.1

Η περηφάνια, η φιλοδοξία, η ασωτία και οι απολαύσεις δημιούργησαν τους καρπούς της αγριότητας και του εκβια-σμού. Αυτός που ήταν δίκαιος, συμπονετικός και θεοφοβού-μενος κυβερνήτης, έγινε τυραννικός και καταπιεστικός. Αυτός που στα εγκαίνια του ναού είχε προσευχηθεί για το λαό του για να προσφέρουν αμέριστα τις καρδιές τους στον Κύριο, έγινε ο αποπλανητής τους. Ο Σολομών έφερε ατιμία στον εαυτό του, στον Ισραήλ, και στο Θεό.XE 39.2

Το έθνος, του οποίου αυτός ήταν το καμάρι, ακολούθησε το παράδειγμα του. Αν και αργότερα μετανόησε, η μετάνοιά του δεν εμπόδισε την καρποφορία του κακού που είχε σπεί-ρει. Η πειθαρχία και η εκπαίδευση που ο Θεός είχε καθορίσει για τον Ισραήλ, απέβλεπε στο να τους κάνει να διαφέρουν εντελώς με τον τρόπο της ζωής τους από τους λαούς όλων των άλλων εθνών.XE 39.3

Αυτή η ιδιομορφία, η οποία έπρεπε να θεωρείται ιδιαίτερο προνόμιο και ευλογία, δεν τους ήταν προσφιλής. Την απλό-τητα και την αυτοσυγκράτηση που ήταν απαραίτητες για την παροχή της μέγιστης ανάπτυξης, ζήτησαν να αλλάξουν με την επίδειξη των ειδωλολατρικών λαών. Η επιθυμία τους ήταν να γίνουν «καθώς πάντα τα έθνη». (Σαμ. 8:5), Το σχέδιο του Θεού για την εκπαίδευσή τους το έθεσαν κατά μέρος και την εξουσία Του την απέβαλαν.XE 39.4

Με την απόρριψη του σχεδίου το Θεού, χάρη των μεθόδων των ανθρώπων, άρχισε η κατάρρευση του Ισραήλ. Και συνεχίσθηκε έτσι μέχρις ότου ο ιουδαϊκός λαός έπεσε λεία των εθνών, ακριβώς εκείνων των οποίων τις συνήθειες είχαν προτιμήσει να ακολουθήσουν.XE 39.5

Σαν έθνος, ο λαός Ισραήλ απέτυχε να αποκτήσει τις ευ-λογίες που ο Θεός επιθυμούσε να τους χαρίσει. Δεν εκτίμη-σαν το σκοπό Του, ούτε συνεργάσθηκαν για την πραγματο-ποίησή του. Παρόλο όμως ότι τα άτομα και οι λαοί μπορούν με αυτό τον τρόπο να αποχωρισθούν από Αυτόν, ο σκοπός Του για όσους Τον εμπιστεύονται, παραμένει αμετάβλητος. «Πάντα όσα έκαμεν ο Θεός, τα αυτά θέλουσιν είσθαι διά πα-ντός.» (Εκκλ. 3:14).XE 40.1

Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικοί βαθμοί ανάπτυξης και διαφορετικές εκδηλώσεις της δύναμής Του στο να αναπλη-ρώνει τις ανάγκες των ανθρώπων σε κάθε εποχή. Ο Δάσκα-λος όμως είναι ο ίδιος. Ο χαρακτήρας και το σχέδιο του Θεού είναι τα ίδια. Σε Αυτόν «δεν υπάρχει αλλοίωσις ή σκιά μεταβολής.» (Ιακ. 1:17).XE 40.2

Οι εμπειρίες του Ισραήλ έχουν καταχωρηθεί για τη δική μας διδασκαλία. «Ταύτα δε πάντα έγειναν παραδείγματα ημών και εγράφησαν προς νουθεσίαν ημών, εις τους οποίους τα τέλη των αιώνων έφθασαν.» (Α’Κορ. 10:11). Για μας, όπως και για τον αρχαίο Ισραήλ, η επιτυχία της εκπαίδευσης εξαρτάται από την πιστότητα που δείχνουμε για την πραγματοποίηση του σχεδίου του Δημιουργού. Η προσκόλληση στις αρχές του λόγου του Θεού θα μας αποδώσει τις ίδιες μεγάλες ευλογίες που θα είχε προσδώσει στον εβραϊκό λαό.XE 40.3