Kapitel 15—Whitefield qatanngutigiillu Wesleykkut

Anersaakkut ittumik taarsiungaarfiup nalaani Whitefield qatanngutigiillu Wesleykkut Guutip qaammarsaasuisut saqqummerput. Tuluit Nunaanni ilagiit naalagaaffimmit naalakkersugaanerminni upperisassatigut aserfallakkiartorsimapput guutiitsunit immikkoortikkuminaatsunngorlutik. Palasiusut pinngortitanik guutisiorfigisaqarneq oqaluuserinerulersimavaat. Inuit akimanerusut Guutimik mianerinninneq mitaatigaat ingasaassiniarumanngilluinnarnerarlutillu. Inuit nikanarnerusut ilisimasakilluinnarlutillu inuunerloqaat, ilagiillu sallusuissutip sulissutigisassartaa atatissallugu sapiissusissaq uppernissarlu pigiunnaarsimavaat.Ak 106.1

Oqaluuserisassaq pingaaqisoq: Uppernikkut iluarsinissaq Lutherip erseqqilluartumik saqqummiussimasaa puiungajallugu katuullit periaasiannik: Ajunngitsuliornernik annassutissatut isumalluutigisaqarnermik taarsigaasimavoq. Whitefieldip qatanngutigiillu Wesleykkut ilagiinnit naalagaaffimmut atassutilinnut ilaasut Guutimit iluarineqarnissartik ilungersuutigaat, perorsagaasimappullu ima isumaqartussatut: Tamanna angusinnaassagitsik ileqqorissumik inuuseqarnikkut guutisiornermilu peqqussutigisanik maleruaanikkut.Ak 106.2

Charles Wesley ilaanni napparsimalerluni toqungajalersorigami aperineqarpoq naassaanngitsumik inuussuteqarnissaminik neriuutigisani sumik tunngaveqartinnerini, tamanna ima akivaa: “Guutiga sapinngisannik ilungersorlunga kiffartuunniarsimavara.” Ikinngutigisami aperisimasup akissut tamanna naammagilluinnanngitsutut immagu Wesley isumaliorpoq: “Qanoq-aa, ilungersuutiginnissimanikka neriuutissannut tunngavissatut naammannginnerpat? Ilungersuutiginnissimaninnik arsaarniarnerpaanga. Ilami allanik isumalluutissaqanngilanga.”Ak 106.3

Ilagiit taarsuarmik ulinneqarsimanerat taama annertutigaaq; tamatuma saammaanneqarneq isertorlugu Kristusi ataqqinaataanik arsaarpaa inuillu annassutissamik neriuutissatuaminnit tunutsillugit: Sanningasulimmi kikiattugaasup aavanit tunutsillugit.Ak 106.4

Palasinngortitaareerlutik John Wesley Charles Wesleylu Amerikamut aallartitaapput. Umiarsuarmi qatanngutigiinnianittaaq ilaasoqarpoq. Umiartornerminni sakkortuunik anorliliussaasarput. John Wesley ajunaalersorilerluni Guutimi eqqissisitaanissamik aalajangivissumik isumalluannginnini malugaa. Mährenimiulli tupigusuutigisaanik eqqissisimanermik isumalluarnermillu takutitsipput, allapporlu: “Ilumoorsaarnerat qangali malugereersimavara. Maniguussusertik malunnartittuarsimavaat. Maanna makitassuseerunnermittut, kamassuseerunnermittut akiniaajumassuseerunnermittullu qunutussuseerussimanersut takussallugu periarfissaqalerpoq. Naalagialerlutik tussialeruttortut umiarsuaq qaartittalerpoq. Tuluit annilaaqalutik nillialerput, Mährenimiulli eqqissisimallutik tussiartuaannarput. Kingorna ilaat aperaara: “Ersinngilatit?” Akivorlu: “Aap, Guuti qujanarsili!” Aperaaralu: “Kisiannimi arnat meerartasilu ersinngillat?” Saamasumik akivaanga: “Aap, arnartavut meerartavullu toqumik ersigisaqanngillat.”Ak 106.5

Savannahmut pereerluni Wesleyp qatanngutigiinniat najorallarlugit kristumiutut inuunerat killinnartumik paasisaqarfigaa. Tuluit Nunaannut uterami Wesley qatanngutigiinniat oqaluussisartuisa ilaannit ilinniartitaanermigut Biibili najoqqutaralugu uppernermik erseqqinnerusumik paasisaqarpoq. Nalujunnaarpaa nammineq suliani annassutissatut isumalluutigiunnaartariaqarini “Guutillu savaaraa silamiut ajortaannik ersuttoq” isumalluutigisariaqarini. Londonimi qatanngutigiinniat ataatsimiinneranni Lutherip Guutip anersaavata uppertup uummataani allanngortitsineranik oqaatigisimasaa atuarneqarpoq. Wesleyp oqaluttuarineqartoq tamanna tusarnaaramiuk tarnimigut uppertitaalerpoq, oqarporlu: “Uummatiga tupinnartumik uunnassarneqartutut malugaara, Kristusi ilumut upperfigigiga malugaara, taassumalu uanga ajortikka piiarumagai, tassami uangattaaq, uangattaarlu ajortimit toqumillu annaassimagaanga misigaara.”Ak 106.6

Ukiorpassuarni qasunartuni isumalluutissartaqanngitsumik ilungersorluni — ukiorpassuarni imminut isumakkeerluni maniguutsitaallunilu — Wesleyp siunertarisaq ataaseq aalajaalluni ilungersuutigisimavaa: Guuti ujarniarlugu. Maanna nanivaa, paasivaalu saammaanneq qinusarnikkut, iisinnginniartarnikkut tunisisarnikkullu pissarsiariniarsimasani tunissutaasoq, “aningaasartaqarnanilu akeqanngitsoq.”Ak 107.1

Kristusimut uppernini kiisami aalajangiukkamiuk Guutip saammaanneranik iivangkiiliumik tipaatsunnartumik ilisimasassat tamanut siaruarterumallugit kissaatigingaalerpaa, oqarporlu: “Silarsuaq tamaat palasiuffigisattut isigaara.”Ak 107.2

Wesleyp inuunini tamaat sallusuissummik tunissutisiarisaminik nalunaajaanissamut atorumavaa tunniuffigivillugu: Kristusip aavanut saammarsaatissamut Anersaallu Iluartup uummatinik nutarterisutut sunniineranik upperisaqarneq, tamatumalu kingunerisaanik Kristusip maligassiuineratut inuunissaq.Ak 107.3

Whitefield qatanngutigiillu Wesleykkut sivisuumik itisuumillu tammarsimagaluarnerminnik paasisitaanermikkut sulinissaminnut piukkunnarsagaasimapput; Kristusillu sakkutuuisut pitsaasutut atugarliortitaanissaq atorluarsinnaaqqullugu universitetimi palasitullu sulileqqaarnerminni mittatigineqarlutillu inukkutigisaasarsimapput. Taakku isumaqataallu arlaqanngitsunnguit guutiitsunit mitaatiginnittumik metodistinik taaneqartarsimapput — taaguummik Tuluit Nunaanni Amerikamilu ilagiissoqatigiit pingaarnerit ilaasa ataqqinaatissatut isumaqarfigisaannik taagorneqarlutik.Ak 107.4

Aqqutissaq Guutip kiffaasa atortariaqagaat sangujoraartuuvoq. Angutinit ilisimatullutillu pissaanilinnit akornusersugaapput. Ullut ingerlanerisigut palasiusut qassiit malunnartumik akerlilersuilerput, oqaluffiillu ajoqersuummut minguitsumut nalunaajaasuinullu matusaapput. Palasiusut periaasiata, oqaluttarfinnit taakkuninnga assuarinnillutik, taarmiut, ilisimaatsut guutiitsullu narrassarpaat. John Wesley arlaleriarluni toqunniagaalluni annaqqavittarpoq. Inupalaanit kamassarsimasunit saassunneqalerluni annaffissaqanngitsutut ikkaangami inngilimit inuttut timilimmit orninneqartarpoq, inupiluit tunuartarput, Kristusillu kiffaa aniguilluni qimaaffissamut isumannaatsumut aallartarpoq.Ak 107.5

Taamanikkut metodistit — inuinnaat oqaluussisartullu — ilagiit ilaasortaanit nalunanngitsumillu upperisaqanngitsunit sallusuissummik nassuiaanikkut kamassaarneqartunit qinugineqartarput. Eqqartuussisunut sassartitaasarput — naapertuilluarnerlu taamanikkut eqqartuussisuni qaqutigoortuuvoq. Inupiluit illumit illumut angalaaqattaarlutik pequtinik nioqqutissanillu aserorterisarlutillu piumasaminnik ujajaasarput angutillu arnallu meeqqallu naakkittaatsuliorfigisarlugit. Ilaannikkut allagarsiisoqartarpoq metodistit illuini igalaanik aserorteriumallutillu piiaajumasut piffissaq aalajangersimasoq naapiffissami aalajangersimasumi katersuuteqqullugit. Guutip inuillu inatsisaannik erseqqissumik unioqqutitsinerit tamakku assuarliutigineqaratik ilaginnarneqartarput. Inuit ajortilinnik tammarsimaffiup aqqutaanit iluartup aqqutaanut siulersuiniarnerunngitsumik pinerluuteqanngitsut aaqqissuunneqarsimasumik qinugineqartarput.Ak 107.6

Tuluit Nunaanni Wesleyp nalaata siornagut anersaakkut ittumik kinguariartorsimaneq inatsisinik ajorinnittumik ajoqersuutip mikinngitsumik kingunerisimavaa. Qassiit oqartarput Kristusip ileqqorissaarnissamik inatsit atorunnaarsissimagaa, taamaattumillu kristumiut inatsit tamanna naalattariaqanngikkaat: “Uppertoq ajunngitsuliornissamut inussiaanissamit aniguisitaavoq.” Ilaasalu inatsisip naassaanngitsumik atortussaanera miserratiginngikkaluarlugu oqaluussisut peqqussutigisaanut naalannissamik oqaaqqissaarisariaqannginnerarpaat; inuimmigooq Guutip pilluaqqusassatut qinigaasa “Guutip saammaannerata naaggaassaanngitsumik kajumissaarineragut ileqqorinnissaq uppernissarlu kajungeriumaarpaat”, naassaanngitsumik tammartussat “Guutip inatsisaanik maleruaanissamik piginnaaneqartinnagit.”Ak 108.1

Inatsisit qulit ileqqussanik peqqussutaasunut ilanngullugit Kristusip toquneragut atorunnaarneraasut Wesleyp akivai: “Ileqqussanik peqqussutit inatsisini qulini imarineqartut pruffiitinillu atortuutitaasut atorunnaarsinngilai. Tikiunnermigut tamatuma ilaannaaluunniit atorunnaarsissallugu siunertarinngilaa. Inatsisaavoq qaquguluunniit atorunnaartussaanngitsoq. ... Silap piuleqqaarneranit tassaavoq, allassimallunilu “allattarfinni ujaraasuni pinnani inuilli pinngortitaanermikkut uummataanni. Naallu allannerit Guutip qanga nammineerluni allassimasai maannakkut ajortimit ersigunnaaleraluarpataluunniit peerneqavissimasinnaanngillat, ajortut ajunngitsullu suli immikkoortissinnaagatsigik. Inatsisip tamatuma immikkoortui tamarmik inunnut tamanut sumiikkaluartunut ukiunilu sorlerniluunniit inuusunut atortuujuartariaqarput.Ak 108.2

“Atorunnaarsitsiartunngilanga, naammassisitsiartorpunga”.Ak 108.3

Tassuuna (siuliisigullu kinguliisigullu oqaaserisamigut tamatigut) isumagisaa imaakkunarpoq: Tikiussimavunga naammalluassusiagut atortuutissallugu, inuit tamarmik qanoq oqassagaluarpata; tikiussimavunga tamatumuuna nalunarsinnaasut erseqqissumik saqqummiukkiartorlugit; tikiussimavunga immikkoortui tamaasa ilumoortumik naammattumillu nassuiassallugit.”Ak 108.4

Inatsisip iivangkiiliullu imminnut naleqqulluinnarnerat Wesleyp saqqummiuppaa. “Inatsit iivangkiiliulu imminnut ataqatigiilluinnaqqissaarput. Illua’tungaani inatsisip iivangkiiliu aqqutissarsiorlugulu uatsinnut takoqqusarpaa, illua’tungaanilu iivangkiiliup inatsimmik maleruaalluarnerunissaq aqqutissarsiorpaa. Taamatut inatsisip piumasaqarfigaatigut Guuti asassagipput, sanilerput asassagipput, maniguuttuussasugut, qanilaarlutalu iluassasugut. Tamanna saperlugu misigaarput, tassami “inunnut tamanna ajornarpoq.” Neriorsuulli takuarput Guutimit tunineqarnissatsinnik taamatut asanninnermik taamatullu maniguuttunngorlutalu qanilaartunngorlutalu iluarsissasugut. Iivangkiiliu tamanna akorparput, nalunaarut tipaatsunnartoq tamanna; soorlulu uppertugut, taama pineqarpugut, “inatsisillu piumasaa” “Jiisusimut Kristusimut uppernitsigut uatsinni naammassineqarpoq.”Ak 108.5

“Kristusip akerarinerpaavai”, Wesley oqarpoq, “isertornatik erseqqissumillu “inatsimmik eqqartuussisut”, “inatsit ajoralugu oqaluttut”, inuillu ajoqersorlugit peqqussutigisaat ataaseq piinnarnagu tamaasa ataatsikkut unioqquteqqullugit (aserorteqqullugit, qasukkarteqqullugit, atortuujunnaaqqullugit) ... Salloqittaanersuarmi tamatumani tupinnarnerpaasoq tassa taamaaliortut isumaqarmata Kristusi ataqqigitsik, massa inatsisaa narrugalugu, suliaalu ataqqinarsaritsik, massa ajoqersuutaa aserorterlugu! Tassami ataqqivaat soorlu Judas iliortoq Kristusi oqarfigigamiuk: “Pilluarna, ajoqersuisoq, kunillugulu.” Kristusillu tamakku tamaasa eqqortumik oqarfigisinnaavai: “Inuup ernera pisinniarpiuk kunimmik nalunaarlugu?” Taamaaliorneq allaanani kunimmik nalunaarnikkut pisitsineruvoq, aava oqaluuseralugu niaqorutaanik peersitsineq — inatsisaata ilaa nikagiitigalugu iivangkiiliua siumukartinniaraanni. Aammattaaq kialuunniit pasilliut tamanna anigorsinnaanngilaa uppernissaq ima oqaluussissutigiguniuk, naalannissaq ilaatigulluunniit soqutigeqqunagu, imaluunniit Kristusip nalunaajaatigineqarneragut Guutip peqqussutaata minnersaat atorunnaartussaatilluguluunniit sakkukilligaanni.”Ak 108.6

Ima oqartunut: “Iivangkiiliumik nalunaajaanikkut inatsisip siunertarisaa tamaat naammassineqartarpoq”, Wesley akivoq: “Taamaanngilluinnarpoq. Inatsisip tamatuma sallerpaasumik siunertarisaa, tassa inuit ajorteqarnermik qularunnaarsissallugit aserorsimaffiullu killingani suli sinittut eqeersassallugit, naammassinngilaa. Apustili Paulusi oqarpoq, “inatsit ajorteqarnermik paasisaqarnikkut pilersartoq”, aammalu “inuup ajorteqarnini qularutigiunnaaruniuk aatsaat Kristusip aava saammaassutissaq pisariaqartoq misigilissavaa.” Naalagarpullu nammineq oqarpoq “peqqissut nakorsamik pisariaqanngitsut, napparsimasulli.” Taamaattumik peqqissut imaluunniit peqqissorisut katsorsarumassallugit iluaqutaanngivippoq. Napparsimanerannik paasiteqqaartariaqarpatit, taamaaliunngikkuit sulissutiginninnerit qujassutiginavianngilaat. Taamatullu siunertaqanngitsigaaq Kristusi peqqissumik peqqissimisimanngisaannartumillu uummatilinnut nalunaajaatigissallugu.” (Wesley’s Works).Ak 109.1

Wesleyp Guutip saammaanneranik iivangkiiliu taamatut nalunaajaatigitillugu ajoqersortimisut “inatsit pingaartinniarlugulu ataqqinarsarniarpaa.” Ilumoorluni Guutimit suliassarititaq sulissutigaa, kingunerilu iluanaartitaalluni takusai tulluusimanaqaat. 80 sinnerlugit ukioqalerluni toqugami — ukiut 50 sinnerlugit angalaartutut oqaluussisarsimalluni — isumaqatai nalunaarsimasut miliuunip affaanit amerlanerupput. Sulineragulli ajortip aseruussimaneranit qaqititaasimasut, ajoqersuutaagullu pitsaanerusumik itinerusumillu paasisaqalersimasut amerlassusiat ilisimaneqalernavianngilaq, katersaarsuit utertitaallutik Guutip naalagaaffiani katersuutsinnagit. Wesleyp inuunera kristumiumut kimulluunniit nalissaqanngitsumik ilinniutissaavoq. Kristusip kiffaata taassuma uppernera maniguussusialu, qasusuitsumik ilungersornera Guutimullu tunniussimanera nalitsinni ilagiissoqatigiinni qanortoq assissaqarniarili.Ak 109.2