16—طلیعه داران پناهنده به آمریکا

اص اح طلبان انگلیسی با وجود انکار تعالیم کاتولیک تعداد زیادی از رسوم آن را حفظ کرده بودند. علی رغم نپذیرفتن اقتدار و عقیده روم تعداد قابل توجهی از سنن و رسوم آن در عبادت کلیسای انگلستان جا داده شدند. ادعا شد که این چیزها دخلی به امور وجدان ندارند؛ و با این که در کتاب مقدس تعیین نگردیده اند پس مهم نبودند ولی نهی نشده بودند و در اصل شّر نیستند. رعایت آنان جدایی کلیساهای اص اح شده و روم را کمتر می نماید و اصرار شد که اینها پذیرش ایمان پروتستان را برای پیروان روم آسان می سازد.NA 279.1

این طرز تفکر و استدلال برای محافظه کاران و سازش گرایان قاطع به نظر می رسید. ولی طبقه دیگری وجود داشت که چنین تشخیص نمی داد. این حقیقت که این رسوم « گرایش به ساختن پلی بر شکاف بین روم و جنبش اصلاحات می ساخت ^{1 Martyn, volume 5, page 22.} ” در نظرشان دلیل قاطعی بر ضد نگهداری آن رسوم بود. آنها این رسوم را چون نشان اسارتی دیدند که از آن رها شده اند و هیچ تمایلی به برگشت به آنان نداشتند. آنها دلیل آوردند که خدا در کلامش قوانین مربوط به پرستش خود را برقرار نموده است و انسانها آزادی اضافه و یا کم کردند از آنان را ندارند. در ابتدای ارتداد بزرگ سعی به تکمیل اقتدار خدا توسط کلیسا بود. روم شروع به اضافه کردن آنچه خدا منع نکرده بود نمود و آن را با ممانعت از آنچه خدا مقرر داشته بود خاتمه داد.NA 279.2

ده زیادی مشتاق بازگشت به سادگی و پاکی که شاخص کلیسای اولیه بود بودند. آنها تعداد زیادی از رسوم مقرر شده کلیسای انگلیس را بعنوان یادبودهای بت پرستی دانسته و از روی وجدان نتوانستند در عبادت آن شرکت جویند. ولی کلیسا با حمایت از مقامات مدنی اجازه انحراف از رسم خود را نمی داد. شرکت در خدمات کلیسایی از لحاظ قانون ضروری بود و اجتماعات غیر مجاز برای عبادت دینی جریمه زندان، تبعید و حتی مرگ را در پی داشت.NA 280.1

در ابتدای قرن هفدهم پادشاهی که تازه بر تخت سلطنت انگلستان نشسته بود تصمیم خود را برای مجبور کردن پروتستان های اص ح شده ا پاک دینان )پیوریتن ها( به « همرنگی، یا ... اخراج آنها از سرزمین و یا عاقبتی بدتر گرفت. » مورد تعقیب، جفا و زندانی شدن قرار گرفته نمی ^{2 George Bancroft, History of the United States of America, pt. 1, ch. 12, par. 6.} توانستند در آینده دوران بهتری را تجسم کنند و عده زیادی به این اعتقاد که برای آنانی که خدا را به حکم وجدان می خواهند خدمت کنند، « انگلستان برای همیشه صلاحیت سکونت در آن را از دست داد. » بعضی در هلند ^{3 J. G. Palfrey, History of New England, ch. 3, par. 43.} به جستجوی پناهگاه روی آوردند. همه با مشکلات، زیان ها و زندانی شدن روبرو شدند. هدف شان بی نتیجه ماند و بدست دشمنان خود تسلیم شدند. ولی پشتکار پابرجا بالاخره غلبه یافت و آنها پناهگاهی در سواحل دوستانه جمهوری هلند پیدا کردند.NA 280.2

آنها در فرارشان خانه ها، مایملک و وسایل معاش شان را رها کرده بودند. آنها در سرزمینی غریب، در میان مردمی با زبان و رسوم مختلف بیگانه بودند. آنها برای بدست آوردن روزی خود مجبور شدند به حرفه های جدید و آزمایش نشده متوسل شوند. مردان میانسالی که تاکنون به کشاورزی اشتغال می داشتند مجبور بودند حرفه های مکانیکی را یاد بگیرند. ولی همه با خوشحالی اوضاع را پذیرفتند و وقت خود را به بطالت و شکایت تلف نکردند. گرچه اغلب گرفتار تنگدستی بودند ولی خدا را برای برکاتی که هنوز به آنها ارزانی داشته تشکر کردند و شادی خود را در ارتباط روحانی بدون مداخله یافتند. « آنها می دانستند که زوار هستند و انتظار زیادی از آن چیزها نداشتند ولی چشمان خود را به آسمان وطن عزیزشان دوختند و آرامش روحی یافتند. ^{4 Bancroft, pt. 1, ch. 12, par. 15.} » NA 280.3

محبت و ایمانشان در دل تبعید و سختی قوی تر شد. آنها به وعده های خداوند اعتماد داشتند و او نیز در زمان احتیاج فراموش شان نکرد. فرشتگان او برای تشویق و حمایت در کنارشان بودند؛ و وقتی دست خدا آنها را به آنسوی دریا اشاره می داد به سرزمینی که بتوانند برای خود کشوری تشکیل دهند و برای فرزندان شان میراث پر بهای آزادی مذهب را باقی بگذارند در راه مشیت الهی بدون شانه خالی کردن پیش رفتند.NA 281.1

خدا اجازه داده بود تا قوم مورد آزمایشهای متعدد قرار بگیرد تا ایشان را آماده تحقق هدف فیض بخش خود برایشان سازد. کلیسا به پایین کشیده شده بود تا اینکه متعال گردد. خدا در صدد نمایش قدرتش در قبال کلیسا بود تا به دنیا گواه دیگری بدهد که هرگز کسانی را که به او اعتماد می کنند فراموش نخواهد کرد. او وقایع را مهار کرده بود تا سبب شود غضب شیطان و نقشه های مردم شریر ج ل او را پیشرفت دهند و قومش را به جای امنی ا بیاورد. جفا و تبعید راه را برای آزادی باز می کردند.NA 281.2

در مرحله نخست وقتی مجبور به جدایی از کلیسای انگلیس شدند پروتستان های اص ح شده پاک دینان )پیوریتن ها( بواسطه میثاقی جدی ا بعنوان قوم آزاد خداوند متحد شده بودند تا « در همه راه های شناخته شده و یا مقرر برای شناخته شدن راه بروند. » این همان روح واقعی اصلاحات، ^{5 J. Brown, The Pilgrim Fathers, page 74.} اصل حیاتی آیین پروتستان بود. با همین هدف زوار هلند را ترک نمودند تا خانه جدیدی در دنیای نو بیابند. جان رابینسُن ^{6 John Robinson.} شبان ایشان که به خواست خدا از همراهی با آنان بازماند در خطابه خداحافظی خود به ایشان گفت:NA 281.3

« برادران، بزودی از هم جدا خواهیم شد و خداوند می داند که آیا زنده خواهم ماند تا چهره شما را دوباره ببینم. ولی خواه خداوند آنرا منصوب کرده یا خیر در حضور خدا و فرشتگانش مبارکش توصیه می کنم مرا فراتر از آنچه که من از مسیح پیروی نموده ام پیروی نکنید. اگر خدا هر چیزی را با هر وسیله دیگرش برای شما آشکار سازد آماده دریافت آن باشید همچنانکه آماده دریافت هر حقیقتی از خدمت من بودید؛ زیرا من خیلی مطمئن هستم که خداوند هنوز حقایق و نور بیشتری از کلام مقدس خود را آشکار خواهد کرد. ^{7 Martyn, vol. 5, p. 70.} »NA 281.4

از نظر خودم من نمی توانم به قدر کافی برای وضع کلیساهای اص ح ا شده سوگواری کنم که به دورانی از مذهب رسیده اند و در حال حاضر فراتر از معیارهای اصلاحات خود نخواهند رفت. پیروان لوتر فراتر از آنچه لوتر دید نخواهند رفت؛ … و کالوینیست ها که شما می بینید در جایی مانده اند که آن مرد بزرگ خدا آنها را بجا گذاشت و او همه حقایق را ندیده بود. این مصیبتی است که سزاوار سوگواری است؛ گرچه در عصر خود نورهای روشن و درخشان بودند ولی بر همه راهنمایی های خدا نفوذ نکردند ولی چنانچه اکنون زنده می بودند آمادگی داشتند که نور بیشتری را بمانند آنچه در مرحله اول پذیرفتند بپذیرند. ^{8 D. Neal, History of the Puritans, vol. 1, p. 269.} ”NA 282.1

« به یاد آورید پیمان کلیسایی تان را که بر حسب آن توافق کردید که در راه های خداوند که به شما ظاهر شده یا ظاهر خواهد شد راه بروید. وعده و پیمانتان را با خدا و با یکدیگر به یاد آورید تا هر نور و حقیقتی را که از کلام نوشته شده او برایتان آشکار شده است بپذیرید و در ضمن استدعا دارم مواظب باشید آنچه را که چون حقیقت می پذیرید با آیات حقیقت مقایسه کنید و بسنجید قبل از اینکه بپذیرید زیرا امکان ندارد که دنیای مسیحی که به تازگی از ظلمت عمیق ضد مسیحی بیرون آمده است به ناگاه به کمال معرفت رسیده باشد. ^{9 Martyn, vol. 5, pp. 70, 71.} ”NA 282.2

اشتیاق آزادی وجدان بود که زائرین را الهام بخشید تا به مخاطرات سفر طولانی ورای دریا تن بدهند و خطر سختی ها و خطرات بیابان را تحمل کنند و همراه با برکت خدا بر سواحل آمریکا پایه و اساس ملتی قدرتمند را بنیان گذارند. زوار با وجود اینکه صادق و خداترس بودند هنوز اصل عظیم آزادی مذهب را نفهمیده بودند. آن آزادی که آنها برای بدست آوردنش آن قدر فداکاری کرده بودند را آماده نبود تا به شکل مساوی به دیگران بدهند. « عده معدودی حتی از متفکرین و پیروان اخ ق قرن هفدهم ادراک صادقانه ای ا از این اصل عظیم نداشتند که از عهد جدید منشاء گرفته بود که خدا را تنها قاضی ایمان انسان می شناسد. ^{10 مأخذ قبل، جلد ، صفحه ۵ ۲.۷۹} » این تعلیم که خدا اقتدار کنترل وجدان و توصیف و مجازات بدعت را به کلیسا واگذار کرده است یکی از اشتباهات ریشه دوانده پاپ هاست. در حالی که اص ح طلبان آن اعتقادنامه روم را رد ا نمودند ولی کام از روح نابردباری وی آزاد نبودند. تاریکی غلیظی که در طول ا دوران طولانی اقتدار پاپها تمام دنیای مسیحی را فرا گرفته بود هنوز به شکل کامل پراکنده نشده بود. یکی از خادمان برجسته مستعمره خلیج ماساچوست گفت: « سازگاری بود که دنیا را ضد مسیحی نمود و کلیسا در مجازات بدعت گراها ضرری ندید. ^{11 مأخذ قبل، جلد ، صفحه ۵ ۳.۳۵} » این مقررات توسط مستعمره نشینها اتخاذ شد که فقط اعضای کلیسا در امور دولت مدنی حق رای دارند. نوعی از کلیسای ایالتی تشکیل شد و از همه مردم خواسته شد تا برای حمایت مالی روحانیون مبالغی بپردازند و حاکم اختیارات جلوگیری از ارتداد را دریافت نمود. بدین ترتیب قدرت مدنی در دست کلیسا بود. چیزی نگذشت که این اقدامات موجب جفای غیر قابل اجتناب شد.NA 282.3

راجر ویلیامز یازده سال پس از استقرار اولین مستعمره به قاره جدید آمد. او مانند مهاجرین اولیه برای بهره بردن از آزادی مذهب آمد؛ ولی بر خ ف دیگران ا او متوجه شد آنچه عده معدودی در آن زمان متوجه شدند که این آزادی بطور یکسان حق ثابت همگان است هرچه عقیده ایشان باشد. او پژوهشگر جدی حقیقت بود و با توجه به آنچه اعتقاد رابینسون بود امکان نداشت که کلیه نور از کلام خدا دریافت شده باشد. ویلیامز « اولین شخص دنیای مدرن مسیحی بود که دولت مدنی بر اساس اصل آزادی وجدان و برابری عقاید در برابر قانون را پایه گذاری کرد. ^{12 Bancroft, pt. 1, ch. 15, par. 16.} » او اع م نمود وظیفه حاکم است که از جنایات ا جلوگیری کند ولی هرگز کنترل وجدان را نداشته باشد. او گفت، « ملت و یا حاکم می توانند تصمیم بگیرند که حقوق مقتضی از شخصی به شخص دیگر چیست؛ ولی تعیین وظایف انسان نسبت به خدا خارج از اختیارات آنهاست و امنیتی وجود نخواهد داشت؛ زیرا واضح است که اگر حاکم آن قدرت را داشته باشد ممکن است امروز تعدادی عقاید و باورها را مقرر کند و روز بعد تعداد دیگری را؛ چنانکه در انگلستان توسط پادشاهان و ملکه های مختلف و در کلیساهای روم توسط پاپ ها و شوراهای مختلف عملی شده است و بدین ترتیب آن اعتقاد انباشته ی درهم و برهمی خواهد شد. » ^{13Martyn, vol. 5, p. 340.}NA 283.1

شرکت در خدمات کلیسای تاسیس شده تحت مجازات جریمه و یا زندان رفتن اجباری بود. « ویلیامز این قانون را رد نمود؛ بدترین قانون در انگلستانمطالبه حضور اجباری در کلیسای بخش بود. او مجبور کردن مردم به مشارکت با افراد متعلق به اعتقادنامه مختلف از خود را نقض حقوق طبیعی آنها دانست؛ و به عبادت عمومی کشاندن افراد بی میل و غیرمذهبی به نظر مطالبه ی دورویی بود…. او افزود، کسی را نباید مجبور به عبادت نمود و یا ‘ بر خ ف میلش به عبادت وادار کرد.’ مخالفانش متعجب از اعتقاداتش فریاد ا برآوردند: چه عجب! آیا کارگر مستحق مزدش نیست؟’ او جواب داد، بلی ‘ ‘توسط یکی از آن کسانی که او را استخدام کرده است.’ » ^{14Bancroft, pt. 1, ch. 15, par. 2.}NA 284.1

راجر ویلیامز بعنوان یک خادم وفادار، مردی با موهبه ی نادر، با صداقتی انعطاف ناپذیر و سخاوتی واقعی مورد احترام و محبت بود؛ ولی انکار مداوم حق حاکمان مدنی برای اقتدار بر روی کلیسا و مطالبه اش در آزادی مذهب قابل تحمل نبود. اصرار کردند که استفاده از این تعلیم جدید « ساختار بنیادی و حکومت کشور را برمی اندازد. ^{15 مأخذ قبل، نکته یک، فصل ۵، بخش ۱ ۱ .} » حکم بر تبعید او از مستعمره ها صادر شد و بالاخره برای اجتناب از بازداشت مجبور شد تا در سرما و طوفان زمستان به جنگل بی پایان فرار کند.NA 284.2

او می گوید، « برای چهارده هفته در فصلی تلخ گرفتار شدم و معنی نان و رخت خواب را نمی دانستم. » ولی « کلاغ ها مرا در بیابان خوراک دادند » و درختی توخالی او را چون پناهگاه خدمت نمود. ^{16 Martyn, vol. 5, pp. 349, 350.} آنگاه فرار دردناک خود را در میان برف و جنگل بیراهه ادامه داد تا اینکه در میان قبیله ای سرخ پوست که اعتماد و محبت آنها را در حال کوشش برای تعلیم انجیل به ایشان بدست آورده بود پناهگاه یافت.NA 284.3

سرانجام پس از ماه ها دگرگونی و سرگردانی به سواحل خلیج ناراگانسِت راه یافت و آنجا اساس اولین ایالت عصر حاضر را بنا نهاد که در مفهوم کامل حق آزادی مذهب را شناخت. اصل اساسی مستعمره راجر ویلیامز این بود « هر کس باید آزادی پرستش خدا را تحت نور وجدان خود داشته باشد. ^{17 مأخذ قبل، جلد ، صفحه ۵ ۳.۴۵} » ایالت کوچک او رُدآیلند ^{18 Rhode Island.} پناهگاه ستمدیدگان شد و بزرگتر شد و ترقی یافت تا اینکه اصول اساسی اش آزادی مذهب و آزادی مدنی سنگ زاویه جمهوری آمریکایی شد.NA 284.4

در آن سند قدیمی با شکوه که اجداد ما به عنوان اساسنامه حقوق خود برقرار کردند اعلامیه استقلال نامیده شد، آنها اع م کردند: « ما این حقایق ا را بدیهی می دانیم که همه انسانها مساوی خلق شده اند و خالق شان حقوقی غیرقابل انکار به ایشان اعطا کرده است و اینها شامل حق زندگی، آزادی و جستجوی خوشبختی است. » و قانون اساسی به شکلی صریح مصونیت وجدان را تضمین می نماید: « در ایالات متحده هیچ نوع آزمایش دینی بعنوان شرط برای احراز مقام مدنی مطالبه نخواهد شد. « » کنگره هیچ قانونی برای استقرار دین و یا ممارست آزاد آن وضع نخواهد نمود. ”NA 285.1

« تدوین کنندگان قانون اساسی معترف به این اصل ابدی بودند که رابطه انسان با خدا مافوق قانون گذاری انسان است و حقوق وجدان او انتقال ناپذیر است. برای ساختن این حقیقت احتیاجی به استدلال نیست؛ ما در دل خودمان واقف به آن هستیم. این همان هوشیاری است که در رد نمودن قوانین انسانی عده زیادی از شهدا را در خ ل شکنجه و آتش حمایت نموده ا است. آنها احساس کردند که وظیفه شان نسبت به خدا مافوق کلیه قوانین انسانی است و اینکه انسانها اقتداری بر وجدان آنها نداشتند. این یک اصل فطری است که چیزی قادر به از بین بردن آن نیست. ” ^{19 Congressional documents (U.S.A.), serial No. 200, document No. 271.}NA 285.2

وقتی مژده ی سرزمینی که در آن هرکس می تواند از ثمره کار خود بهره ببرد و از اعتقادات وجدانش متابعت کند به تمام کشورهای اروپا انتشار یافت هزاران تن به سواحل دنیای جدید روی آوردند. مستعمره ها به سرعت زیاد شدند. « ماساچوست با حکم قانونی خاص به تمام مسیحیان از هر ملیت که برای فرار از جنگ یا قحطی و یا تعدی از جفارسانندگان’ به ماورای ‘اقیانوس اطلس پرواز می کند از صندوق عمومی استقبال و کمک رایگان ارائه داد. بدین ترتیب آوارگان و مستضعفین به حکم قانون مهمانان ایالت مشترک المنافع شدند. ^{20Martyn, vol. 5, p. 417.} » بیست سال پس از پیاده شدن اولین پناهندگان در پل موت هزاران زائر در نیوانگلند مستقر شدند. ي آنها برای بدست آوردن هدف مورد جستجو « در به دست آوردن حداقل مایحتاج زندگی به کمک قناعت و فعالیت قانع بودند. آنها انتظاری از زمین نداشتند جز نتیجه منطقی کارشان. هیچ رویای طلایی هاله ی فریب آمیز بر سر راه آنها نیانداخت.... آنها از پیشرفت یکنواخت طرز اداره اجتماعی ولی آهسته راضی بودند. آنها صبورانه کمبودهای بیابانی را متحمل شدند و درخت آزادی را با اشک ها و عرق جبین خود آبیاری کردند تا اینکه ریشه عمیق در زمین دوانید. ”NA 285.3

کتاب مقدس به عنوان اساس ایمان و منشاء حکمت و منشور آزادی نگهداری شد. اصول آن را مجدانه در خانه، مدرسه و کلیسا تعلیم می دادند و ثمرات آن در قناعت، ذکاوت، پاکی و اعتدال آشکار می گشت. ممکن بود کسی سال ها در مستعمره پاک دینان )پیوریتن ها( زندگی کند « و هرگز میگسار یا فقیری را نبیند و یا سوگندی نشنود. ^{21Bancroft, pt. 1, ch. 19, par. 25.} » نشان داده شد که اصول کتاب مقدس مطمئن ترین محافظ عظمت ملی هستند. مستعمره های ضعیف و تک افتاده به اتحادیه ایالات پرقدرت ترقی کردند و دنیا با حیرت به آرامش و موفقیت « یک کلیسای بدون پاپ و یک ایالت بدون پادشاه نظر انداخت. »NA 286.1

ولی افزایش مداوم افراد مجذوب به سواحل آمریکا همراه با نیت هایی متفاوت نسبت به زوار اولیه بود. گرچه ایمان و پاکی بدوی قدرت وسیع و شکل دهنده داشت ولی نفوذ آن با ازدیاد تعداد کسانی که فقط بدنبال مزیت های دنیوی بودند کمتر و کمتر شد.NA 286.2

قوانین منتخب توسط مستعمره نشینان اولیه که فقط اعضای کلیسا را اجازه می داد که رای بدهند و یا مقام در دولت مدنی داشته باشند به زیان آورترین نتایج کشیده شد. این اقدام به عنوان وسیله حفظ پاکی ایالت پذیرفته شده بود ولی به تباهی کلیسا منتهی شد. وقتی اعتراف به اعتقاد به مذهب شرط داشتن حق انتخاب و انتصاب به مقامی شد عده زیادی با انگیزه ی استفاده از تدبیر دنیوی بدون دگرگونی قلبی به کلیسا پیوستند. بدین ترتیب کلیساها به اندازه قابل توجهی شامل اعضای تبدیل نیافته شد؛ و حتی در رده شبانان کسانی بودند که نه فقط متوسل به تعالیم غلط شدند بلکه از قدرت تجدید کننده روح القدس بی خبر بودند. بدین ترتیب دوباره نتایج شریرانه آشکار شد که اغلب در تاریخ کلیسا از ایام کنستانتین تا حال حاضر در ت ش برای بنا کردن ا کلیسا به کمک دولت و تقاضا از قدرت مدنی در حمایت انجیل از کسی که اع م کرد: « ملکوت من از این جهان نیست » )انجیل یوحنا فصل ۱۸ آیه ۳( ا ۶ مشاهده شده بود. اتحاد کلیسا با دولت حتی به درجه ی ناچیز که ممکن است ظاهراً دنیا را نزدیک به کلیسا کند ولی در واقع کلیسا را نزدیک به دنیا می کند.NA 286.3

اصل عظیمی که توسط رابینسون و راجر ویلیامز شرافتمندانه حمایت شد که حقیقت پیش رونده است و اینکه مسیحیان باید آماده پذیرش تمام نوری باشند که از کلام خدا ساطع می شود از نظر بازماندگان شان مخفی ماند. کلیساهای پروتستان آمریکا و همچنین اروپا که از نقطه نظر برکت اصلاحات مورد عنایت عالی قرار گرفته بودند در پیگیری مداوم به سوی پیشرفت شکست خوردند. گرچه گهگاه مردان با ایمانِ معدودی برای بشارت حقیقت جدید و آشکار نمودن اشتباهات ناز پرورده به پا میخاستند ولی اکثریت مانند یهودیان عصر مسیح و پیروان پاپ در زمان لوتر به ایمان اجدادشان و زندگی طبق سبک زندگی آنان قانع بودند. بنابراین مذهب دوباره به فرم تشریفاتی به قهقرا برگشت؛ و اشتباهات و خرافات که اگر کلیسا به راه رفتن در نور کلام خدا ادامه می داد می باید کنار گذاشته میشد حفظ و مورد حمایت قرراگرفتند. بدین ترتیب روحیه ی الهام یافته از اصلاحات به تدریج از بین رفت تا اینکه در زمان لوتر همان اندازه احتیاج به اصلاحات در کلیساهای پروتستان وجود داشت که در کلیساهای کاتولیک وجود داشت. همان دنیاپرستی و کرختی روحانی و احترام مشابه به عقاید مردم و جانشینی فرضیه های انسانی به جای تعالیم کلام خدا وجود داشت.NA 287.1

انتشار وسیع کتاب مقدس در اوایل قرن نوزدهم و نور عظیمی که بدین ترتیب به دنیا تابیده شد پیامد پیشرفتی متناسب در دانش حقیقت آشکار شده و یا دیانت تجربی نداشت. شیطان نمی توانست مانند قرون گذشته کلام خدا را از نظر مردم مخفی نگه دارد؛ این کتاب در دسترس عموم قرار گرفته بود؛ ولی برای رسیدن به هدفش مردم را به کم ارزش قائل شدن آن هدایت نمود. مردم از تحقیق در کلام خدا غفلت کردند و بدین ترتیب به پذیرش تفاسیر غلط و علاقه به تعالیمی که پایه ای در کلام خدا نداشتند ادامه دادند.NA 287.2

شیطان با مشاهده شکست ت ش هایش برای نابود کردن حقیقت از ا طریق جفا دوباره به نقشه سازش که به ارتداد عظیم و تأسیس کلیسای روم خاتمه یافت متوسل شد. او مسیحیان را وادار به اتحاد و همبستگی نه با بت پرستان بلکه با کسانی که با تسلیم نفس شان به چیزهای دنیوی خود را براستی از پرستندگان تمثال های تراشیده واقعاً بت پرست نموده بودند؛ و نتیجه این اتحاد اکنون کمتر مخرب از اعصار گذشته نبود؛ غرور و افراط تحت نقاب دین تقویت شد و کلیساها فاسد شدند. شیطان به فعالیت خود در تحریف حقایق کتاب مقدس ادامه داد و سنتی که میلیونها نفر را به نابودی کشیده بود داشت عمیقاً ریشه می دواند. کلیسا این سنن و رسوم را به جای مجادله به خاطر « ایمانی که زمانی به مقدسین ارائه شده بود » تایید کرده و دفاع می نمود. بدین ترتیب اصولی لگدمال شد که به خاطرشان اص ح طلبان ا اینچنین زیاد زحمت کشیده بودند.NA 287.3