پس از مدتی طولانی، لوتر در برابر شورا ایستاد. امپراتور در کرسی خود جلوس کرد. شخصیت های بسیار برجسته ای در اطراف او بودند. هرگز هیچ فردی در حضور چنین جمعی با ابهت مانند مارتین لوتر نایستاده بود تا برای ایمان خود پاسخگو باشد. DR 316.1
واقعیت این بود که آن حضور، نشان پیروزی برای حقیقت بود. این که مردی که توسط پاپ محکوم شده و باید توسط دادگاهی دیگر مورد قضاوت قرار گیرد، عم مردود شمردن اقتدار و برتری پاپ بود، که حفاظت را تضمین ا کرده بود و توسط مقامات عالی مملکت فرصتی برای استماع دادرسی داده شده بود. کلیسای کاتولیک روم به او فرمان سکوت داده بود ولی او در آستانه شروع صحبت در حضور هزاران نفر از تمامی بخش های دنیای مسیحیت بود. او آرام و ملایم و با این حال به شدت شجاع و شریف ایستاده بود تا به عنوان شاهد خدا در میان بزرگان روی زمین باشد. رفتار او محجوب و محترمانه بود؛ با این حال او اعتماد به نفس و شعفی را از خود بروز داد که جماعت را غافلگیر نمود. DR 316.2
کسانی که سرسختانه چشمان خود را به روی نور بسته بودند و مصمم بودند تا از حقیقت متقاعد نشوند، با قدرت کلام لوتر به خشم آمدند. هنگامی که صحبت خود را متوقف نمود، سخنگوی شورا با خشم گفت، « سوالی را که از تو پرسیده شد جواب ندادی .... تو ملزم شده ای تا پاسخ دقیق و واضحی بدهی ... آیا چنین خواهی کرد یا نخواهی کرد، عقب نشینی خواهی کرد؟ » DR 316.3
اصلاح گر پاسخ داد: « از آنجا که اعلی حضرت از من پاسخی واضح، شفاف و دقیق خواسته اند، چنین خواهم نمود و جواب من این است: من نمی توانم ایمان خود را به پاپ یا به شوراها تسلیم کنم، بخاطر این که مانند روز روشن است که آن ها بطور مکرر خطا ورزیده و در تناقض با یکدیگر می باشند. مگر این که با شهادت کلام مقدس یا با واضح ترین استدلال متقاعد شوم، مگر این که در توافق با آیاتی که ذکر کردم باشد و مگر این که وجدان من ملزم و مقید به کلام خدا باشد، من نمی توانم از موضع خود عقب نشینی کنم و نخواهم کرد، چرا که برای یک مسیحی خطرناک است تا بر ضد وجدان خود سخنی بگوید. من در اینجا ایستاده ام؛ باشد که خدا مرا کمک کند. آمین .” DR 316.4
بدین ترتیب این مرد عادل بر شالوده و بنیاد محکم کلام خدا ایستاد. نورِ ملکوت چهرۀ او را منور ساخت. بزرگی و خلوص شخصیت او، آرامش و رضایت قلبی او، بر همه آشکار گردید، هنگامی که بر ضد قدرت خطا شهادت داد و به برتری آن ایمان که بر دنیا غلبه کرده است شهادت داد. او به استواری یک صخره ایستاد، در حالی که امواج سهمگین قدرت جهانی بدون این که بتواند به او آسیبی بزند، بر علیه او تاخت. نیروی ساده کلمات او، مدارا از روی عدم واهمه، آرامش، نگاهِ نافذ او و عزم تغییر ناپذیر او در هر گفتار و کردار، تاثیر عمیقی بر مجمع گذارد. و گواه بر این بود که او نمی توانست با وعده ها یا تهدیدات وادار به تسلیم در برابر حکم کلیسای کاتولیک روم بشود. DR 317.1
مسیح از طریق شهادت لوتر با قدرت و عظمت سخن گفته بود، که برای مدت زمانی دوستان و دشمنان را با بهت و شگفتی الهام بخشیده بود. روح خدا در آن شورا حاضر بود، و قلب های مقامات امپراتوری را تحت تاثیر قرار داده بود. چندین تن از شاهزادگان، آشکارا درستی و حقانیتِ انگیزه و دَعَویِ لوتر را تائید کردند. بسیاری از حقیقت متقاعد شدند ولی برای برخی، اثرگذاری ها دوامی نداشت. طبقۀ دیگری بودند که در آن زمان ابراز عقیده نکردند، ولی خودشان کلام را مورد تحقیق و بررسی قرار داده و در زمان آینده با شجاعت بسیار به نفع اصلاحات اع م نظر کردند. ا DR 317.2
فردریک ) Fredrick ( که یکی از گزینشگران پادشاه بود قبل از حضور لوتر در شورا ابراز نگرانی کرده بود و با احساسی عمیق با سخنان او گوش کرد. او از شجاعت، استواری و خویشتنداری دکتر محظوظ بود و از این که حامی او بود افتخار می کرد. او طرفین را مقایسه کرد و دید که حکمت پاپ، پادشاهان، و اسقف ها با قدرت حقیقت به هیچ کشیده شد. سیستم پاپ شکست دائم خود را در میان تمامی ملل و تمامی اعصار حس کرد. DR 317.3
اگر اصلاح طلب حتی ذره ای کوتاه می آمد، شیطان و سپاهیان او به پیروزی دست می یافتند. ولی استواری تزلزل ناپذیر سبب رهایی و شروعی تازه و دوره ای بهتر برای کلیسا گردید. تاثیر این مرد تنها، که در مسائل مذهبی به خود جرات تفکر و عمل داد، قرار بود تا بر کلیسا و بر جهان تاثیر بگذارد، نه تنها در زمان خود بلکه برای تمامی نسل های آینده. استواری و وفاداری همه را در آخر زمان تقویت خواهد نمود که از میان تجربه ای مشابه خواهند گذشت. قدرت و عظمت خدا فراتر از شورای بشری ایستاده بود، و بالاتر از قدرت توانای شیطان بود. DR 318.1
دیدم که لوترغیور و مشتعل است، بی باک و شجاع، تا گناه را ملامت و از حقیقت دفاع کند. او به انسان های بدکار یا اهریمنان توجهی نکرد؛ او می دانست که آن یگانه با اوست که تواناتر و مقتدرتر از همه آنان است. لوتر از صفات تعصب، شجاعت و رشادت برخوردار بود و زمان هایی که شدت بخرج می داد در مخاطره بود. ولی خدا مِلَنکتون ) )Melanchthonرا برخیزاند که درست شخصیتی مخالف داشت تا لوتر را برای ادامه کار اصلاحات کمک کند. ملنکتون فردی کمرو، ترسو، محتاط و بسیار صبور بود. او بسیار زیاد مورد علاقۀ خدا بود. او از کلام دانش زیادی داشت و در داوری و حکمت عالی بود. عشق وعلاقۀ او برای امور خدا با لوتر برابر بود. قلب های این مردان را خدا به هم دوخته بود؛ آنان دوستان جدائی ناپذیر بودند. لوتر کمک بزرگی برای ملنکتون بود هنگامی که ترسو و آهسته بود، و ملنکتون نیز در عوض کمک بزرگی برای لوتر بود هنگامی که در خطر تند روی بود. DR 318.2
محتاط بودن و عاقبت اندیشی ملنکتون اغلب دردسرهایی که ممکن بود لوتر سبب آن شده باشد را رفع می کرد، و اکثر اوقات کار به پیش نمی رفت اگر به دست ملنکتون به تنهایی سپرده می شد. با برگزیدن این مردان، حکمت خدا به من نشان داده شد، تا کار اصلاحات را به پیش ببرند. DR 318.3