“Kandi nasyahira obuyigu omo kati-kati kawe n’omukali, n’omo kati-kati k’e kihanda kyawe n’ekihanda kiwe…” Enzuko 3:15. Eritswera erya bunya-lubula eryabugibawa oku Satani enyuma w’eriwa lyomundu nalyo bwabya buminyereri, ibukahambiranaya emigulu eyosi erihika oku nduli y’emigulu kandi inikaminyikalo k’oluhi olunene, ebihanda byosi eby’abandu abakendisyikala oku kihugo olu bakendisyalwako. OO 505.1
Nyamuhanga ati: “Ngendihiraho obuyigu.” Obuyigu buno sibulyangirirawa omu mibere ya buhangiranwa. Omugulu omundu aketa Ebihano by’obunya-lubula, obuhangiranwa bwuwe mubyabya bubi gono-gono neryo amabya omu buguma na Satani. Omu bubutiranwa bw’omundu simuli bunya-nzigu ahukati-kati k’omundu omubihya n’oyutsukirweko ekibi. Abosi mubabya babihya gono-gono erilaba omw’isububula kimweyo. Omundu oyusububwire kimweyo syali atatekana, erilusyaho omugulu akabana abakamulwira n’erimwmira omw’ikura abandi erikola ngayo. Busana n’enzumwa eyi, abalaika abawa n’abandu abali babi gono-gono bakabya kikundi kiguma omw’ikolera haguma ery’erihwa amaha. Nyamuhanga kwataliyitsungiramo, Satani n’omundu bangabere ibabiryingira omu buguma bw’erilwa n’olubula; neryo omu kitswa ky’eribya n’obuyigu na Satani, abandu bosi bangayiyungire haguma erilwa na Nyamuhanga. OO 505.2
Satani mwatebererya omundu amabihya, ng’oku analeter’abalaika bw’erihona n’erilwa na Nyamuhanga, ati ibanatoka erikolera haguma omu malwa wuwe akalwa n’olubula. Muhatabya ikakakakania lyosi ahukati-kati kiwe n’abalaikaabatoga omw’ipona Kristo; n’omu kyanabya kiti oku sindi nzumwa ihakanabya eritendibuga kiguma, omw’igania obutoki bw’omulemi w’olubulan’ebihugo byosi; ibakabya omu buguma tswiri-tswiri. Nikwa Satani abere owa kikarangwa kiti hatolere ihabya obuyigu ahokati-kati kiwe n’omukali, kandi n’ahokati-kati kolubuto luwe n’olubuto lw’omukali, mwaminya ng’oku erirengaho liwe eritsandya obuhangiranwa bw’omundu lyamayasulusutibwa; ati hakendibyaho enzira y’omundu eritokesibwa erigana obutoki bwuwe. OO 505.3
Obuyigu bwa Satani n’omundu bumugulumira kusangwa erilaba omu Kristo, abandu nibo Nyamuhanga akahandako olwanzo luwe n’olukogo luwe. Satani akalengaho erikitya endekateka y’obunya-lubula busana n’omulamo w’omundu, omundu abye n’eritendisikya Nyamuhanga. Omw’ikinia n’eritsandya omundu oyu Nyamuhanga anayibumbira; inyanginaleka omu lubula imwabya erisusumana kandi inyosulya n’oku kihugo kw’obulige n’eritinda. Neryo akakanganaya oku bibi gono-gono ng’ebilwire oku mubiri ogu Nyamuhanga akola omw’ihanga omundu. OO 506.1
Lw’olukogo olu Nyamuhanga akahira oku mundu olukahira omu mundu mwobuyigu oku Satani.Ahate olukogo olukabindula luno n’obutoki obukasubaya buhya, omundu angalolire embere eribya mubohwa wa Satani, omukobe oyuyiteka-tekire emigulu yosi erikola ekyo akamulayira. Liriryo ekilayiro kihya ekiri omu mundu kikaletaho amalwa ahalyasangawa ihane obuholo. Obutoki obu Kristo akahira oku mundu bukatokesaya omundu erilwa n’erikinda omwiti tsutsutsu kandi ow’emiyirengerero oyo. Omundu wosi oyukalangirawa ng’aponire ekibi omu kitswa ky’eryanzakyo, omundu wosi oyukalwa kandi akakinda esyongumbu esyo esyabya isinemumukuruta, akakanganaya emikolere y’ekilayiro ekilwire endata. OO 506.2
Erihumirana eririho ahokati-kati k’omulimu wa Kristo n’omulimu wa Satani mulyakanganibwa butunu omu muhanda ogu kihugo kyangiriramo Kristo. Sikyabya kwilabirirya kusangwa mwatasa na buteke bwakihugo, eriyihagata kutse olukengerwa wuti kyokaleka abayuda ibamugana. Mubalangira inyawite obutoki obulengire eribya n’ebibuya by’eriyikanganiamo ebi. Nikwa obugenge n’obubuyire bwa Kristo mubyaleka abatemw’obwa-nyamuhanga ibamupona. Engebe yiwe ey’eriyigana n’eriyihereryayo eribya butsira kibi lyabya eritsongera eritedisyahwa oku bandu ab’emiyheko n’abalimw’obusingiri. Satani n’abalaika ababi mubayiyunga n’abandu abali babi. Abasububula kimweyo abosi mubakola oluhitsyo olw’erilwa n’oyuli w’okwenene. OO 506.3
Obuyima buyimerera bukakanganibawa oku bakwami ba Kristo ng’oku bwanakanibawa oku mukama wabo. Omundu wosi oyukalangira emibere mibi y’ekibi, kandi omu kagala akakalwa endata akalwa n’ebirengo, kwenene akendisyatsumbukya erihitana lya Satani n’ery’abakwami buwe. Eripon’emisingyi y’okwenene, n’erigayayo, n’eryendereribwa ery’abandu abakakalalirayayo, likendisyikala irine kusangwa ekibi n’ababihya bakine. Abakwami ba Kristo n’abakakolera Satani sibangakolera omu buguma. Erilwa n’omusalaba siriri ryatahwa. “Kandi abanzire erikwama engebe y’erikenga Nyamuhanga n’erimatikana na Kristo Yesu, basyendereribwa.” 2 Timoteo3:12. OO 507.1
Abakwenda ba Satani bakakola obutalekerera ibakakangiriribawa nayo erihanda obutoki bwuwe n’erihimb’obwami bwuwe omw’ilwa n’e gavumenti ya Nyamuhanga. Bakasondekanaya eriteberereya abakwami ba Kristo n’erilombereryabo bati balwe okw’ikwama Kristo. Ng’omwebembetya wabo kw’akakola, bakatsulika n’erihundula amasako batoke eritunga ekilubirirwa kyabo. Satani ng’oku alengaho eribuga eby’erigaya Nyamuhanga n’abakwenda buwe bakasonda erikania nabi oku bandu ba Nyamuhanga. Omulimu owita Kristo akakuna abandu babi eritinda abakwami buwe. Bino ebyo mubyakanganibwa omu buminyereri bw’erimbere buti: “Ngendihiraho obuyigu ahokati-kati kawu n’omukali, kandi ahokati-kati k’olubuto lwawe n’olubuto luwe.” Kandi omwatsi ono akendisyaloly’embere erihik’oku nduli. OO 507.2
Satani akalagira amahiwe awosi n’erikundula obutoki bwuwe obwosi eriyalwa. Busana naki abandu sibalimugana kwehi? Busana nakiabasirikani ba Krito bayiretwo kwehi? Ni kusangwa sibakundikenie oku Kristo ekikagunza; kusangwa sibalimomulimu wuwe. Ibo ekibi sibaponirekyo na hake, ng’oku byabya oku mukama wabo. Sibalilwa nakyo ng’oku Yesu alwa nakyo. Sibaliminya obubi bw’ekibi, neryo balibene kw’ameso okw’ilangira emibere-na-mitse n’obutoki bw’omunya-mwami w’omwirimya. Hali obuyigu buke oku Satani n’emibiri yiwe, kusangwa hali obutaminya bunene okuby’akakola n’eritsuro liwe, n’obunene bw’amalwa wuwe akalwa na Kristo n’ekanisa yiwe. Ekinzigiri ky’abandu hano bakatebibawa. Sibasi bati enzigu yabo ni mulwi mukulu oyukatabala oku bulengekania bw’abalika ababi, kandi n’esyondeka-teka esikalire kutsibu n’emikolereeyikaire ng’oku akalwa na Kristo erikakirya omulamo w’abandu. Omu bandu abali bakristo n’omu bahererya b’eritul’engulu nibya. Sigukyowa bane oku rutali bakakania nabi oku Satani erilusyaho mbwino omw’itahula erina eryo. Bakakyurukay’ameso w’oku bikakakanganaya emibiri yiwe eya luberera n’erritoka liwe. Bakagalagandaya erikungwa oku lwenge-lwenge luwe; bakayitwa nga sibatsomene ng’oku aneho. OO 507.3
Omugulu abandu sibasi ebyo ateka-tekire erikola enzigu oyuteluha ono akatolayabo obuli ndambi. Akayitsungira omu buli kitsweka ky’eka, omu buli syombalu sy’omusyotawuni syetu, omu makanisa, omusyondeko sy’ekihugo, omu syombuga sy’eritwiramw’esyombanza, inyakaburanganizaya n’eriteba, n’erilombererya, ehosi-hosi inyakaheraya abalume n’abakali, erisambul’amahika, eribib’eriponangana, erikopererya, amalwa, erigania obulemi, n’obwiti. N’abakristo b’ekihugo baalangira ebindu ebi Nyamuhanga nga yuwahirabyoho, nga bikatekawa ibyabyaho. OO 508.1
Sitni akalolay’embere eisonda-sonda rikind’bandu ba Nyamuhanga omwitsutsanga emikangya eyikagabulabo oku kihugo. Abanya Israeli ba kera mubalomberribwa erikol’ekibi omugulu bayitulunganaya n’abaya-kihugo. Omu muhanda mugumerer abayana-israeli ba munabwire bakatalibawa oku nzira. Enyamuhanga y’ekihugo kino yabiribania obulengekania bwabo abatikiriraya, Nyamuhanga akasyakolerya kubo.” 2 Abanya Korinto 4:4. Abosi abatatwiremo erikwama Kristo ni bagombe ba Satani. Omu mutima w’omundu oyutabindukire muli olwanzoo lw’ekibi n’omutse w’eriremberakyo n’erilangira nga si kibi. Omu mutima w’omundu oyubindukire muli eripona ekibi n’eriganakyo. Omugulu abakristo bakayisomboleraya eriby’omu kitunga ky’abatemo obwa-nyamuhanga n’abatikirirye, bakabya ibamayisukulira erirengwako. Satani akayibisa kubo neryo, kyombolerya, inyakurira oku masu wabo kw’olukimba lw’amabehi. Isibangalangira bati ekikundi ng’ekyo kiriho busana n’erikolabo nabi; neryo endambi yosi bakayisosekananaya n’ekihugo omu mitse, omu binywa n’omu mikolere, bakayongera eriribana kw’ameso. OO 508.2
Erigendera oku mitse y’ekihugo likabindulira ekaanisa y’oku kihugo; siriribindulira ekihugo ky’oku Kristo. Eriyikururutsya oku kibi okw’igunzerera likendireka ikyabanika nga sikibi. Omundu wosi oyukatwamo erikolerana n’abagombe ba Satani syendisyatwala butuku atali aleka erisaga mukama wabo. Omugulu tukalengawako busana n’emibiri eyo tukakola, nga Daniel kwalengawako inyane omu kikali ky’omwami, tukabya itunasikire ng’oku Nyamuhanga akendituteya, nikwa twamayihira aho twangalengerwako tukendiwa omu kitego luba kutse enyuma w’obutuku. OO 509.1
Omutebya kwilabirirya akakola ndeke erilab’omu bandu abatelengekaniribawako ambubangabya ini buwe. Abandu bakayikumbuka abandu abawite esyotalanta n’ekisomo kandi bakasikayabo, wuti mbwino ebisimisyo bino byanginalihirira omundu amabya atemoeryubaha Nyamuhanga kutse wuti mbwino byanginaleka Nyamuhanga inyasimabo. Esyotalanta n’ekalikya, eritalengekania kubyo, nisyonzunzo esikalwa ewa Nyamuhanga; nikwa omu kitswa ky’erireta omutima w’omundu w’o hakuhi na Nyamuhanga, omugulu bikamusegeraya hali oku Nyamuhanga, neryo bikabindukamoeritakira kandi ibyabya mutego okwibo. Abandu banene bakalengekanaya bati ekyosi ekikabanika ng’esyongeso mbuya kutse ekyuwene kikatekawa eribya inikya Kristo. Sihali hatabya esobi eyirengire eyo. Ebisimisyo bino bitolere ibyuwania emibere-na-mitse y’omukristo, kusangwa byanginaleka engangirirya/enyikirirya y’okwenene iyabya n’obutoki n’erisikibwa; nikwa bitolere ibyahongwayo oku Nyamuhanga. Kite kitya nabwo ini butoki busana n’ekibi. Abandu banene abawite amenge n’esyongeso esyuwene, abatebangakola nibya ebyo bandu basi ng’ebikorwa bibi, bakabya ini by’erikolesya ebikomererye ndeke omu byala bya Satani. Obutoki bw’omundu ng’oyo obw’eribindula amalengekania w’abandu n’eky’erilangirirako eky’akakanganaya ebirimw’emitse ey’amatebo bikamuyiramo muyigu mubi oku mubiri wa Kristo kwilaba abatasiki n’abatasomire. OO 509.2
Omw’isaba n’omuhwa n’erisegema oku Nyamuhanga, Solomono mwatunga obwenge obwabya bwalekire ekihugo kyosi ikyasweka n’erimuyikumbuka. Nikwa abere alwa oku zuko y’akagala kiwe n’eriloly’embere erisegema oku bwenge bwuwe, ebirengo mubyamukinda. Neryo obutoki obw’riswekya obwahiribawaho oku mwami w’obwenge kwilaba abosi ono mubwamuyiramo mukwenda w’enzigu y’abandu ba Nyamuhanga. OO 509.3
Omugulu Satani atelekerera erisonda erilibania obulengekania bw’abandu abakristo sibibirirawe bati “sibehalikana n’omundu-nzwiri, nikwa bakahalikana n’abatabali b’omwirimya owa muna kihugo, kandi n’emilondo y’ebirimu by’ebibi ebiri omu kyanya.” Abanya Efeso 6:12. Erikunga eryahebawa n’omuka-abuyirire lyabiribya irinemuhebwa omu magana w’ebirimuebyabirilaba erihika oku mugulu ono liti: “Mulebaye! Muyitegaye! Kusangwa enzigu yenyu Satani yikagenda-genda ng’endale eyikaruruma n’erisonda-sonda oyu yangalya.” 1 Petero 5:8. “Mwambale ebindu byosi by’amalwa bya Nymuhanga imwatok’eryimana n’erilwa n’amenge w’eSatani.” Abanya Efeso 6:11. OO 510.1
Erilwa oku biro bya Adamu erihika munabwire enzigu wetu mukulu abiribya inyanemukolesya obutoki bwuwe eriryatangirira n’eritind’abandu. Litya akayiteka-teka busana n’omukukuru w’erilwa n’ekanisa. Abosi abakasonda-sonda erikwama Yesu bakendiretwa omu malwa n’enzigu eyitelekerera eno. Omukristo akabya akayongera eriminyikalya obwa-nyamuhanga Satani nayo kw’akayonger’atya erimubambira. Abosi abakayitsungira omw’ikola omubiri wa Nyamuhanga n’omuhwa, ibakasonda-sonda erisukula amatebo w’omubi n’erikangania Kristo y’embere sy’abandu, bakenditoka eriyiyunga omu bwimiri bwa Paulo, ohw’akabugiramo ng’oku akahereraya Omwami Mukulu n’eriyikehya ery’obulengekania, inyanemutogongya emisonia kandi inyanemulaba omu birengo. OO 510.2
Satani mwabambira Kristo omu birengo byiwe ebitsurumire kwilaba lulengo kandi eby’olenge-lwenge olukalire, liriryo omu buli mwanya ohw’abya akalwa na Yesu, Yesu inyakamukinda. Amalwa ayo alwibawa busana netu, esyongendo sy’erikinda liwe eryo sikaleka ikyatokekana netu erikinda. Kristo akendiha akagala okw’abo abakasonda-sondayalyo. Sihali mundu oyu Satani angakinda atawite ambu alyaligakyo. Omutebya syawite butoki bw’eritabala okw’isonda ly’omundu kutse obw’erikaka omundu eribihya. Anginagaly’omundu, nikwa syangamutundya-tundya. Anginaletera obwagali bunene nikwa syangatsandya mundu. Omwatsi w’erikinda lya Kristo atolere inyahira omu bakwami buwe mw’omuhwa ow’erilwa n’ekibi kandi n’erilwa na Satani. OO 510.3