Lynnong 7 - “Ka Long Kum U Thiat”
Na u Mathaios 13:33; Loukas 13:20,21.
Shibun ki briew kiba la nang la stad bad kiba donbor ki la wan ban iohsngew ia U Nongiathuhlypa jong ka Galilaia. Don na kine kiba la peit lyngngoh ha u paid byllien uba la ialum sawdong U Khrist katba U la hikai harud ka duriaw. Ha kane ka kynhun-bah baroh ki kyrdan long briew ki la don lang. La don ki baduk, kibym don jingnang-jingstad ei-ei, ki nongkhrong kiba phong da ki jain jot, ki nonglute lem bad ka dak jong ka jingsniew ha ka khmat jong ki, kiba dkoh bakynriang, ki nongbuaid, ki nongkhaii bad ki briew kiba shongsuk kyrhai, kiba khraw bad kiba poh, kiba riewspah bad kiba duk, baroh ki la tynnian uwei ia uwei pat ban ioh jaka tang ban ieng ban iohsngew ia ki ktien jong U Khrist. Katba kine ki briew kiba la nang-la stad ki la peit shain ha kata ka kynhun kaba khyllah, ki la kylli ha lade hi, Hato ka hima jong U Blei ka kynthup ia ki briew kiba kum kine? Sa shisien U Nongpynim U la jubab da ka pharshi:DJK 78.1
“Ka hima ki bneng ka long kum u thiat, ia uba ka la shim ka kynthei, bad ka la btep ha ki lai pyrha u purew, tadynda u la sieb baroh.”DJK 79.1
Hapdeng ki Jiw ia u thiat teng-teng la pyndonkam kum ka pharshi ia ka pop. Ha ka por jong ka Jingkhawai Niam Ka Jinglait ia ki briew la bthah ban pynkynriah noh ia baroh u thiat na ki ing jong ki kumba ki dei ban weng noh ia ka pop na ki dohnud jong ki. U Khrist U la maham ia ki synran jong U, “To kiar noh phi na u thiat ki Pharisi, uba long ka jingarsap.” Loukas 12:1. Bad u apostol Paul u kren shaphang “u thiat ka jingbishni bad ka jingbymman.” 1 Korinth 5:8. Hynrei ha ka pharshi jong U Nongpynim, ia u thiat la pyndonkam ban mihpli ia ka hima jong ki bneng. U pyni nuksa ia ka bor ka jingai-ei U Blei kaba pynim bad kaba pynkylla dur.DJK 79.2
Ym don uno-uno uba sniew palat than, ym don uba la hap sha kaba poh tam, kat haduh ba un don sha lyndet ka jingtrei jong kane ka bor. Ha baroh kiban pyndem ia lade sha U Mynsiem Bakhuid ia ka ain-tynrai bathymmai jong ka jingim yn pynrung; ia ka dur jong U Blei kaba ki la duh noh yn pynioh pat ha ka kynja bynriew.DJK 79.3
Hynrei u briew um lah satia ban pynkylla-dur ia lade da ka mon jong u. Um don ia ka bor da kaba ia kane ka jingkylla lah ban pynlong. U thiat uta uba na shabar ia u dei ban buh hapoh u purew shuwa ba ia kata ka jingkylla badonkam yn pynlong ha u. Kumta ia ka jingai-ei jong U Blei dei ban pdiang da u nongpop shuwa ba yn lah ban pynbit ia u na ka bynta ka hima ka burom. Baroh ka jingnang-jingstad kaba ka pyrthei ka lah ban ai kan ym lah dalei-lei ruh ban pynkylla ia u khun bapoh jong ka pop ban long u khun jong ka bneng. Ia ka jingkylla lah ban pynurlong tang da U Mynsiem Bakhuid. Baroh kiba kwah ba yn pynim ia ki, ki bakhraw lane ki bapoh, kiba riewspah ne kiba duk, ki dei ban pyndem bad aiti ia lade sha ka jingtrei jong kane ka bor.DJK 79.4
“Suk kita kiba janai ha ka lynti,
kiba iaid ha ka ain U Trai. Suk
kiba sumar ia ki jingphla jong u, kiba wad
ia u da ka dohnud baroh.
Kim ju leh ia kabym hok ruh; ki
iaid ruh ha ki lynti jong u. Me la
hukum ba ngin rakhe bniah ia ki
hukum jong me. Ah ban da pynskhem
ia ki lynti jong nga ia kaban sumar ia
ki ain jong me!” .DJK 80.1
Salm 119:1-5.
Kumba u thiat, haba la khleh bad u purew, u trei na shapoh shabar, kumta ruh ka long da kaba pynthymmai ia ka dohnud ba ka jingai-ei U Blei ka trei ban pynkylla ia ka jingim. Ym don ka jingkylla kaba tang shabar kaban biang ban wallam ia ngi sha ka jingiadei-dur bad U Blei. Don shibun kiba pyrshang ban kylla thymmai da kaba pynbeit ia kane ne ia katai ka jingmlien basniew, bad ki kyrmen ba ha kane ka rukom kin kylla long ki Khristan, hynrei ki sdang ha ka jaka kaba bakla. Ka kam kaba nyngkong jong ngi ka dei bad ka dohnud.DJK 80.2
Ka jingphla jong ka jingngeit bad ka jingphla jong ka jingshisha ha ka mynsiem ki long ki artylli kiei-kiei kiba iapher. Tang ka jingtip ia ka jingshisha kam biang. Ngi lah ban don ia kane, hynrei ka jingmut-jingpyrkhat jong ngi ka lah ban ym kylla. Ia ka dohnud dei ban pynkylla thymmai bad pynkyntang khuid.DJK 80.3
U briew uba pyrshang ban sumar ia ki hukum jong U Blei tang da ka jingsngew ba ka dei ka kamram namar ba la dawa ia u ban leh kumta un ym lah ban rung lano- lano ruh sha ka jingkmen jong ka jingkohnguh. Um kohnguh shisha. Haba ia ki jingdawa jong U Blei la niew kum ka jingkit bakhia namar ba ki iaphna ne iapom bad ki jingkwah bakynja briew, ngi lah ban tip ba kata ka jingim kam dei ka jingim Khristan. Ka jingkohnguh kaba shisha ka dei ka jingtrei-kam jong ka ain-tynrai kaba hapoh ka mynsiem. Ka mih na ka jingieit ia ka hok, ka jingieit ia ka hukum jong U Blei. Ka jinglong bashisha jong ka hok baroh ka dei ka jingiaineh ha U Nongsiewspah. Kane kan ialam ia ngi ban leh ia kaba dei namar ka long kaba dei namar ka jingleh ia kaba dei ka long kaba pynsngewbha ia U Blei.DJK 80.4
“Junom, Ah Trai, la pynskhem ia ka
ktien jong me ha bneng. Ka jingshisha
jong me ka longpateng lapateng bynriew
baroh: me la seng nongrim ia ka khyndew,
te ka iaineh . . . . Ngan ym klet ia ki hokum
jong me, naba da ki me la pynim ia nga . . . .
Nga la iohi ia ka bakut ka jingjanai baroh:
hynrei ka hukum jong me ka jlan eh. ”DJK 81.1
Salm 119:89-96.
Ia ka jingshisha bakhraw jong ka jingpynkylla thymmai ia ka dohnud da U Mynsiem Bakhuid la pynpaw shai ha ki ktien jong U Khrist ha u Nikodimos: “Shisha, shisha nga ong ha me, lymda kha pat ia u briew, um lah ban iohi ia ka hima U Blei. . . . Ia kaba la kha na ka jong ka doh ka long doh, bad ia kaba la kha na ka jong U Mynsiem ka long mynsiem. Wat sngew kyndit te ba nga la ong ha me, ba ka dei ban kha pat ia phi. Ka lyer ka beh kat sha kaba ka mon, bad me iohsngew ia ka jingsawa jong ka, hynrei mem tip nangno ka wan, lymne shano kan leit. Kumta long u briew baroh uba la kha na U Mynsiem.” Ioannis 3:3-8.DJK 81.2
U apostol Paul, haba u la thoh da ka jingpyrsad mynsiem U Mynsiem Bakhuid, u ong, “U Blei, ba u long uba kynrei ka jingisynei, namar ka jingieit kaba khraw jong u da kaba u la ieit ia ngi, wat mynba ngi la long kiba iap da ki jingryngkang jong ngi, u la pynim ia ngi lem bad U Khrist, (da ka jingai-ei la pynim ia phi;) bad u la pynmih ia ngi lem bad u, bad u la pynshong ia ngi lem bad u ha ki jaka bneng ha U Khrist Jisu: ba un ioh pyni ha ki rta kiban sa wan ia kata ka jingkynrei eh ka jingai-ei jong u ha ka jinglehsbun sha ngi ha U Khrist Jisu. Namar da ka jingai-ei la pynim ia phi da ka jingngeit kein; kata ruh ym na phi hi; ka long ka jingai U Blei.” Ephesos 2:4-8.DJK 81.3
U thiat uba la buhrieh hapoh u purew u trei khlem da iohi ban pynsieb ia u baroh; kumta u thiat jong ka jingshisha u trei jar-jar ha kaba rieh, da kaba jai-jai, ban pynkylla ia ka mynsiem. Ia ki jinglong-jingsngew tynrai la pynjem bad la pyndem lut. Ia ki jingpyrkhat bathymmai, ki jingsngew bathymmai, ki jingthmu bathymmai, la pynrung. Ia ka kyrdan bathymmai jong ka jinglong la buh beit ka jingim jong U Khrist hi. Ia ka jingmut la pynkylla; ia ki bor pyrkhat la pynkhih ban trei ha ki liang kiba thymmai. Ia u briew ym shym la ai ia ki bor bathymmai, hynrei ia ki bor met bad jingmut la pynkyntang khuid. Ia ka jingiatip-lem la pynkhih im. La ai ha ngi ia ki akor jong ka jinglong kaban pynlah ia ngi ban trei bad ban shakri ia U Blei.DJK 82.1
“Ngan ainguh ia me da ka dohnud
kaba beit, haba nga la nang ia ki
jingbishar hok jong me. Ngan sumar
ia ki ain jong me. ” DJK 82.2
Salm 119:7,8.
Bunsien ka mih ka jingkylli, Balei, te, ba don shibun eh, kiba kam ba ki ngeit ia ka ktien jong U Blei, ha kiba ym shym iohi ka jingkylla thymmai ha ki ktien ba ki kren, ha ka mynsiem, bad ha ka jinglong jong ki? Balei ba don shibun eh kibym lah ban shah ia ka jingiapyrshah ia ki jingthmu bad ki jingthawlad jong ki, kiba pyni ia ka jingbitar bymkhuid, kiba ki ktien jong ki ki long kiba khor, kiba kren meng, bad kiba domriang? La iohi ha ki jingim jong ki ia kajuh ka jingieit-lade, ia kajuh ka jingkhwan-lade, ia kajuh ka jingdom bad ka jingkren law-law, ia kiba la iohi ha ka jingim jong ki riew-pyrthei. Ka don kajuh ka mynsiem sarong, kajuh ka jingpyndem sha ka jingsngew jong ka jinglong doh, kajuh ka jingthala jong ka jinglong, kumba kim shym tip ei-ei ia ka jingshisha. Ka daw ka long ba kim pat shym la kylla kaba mut shisha. Kim pat shym la buhrieh ia u thiat ka jingshisha hapoh ka dohnud. Kam pat shym la ioh ia ka lad ban leh ia la ka kam. Ia ki jingkwah tynrai bad ia kiba ki hi ki la saindur ym pat shym la pyndem lut sha ka bor kaba pynkylla dur jong ka. Ki jingim jong ki ki pynpaw ia ka jingbym don jong ka jingai-ei U Khrist, hynrei ka don ka jingbym ngeit ha ka bor jong U ban pynkylla thymmai ia ka jinglong.DJK 82.3
“Da kumno u samla un pynkhuid ia la
ka lynti? Da kaba u leh sumar katba kum
ka ktien jong me. Da ka dohnud baroh nga
la wad ia me: ah wat ai ba ngan sakma na ki
hukum jong me. Nga la ri khop ia ka ktien
jong me ha la ka dohnud khnang ba ngan ym
leh pop ia me. . . . Ngan pyrkhat ha ki hokum
jong me, bad ngan khmih ia ki lynti jong me.
Ngan pynsngewbha ia lade ha ki ain jong me:
ngan ym klet ia ka ktien jong me. ”DJK 83.1
Salm 119:9-16.
“Ka jingngeit ka jia na kaba sngew, bad kata kaba sngew da ka ktien U Blei kein.” Rom 10:17. Ki Jingthoh ki long ka atiar bakhraw ha ka jingpynkylla thymmai ia ka jinglong. U Khrist U la duwai, “To pynkyntang ia ki da ka jingshisha; ka ktien jong me ka long ka jingshisha.” Ioannis 17:17. Lada la pule bniah bad la kohnguh, ka ktien U Blei ka trei ha ka dohnud, ka da pyndem ia kawei-pa kawei ka jinglong kabym khuid. U Mynsiem U wan ban pynkynduh shaphang ka pop, bad ka jingngeit kaba mih ha ka dohnud ka trei da ka jingieit jong U Khrist, U pynsyriem ia ngi ha ka met, ka mynsiem bad ka jingmut bad ka dur ka jong U hi. Te U Blei U lah ban pyndonkam ia ngi ban leh ia ka mon jong U. Ka bor ia kaba la ai ha ngi ka trei napoh shabar, ka da ialam ia ngi ban ai sha kiwei pat ia ka jingshisha ia kaba la ai sha ngi.DJK 83.2
Ki jingshisha jong ka ktien U Blei ki pynbiang ia ka jingdonkam bakhraw jong u briew ha kaba trei da ki kam ka jingkylla thymmai jong ka mynsiem da ka jingngeit. Ia kine ki ain-tynrai bakhraw ym dei ban tharai ba ki long kiba khuid palat eh ban pyndonkam ha ka jingim kaba man ka sngi. Ki dei ki jingshisha kiba kot shaduh bneng bad kiba ker tawiar ia ka bymjukut, hynrei ia ka bor ktah jong ki dei ban pynbsuh lang ha ka jingiashem jong ka jingim briew. Ki dei ban rung ha baroh kiei-kiei kiba khraw bad kiei-kiei kiba rit jong ka jingim.DJK 84.1
“To hikai ia nga, Ah Trai, ha ka lynti
ka ain jong me; te ngan sumar ia ka
haduh kaba kut. To ai ka jingshemphang
ia nga, te ngan rakhe ia ka ain jong me;
hoid ngan sumar ia ka da la ka dohnud
baroh. . . . To pyndem ia ka dohnud jong
nga sha ka jingphla jong me;. . . Ha khmih,
nga la sngew kwah ia ki hukum jong me:
naba ki jingbishar jong me ki long kiba bha. ” DJK 84.2
Salm 119:33-40.
Haba la pdiang hapoh ka dohnud, u thiat jong ka jingshisha un pynryntih ia ki jingkwah, pynkhuid ia ki jingpyrkhat, bad un pynthiang ia ka jinglong jong ka mynsiem. U pynkhih im ia ki bor jong ka jingmut bad ia ki bor jong ka mynsiem. U pynheh-pyniar ia ka bor ne ka jinglah ban sngew bad ban ieit.DJK 84.3
Ka pyrthei ka niew kum ka jingmaian ia u briew uba la pyndap da kane ka ain-tynrai. U briew uba khwan, uba ieit spah u im tang ban pynskhem ia lade ha ka spah, ka burom, bad ha ki jingsngewbha jong kane ka pyrthei. U pynjah noh na ka jingmut-jingpyrkhat jong u ia ka pyrthei bymjukut. Hynrei bad ki nongbud jong U Khrist kine kiei-kiei ki jong ka pyrthei kin ym khring eh ia ka jingpyrkhat. Na ka bynta U Khrist un trei bad len ia lade, khnang ba un lah ban iarap ha ka kam bakhraw jong ka jingpynim ia ki mynsiem kiba long khlem U Khrist bad khlem ka jingkyrmen ha ka pyrthei. Ia kum uta u briew ka pyrthei kam lah ban sngewthuh; naba u iai pyrkhat ia ki jinglong bashisha jong ka bymjukut. Ka jingieit jong U Khrist lem bad ka bor siewspah jong ka ka la wan rung hapoh ka dohnud. Kane ka jingieit ka synshar ia baroh kiwei pat ki jingthmu, bad ka kyntiew ia u briew uba don ia ka shaneng jong ka bor kaba pynpyut bad pyntroin jong ka pyrthei.DJK 84.4
Ka ktien jong U Blei ka dei ban don ia ka jingmih kaba pynkyntang khuid ha ka jingiasyllok jong ngi bad iwei-pa-iwei i dkhot jong ka longing bakynja briew. U thiat jong ka jingshisha un ym pynmih ia ka mynsiem jong ka jingialeh pyrshah, ia ka jingieit ia ka jingkyntiew ia lade, ia ka jingkwah ban long uba nyngkong ne uba ha khlieh-duh. Ka jingieit kaba shisha, kaba la kha na bneng kam long kaba khwan-lade bad kaba iai kylla. Kam shaniah ha ka jingiaroh jong ki briew. Ka dohnud jong uta uba iohpdiang ia ka jingai-ei jong U Blei ka shlei da ka jingieit ia U Blei kumjuh ruh ia kito na ka bynta kiba U Khrist U la iap. Ka lade kam ialeh shitom na ka bynta ka jingithuh. Um ieit ia kiwei pat namar ba ki ieit bad iaroh ia u, namar ba ki sngewtynnad eh ia ki jingjop bad ki jinglong jong u, hynrei namar ba ki dei ki mynsiem bakordor ba la thied jong U Khrist. Lada ia ki jingthmu, ia ki ktien, lane ia ki jingleh jong u la sngewthuh bakla lane la pyni bakla, um thut noh, hynrei u iai- iaid bad iai-im ha ka lynti bad ka rukom kaba beit. U long uba sbun, uba pyrkhat lem, uba sngewrit shaphang ia lade, pynban uba dap da ka jingkyrmen, barobor u da shaniah lut ha ka jingisynei bad ka jingieit jong U Blei.DJK 85.1
“Ka ktien jong me ka long ka sharak ia
ki kjat jong nga, bad ka jingshai ha ka lynti
jong nga. Nga la smai, bad nga la pynskhem
ia ka, ba ngan sumar ia ki jingbishar hok jong me. . . . Ia ki jingphla jong me nga la
shim kum ka jingioh kynti jong nga junom:
naba ki long ka jingshad kmen ka dohnud
jong nga. Nga la pyndem ia la ka dohnud ban
leh ia ki ain jong me junom, jin haduh kaba kut. ”DJK 85.2
Salm 119:105-112.DJK 86.1
U apostol u sneng-u kyntu ia ngi, “Hynrei kumba uta uba la khot ia phi u long uba khuid, to long ma phi ruh kiba khuid ha ka jinglong-jingim baroh; naba la thoh, To long phi kiba khuid; namar ma nga nga long uba khuid.” 1 Petros 1:15,16. Ka jingai-ei jong U Khrist ka dei ban synshar ia ka jingbitar bad ia ka sur kren. Ia ka kam-ka jingtrei jong ka yn iohi ha ka jingdon-akor bad ha ka jingniew burom bajai-bajai da u para ia u para, ha ki ktien basbun, kiba iai pynshlur. Ka jingdon ka burom jong u angel ka iadon lang hapoh ka ing. Ka jingim ka ring bad pynhiar mynsiem ia ka lyer iwbih thiang, kaba kiew soit sha U Blei kum ka jingthang jingiwbih kaba khuid. Ia ka jingieit la pynpaw ha ka jingsbun, ha ka jingjemnud bajai-jai, ha ka jingiaishah, bad ka jingshah-slem.DJK 86.2
Ia ka dur khmat la pynkylla. Ka jingshong-dap U Khrist ha ka dohnud ka tyngshain ha ki dur khmat jong kito kiba ieit ia U bad kiba sumar ia ki hukum jong U. Ia ka jingshisha la thoh shai hangta. Ia ka jingsuk bathiang jong ka bneng la pynpaw shynna. Ka paw shai ruh ka jingjemnud-jai ha ka jingmlien bad ka rukom im, ka jingieit kaba palat ia ka jingieit bakynja briew.DJK 86.3
U thiat jong ka jingshisha u trei ban pynmih ia ka jingkylla ha u briew shi tylli, u da pynlong ia uba eh uba donakor jai-jai, ia u briew uba bitar ban long uba jemnud, uba khwan-lade ban long uba kylluid sbun mynsiem. Da u ia ubym khuid la pynlong khuid, ba la sait ha ka snam jong U Khun- langbrot. Lyngba ka bor kaba ai jingim jong u u wallam ia baroh kiba ha ka jingmut, ha ka mynsiem bad ha ka bor sha ka jingialong shi tylli bad ka jingim bakynja-blei. U briew lem bad ka jinglong bakynja doh jong u u kylla long u nongshim-bynta ia ka jinglong kaba kynja-blei. Ia U Khrist la burom ha ka jingbha-kor-tam bad ha ka jingjanai jong ka jinglong. Katba ia kine ki jingkylla la pynurlong, ki angel ki iaruwai jam ia ka jingruwai jong ka jingshad-kmen, U Blei bad U Khrist ruh ki shad kmen na ka bynta ki mynsiem ia kiba la pynkylla dur sha ka jingsyriem-dur bakynja-blei.DJK 86.4