Bung 17-Na - Kumin Tal Chu Zuah Rih Teh

Ch ng Behchhan: Luka 13:1-9

Krista n a zirt”rnaah ror lna lo la awm t r chungch ng leh zahngaihna n na a ngennate a sawi kawp th”n. Mihring Fapa hi mihring nun tiboral tr ni lovin, chhanhim t ra lo kal a ni z wk, ^{1Luka 9:56, CL footnote;} Khawv l thiam loh chant”r t rin Pathianin a F khawv lah a t”r lo, khawv l amah av nga an dam theihna t rin a t”r a ni z wk e, ^{2Johana 3:17} Zahngaihna nna a rawngb wlna te, a r ldikna te leh ror lna th te chu theipui k ng rah chhuah lo tehkhin th ah t rlan a ni.KTT 177.1

Pathian ram din a la nih t r th mipuite hn nah Kristan a sawi l wk tawh th”n a, ch mi chungch nga mipuite an ngawngzia leh an ngaihven duh lohzia a hmuhin, na takin a zilh hlawm a. Khaw awmd n tra v na chhinchhiahnate chu an hre thiam hlawm khawp mai, mahse chiang taka A rawngb wlna ent”rtu hun chhinchhiahnate erawh chu an hre thiam thei mawlh s” lo.KTT 177.2

Ch ng hun laia m”te leh t n huna m”te hian angkhatin v n voh b”kte ni ngeiin an inhre tl ng vek a, zilhh u ngai nia an hriat chu mi dangte an ni. Isua thu sawi ngaithlat te kh n mipui z”nga ph wkl kna nasa tak awmt”rtu chanchin Isua an hrilh a, ch chu Judai Ram Awptu Pilata thil tih, mipuiten huat thu tlinga an ngaih a ni a. Jerusalem-ah buaina nasa tak a chhuak a, ch mi bengdai t r chuan Pilatan tharum hmang t rin th a p a. Tum khat phei chu Galili atanga lo zinten tempul kawt z wla an thilhlante an hlan lai m kin Ram Awptu sipaiten an va s t hlum phung mai a. Judate ngaihd n chuan chutianga chhiatna lo thlen chhan chu a tuart te sualna v ng a ni a, a r ka lungawina neiin he tharum thawhna lo thleng chanchin hi Isua an va hrilh a ni.KTT 177.3

An thl”r d nin, tuarna nei v lo anniho chu, a tuartu Galili m”te ai chuan Pathian voh b”k leh mi tha z wk nia inhriain v nnei an inti hl a. Isua k atanga thu dawn an beisei chu Galili m”te demna th leh an ph ang taka an chunga chhiatna thleng a nihzia th a ni.KTT 177.4

Krist zirt”rte chuan an inzirt”rtu ngaihd n an hriat hmasak zet hm loh chuan, an ngaihd n an sawi chhuak ngam v lo. M”te nungchang sawis l chungch ngah zir t r a lo kawhhmuh vek tawh a, chiang faka an hriat loh an sawis l chuan, ch mi ang z la thungrulh an ni d wn tihte pawh a lo hrilh tawh bawk. Chutichung pawhin Galili m”te chu mi dangte aia sual chungchuang an ni tih Krista n puang se an duh a, mahse Krista chh nna chuan a barakhaih nasa hlawm hl .KTT 178.1

Mipui lam hawiin Chhandamtu chuan heti hian a han chh ng ta a: Ch ng Galili rama m”te chu, chutiang thil an tuar av ngin Galili rama mi zawng zawng aiin mi sual b”k niin in ring em ni? Ni suh e, ka hrilh a che u, nangni pawh in sim loh chuan chutiang bawkin in boral vek ang, tiin. H ng v nduaina, thin tith wng takte hi thinlunga inphah hniamna neia an sualte an sim theih n na tih a ni a. Thungrulhna thlichhia chu Kristaa r ltl nna nei lo zawng zawngte chunga tleh t rin a intan m k a ni.KTT 178.2

Mipuite leh zirt”rte hn na th a sawi lai chuan thil lo la thleng t r sipaitena Jerusalem an la hual t r chu a hmu l wk a. Khawpui duhawm do t ra awze m”te lo thawk ke p n ri ṭhup ṭhupte a hria a, a s nga s ng tam tak, khawpui hual chh nga boralte A hmu bawk a. Galili m”te ang bawk hian Juda mi tam takte, tempul kawt z wla thilhlan an hlan laia tihhlumte pawh A hmu l wk vek. Mi malte chunga v nduaina lo thlengte hi a tuart te ang bawka thiam loh chang Juda hnam chunga thil thleng t r Pathianin a lo hrilh l wkna a ni. An hn nah, Nangni pawh in sim loh chuan, chutiang bawkin in boral vek ang, tiin a sawi. Hun rei lote chh ng chu khawngaihna hun p k rih an ni a, an him theih d n an hriat theih n n hun chu an la nei.KTT 178.3

Isuan heti hian a zirt”r zui zl a: Tin emaw a grep huanah theipui phun pakhat a nei a; a k ngah chuan a rah a rawn zawng a, pakhat mah a hmu lo va. Tichuan gr p hrui enkawltu hn nah, Ngai rawh, kum thum chh ng hian he theipui k ngah hian a rah ka va zawng ṭh”n a, pakhat mah ka hmu s” lo, kit rawh, engati nge hmun awha a awm reng ni? a ti a.KTT 179.1

Krista thusawi awmzia hi A thu ngaithlat ten an hre thiam lo hauh lo. Davida chuan Israel chh ngte chu Aigupta atanga gr p a l k chhuah angin hlain a lo sa tawh a. Isaia pawhin heti hian a ziak: Sipaihote LALPA gr p huan chu Israela chh ngte hi a ni a, Juda m”te hi a k ng duhawm tak chu an ni s” a, ^{3Isaia 5:7;} tiin. Chhandamtu lo kal laia ṭhangthar awm m kte kha, LALPA gr p huan theipui k ng A ngaihven m m leh a duat m min a ent”rte an ni.KTT 179.2

Pathianin A m”te tna A thil tum leh, an nih theih ropui tak chu heti hian mawi takin Isaia n a ziak: Ani chu chawimawia a awmna t rin, felna thing, LALPA phunte tih an nih theih nn, ^{4Isaia 61:3;} tiin. A hnuk chat ṭ p Jakoba chuan, Thlarau th wkkhumna dawngin, a fapa ngainat ber chungch ng th , heti hian a sawi bawk: Josefa hi p ng rah duh tak a ni, tuikhur kianga p ng rah duh tak chu; a png lehchh wngte chuan lung bang a zm khuh a. I p Pathian, nangmah ṭanpuitu t r Engkimtitheia, Chunglam v n mals wmna te, hnuai lama bawk reng tui th k tak mals wmnate, ^{5Genesis 49:22, 25;} tiin. Chutiang tak chuan Pathianin Israelte chu nunna tuikhur kianga gr p hrui tha tak angin a phun a, mual ch ng lei tha hmunah a phun a, thl r a siam a, lung a chhar fai a, grep tha ber ch” a phun a. ^{6Isaia 5:1, 2;}KTT 179.3

Gr p raha rah t rin a beisei a, nimahsela gr p suak maiin a lo rah ta z wk a. ^{7ch ng 2} Krist hun laia Judate kh n, a hma lama Judate aiin s khaw mi tak nia lanna an nei nasa z wk n a, Pathian Thlarau khawngaihna duhawm tak erawh chu an tlachham nasa z wk daih. Josefa nun timawitu leh tirimtuitu, nungchang rah hlu takte pawh kha Juda hnam kh n an lant”r v lo.KTT 179.4

Pathian Fapain rah a rawn zawng a, pakhat mah a hmu lo; Israel hnam chuan hmun a awh v ringawt a, hnawksak leh nchhia a ni a, gr p huana thei k ng rah duh tak awmna t ra lo luah khat thl wn v mai mai a ni. Khawv l hn na Pathianin mals wmna p k a tum d ltu a ni tihna a nih chu. Ch chauh a ni lo, khawv la hnamte z”ngah, dik lo takin Pathian nihphung a lant”r bawk a. Hmantl k loh an nih b kah kawng d ltu an ni leh z l bawk. An s khuain m”te a hruai bova, chhandamna rawn thlen lovin, chhiatna a thlent”r z wk a ni.KTT 180.1

Tehkhin th a gr p hrui enkawltu hian, a neituin rah chhuah lo k ng a ngaihmawhna a t wmpui v av ngin theipui kungin rah a chhuah loh reng chuan kih ni rawh se, tih hi a lo kalh l m lo. He theipui k ng hi thang z lin, rah thuah thuah th”n se, a ti m m a ni. Huan neitu chu heti hian a chhng a: Ka p , kumin tal hi awm sela, a vlin ka lai ang a, kin ka vr rih ang e, ch mi achina a rah chuan a tha ang, tiin.KTT 180.2

Huan enkawltu hian rah chhuah beiseiawm lo tak enkawl zui rih a hnial lo va, tun hm aia enkawl ngun lehzual a inhuam a, a k ng bul v lte han laih phut that z wk leh duat z wka enkawl a inpeih reng a ni.KTT 180.3

Gr p huan neitu leh a enkawltu hi theipui k ng enkawlnaa an tuina a inthuhmun reng a. Chutiang bawkin, Pathian leh A Fapa pawh hnam thlan an ngainat d n a inthuhmun reng. A zirt”rna dawngt te chu Krista n hun remch ng leh tha p k belh an ni d wn tih a hrilh a. Khawv la m”te nihlawhna t ra rahte chhuahtu t r felna thing an nih theih n n Pathian hmangaihnain tih t l a tih apiang chu tih a ni d wn a ni.KTT 180.4

Tehkhin th a huan enkawltu hnathawh av nga thil lo thleng chungch ng th Isuan a sawi zui l m lo va, A thu sawi chu a t wp ta mai niin a lang; mahse a thu zirt”r twp d n t r chu A thu ngaithlatu thangtharteah a innghat ni berin a lang. An hn na vaul wkna chu, a rah loh erawh chuan kit mai ang che, tih hi a ni.KTT 180.5

He kan hun hman m ka thang tharte hn nah pawh hian, vaul wkna th te chu hriat a la ni zui z l a nih hi. Nang, mi ngaihsam tak, LALP gr p huana thing k ng, rah chhuah ngai lo chu i ni em? Thiam loh chang i nih th puan chhuah thuai a ni d wn ta em ni? Engtia rei nge A thilp kte i lo dawn tawh thin? Engtia rei nge i hmangaih l t ve hun A lo thl”ra A lo nghah tawh le? Gr p huanah, enkawltu vil reng i lo nih tawhna ngaihtuah tel vekin; i hamthatnate chu engte nge maw ni r ng le? Engtia rei nge chanchin tha thuchahin i thinlung a lo tihl wm ve tawh thin? Krist hming putu chu i ni v ngei mai a, A taksa, a kohhrana member pawh i ni v tih chu tl ng hriat a ni a, mahsela, hmangaihtu ropui tak thinlung n na inzawmna nung neia inhriatna chu i nei s” lo. A nunna chuan a rawn fan chhuak lo che a, A nungchang duhawm tak, Thlarau rahte pawh chu i nunah hmuh tr an awm bawk hek lo.KTT 181.1

Theipui k ng rah chhuah lo chuan, a enkawltu vil reng a nih laiin, ni ng leh ruah te a dawng v reng a. Lei atangin a nunna ch wmtu a dawng reng bawk a, nimahsela rah chhuah ngai lo z r awm diai duai hlimte chuan lei chu an hliah tlat s” Chutiang bawkchuan, Pathian thilp k idawnrei ruitechuan khawv l hn nah mals wmna an thlen s”lo. Hamthatna an chan theih t rte chu i lo r k zawhsak z l th”n a ni.KTT 181.2

Huanah hmun awh v mai mai i nihzia, chiang l m lo taka inhriatna chu i nei v a; mahse Pathianin A zahngaihna nasa takin a la kit rih lo che a, i chungah lungnih lohna pawh a la lant”r rih lo va, ngaihsak lo chein a la hawisan lo che a, boral t ra hnutchhiah tawp i la ni hek lo. A han en che a, kum zabi KTT 181.3

— — — — —

Kei leh ka grp huan k ra th hi mi ngaihtuahsak teh u khai. Ka grp huanah hian ka tih tawh ang lo liam kha chuan a chungah eng nge tih leh chu n t r lo la awm ta ni le? Eng vangin nge grp raha rah t ra ka beisei nn kh n, grep suaka a lo rah mai kha ni le? (Isaia 5:3, 4).KTT 181.4

— — — — — tam liam ta a, lungchhe taka, Aw Efraim, engtin nge ka thlauhthl k theih ang che? Aw Israel, engtin nge ka thlah theih ang che? . Ka thinrimna nasa tak chu ka hlen lo vang a, Efraim chu tihboral ka tum leh tawh lo vang: Kei chu mihring ni lo vin Pathian ka ni s”a, ^{8Hosea 11:8,9;} tia Israelte a ṭahchhan ang kh n, nang pawh a ṭahchhan che a ni. Lainattu che Chhandamtu chuan i chungch ng th -ah, kumin tal hi awm sela, a v lin ka lai ang a, ka han enkawl leh rih ang e, tiin a sawi z wk a ni.

Khawngaihna hun p k belh an nih chh ng zawngin Kristan Israelte chu nin awm lovin a hmangaih zui reng a. Kraws l rah pawh kh n, Ka Pa, anni hi ngaidam rawh; an thiltih hi an hre lo a ni e, ^{9Luka 23:24;} tiin an tn A d”lsak a nih kha. Vn a l wn hnuah Jerusalem-ah chanchin tha puan hmasak ber a ni a, chutah v k chuan Thlarau Thianghlim leih buak a ni bawk. Chutah bawk chuan chanchin tha kohhran hmasa berin thihna ata tholeh Chhandamtu thiltihtheihna puan chhuah a ni a, ch khuaah bawk chuan Stefana hm l chu angel hm l angin a ng a, ^{101 Tirhkohte 6:15;} testimoni a pk zawhin a thi ta a ni. V nin a pk theih zawng zawng chu Israelte hn nah pk a ni, Ka gr p huanah hian ka tih tawh ang lo liam kha chuan a chungah enge tih leh chu n tr la awm? ^{11Isaia 5:4} tiin Krista n a sawi. Heti hian a sawi bawk: Kei LALPA hi a v ngtu ka ni; mit khap k r tinin tui ka leih ang a, t man an khawih loh n n a chh n a z nin ka v ng ang, ^{12Isaia 27:3} tiin.KTT 182.1

A rah chuan a th ang a, a rah loh erawh chuan Pathianin a hmante ngaihsak duh lot te thinlung chu, Thlarau Thianghlimin a khawih danglam theih loh khawpa a sak hun a awm nge nge th”n a; chutiang hun a lo thlen meuh chuan, Kit mai teh le, engah nge hmun awha a awm reng ang? tih hun a lo thleng ve ngh l th”n a ni.KTT 183.1

Vawiinah hian heti hian a la s wm reng a che: Aw Israel, LALPA i Pathian lamah lo k”r leh rawh . An hnungtawlhna ka tidam ang a, an lak atanga ka thinrimna chu a kian t k av ngin, anni chu ka hmangaih hrim hrim d wn a ni. Israel lakah chuan daif’m ang ka ni ang a, ani chu lili angin a lo vul ang a, Lebanon Tl ng thing zung angin a zung a thl k darh ang . A hlima ch ngte chu an lo k”r ang a, buh angin an nung thar ang a, gr p hrui angin an lo duah ang. I rah thate chu keim laka m” a ni e ^{13Hosea 14:1-8} tiin.KTT 183.2