Bung 18-Na - Lamlianah Leh Daiahte Kal Rawh

Ch ng Behchhan: Luka 14:1, 12 24

CHHANDAMTU chu Farisai pakhat ina chawhlui k”l tra s wm a ni a. S wmnate chu mi neinungte leh pachhiate hn n atangin a pawm z l th”n a. Chutianga a kalna apianga a hm a thil thlengte chu thutak A zirt”rte n na kai kawpin zir t r l k chhuah n n a hmang th”n. Judate z”nga an k t thianghlim chu, hun hrang hranga an hnam thilte leh an s khaw thilte n na ink ngkaihna nei a ni a, an t n chuan chatuan nunna leh a mals wmna lo ent”r l wktu a ni. Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te n na ruai pui theha an thut kh wm hun a, p wn atanga Jentelten tel vchk m ma an thl”r vawng vawng hun t r han ngaihtuah a han sep v l te chu nuam an ti thei hl . Ch thila Kristan zirt”rna leh vaul wkna pk a duh chu ruai ropui tehkhin th sawiin hrilh-hriat a tum ta a. T nah leh hun lo la awm t ra Pathian mals wmnate chu Judaten an pum bil barh t r niin an ngai a, Pathian zahngaihna pawh Jentelte chan v ph k loh niin an ngai bawk. Tehkhin th -ah hian Pathian rama l t t ra zahngaihna nna s wmna hnart te chu anmahni Judate ngei an nih z wkzia Krista n a kawhhmuh a ni. S wmna an ngaihthah chu, an mi hmuhsitte, ph r hri veite an ten ang maia an laka an inl k hran thinnate hn nah p k a ni d wn tih a puang bawk.KTT 184.1

Ruai thehtu Farisai hian, mahni hmasial takin ruai k”l trte a s wm a. A s wmtu hn nah chuan Kristan Chh nah emaw, z nah emaw ruai i theh hunin i thian te, i nau te, i laich”n te, i v ng hausate chu s wm suh ang che; chutilo chuan an s wm v dah ang che a, an r l leh kher ang che. Ruai i theh hun chuan pachhia te, piangsual te, kebai te, mitdel te, s wm z wk ang che; tichuan ch ng ang chuan rulhna t r che an neih loh av ngin i eng a th wl ang, mi felte thawhleh hunah rulh leh i ni d wn s”KTT 184.2

————

Hawh u, tuih l apiangte u, tuiah te hian lo kal rawh u, tangka nei lote pawh lo kal ula, lei ula, ei rawh u; a ni, lo kal ula, uain leh hnutetui tangka pe lovin, a man pawh pe lovin lei rawh u. Chaw ni s’’lovah eng vangin nge tangka in sn?Puar leh f nna ni si lovah eng vangin nge in tha in sn? Ka thu ngun takin ngaithla ula, thil ṭha chu ei rawh u, in nunna chu thil thauvah chuan hlim rawh se, (Isaia 55:1, 2).KTT 185.1

———— a, a ti a. Krista thu sawite hi Mosia hmanga Israelte hnna zirt”rna p k, sawi nawn lehna a ni a. An ruai thianghlimah an z”nga chanvo, rochan pawh nei lote leh hmeithaite chuan an ei ang a, an lo khawsa v thei ang. ^{1Deuteronomi 14:29;} Ch ng an inhmuh kh wmnate chu Israelten zir t r an l k chhuahna t rte a ni. Mi dangte chunga that chhuahna dik atang chuan l wmna an hm ang a, kum tluanin lus nte leh pachhiate chungah lainatna an lant”r fo t r a ni.

Ch ng b k pawh chu ruaite hian zir t r dang pai telte an la nei. Israelte hn na thlarau lam mals wmna p kte hi anmahni t n chauh a ni lo va, an hn na Pathianin nunna chhang a p k chu khawv l hn na sem t rin an phel t r a ni.KTT 185.2

Chu hn chu an hlen lo va, an hmasialnaah hian Krista n a zilhh u va, ch chu Farisaiten ngeiawm an lo ti v tumhrang s”KTT 185.3

An thu khel m k chu thil danga kaihp n tumin, an z”nga mi pakhatin intis khaw m” taka inlant”r derin, Pathian rama chaw ei t rte chu an eng a th wl e, a lo ti v zoh a. He m” hian Pathian rama hmun chang v d wna inhriat chianna nei ni wm takin a lo ṭawng chhuak v a ni. A ngaihd n chu, Krista chhandamnaa l wmna nei inti, chhandam f te nund n t ra nung s” lote ngaihd n nn a danglam chuang lo. A rilr chu Balaama n a ṭawngṭainaa a sawi ang hi a ni: Mi fel thih angin thi v ila, ka t wpna chu a t wpna ang ni se, ^{2Nambar 23:10} tih hi. Farisai hian v nrama ch ng tl k a nih theih dn tr ngaihtuah lovin, v nrama nun khawnawm chen a beiseina lam chauh a ngaihtuah z wk a, a thu sawi pawh hi ruai theh t ra s wmten an tangkaipui t r thilte an ngaihtuahna atanga thil dang daih lama an rilru kaih hersak a tumna a ni a, t na an nun d n t r kal k na nakina mi felte thawhlehna hun lam a sawi hlauh z wk a ni.KTT 185.4

Tidertu thinlung chu Krista n a hmu tlang vek a, amah enin lo kal kh wmte hm ah chuan hamthatna an neih m k awmzia leh a hlutna chungch ng a sawi tan ta a. Hun lo la awm t ra nihlawhna changt te an nih d wn chuan, hun awm m kah ngei hian tih tr an nei tih th heti hian a sawi ta a:KTT 186.1

Mi tuin emaw z nah ruai ropui takin a theh a, mi tam tak a s wm a, tiin. Ruai k”l hun a lo thlen chuan ruai thehtu chuan a chhiahhlawh chu, ruai k”l t ra beiseite hn nah a tum hnihna at n, Lo kal rawh u, t nah engkim peih a ni ta e, tia hrilh t rin a t”r a. Nimahsela, mak takin, t mahin an lo ks k miah lo, An zain thu khat vuain chhuanlam an nei vek a. A hmasa berin a hn nah, Lo ka lei ta a, a enin ka kal a ṭ l a ni; mi khawngaih la mi han phatsak ang che, a ti a. Mi dangin, Seb wng tuak ng ka lei ta a, a chhia a tha fiahin ka kal d wn a, mi khawngaih la, mi han phatsak ang che, a ti a. Mi dangin, Nupui ka nei ta a, chuv ngin ka kal thei lo, a ti a.KTT 186.2

Chhuanlam siamte hi chhuanlam siam loh theih loh tling pakhat mah a awm lo. Lo leitu, a en t ra kal ṭ l titu hian a lei fel diam tawh a. A en t ra va kal t l a tihna hian, a lo leiin a rilru a luah khah hnehzia a lant”r. Seb wng pawh hi lei fel diam tawh a ni a, fiah t ra va kal ṭ l a tihna chu a thil leiah a tui m atin a ni. Chhuanlam pathumna phei hi chu, han ngaihtuah vang vang pawha, siam wm a ni lo lehzual. Nupui nei t a nih avng maia ruai klnaa kal wm lo a nihna a awm lo. A nupui pawh kal v se a s wmtu a l wm khawp ang chu. Nimahsela, nawm chen t r a nei a, ch chu ruai k”l t ra s wmna a lo pawm tawh aia pawimawh z wkah a ngai a ni. A s wmtu hn na va kal aiin hmun dangah, nawmchenna thlanawm z wk awma a hriat v ng mai a ni. A kal theih d wn loh av nga phatsak t ra ngenna pawh a nei lova, a kal theih d wn loh th lah hawihh wm taka sawina a nei hek lo. Ka kal thei lo a tih hi, Lo kal ṭ l ka ti lo ve, tihna tluk a ni.KTT 186.3

Chhuanlam zawng zawngte hian thil dangin s wmte rilru an luah khah hnehzia an lant”r. S wmte hian thil dang ngaih pawimawh z wk an nei ṭheuh a, chuv ngin, s wmna an pawm tawh chu an hn wl a, an ṭhian pawk tak chu an zahpah lo hl tih chhuanlam tling lo siamin an lant”r ta a ni.KTT 187.1

Chanchin tha z ra mals wmna p k tiam ent”rtu at n ruai ropui hi Krista n a hmang a, ch mals wmna hn r chu Amah Krista ngei chu a ni. V n atanga Chhang lo chhuk a ni a; Amah atangin Chhandamna Luite an luang chhuak a. Chhandamtu lo kal t ra chu LALP zualkoten Judate hn nah an puang tawh ṭh”n a; Krista chu Pathian Ber m No, khawv l sual kalpuitu tr ^{3Johana 1:29;} a nihziate pawh an puang tawh ṭh”n.KTT 187.2

Ruai a ṭhehah chuan Pathianin an hn nah V nin thilp k hlu ber, a hlutzia chh t chhuah rual loh chu pk A tiam a. Pathian hmangaihnain ruaipui a buatsaih chu tlan zawh s n rual loh a nihzia Krista n heti hian a sawi: T pawhin he chhang hi a ei chuan a nung reng ang, ^{4Johana 6:51;}tiin.KTT 187.3

Nimahsela, chanchin tha ruai k”l tra s wmna chu an pawm d wn a nih chuan, khawv l thil lungkhamna an neihte chu Krista leh a felna aia pawimawh lo z wkah an ngai t r a ni. Pathianin mihringte t n engkim a pa, chuv ngin A rawngb wl hn chu, khawv l thilte leh hmasialna thilte zawng zawng aia ngai pawimawh z wk t rin a duh v a ni. Thinlung inṭhen darh A pawm thei lo, khawv l thil lungkhamnaa khat thinlung chu Pathian hn na p k theih a ni s”lo va.KTT 187.4

Heta zir t r kan hmuh hi kan theihnghilh ngai tr a ni lo. Pathian Ber m No chu a kalna apiangah kan zui t r a ni a. A kaihhruai ang z la awm kan thlang t r a ni. A mi awmpuina chu he leia kan ṭhiante aiin kan thlahlel z wk t r a ni. Kristan, T pawh a n emaw, a p emaw keimah aia hmangaih z wk chu, ka m” ni tl k a ni lo, ^{5Matthaia 10:37} a ti s”a.KTT 187.5

Krista huna mi tam takin, chhang phela chh ngkua an ṭhut kh wm laiin, Pathian rama chaw ei t rte chu an eng a th wl e, tiin an sawi ziah ṭh”n. Amaherawhchu, a man chh t sn loh s nga ruai a buatsaih k”l tra s wm chhuah t r m”te hmuh a harsatzia A sawi thung. A thusawi ngaithlat te hian zahngaihna nna s wmna an lo ngaihthah ṭhinzia an hre vek. Khawv l hausakna te, rosum te, nawmchenna te chu an engto a nih av ngin, an zain chhuanlam an siam vek a ni.KTT 188.1

Kan hunahte pawh hian chhuanlam kan la siam zui ta z l mai zawng a ni e. Ruai k”l t ra s wmna dawngtena chhuanlam an siamte an ent”r chu, chanchin tha s wmna dawngtena an pawm theih lohna chhan, chhuanlam an siam thinte hi a ni. Khawv l lam thila hlawhtlinna an neihin a tl khniam phah d wna an hriat av ngin an pawm duh lo va, chatuana awm reng t r thilte iin hun rei lo te chh ng chauh daih t r thilte an ngai pawimawh z wk a. Pathian atanga mals wmna an dawnte chu anmahni Siamtu leh Tlantu atanga tihrangtuah an hmang ta hlauh z wk a ni. Khawv l thilte ma an ph t sekna eng thil mahin khak buai an duh lo va, tichuan zahngaihna thuchah puangtu hn nah, Kal leh ta rih la, hun remch ng ka neih leh hunah ka la rawn ko vang che, ^{6Tirhkohte 24:25} tiin an chh ng ṭh”n. Mi dang thenkhat Pathian kohna an pawm chuan khawtl ng leh ṭhiante n na an inlaich”nnaah harsatna a awm ang tih hl ute an awm bawk. An laich”nte leh thiante n na inngeih dial diala an awm hona khawih chhe thei t rthil r ng r ng tih an duh lo. Tehkhin th a mi thenkhat chanchin t rlante ang chiah kha an ni. Ruai buatsaihtu kh n a mi s wmte chhuanlam siamte kha chhuanlam tlingah a pawm lo.KTT 188.2

— — — — —

Kei hi nunna chhang ka ni. In thlahtuten thlal rah manna kha an ei n a, an th’ ‘a. Hei hi v n atanga chhang nung lo chhuk chu a ni, miin a ei a, a thih loh n n. Kei hi v n atanga chhang nung lo chhuk ka ni, (Johana 6:48-51)..KTT 188.3

— — — — —

Nupui ka nei a, ka lo kal thei lo tit kha mi tam tak ent”rtu a ni. Mi tam takin, an pasal emaw, nupui emaw av ngin Pathianin a kohna leh s wmna an pawm thei lo. Pasalten, Pawm t r a ni tih hriat chianna nei mah ila, ka nupuiin a do tlat s”av ngin ka pawm thei lo a ni, ka pawm luih chuan a lak atangin buaina khirh tak tak a awm ngei d wn s” a, ti tein an sawi ṭh”n. Chutiang bawkin, nupuiten s wmna duhawm tak, Lo kal rawh u, t nah engkim peih a ni ta e, tih chu an dawng a, mahse an chh nna chu, Ka pasalin zahngaihna nna s wmna hi a pawm duh tlat lo mai, mi khawngaih la mi han phatsak teh mai, te an ti ṭh”n. A sumd wnna nna a inrem chiah lova, ka pasal ngaih d nka ṭ wmpui mai loh chuan thil a fel thei d wn lo ve, min han phatsak mai teh, an ti fel t mai ṭh”n. An fanaute chuan an ngaihven hl a, an n leh pte an hmangaih s”a, an n leh pten s wmna an pawm duh miau loh av ngin, an pawm v beiseipui a har viau a ni, tichuan, min lo phat sak teh u, tih hi an chh nna a ni v t a ni.KTT 189.1

H ng m”te zawng zawng hian chh ngkuaa inthenna a awm hl uvin Chhandamtu s wmna an hnar vek. Pathianin a s wmna an hnar tl n vekna hian an chh ngkuaah inremna leh hmuing”lna a awmt”r an ring a, mahse bumna mai a ni. Hmasialna ch” thehtu chuan hmasialna bawk a seng ch wk. Krist hmangaihna hnart te chuan mihring hmangaihna tinghettu leh tithianghlimtu an hnar tihna a ni a, v nram an ch n b kah, v n rawn inhlanna lo chh n lt l wmna dik an ch n bawk.KTT 189.2

Tehkhin th a ruai ṭhehtuin a s wmna ngaihthah a nihzia a hriatin a thinur a, a b wih hn nah chuan, Chhuak la, kawtthl rah te, k wmk rah te kal thuai thuai la, pachhia te, piangsual te, mitdel te, kebai te hetah rawn hruai l t rawh, a ti a.KTT 189.3

Ruai buatsaiht in a thilthl wnp k hmusitt te hawisanin, in leh lo nei lote leh puar fn v lote a s wm ta a, pachhiate leh rilt m te, a thilthl wnp k ngaihlu t rte a sawm ta a ni. Krista n,KTT 189.4

Chhiahkhawnt te leh nawhchizuarte chuan Pathian ram an luh khalh ta che u a nih hi, ^{7Matthaia 21:31} a ti. Mihringten an en tui loh leh an hmuhsitte z”nga a chhe bawrlawk berte pawh hi, Pathian hmangaih tl k loh khawpa tla hniam lutuk leh khawngaih tl k loh an ni lo. Ch u leh ngui, mihringten an hnuaichhiahte hi Kristan a hnn pan t rin a duh a, t hnn atang mah leh khawi atang maha hmuh theih loh, muanna te, l wmna te, nna te an hn na pk a thlahlel m m a, mi suaksual berte hi a thinlung ril ber atanga a hmangaih leh lainat m mte an ni. A lama h”pa an awm theih nn A Thlarau Thianghlim chu, ngilneihna n na zawng chhuak t rin A t”rreng a ni.KTT 190.1

Pachhiate leh mitdelte a rawn hruai hn in b wih chuan a p hn nah, I thu mi pk ang kh n ka ti tawh a, nimahsela hmun a la chuang ta fo, a ti a. A p in a b wih hn nah chuan, Chhuak la, lamlianah te, daiah te, kal la, ka in a khah nn mi han thl m lt hrm rawh, a ti a. Heta Krista n a han t rlan hi, Judate s khaw p wn lam, khawv l lamliante leh daiahte chanchin tha hnathawh th a ni.KTT 190.2

He thup k z wm Paula leh Barnaba chuan Judate hn nah, Pathian th hi nangmahni hn nah sawi hmasak t r r ng a ni; nimahsela, in hnar a, chatuana nung tl k lova in inruat tak a hn in, hre rawh u, Jentelte lam kan hawi ta v ang. Chutiang chuan LALPAIN th min p a ni, Jentelte ti-ngtuah ka ruat aKTT 190.3

—————

Anni chuan, . . . Min thlaht ten thlal rah manna kha an ei a. Lehkha th in V n atangin anni chu ei t r a pe a t‘h ang kh n, an ti a. Isuan, Thudik tak ka hrilh a che u, v n atanga chhang Mosia n a pe lo che u, ka P z wkin chhang tak, v n ata chu a p che u a ni. Pathian chhang p k chu v n atanga lo chhuak a, khawv l hn na nun petu hi a ni.. .. Kei hi nunna chhang chu ka ni, ka hn na lo kal tawh phawt chu an rilt m lo vang, kei mi ring chu a tuih l ngai hek lo vang, a ti a, (Johana 6:30-35, CL).KTT 190.4

————— che, kawlkil thlenga Chhandamtua i awm theihna t rin, tih ziak ang kh n, an ti a. Jentelte chuan ch ng th chu an hriatin an l wm a, Pathian th an chawimawi a, chatuana nung t r apiang chuan an ring ta a. ^{8Tirhkohte 13:46 48;}

Krist zirt”rten khawv lhn na chanchin tha th an hrilh ber chu he khawv la Krist lo kal hmasak th kha a ni a. Krista rinna z ra mihringte hn na chhandamna chanchin tha chungch ng a ni: A m”te tlan t ra ropui taka A lo kal leh hun tr a k wk bawk a, nga mi thianghlimhote ro chu ṭ wmpui v tl ka min siamtu, thu wihna leh rinna az ra beiseina pawh mihringte hm ah a pharh bawk. Tirhkohte thu hril bawk chu vawiinah hian mihringte hn na hril m k a ni a, Krist lo kal tum hnihna a hnai t tih thu hrilna n n a kal kawp m k a ni. A lo kal leh hun a hnai ta tih kan hriat theih n na chhinchhiahna a sawite chu an thleng famkim mk a, Pathian thu nghenchhanin, kawngka bulah a awm m k tih kan hre thei.KTT 191.1

Krista lo kal tum hnihna hm lawka chanchin tha puan t r Johanan a sawi l wk chu Thupuan b -ah kan hm : Hnam tinr ng te, chi tinr ng te, ṭawng tinr ng te, mi tinreng te hn na tl ngaupui t r chatuan Chanchin Tha nei V ntirhkoh dang v nlaiz wla thl wk ka hm a; ani chuan aw ring takin, A ror l hun chu a lo thlen tk av ngin Pathian chu hl u ula, chawimawi rawh u, ^{9Thupuan 14:6,7} tih hi.KTT 191.2

Hrilh l wknain a sawi ang chuan, ror lna thu hrilh l wk leh ch m” n na ink ngkaih thuchah dangte chu, v n chh m z”ngah Mihring Fapa lo kal lehnain a rawn zui tih kan hm a. Tichuan, ror lna thu t ng upuina chu Krist lo kal lehna a hnai t tih puan chhuahna a ni ngh l a, ch chu chatuana Chanchin Tha puanna a ni. Krista lo kal vawi hnihna thu puanna leh, ch hun chu a hnai ta tih puanna Chanchin Thaa bei tlat a nih chu.KTT 191.3

Bible-in a sawi angin ni hnuhnunga ch ngte chu, khawv l thilte ma phe sek te, nawmsipb wlna leh sum peipunnaa inhmangte an ni d wn a; chatuana ding reng t r thilte erawh chu an ngaihven d wn lo. Krista n heti hian a sawi: Nova dam lai ang bawk kha Mihring Fapa lo kal lehna chu a ni ang. Ch ng n”tuil t hm te chuan Nova, lawnga a luh n” thlengin, an eiin an br a, nupui pasal an innei ṭh”n; tui a lo l t a, an zaa a lk bo vek hm loh chuan eng mah an hre lo va; Mihring Fapa lo kal lehna chu chutiang bawk a ni ang. ^{10Thupuan 14:6,7;}KTT 191.4

Kan hun pawh hi a l m chuang lo ve. Pathian te, V nram te, hun lo la awm t r te an awm r ng r ng lo emaw tih t rin, hl p t r zawngin leh mahni duhz wng chauh m luattuknain an ph” ruai a. Nova hunah kh n mihringten an suahsualnate an sim theih n na kai harh t rin tui l t t r thu kha hril l wk a ni. Chutiang bawkin, Krista lo kal lehna a hn i t tih thuchah hi, khawv l thilten a ch”m pil loh n na p k a ni a, chatuan daih t r thilte hriatna nei t ra ben harh an nih theih n n leh, LALPA ruai k”l t ra s wmna an ngaihven theih n na p k a ni.KTT 192.1

Chanchin Tha s wmna chu khawv l ram tina hnam tinr ng te, chi tinr ngte, ṭawng tinreng te, mi tinrengte hn na puan darh t r ^{11Matthaia 24:37-39;} a ni a, zahngaihna leh zilh l wkna thuchah hnuhnung ber hi, a ropuinaa lei pum pui n chhuaktu t r ^{12Thupuan 18:1} a ni a, mi chi tinr ng, a hausa a rethei, mi chungnung leh mi tl wm berte thleng vek t ra duan a ni. Krist thup k chu lamlianah te, daiah te kal ula, ka in a khah n n mi han thl m l t hr m rawh u, tih hi aKTT 192.2

—————

Lalthutthl ngte an han h n chhuah a, mi pakhat, Hm khaws nga a thut thlengin ka en reng a; a silhf nte chu v r anga v r a ni a, a sam chu sahmul thianghlim tak ang a ni; a lalthutthl ng chu meialh a ni a, chu mi tawlail’r chu mei kng mk ang a ni. A hm atang chuan mei lui a lo chhuakin a luang a; a s nga s ngin rawng an b wlsak a Ror lna a lo awm ta a, lehkhab te chu ku a ni a, (Daniela 7:9, 10). KTT 192.3

—————

Chanchin Tha tl kchhamna av ngin khawv l hi ṭ mchh wlin a boral m k a, Pathian thu ṭ min a ṭ m a ni. Mihring thurochhiah n na chawhpawlh loh, thutak f”r puangtu mi tl m t chu an awm. M”te kutah Bible chu awm zawng a awm n a, Bible chh nga Pathianin mals wmna a dah erawh chu an dawng s” lo. Chuv ngin, LALPA N a b wihte chu m”te hn na A thuchah pe t rin a kova, mi sual boral m kte hn nah chatuana nunna th hi pk ni ngei rawh se.KTT 193.1

Lamlianah te leh daiah te kal t ra thup k hian Krist hminga rawngb wl t ra koh zawng zawngte hna thawh t r a t rlang a; Krista rawngb wlt te bunna t r thlawhhm chu khawv l pum a ni a, th an va hrilh t rte chu mihring chh ngkua zawng zawngte hi a ni. LALPA N a khawngaihna thu hian mi tin thinlung va thleng vek se A duh.KTT 193.2

H hna hlen t r hian mi tin feh chhuah a tl d wn, ch chu Krist rawngb wlna kalphung a ni s”a. Mi mal hn na thu va sawi hi a tl ngpuia A rawngb wl dn a ni a, chutianga rawngb wlna chu A ngaihs n z wng tak a ni. Mi mal hn na thu va sawi chu mi s ng tam tak hn na a darh thlengin a kal z l ṭh”n.KTT 193.3

Kan hn na m”te an lo kal kan ngh k t r a ni lo va, an awmna hmunah m”te kan va zawng chhuak t r a ni. Pulpit-a thu hril hi chu hna inṭanna chauh a ni a, pulpit piah lama m”te hn na th chu put darh a nih loh chuan, mipui tam takin an hre ngai d wn lo a ni.KTT 193.4

Ruai k”l t ra s wmna chu Judate hn na p k hmasak ber a ni a. Anni chu mi dangte zirt”rt leh kaihruaitu at na koh, Krista lo kal t r thu hrilh l wkna bu zialte kawltu an ni a, Krist rawngb wlna ent”rtu, biak b ka rawngb wlnate pawh an hn na p k a ni bawk a. Pathianin a kohna chu puithiamte leh mipuiten lo pawm sela chuan, khawv l hn nah Chanchin Tha s wmna th chu, Krist thuchah puangt te n na thawkhovin, pekin a awm ngei ang le. An theh darh t rin an hn nah thutak pk a ni a, mahse kohna chu an hnar av ngin pachhia te, kebai te, piangsual te, mitdel te hn nah pk a ni ta z wk a, chhiahkhawnt te leh mi sualten s wmna chu an dawng ta hlauh a ni. Jentelte hn na Chanchin Tha p k a nih chhan pawh kha a danglam chuang lo. Thuchah chu lamlianahte mipuite hruait te leh zirt”rt te, khawv l hna thawhnaa chanvo neite hn nah p k hmasak phawt a nih kha.KTT 193.5

Ch chu LALPA tirhkohten an hriat a pawimawh. Pathianin zirt”rtu tna a ruat ber m p ten an ngai pawimawh hltr a ni. Khawtl nga mi neinung deuhte pawh ngilneihna leh leh n ute induhsak tawnna ang an chunga lant”rin zawn chhuah ni rawh se. Sumd wng m”te, dinhmun s ng leh pawimawh changte, thil thar ngaihtuah chhuak thiamte, pianpui finna nei thate leh chanchin tha zirt”rtu hna thawk, mahse tun hun b”k at na thutak pawimawh zualte hriatna la nei v lote h ng mi chi hrang hrangte phei hi chu koh hmasak ber t rte an nih av ngin, an hn nah s wmna pk ni rawh se.KTT 194.1

Mi neinungte t na thawh tr hna awm; V n thil p kte dawngtu an nihnaah mawhphurhna an nei a, an mawhphurhna chu an hriat chhuah theih n n kaih-harh an ngai. Mi nung leh mi th”te chunga ror lt hm a an din huna an chungch ng th la sawi t r an nihzia te hriatt”r an mamawh a ni. A tl ngpuiin, mi haus te hi an ro suma an innghah luattuk thin av ngin, dinhmun hlauhawmah an ding tih an inhre lo hlawm khawp mai. Thil hlu awm reng t rte lama an rilru mitte hawit”r an mamawh hl . Thatna dik chunga thuneitu, Nangni thawk rim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hn nah lo kal ula, keim n ka chawlht”r ang che u. Ka ngh wngkawl b t ula, ka hn nah zir rawh u; thuhnuairawlh leh rilr a inngaitl wm tak ka nih hi; tichuan in thlarau t n chawlhna in hm ang. Ka ngh wngkawl chu a nuam a, ka phur pawh a z ng a ni, ^{13Matthaia 11:28-30} titu hi an hm lhriat a ṭ l a ni.KTT 194.2

Lehkha thiamna te, hausakna te, an hnathawh av nga khawv la din hmun s ng chelht te hi, thlarau lam thil ngaihven t ra va biak pawhna a awm zen zen lo. Krist rawngb wlt te pawhin an pan ngam meuh lo, mahse va pan an t”m tr a ni lo. Mi, tuitla kan hmuh chuan, d n hre m” a ni emaw sumd wng m” a ni emaw, ror lt a ni emaw kan ngaihtuah hmasa t t lova, uipui tui lian thl”’rin kan thl”r ngawt ngai lo. L ngk”r s ng tak lama mi tl n kan hmuh chuan, eng ang dinhmun chelh nge a nih ngaihtuah lovin, lo k”r t ra koh kan t”m ngai lo. Chutiang bawkin, thlarau boral hlauhawma awmte chu, t pawh ni se, tanpui vat kan t”m t r a ni lo.KTT 194.3

Khawv l mi tak nia langte pawh, t mah ngaihthah t r an ni lo. Dinhmun chungnung luaht te z”nga tam takte hi ril taka lungngaihna nei r , lawilohna ngais ng lote an ni hlawm a s”n.KTT 195.1

An tl kchham, muanna neih an thlahlel m m a ni. Khawtl nga dinhmun s ng ber luaht te pawh chhandamna duha rilt m leh tuih l huam huam tam tak an awm. LALP rawngb wltu, Krist hmangaihnain an thinlung a chiah hnip tawhten ngilneihna n na an va pan chuan an tanpuina lo pawm mai t rte an ni.KTT 195.2

Chanchin tha thuchah hlawhtlinna chu thiam taka thu sawina te, dangn lna te, inhnial thiamna ril taktea innghat a ni lo. M wl taka thuchah zirt”rna leh, nunna chhang ch ka rilt mte hn na an mamawh zuk p k thiamnaa innghat a ni mah z wk. M”ten an hriat duh chu Chhandama ka awm theih n n enge ka tih ang? tih chh nna hi a ni.KTT 195.3

Inphah hniam taka, rawngb wl dn kawng m wlte zuia mi s ng tam tak va tanpui theih a ni. Mi, a hmei a pa, khawv lin mi fing leh vengva berte nia an hriat, khawv l thiltea an tuiz wng berte zal n taka an sep ṭh”n ang mai a, Pathian hmangaiht ten t”m lova zal n taka an hn na thu m wl t va sawiin an chawk harh fo th”n.KTT 195.4

Tha t wk taka inbuatsaihna leh, lo zir l wkna nei hmasa zeta thu sawi pawh, a hlawhtlin l m loh ch ng a awm vmk. Nimahsela, dikna leh rinawmna n na Pathian fanu-fapaten, t”m lova mwl ta th an sawite chuan, Krista leh A hmangaihna dova m”ten an thinlung an lo kh r reng tawhte chu a hawnsak thei s” a ni.KTT 195.5

Krist t na thawktu tinin, mahn” chaknaa thawk t r a ni lo tih hre rawh se. Chhandam n na Pathian thiltihtheihna rinchhanin, Pathian lalthutphah chu vuan tlat rawh se. Tawngtaiin Pathian buan sela, Anin a rawn p kte hmangin hn thawk rawh se. Thlarau Thianghlimin, a hna thawha zeina leh tlinna A pe z l ang. Rawngb wlnaa puitu, angelten, a kianga lo kalin a thinlung an rawn khawih harhsak z l ang.KTT 196.1

Krista n thutak a rawn ken kha Jerusalema inzirt”rt te leh hot te kh n lo pawm sela chuan, an khawpui kha Pathian t na rawngb wlna hmun ropui tak a ni ngei ang. Israel ho kal sualte chu an laml t ang a, LALP t n sipai rual nasa tak an pung kh wm chiam ang a, khawv l ram tinah chanchin tha puan zawh thuai a ni ang.KTT 196.2

Kan ch nna hunah hian, mi dangte h”p kh wm theihna neite leh hmantl kna neite hi Krist hn na inpe t ra hruai ni sela chuan, anni hmang chuan tl te tundinna leh hnawhchhuahte hruai k”r lehna a awm ang a, chhandamna chanchin l wmawm hi, rang takin ram tinah a darh chiam ang a, s wmna thu tl n chhuahpui thuai thuai a ni ang a, LALPA dawhk n k”l t rin s wmte chu hruai kh wm an ni ang.KTT 196.3

Amaherawhchu, mi m wl leh pachhiate ngaihthah a mi ropuite leh thilp k dawng tam b”kte chauh ngai pawimawh t r kan ni lo. Krista n a b wihte chu lamlianah te leh d iahte kal a, pachhiate leh khawv la mi hnuaihnungte s wm kh wm t rin A t”r chhuak a ni. Khawpui lian kawtthl r hul mah te, thingtl ng khua daiha daikilk rah te, chh ngkuaa khawsakhona leh mi mal awmna hmunah te a thente phei chu mikhualte pawh an ni thei han l wina t r kohhran nei lo, khawhar taka awm, Pathian pawhin a theihnghilh tawh nia inhriate mi tam tak an awm a ni. Chhandam an nih theih d n t r an hre lo va, an sualnaah an pilKTT 196.4

th k z l bawk n n. Mangang takin an awm a, lunghnual takin, rinna nei lovin, tlachham leh hrehawm tuar r ng r ngin an awm a. Natna chi tin bawm v l leh bawrhs wm takin, thlarau leh t”saa tuarna neiin an awm a. An manganna laka fihl”’mna leh muanna neih thlahlel taka an awm laiin, chhiatna leh thihnaa khalh lt tr ch”, nawmsip b wlna leh ch kna sualte zawng t rin Setana n a lo thl m reng a. Sodom khaw apple, an ei v leha meiv pa chant”rtu tr a lo tawktarh bawk a. Tichuan ch w at n ni lovah an sum neihchhunte an khawhral a, an puar leh f nna t r ni lovah an tha leh zung an s ng thl wn zova.KTT 197.1

Ch ng tawrhna neite chu chhandam t ra Krista lo kal chhante an ni tho va, an hn na s wmna pawh, Hawh u, tuih l apiangte u, tuiah te hian lo kal rawh u, tangka nei lote pawh; lo kal ula, ei rawh u; a ni, lo kal ula, uaiin leh hnute tui tangka pe lo vin, a man pe lo vin lei rawh u . Ka th hi ngun takin ngaithla ula, thil tha chu ei rawh u, in nunna chu thil th u vah hlim rawh se. In beng rawn dawh ula, ka hn nah lo kal rawh u; ngaithla ula, tichuan in nunna chu a nung ang, ^{14Isaia 55:1-3} tih hi a ni.KTT 197.2

Mikhualte, hnawhchhuah te, pachhia te, nun tha nei thei lova awm mi khawngaihthl k takte chu ngaihsak t rin Pathianin thup k pawimawh tak min p . S khaw ngaihsakna chhet pawh nei lova lang mi tam takte hian, an thinlung chh ngrilah chuan chawlh hahdamna leh muanna an duh v tho; sual khur th k taka pil tawh ni mah se, chhantl k leh chhan theih an la ni.KTT 197.3

Krista rawngb wlt te chu A hniaka zuit te an ni t r a ni a; Amah ngei pawh kil tin kil tangah kal l wrin tawrhna neite a thlamuan th”n a, damlote a ṭh”n. Chutah, A ram chungch nga thutak ropui takte an hn nah a kawh hmuh z l ṭh”n. Amah zuit te pawhin chu hn bawk chu an thawk t r a ni. Taksaa tuarna neite an puih rualin, an thlarau mamawh phu hr ksakna pawh in ngaihtuahpui t r a ni a; khaik na awm Chhandamtu kawhhmuh ula; nun chhe tawh siam tharsak theitu awm chhun Doctor Ropui hmangaihna th hrilh bawk ula.KTT 197.4

Kal sual, ch u leh nguite chu an beidawn a tl lo tih hrilh ula. Lo kal sual tawhin, nungchang tha leh dik chher thiam lo mah se, Pathianin siam thar leh a duh a, A chhandamnaa l wmna a pe thei bawk a ni. Beisei bo ṭhak tawh nia lang, Setana m” leh s lo ni reng tawhte pawh A khawngaihna z r-zotua han siam thar leh hi LALP l wmz wng tak a ni. Thu wih lote chunga thinurna lo tla t r laka chhanchhuahna rawn thlent”rah te LALPA chu a l wm m m a. Mi tin t n sual tlenfaina leh tihdamna chanchin l wmawm tih, puih ngaite hn nah hrilh z l ang che u. An t n LALP dawhk nah hmun a awm a, anni lo l wm trin A ngh k reng e.KTT 198.1

Lamlianahte leh daiahte va kalte chuan an rawngb wlna mamawh ngawih ngawih, nun ze hrang hrang neite an hm ang. Ch m”te z”nga thenkhatte chu ng an dawn ang z l rinawm taka nung leh khaws te an ni a, Pathian rawngb wl d n tha ber nia an hriat angin A rawng an b wl a, anmahni t n leh an kiang vla mi dang awmte t n hna ropui tak thawh tr a awm tih hriatna engemaw chen chu an nei a. Chiang lehzuala hriat ch kna pawh an nei a, mahse an hmuh theih chin chu ng ropui lo lang tan d t d t chauh a la ni rih. Hla taka, an rinna mita an hmuh theih viai viai, mals wmna chu Pathianin a la rawn p k beiseiin, mit tui tla chungin an d”l th”n. Ch ng m”te ang chu khawlian ropui taka suahsualna bupuia ch ngte z”ngah pawh hmuh tr an awm. An z”nga thenkhatte chun awl taka khawsa, t khaw hriat mah hlawh lote an ni. Mi dang, kohhrante leh rawngb wlt tena an hriat rng rng lohte an awm bawk. An dinhmun hniam tak, hmun berh taka khawsa an ni n a, LALPA t na thu hret te an ni s” ng an dawn a beitham hl , Kristian rawngb wl hna zirna hun remch ng pawh an la nei v ngai lo; mahse saruak leh rilt m chungin, khaw v wt hnuaiah mi dangte rawngb wlsak t rin an v k chhuak th”n. Anni t wi wm t rin Pathian khawngaihna nasa tak dawngt te chu p n chhuak sela, Thlarau Thianghlim thiltihtheihna z rah, an khawsakna hmunah an ch kkhaite pe t rin va zawng chhuak rawh se. Bible zirna leh tawngtaina te, Thlarau Thianghlim kaihhruaina ang z lin va neihpui ṭh”n teh se. Chutiang rawngb wlna neite hn nah chuan Kristan thuchah, thlarau ch wmtu tr, vn atang ngeia Chhang chu a p ang. Mals wmna hlu tak chu mi pakhat thinlung atangin mi dang thinlungah, chh ngkua pakhat atanga chh ngkaw dangah a k ng-kai zl dwn zuk nia.KTT 198.2

Tehkhin th a thup k, Han thl m hr m rawh, hi mi thenkhat chuan an hrilhfiah dik lo deuh. Chanchin Tha pawm t ra m”te va nawr luihna emaw an ti a, mahse ch chu a awmzia a ni lo va, s wmna a hmanhmawhzia leh thahnemngai taka ngenna hlawhtlinna a k wk z wk. Chanchin Thain Krista hn na m”te hruai n n tihluihna a hmang ngai lo. A thuchah chu, Hawh u, tuih l apiangte u, tuiah te hian lo kal rawh u, tih leh, Thlarau leh mo chuan, Lo kal rawh .A duh apiangin nunna tui hi a thl wnin la rawh se, ^{15Isaia 55:1;. Thupuan 22:17;} tih hi a ni. Pathian hmangaihna thiltihtheihna leh khawngaihna chuan A hn na kal t rin min ng n lawm lawm a ni e.KTT 199.1

Heti hian Chhandamt in a sawi bawk: Ngai teh, kawngkh r bula dingin ka kik hi, t pawhin ka w hriaa kawng a hawn chuan, a hn nah ka l t ang a, a hn nah zanriah ka ei ang a, ani pawhin ka hn nah a ei bawk ang, ^{16Thupuan 3:20;} tiin. Hmuhsitna av ngin a kal bo lova, vauna av nga l t leh mai a ni hek lo; Engtin nge ka thlauhthl k theih ang che? ^{17Hosea 11:8;} tiin boral m kte zawn a chhunzawm z l mai a ni. Thinlung luhlulna av nga A hmangaihna kan hnar a nih pawhin, Ngai teh, kawngkh r bula dingin ka kik hi, tiin ngenna nasa z wkin min ng n nawn leh ṭh”n. A hmangaihna nasa tak chuan A hn n pan t rin min hneh ng ng ṭh”n, A inngaihtl wmnain min siam lian ta, ^{18Sm 18:35} kan ti lo thei ṭh”n lo.KTT 199.2

Bo m kte zawng chhuak t ra Krist ṭhahnemngaihna ang bawk chu, A rawngb wlt te hn nah a pe z l d wn Lo kal rawh u, tih chauh a t wk lo. S wmna hria, mahse an bengte a chh t av nga A s wmna awmzia hrethiam s”lo mi tam tak an awm a. An mitte a del av nga an dawn theih thil th te hmu thei lote pawh an awm. An khawlohna hre chiang mi dang tam tak an awm a, tanpui tl k ka ni lo, ka awm awmin min awmt”r mai rawh u, tit te pawh an tam mai. Ch m”te chu Krist rawngb wlt ten an hawisan mai tr a ni lo. Lainatna te, ngilneihna leh hmangaihna te n n, beidawng taka awmte leh puitu nei lote chu an kai harh t r a ni. Beiseina te, chakna te, huaisenna te in neih ang chu an hnna pk chh wn d n zawng rawh u, ngilneihna lant”rin thl m lt hr m rawh u. Thenkhat, ringhlela awmte chu khawngaih ula; thenkhat, mei at la chhuak thuai ula, chhandam rawh u. ^{19Juda 22, 23}KTT 199.3

Rinnaa Krista n na, Pathian rawngb wlt te an kal chhuah phawt chuan, an thuchahte chu thiltihtheihnaa thuam a ni ang. Pathian hmangaihna leh Krist khawngaihna hnar a hlauhawmzia te an sawi thiam ang a, tichuan Chanchin Tha pawm t ra thlem luh hr m an ni d wn zuk nia.KTT 200.1

Mihringten an hn na Pathianin tih t r a p kte an tih thin phawt chuan Kristan thilmakte a ti z l ang. Thang thar liam tatea tih a nih ang bawk a ropuiin, vawiinah te pawh mihringte thinlung hi siam tharin a awm thei a ni. Chhandamtu khaik na awm chanchin puang t rin John Banyan-a chu bawlhhlawh taka a khawsak thinna leh, hlimhlawp a bwl thinna nun ata tlan a ni a; chutiang bawkin John Newton-a te, chhanchhuah theih tam tak an awm. Pathian n na inthurual mihringte hmangin, hnawh chhuahte leh mi chavai khawngaihthl k tak tak chhan chhuah theihte an awm a, chhan chhuah an lo nihin, mihringa Pathian anpui din tharpui t rin mi dangte an zawng chhuak vzl d wn a ni.KTT 200.2

Kawng tha z wk an hriat loh v nga kawng dik lo, lo zawh thui tawhte chuan, insiam that n n hun remch ng th an nei hlei thei lo va, mahse an hn nah pawh ng a thleng v ngei t r a ni. Zakaia hn na Kristan Vawiinah i inah ka thleng t r a ni, ^20Luka19:5; a tih ang bawk kha an hn na a thlen hun a awm d wn; mi sual, thinlung sak tak ni ngeia lang, mahse naupang t te ang maia thinlung no tak nei s”te hmuh chhuah z l an ni d wn anni pawh Krista n inphah hniama a zuk khawihte an ni v s”a. Mi sual bwrw ber ni ṭh”n z”nga tam takte chu, mi an hamthatna leh an hun tha neihte ngaihhlutna nei lote hmun rawn luah t rin an lo la p n chhuak d wn a, anni chu Pathian thlante, mi ngaihhlutawm takte z”nga chhiar tel an la ni ang a, Krist lo kal hunah A lalthutphah s”rah an la ding v ang.KTT 200.3

Thu rawn sawitu hi in lo hnar hlauh dah ang e, f’mkhur rawh u. ^{21Hebrai 12:25;} Isuan, Mi ka s wmte kh n, pakhat mahin ka ruai an ei lo vang, a ti. S wmna an hnar tawh a, an z”nga mi t mah s wm nawn an ni d wn lo. Judaten Krista an hnar kh n an thinlung an tisak a, A khawngaihna an pawm theih ngai lohna t rin Setana thiltihtheihna hnuaiah an l t ta dial a ni. Anni tih ang bawka ti v te vawiinah hian hmuh t r an la awm zui ta cheu mai. Pathian hmangaihna ngaihhlut a nih loha, kan thinlung sak chiah hnip t ra kan n” tin nun kaihruaitua kan neih loh chuan kan bo chiang hl tihna a ni. Lalpan min lo pk tawh ia chiang z wkin, A hmangaihna t rlanna min pe thei lo. Isu hmangaihnain kan thinlung a tukzal loh chuan min pawh theihna kawng dang a awm miah lo.KTT 201.1

Zahngaihna thuchah i ngaihthl k duh loh apiangin, rin lohnaah i insawh nghet zual sauh ṭh”n a. Krist t na i thinlung kawngkh r i hawn duh loh apiangin, thu sawitu w ngaihthl k duh lohna i nei zual tihna a ni a, zahngaihnain a s wmna che hnuhnung ber ngaihs nna i nei ch u tial tial bawk. Hm s ng Israel m”te chungch nga, Efraim chuan milem a zawmpui ta a, a awm awmin awm mai teh se, ^{22Hosea 4:17} tia lo ziak ang kha chu, i chungch ngah chuan ziak v ni lul lo se la, Aw Jerusalem, Jerusalem, z wlneiho thattu, i hn na an rawn tirhte lunga lo d ng hlumtu! Arpuiin mahni not a thla hnuaia a awp kh wm angin i f te vawi engz t nge awp kh wm ka tum kha! Nimahsela in duh s” lo. En teh u, in in chu aruaka hnutchhiah che uin a awm ta, ^{23Luka 13:34, 35} tia Krista n Jerusalem a tah khum ang pawh kh n nang chu A tah khum che t l lo hrm teh se.KTT 201.2

Mihring f te hn na zahngaihna thuchah hnuhnung ber, s wmna hnuhnung ber p k m k huna ch ng kan ni a, Lamlianah te, daiah te kal chhuak ula tih thup k chu hlan fel t p a ni ta. Mi tin hn nah Krist s wmna chu p k a ni d wn. A b wihten, Lo kal rawh u, t nah engkim peih a ni ta e, tiin an s wm m k a ni. V n angel rualten mihringte an thawhpui reng a, Thlarau Thianghlim lahin s wmna pawm t rin A thl m reng bawk che a, i thinlunga A lo luh theih n n Kristan i thinlung kawngkh r hawng th wm a ngaithla reng a ni. Angelte pawh mi sual pakhat dang chhanchhuah a ni leh ta, tia han puan theih t r ngaich ngin an beng an chhi reng a. V n mipuite chuan chanchin tha ruai k”l tra s wmna pawm pakhat chauh pawh a awm v leha l wmna hla rem t r leh an ṭingṭang hrui tamte tum inpeih rengin an ngh k ṭhuap mai a ni.KTT 202.1

*****