‘တဲၢ်ဒ့’ ထု:ထီၣ်က့ၤလံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်ဆူအဲကလံ:ကျိာ်
တဲၢ်ဒ့ ထု:ထီၣ်က့ၤလံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်ဆူအဲ:ကလံ:ကျိာ်လၢ တၢ်မၤအၢမၤန:အဃိ ‘တဲၢ်ဒ’ ့ ဟ:ထီၣ်ကွံာ်လၢအဟံၣ်ဒီ:လဲၤအိၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်လိဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ အဝဲမၤဘၣ်အတၢ်မၤပူၤဖျဲ:ဒီ: တၢ်မၤတံာ်တာ် တစိၢ်တလီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢပၤပၤအဃိအဝဲဘၣ်ဟ:ထီၣ်ကဒီ:ဝဲမ့ၢ်လၢ တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤတဖျါလၢ ‘အ့ဂလဲၣ်’ အံၤလၢာ်ဘၣ်အဃိလီၤ. အဝဲလဲၤဆူ က ၠၢမနံၢ်ဒီ:စဲ:ကျံ: လံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ် လၢဘၣ်တၢ်ကွဲ:က့ၤဝဲလၢ အဲကလံ:အကျိာ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်တြီအီၤလၢဝ့ၢ်အံၤဒီ: လဲၤကဒီ:ဝဲဆူ ဝ့ၢ်အသီတဝ့ၢ်ဒီ:စဲ:ကျံ:အလံာ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်အဝဲတုၤဃီဆူဝ့ၢ် ‘ဝါစ်’ မ့ၢ်ဝ့ၢ်လၢလူသၢၣ်မၤတၢ်ဒီ:အုၣ်အသ:လၢကီၢ်က:အမဲာ်ညါ လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အဂီၢ် လၢအပူၤကွံာ်စှၤနံၣ်ကတီၢ်လီၤ. အဝဲထံၣ်လိာ်သကိ:သ:ဒီ: ပှၤမၤဘၣ် က့ၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါဂၤ ဒီ:မၤဝံၤဝဲလံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်အံၤ အဘ့ၣ် (၃၀၀၀) န့ၣ်လၢ အမၤန့ၢ်ဃုာ်ဝဲတၢ်စဲ:ကျံ:ရၤလီၤအသီတခါစ့ၢ်ကီ:လီၤ. {GC 246.4}GCsk 242.1
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတုၤဃီၤဆူဝ့ၢ် ‘လိဒိၣ်’ လၢတၢ်ခူသူၣ်အပူၤ ဒီ:ရၤလီၤ အသ:သကုၤလၢ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါလီၤ. ပၤပၤဒီ:အကရၢတဖၣ်မၤတံာ်တာ် အီၤဘၣ်ဆၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီလၢအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ပညိာ်လၢကမၤတံာ် တာ်ဒီ:မၤဟ:ဂီၤကွံာ်တၢ်သ:ခုကစီၣ်အတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ် ‘ဝ့ၢ်ဒူဟၣ်’ (Durham) အဘံၡီ: ပှ့ၤလံာ်စီဆှံခဲလၢာ်လၢ ပှၤရၤလီၤလံာ်အပှၤစိာ် တၢ်သ:ခုကစီၣ်တဂၤအအိၣ် လၢကဆူ:ထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢမ့ၣ်အူဒီ:မၤဟ:ဂီၤ ကွံာ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢအမၤန့ၢ်က့ၤစ့လၢအဆါလီၤလံာ်စီဆှံတဖၣ်အံၤ အဃိ မၤန့ၢ်ဝဲတၢ်စဲ:ကျံ:ရၤလီၤအါန့ၢ်ဂ့ၤန့ၢ်အလီၢ်ဒံ:လီၤ. လၢခံက့ၤန့ၣ် ‘တဲၢ်ဒ့’ ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဃ:အီၤဒီ:စံ:ဘၣ်အီၤလၢမ့ၢ်စံ:ကတိၤပာ်ဖျါထီၣ်ပှၤလၢ အမၤစၢၤဒီ:ဟ့ၣ်တၢ်ဘူ:တၢ်လဲလၢတၢ်ထု:ထီၣ်ရၤလီၤလံာ်စီဆှံအံၤန့ၣ် ဒီ:တၢ်ကပျဲပူၤအီၤလၢဃိာ်ပူၤလီၤ. အဝဲစံ:ဆၢက့ၤဝဲလၢ “ဒူဟၣ် (Durham) အဘံၡီ: မ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤအီၤအါကတၢၢ်လၢပှၤမၤတ့ၢ်တၢ်တဖၣ်အကျါလီၤ.” {GC 247.1}GCsk 242.2
လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသ:သမူလၢအတၢ်နာ်အဂီၢ် လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအစုကဝဲၤလၢအဝဲကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ဝဲအံၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မၤစၢၤလၢစိၤတစိၤဘၣ် တစိၤတုၤလီၤလၢပစိၤဒၣ်လဲာ်လၢကတဒီ ပှၤထီဒါတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. {GC 247.2}GCsk 243.1
‘လၢ်ကံမၣ်’ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤပျဲၢ်စီၤအဖီခိၣ် ဒီ:စံ:ဝဲလၢလံာ်စီဆှံအံၤ ကြၢ:တၢ်ဃုကွၢ်ထံအီၤလၢအပှၤကလုာ်ဒၣ်ဝဲအကျိာ် လီၤ. ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီ:ဝဲလၢပတဘၣ်နာ်ပှၤတၢ်ကတိၤဒီ:တူၢ်လိာ်ညီအီၤ တဂ့ၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒိ:ပၢဆှၢနဲၣ်လိသ:လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဆှၢပှၤဒီ: ပတဘၣ်မၤတၢ်ဒ်ပှၤမၤတၢ်လၢပျၢၤသ့ၣ်တဖၣ်မၤညီဝဲအသိ:ဘၣ်လီၤ. {GC 248.1}GCsk 243.2
ဘါစ်, ဖရံ:သ်, ရံ:တလ့ဒီ:ကရ့မၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤအဲကလံ: ပှၤမၤဘၣ်က့ၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီ:တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ပှၤသ့လံာ်သ့လဲၢ်တက:ဘၣ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီ:ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢရိမ့ၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ပာ်ကဲအီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဖဲအထံၣ်ဒီ:သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲ ‘ဟိလံဝံ:’ အတၢ်မၤ တမ့ၢ်တတီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်စ:ထီၣ်ထီဒါပၤပၤဒီ: အကရၢသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 248.2}GCsk 243.3