အဆၢဒိၣ် (၂၈)—ဒ်နတၢ်အိၣ်မူအသိ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်နၤ

“၉) ဒီ:ယကွၢ်ဒံ:တၢ်တုၤတၢ်ပာ်လီၤလီၢ်ပစိာ်တဖၣ်, ဒီ:တၢ်အိၣ် အကစၢၤကစၢၤလၢပျၢၤလံၤလံၤတဂၤန့ၣ် ဆ့ၣ်နီၤဝဲ, ဒီ:အကူအသိ:န့ၣ် ဝါဝဲဒ်မူခိၣ်ဖီအသိ:, ဒီ:အခိၣ်သူ မၤအသ:ဒ်သိ:အဆှုၣ်ကဆှဲကဆှီအသိ: န့ၣ်လီၤ. အလီၢ်ပစိာ်မ့ၢ်မ့ၣ်လၣ်, အလ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ်မ့ၢ်မ့ၣ်လၣ်, အီၣ်တၢ် န့ၣ်လီၤ. ၁၀) မ့ၣ်အူအကျိၤဟဲထီၣ်ဒီ:ဟ:လၢအမဲာ်ညါလီၤ. ပှၤတကထိ အဘျီတကထိမၤအတၢ်, ပှၤတကလဆ:အဘျီတကလ:ဆၢထၢၣ်လၢ အမဲာ်ညါလီၤ. တၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤဝဲ, ဒီ:လံာ်အိၣ်အိ:ထီၣ် အသ:လီၤ.” ဒၤနံ:ယ့လ: ၇:၉-၁၀. {GC 479.1}GCsk 503.1

ဝံတဂၤအံၤ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ထံၣ် လၢညါခီလၢယွၤအမုၢ်နံၤဒိၣ်လၢအကဟဲတုၤဃီၤဝဲန့ၣ် ပှၤကညီခဲလၢာ် အသကဲ:ပဝာ်ကဘၣ်အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်အမုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကိ:ဂၤဒဲ:ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ ဒ်အမၤတ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဝဲအသိ:လီၤ. ကစၢ်ယွၤအိၣ်တ့ၢ်ပာ်လၢထံ:လၢသီလံၤလံၤလံလီၤ. “ကစၢၢ်ကလိတချု: အိၣ်ဖျဲၣ်ဒံ:ဘၣ်, ဒီ:နတချု:တ့ဒံ:ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢာ်ခိၣ်ဒီ:, နဲဒၣ်အံၤ လၢပျၢၤလၢကစၢၤကစၢၤန့ၣ် နမ့ၢ်ယွၤအစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်လီၤ.” စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၉ဝ:၂. ပှၤကွဲ:လံာ်ထါစံ:ထီၣ်ပတြၢၤစံ:ဝဲဒၣ်လီၤ. အဝဲ မ့ၢ်တၢ်ခဲလၢာ်အခီၣ်ထံ:ဒီ:တၢ်မၤလိာ်အဟဲကဲထီၣ်အလီၢ်လီၤ. ယွၤကစံၣ်ညီၣ် တၢ်လၢအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒီ:မူခိၣ်ကလူ:တဖၣ်ကမၤသကိ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်အမူ: ဒီ:ကအုၣ်အသ:လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်အဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်မူခိၣ်ကလူ: သ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အကလီၢ်တဖၣ်အကလီၢ်ဒီ: အကကွဲၢ် တဖၣ်အကွဲၢ်လီၤ. {GC 479.2}GCsk 503.2

ဘၣ်ဃ:ဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ် တၢ်လၢကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တၢ်ကစၢ်ယွၤ တဂၤအမဲာ်ညါန့ၣ် ဝံတဂၤထံၣ်ဘၣ်လၢအတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီအပူၤလီၤ. “ပှၤသ:ပှၢ်တဂၤ” န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပၢ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟဲကဲထီၣ် အခီၣ်ထံ:ခီၣ်ဘိခဲလၢာ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃ:ဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်အံၤ ကစၢ်ယွၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီ:စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. မူခိၣ်ကလူ: သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကဲဝဲဒၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိဒီ:ပှၤအုၣ်အသ:တဖၣ်လီၤ. “၁၃) ဒီ:ယကွၢ်ဒံ:တၢ်လၢ တၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီလၢမုၢ်နၤအဖၢမုၢ်, ဒီ:ကွၢ်ကွၢ်, တၢ်မၤအသ:ဒ်ပှၤကညီဖိခွါတဂၤအသိ:န့ၣ် ဟဲဝဲဒီ:မူခိၣ်အတၢ်အၢၣ်, ဒီ:သု:ဘူ:အသ:ဆူတၢ်အိၣ်လၢကစၢၤကစၢၤလၢပျၢၤလံၤလံၤတဂၤအအိၣ်, ဒီ:တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဘူ:ဒီ:အမဲာ်ညါလီၤ. ၁၄) ဒီ:တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ တၢ်ပၢတၢ်အလီၢ်, ဒီ:တၢ်လၤကပီၤ, ဒီ:တၢ်အဘီအမုၢ်ဒ်သိ:ကယဲၢ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်, ပှၤကလုာ်တဖၣ်, ဒီ:ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ်အကလုာ် ကလုာ်ခဲလၢာ်ကမၤအတၢ်လီၤ. အပၢတၢ်အလီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ပၢအလီၢ် အထူအယိာ်လၢအတလၢာ်ကွံာ်ဘၣ်, ဒီ:အဘီအမုၢ်တတုၤဘၣ်လၢ တၢ်ဟ:ဂီၤဘၣ်.” ဒၤနံ:ယ့လ: ၇:၁၃-၁၄. ဖဲအံၤတၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢကစၢ်ခရံာ်ဟဲလီၤဝဲန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဟဲက့ၤခံဘျီတဘျီအကတီၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် ဟဲစံၣ်လီၤဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်အဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ ဒီ:ဒ်သိ: အဝဲဒၣ်အတၢ်မၤဝံၤဝဲဒ်ပှၤမၤဃူမၤဖိ:တၢ်တဂၤဒီ:ကဒိ:တၢ်လၤတၢ်ကပီၤလၢ ပၢ်ကစၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အဟဲဆူပၢ်ကစၢ်အအိၣ်လီၤ. တၢ်ဟဲအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲနံၣ် (၂၃၀၀) အနံၣ်အကတၢၢ်ခရံာ်နံၣ် ၁၈၄၄ န့ၣ် မၤတ့ၢ်အသ:အဂ့ၢ်အကျိၤလီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်အဒိၣ် ကတၢၢ်တဂၤမ့ၢ်အလဲၤနုာ်လီၤဆူတၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်ဒ်သိ:ဒီ:ကဖံ:တၢ် မၤတၢ်, အတၢ်မၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်လီၤ. {GC 479.3}GCsk 503.3

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူ:အပှဲလၢ အဘၣ်ဃ:တၢ်ဒိလီၤတၢ်အမူ:အပှဲတဖၣ် ဘၣ်တၢ်သု:က့ၤအီၤဆူတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဖဲတၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်အမုၢ်နံၤအမူ:အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိ:လၢမုၢ်နံၤ ခံကတၢၢ်တၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲ:ဘ:အမုၢ်နံၤဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်အမူ:အံၤ မ့ၢ်ဒၣ်ထဲတၢ်ကမၤအီၤလၢ ယွၤအဖိမုၣ်ဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ်အမူ:အပှဲအရၣ်အဂ့ၢ် လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် တၢ်ကစံၣ်ညီၣ်အီၤလၢခံတပတီၢ်လီၤ. “၁၇) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဆၢကတီၢ်လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ကဘၣ်ဆိယွၤအဟံၣ်န့ၣ် ဘၣ်လံဝဲလံ. ဒီ:မ့ၢ်ဘၣ်ဆိပှၤဒီ:, ပှၤလၢအတစူၢ်တနာ်ဘၣ်ယွၤအတၢ် သ:ခုအကစီၣ်တဖၣ်န့ၣ်, အကတၢၢ်ကမၤအသ:ဒ်လဲၣ်.” ၁ပ့:တရူ: ၄:၁၇. {GC 480.1}GCsk 504.1

လံာ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အိၣ်အိ:ထီၣ်အသ:လၢ မူခိၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အမံၤဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါအီၤဒ်သိ:ဒီ: တၢ်ကစံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ, ဝံဒၤနံ:ယ့လ:စံ:ဝဲဒၣ် “တၢ်စံၣ်ညီၣ်အိၣ်ဝဲဒီ:တၢ်ကွဲ:နီၣ်အလံာ်အိ:ထီၣ် အသ:လီၤ. ပှၤထံၣ်တၢ်စီၤယိၤဟၣ်စ့ၢ်ကီ: စံ:ကတိၤထီၣ်တၢ်တမံၤဃီလီၤ. “၁၂) ဒီ:ယထံၣ်ပှၤသံ, ဒီ:ဒိၣ်ဒီ:ဆံ:တဖၣ်န့ၣ်, ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ် အမဲာ်ညါ, ဒီ:တၢ်အိ:ထီၣ်လံာ်တဖၣ်, ဒီ:လံာ်အဂၤလၢအမ့ၢ်လံာ်မူ တကတြူၢ်ဘၣ်တၢ်အိ:ထီၣ်အသ:, ဒီ:ပှၤအသံတဖၣ်ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ ဒ်အတၢ်မၤတဖၣ်အသိ:, ဒ်တၢ်ကွဲ:အသ:လၢလံာ်တဖၣ်အပူၤအသိ:လီၤ.” လီၣ်ဖျါ ၂ဝ:၁၂. {GC 480.2}GCsk 505.1

လံာ်လၢအိၣ်ကွဲ:နီၣ်အသ:လၢမူခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ကအိ:ထီၣ်အီၤ ဖဲတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်မူအပူၤန့ၣ် ပှၤတဖၣ်လၢ မၤတ့ၢ်တၢ်လၢယွၤအဘီအမုၢ်အဂီၢ် အမံၤတဖၣ်ဘၣ်တၢ်ကွဲ:ဃာ်အီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ခရံာ်စံ:ကတိၤတၢ်ဒီ:အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် “၂၀) ဘၣ်ဆၣ်ဒီ:မ့ၢ်သ:တဖၣ်အိၣ်လၢသုဖီလာ်အဃိဒီ:, သုတသ:ခုတဂ့ၤ. မ့ၢ်သုမံၤဆဲ:လီၤအသ:လၢမူခိၣ်အဃိဒီ:, သ:ခုတက့ၢ်.” လူၤကၣ် ၁ဝ:၂၀. စီၤပီလူ:စံ:ဝဲ “၃) ဒီ:ပှၤလၢအယိ:ဃုာ်တၢ်ဒီ:ယၤနီၢ်နီၢ်တဂၤဧၢ, ယဃ့ကည:နၤစ့ၢ်ကီ: မၤစၢၤပှၤပိာ်မုၣ်တဖၣ်န့ၣ်လၢ အမၤဃုာ်ဒီ:ယၤလၢ တၢ်သ:ခုအကစီၣ်, ဒီ:စီၤကျ့မ့ၤစ့ၢ်ကီ:, ဒီ:ပှၤမၤဃုာ်တၢ်ဒီ:ယၤအဂုၤ အဂၤတဖၣ်လၢ အမံၤအိၣ်လၢလံာ်မူအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.” ဖံလံ:ပံၤ ၄:၃.GCsk 505.2

မ့မ့ၢ်စီၤဒၤနံ:ယ့လ:စံ:ဝဲ “၁) အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်တၢ်အခိၣ်ဖ:ဒိၣ်, မံၤက့လ:လၢအအိၣ်ပှိၤနပှၤဂီၢ်မုၢ်တဂၤန့ၣ် ကဆၢထၢၣ်ဝဲလီၤ. ဒီ:တၢ်န: တၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိ: လၢပှၤတကလုာ် အိၣ်ထီၣ်ဝဲလံၤလံၤ တုၤအကတီၢ်တကတီၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ဒီ:ဖဲအကတီၢ်န့ၣ် နပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီ:ပှၤလၢအမံၤကွဲ:အသ:လၢလံာ်ပူၤ တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ကပူၤကဖျဲ:ဝဲလီၤ.” ဒၤနံ:ယ့လ: ၁၂:၁. “၂၇) ဒီ:တၢ်တကဆှီဘၣ်, ဒီ:တၢ်လၢအမၤတၢ်သ:ဘၣ်အၢဒီ:တၢ်ကတိၤ ကဘျံ:ကဘျၣ်န့ၣ်, တလဲၤနုာ်ဘၣ်ဝဲနီတမံၤဘၣ်. ကလဲၤနုာ်ထဲပှၤလၢ အမံၤကွဲ:အသ:လၢသိဖိအလံာ်မူအပူၤတဖၣ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ.” လီၣ်ဖျါ ၂၁:၂၇. ထဲဒၣ်ပှၤလၢအမံၤဘၣ်တၢ်ကွဲ:အသ:လၢလံာ်တၢ်မူအပူၤကလဲၤနုာ်ဘၣ်ဆူ ဝ့ၢ်စီဆှံအပူၤလီၤ. စီၤယိၤဟၣ်စံ:ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 480.3}GCsk 505.3

“လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အတၢ်ကွဲ:အသ:” အပူၤပှၤလၢအပျံၤယွၤ ဒီ:မၤလၤကပီၤယွၤအမံၤတဖၣ် “ကဒိ:န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘျု:တၢ်ဖှိၣ်လီၤ. တၢ်မၤနၢၤ တၢ်လ့တၢ်ပစီ, တၢ်လဲၤခီဖျိတၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်ဒီ: တၢ်ကတိၤလၢ အလၢပှဲၤဒီ:တၢ်အဲၣ်တၢ်သ:ကညီၤ, တၢ်တူၢ်ဆါခီၣ်ဆါသ:အဂ့ၢ်, ဒီ:တၢ်လၢ ပှၤဘၣ်တူၢ်ဖီၣ်တူၢ်ယာ်ဘၣ်လၢခရံာ်အမံၤအဃိ, တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါအီၤလၢ” လံာ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. “၁၆) တုၤနုၤတစု ပှၤလၢအပျံၤယွၤန့ၣ် ကတိၤလိာ်အသ:တဂၤဒီ:တဂၤ, ဒီ:ယွၤကနၣ်ဝဲ, ဒီ:နၢ်ဟူဝဲ, ဒီ:တၢ်ကွဲ:လံာ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်လၢ အမဲာ်ညါ, လၢပှၤလၢအပျံၤယွၤဒီ:ဆိကမိၣ်တၢ်လၢအမံၤအဂ့ၢ်အကျိၤ အဂီၢ်လီၤ.” “၈) နဂံၢ်ယဟ:တၢ်တဖၣ်လီၤ. ပာ်ယမဲာ်ထံလၢနထၢၣ် တၢ်ဖံ:အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. အိၣ်ဝဲလၢနလံာ်ပူၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.” မၤလကံ ၃:၁၆: စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၅၆:၈. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ်အတၢ်ကလုၢ်ကတိၤ တဖၣ်, အတၢ်အဲၣ်အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအီၤလၢမူခိၣ် လီၤ. စီၤနဃ့မယၤဃုပာ်ဖျါကတိၤထီၣ်တၢ် “၁၄) ယကစၢ်ဧၢ, သ့ၣ်နီၣ် ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်န့ၣ်တမံၤအဃိတက့ၢ်. ဒီ:တၢ်ဘျု:တၢ်ဖှိၣ်လၢ အဒု:ဘၣ်ယကစၢ်အဟံၣ်, ဒီ:ယတၢ်ကွၢ်က့ၤအီၤတဖၣ်န့ၣ် ထွါကွံာ် တဂ့ၤ” နဃ့မယၤ ၁၃:၁၄. လၢလံာ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အပူၤ ပှၤကညီ အတၢ်မၤဂ့ၤခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါအီၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲ: လီၤ. တၢ်မၤနၢၤက့ၤတၢ်လ့ပစီအဂ့ၢ်, တၢ်ဟဲက့ၤခီဖျိတၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ကတိၤလၢအအိၣ်ဒီ:တၢ်သ:ကညီၤတၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်, တၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:ဃာ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲ:လီၤ. ဒီ:တၢ်ဟ့ၣ်လီၤသ: လၢခရံာ်အဂီၢ်အဂ့ၢ်ခဲလၢာ်, တၢ်ဘၣ်တူာ်တၢ်န:တၢ်ဖှီၣ်အဂ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကၢ် သ:လီၤအဂ့ၢ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်ဃာ်အီၤလီၤ. လံာ်စံ:ထီၣ်ပတြၢၤစံ:ဝဲ “၈) နဂံၢ်ယဟ:တၢ်တဖၣ်လီၤ. ပာ်ယမဲာ်ထံလၢနထၢၣ်တၢ်ဖံ:အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. အိၣ်ဝဲလၢနလံာ်ပူၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ” စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၅၆:၈. {GC 481.1}GCsk 506.1

တၢ်ကွဲ:နီၣ်အိၣ်ဒံ:တမံၤလၢ ပှၤမၤတၢ်ဒဲ:ဘ:တဖၣ်အဂီၢ်ဒံ:လီၤ. “၁၄) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကဒု:ဟဲကယဲၢ်တၢ်မၤအိၣ်ဒီ:တၢ်ခူသူၣ်ခဲလၢာ်, ဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အၢမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.” “၃၆) ဒီ:ယစံ:ဘၣ် တဲဘၣ်သုလၢ ပှၤကညီကဘၣ်စံ:ဆၢ တၢ်လၢကယဲၢ်အတၢ်ကတိၤကလီ ကလီအဂ့ၢ်, လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်အမုၢ်တနံၤန့ၣ်လီၤ. ၃၇) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နကဘၣ်တၢ်ပာ်တီပာ်လိၤနၤလၢနတၢ်ကတိၤ, ဒီ:နကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ် ဃၣ်နၤလၢနတၢ်ကတိၤလီၤ.” “၅) မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ: လၢအဆၢအကတီၢ် တဘၣ်ဒံ:ဘၣ်, ကစၢ်တချု:ဟဲလီၤဒံ:ဘၣ်ဒီ:, သုတစံၣ်ညီၣ်တၢ်နီတမံၤ တဂ့ၤ. အဝဲဒၣ်န့ၣ် ကထု:ဖါထီၣ်တၢ်ခူသူၣ်အိၣ်လၢတၢ်ခံ:ကျါ, ဒီ:ကမၤ အိၣ်ဖျါပသ:အတၢ်ကူၣ်န့ၣ်လီၤ. တုၤနုၤတစု ပှၤတဂၤဒီ:တဂၤကန့ၢ်ဘၣ် အတၢ်စံ:ထီၣ်ပတြၢၤလၢယွၤလီၤ.” စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁၄: မ:သဲ ၁၂:၃၆-၃၇: ၁ကရံၣ်သူ: ၄:၅. “၆) ကွၢ်ကွၢ်, တၢ်ကွဲ:အသ:လၢ ယမဲာ်ညါ, ယမ့ၢ်တဟ့ၣ်ကၣ်ဘၣ်ဒီ:, ယတအိၣ်ဘှံ:ဘၣ်. ဒီ:ယကဟ့ၣ် ကၣ်သုတၢ်ဒဲ:ဘ:, ၇) ဒီ:သုပၢ်တဖၣ်အတၢ်ဒဲ:ဘ:တပူၤဃီလၢ သုသ: နါပှၢ်အပူၤလီၤ, ယွၤစံ:ဝဲဒၣ်, အဝဲသ့ၣ်ဆိၣ်ကဲၤတၢ်နၢမူလၢကစၢၢ်လိၤ, ဒီ:ဒုၣ်ဒွဲၣ်ယၤလၢတၢ်စိခိၣ်အလိၤလီၤ. ဒီ:ယကဃီၣ်ဟ့ၣ်အတၢ်မၤလၢ အခီၣ်ထံ:န့ၣ် လၢအသ:နါပှၢ်အပူၤလီၤ.” ဝံယၡါယၤ ၆၅:၆-၇. {GC 481.2}GCsk 507.1

ပှၤကိ:ဂၤဒဲ:အတၢ်သ:တီဒီ:ယွၤဂ့ၤ, တၢ်သ:တတီဘၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အီၤခဲလၢာ်ဒီ: ကအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. ပှၤလၢ အမၤကမၣ်တၢ်အမံၤတဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ထု:သံကွံာ်အီၤလၢမူခိၣ်အလံာ်မူ အပူၤလီၤ. တၢ်ကလုၢ်ကတိၤအအၢအသီ, တၢ်အဲၣ်လီၤဒၣ်သ:, ပှၤလၢ တမၤလၢပှဲၤအမူဒါတဖၣ်, တၢ်ကမၣ်ခူသူၣ်တဖၣ်, ဒီ:တၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ် ခဲလၢာ်ကဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလီၤ. ယွၤအကလုာ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်ဘၣ်ဃ: တၢ်တပာ်ကဲတၢ်တၢ်မၤလၢာ်ဂီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်ကပာ်ကဲတၢ်ခွဲ:တၢ်ယာ်, မ့ၢ်အသ:အိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်ဧါ မ့ၢ်အသ:အိၣ်မၤတၢ်အၢဧါ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အီၤလၢယွၤအမူခိၣ်ကလူ:တဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. လၢမူခိၣ် ဘီမုၢ်လံာ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤအမံၤကိ:ဂၤဒဲ:ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်ဃာ် တၢ်ကမူၤကမၣ်တဖၣ်, တၢ်အဲၣ်လီၤသ:အဂ့ၢ်တဖၣ်, တၢ်တပာ်ကဲမူဒါ ဘၣ်အဂ့ၢ်တဖၣ်, တၢ်ကမၣ်ခူသူၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:လီၤဃာ်အီၤလီၤ. တၢ်တပာ်လ့ၤပာ်ကဲယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဂ့ၢ်တဖၣ်, တၢ်မၤလၢာ်ဂီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်တဖၣ်, တၢ်သူတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်ဂ့ၤ, လၢတၢ်အၢအဂီၢ်ဂ့ၤတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်ဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီ:မူခိၣ်ကလူ:သ့ၣ်တဖၣ် ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါတၢ်ကိ:နံၤကိ:သီဒဲ:န့ၣ်လီၤ. {GC 482.1}GCsk 508.1

လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အဂီၢ် ယွၤကအိ:ထီၣ်တၢ်မၤလိာ်အထံၣ်တဆံ ဒီ:ယွၤကစံၣ်ညီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. “၁၃) တၢ်ခဲလၢာ်အခိၣ်ကျၢၢ်န့ၣ် မ်ပနၢ်ဟူ တက့ၢ်. ပျံၤယွၤဒီ:တိၢ်န့ၢ်အတၢ်မၤလိာ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤကညီအတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ၁၄) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကဒု:ဟဲကယဲၢ် တၢ်မၤအိၣ်ဒီ:တၢ်ခူသူၣ်ခဲလၢာ်, ဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အၢမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.” “၁၂) ကတိၤတၢ်ဒ်အံၤ, ဒီ:မၤတၢ်ဒ်အံၤ, ဒ်ပှၤလၢ အကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလၢတၢ်ထူၣ်ဖျဲ:အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိ:န့ၣ် တက့ၢ်.” စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁၃-၁၄: ယၤကိာ် ၂:၁၂. {GC 482.2}GCsk 508.2

“ပှၤလၢကြၢ:ဒိ:န့ၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်” န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူ ထီၣ်က့ၤဝဲ ဖဲပှၤစီဆှံသ့ၣ်တဖၣ် ဂဲၤထၢၣ်က့ၤဝဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. “ပှၤလၢကြၢ:ဒိ:န့ၢ်ဘၣ်တၢ်” န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤလၢအဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ တဂၤအဖိမုၣ်အဖိခွါအဃိ မ့ၢ်အကဲယွၤအဖိခဲလၢာ်လီၤ. “၃၅) မ့မ့ၢ် ပှၤလၢတၢ်ပာ်အီၤလၢပှၤဂ့ၤန့ၢ် ဘၣ်ခဲကိာ်တဃၣ်, ဒီ:တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် က့ၤလၢတၢ်သံအပူၤတဖၣ်န့ၣ်, တန့ၢ်မါန့ၢ်ဝၤဘၣ်လီၤ. ၃၆) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ သံတသ့လၢၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်အဒ်သိ:သိ:ဒီ:ကလူ:တဖၣ်, ဒီ:မ့ၢ်လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအဖိသတ:ဒီ:, မ့ၢ်ယွၤအဖိလီၤ.” “၂၉) ဒီ:ကဟဲက့ၤ ထီၣ်ဝဲ, ပှၤလၢအမၤတၢ်ဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်, ဆူတၢ်မူအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်, ဒီ:ပှၤလၢအမၤတၢ်အၢတဖၣ်န့ၣ်, ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဃၣ် အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် န့ၣ်လီၤ.” လူၤကၣ် ၂ဝ:၃၅-၃၆: ယိၤဟၣ် ၅:၂၉. ပှၤလၢအိၣ်တီ အိၣ်လိၤအသ:ဒီ: ဘၣ်သံတ့ၢ်လၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အပူၤတဖၣ် တချု:လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်လီၤဘၣ်လၢ ကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒီ: ကဒိ:န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအခိၣ်သလု:ဘၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒၣ်လၢတၢ်မံလၢခရံာ်အပူၤ ဒီ:တဂဲၤ ဆၢထၢၣ်ဘၣ်ဝဲဒံ:ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိဒီ: ဖဲတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဘျီၣ်အပူၤ ဒီ:တၢ်အိ:ထီၣ်အတၢ်ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘၣ်လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘျီၣ်ရိအပူၤဘၣ်. {GC 482.3}GCsk 509.1

ကစၢ်ခရံာ်ကဆၢထၢၣ်ထီၣ် ဒ်ပှၤဃ့သ:ကညီၤတၢ်တဂၤဒီ: ပီၢ်ရီ တဂၤအသိ: လၢပၢ်ကစၢ်အမဲာ်ညါဒီ:ကသကွံာ်ကည:တၢ်လၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. “၁) ယဖိဆံ:သ့ၣ်ဧၢ, တၢ်တဖၣ်အံၤယကွဲ:န့ၢ်သု, ဒ်သိ: သုသုတမၤတၢ်ဒဲ:ဘ:တဂ့ၤ, ဒီ:ပှၤမ့ၢ်မၤတၢ်ဒဲ:ဘ:တဂၤဂၤဒီ:, ပှၤသကွံၢ်ကည:န့ၢ်ပဂီၢ်လၢ ပၢ်အအိၣ်န့ၣ်အိၣ်တဂၤလီၤ. အဝဲဒၣ် မ့ၢ်တၢ်တီတၢ်လိၤယ့ၣ်ရှူ:ခရံာ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.” “၂၄) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်အလီၢ်စီဆှံ, တၢ်မၤလၢပစု, လၢအမ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်အဒိအတဲာ်န့ၣ်, ခရံာ် တလဲၤနုာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်, မ့မ့ၢ်လၢမူခိၣ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်သိ:အကအိၣ်ဖျါ ခဲကနံၣ်အံၤလၢယွၤအမဲာ်ညါလၢပဂီၢ်လီၤ.” “၂၅) မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ:, မ့ၢ်အမူဝဲတထံၣ်ဃီဒ်သိ:အကဃ့ကည:တၢ်လၢအဂီၢ်သတ:ဒီ:, အုၣ်က့ၤ ခီၣ်က့ၤပှၤလၢ အဟဲဆူယွၤအအိၣ်လၢအီၤတဖၣ်န့ၣ် တုၤအလၢာ်သ့လီၤ.” ၁ယိၤဟၣ် ၂:၁: ဧ့ၤဘြံၤ ၉:၂၄: ဧ့ၤဘြံၤ ၇:၂၅.GCsk 509.2

ဖဲတၢ်အိ:ထီၣ်လံာ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်တဖၣ် ဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ် အကတီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအနာ်ကစၢ်ခရံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ် ကအိၣ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲခဲလၢာ်ခဲဆ့လီၤ. ပပီၢ်ရိဖ:ဒိၣ်ကစၢ်ခရံာ်ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤကညီသ့ၣ် တဖၣ် အစိၤတစိၤဘၣ်တစိၤဒီ:, ပှၤအမံၤတဂၤဘၣ်တဂၤဒီ: ကစံၣ်ညီၣ် ပီတ့တၢ်ထံထံဆ:ဆ:လီၤ. ဒ်သိ:မံၤလၢအဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤအိၣ်ဝဲအသိ: မံၤလၢအဘၣ်တၢ်တြူၢ်ကွံာ်အီၤအိၣ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီ:လီၤ. ပှၤလၢတသ့ၣ်နီၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤဘၣ်အတၢ်ကမၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်တြူၢ်ကွံာ်အမံၤလၢ လံာ်မူအပူၤလီၤ. “၃၃) ဒီ:ယွၤစံ:ဘၣ်စီၤမိၤရှ့, ပှၤလၢအမၤကမၣ်ဘၣ်ယၤ န့ၣ် ယကတြူၢ်ကွံာ်အီၤလၢယလံာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ” ၂မိၤရှ့ ၃၂:၃၃. ဒီ:ယွၤစံ:ဘၣ်စီၤမိၤရှ့န့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့:စက့လ:တဲဖျါထီၣ်ဝဲ “၂၄) ဒီ:တုၤပှၤတီပှၤလိၤဃၣ်ကွံာ်အသ:လၢ အတၢ်တီတၢ်လိၤ, ဒီ:မၤတၢ်ဒဲ:ဘ: ဒီ:မၤဝဲဒ်ကယဲၢ်တၢ်သ:ဘၣ်အၢလၢပှၤတတီတလိၤမၤဝဲအသိ:န့ၣ်ဒီ:, ကမူဝဲစ့ၢ်ကီ:ဧါ. တၢ်တသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဘၣ်အတၢ်တီတၢ်လိၤလၢ အမၤဝဲနီတမံၤဘၣ်. လၢအတၢ်ကမၣ်လၢအမၤဝဲအပူၤ, ဒီ:လၢအတၢ် ဒဲ:ဘ:လၢအမၤဝဲအပူၤန့ၣ် ကသံဝဲလၢအပူၤလီၤ.” ယဃ့:စက့လ: ၁၈:၂၄. {GC 483.1}GCsk 510.1

ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် လၢသ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအတၢ်အိၣ်မူဒီ: စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်လၢပှၤပှ့ၤက့ၤတၢ်တဂၤဒီ: ပှၤဒိ:လူၤလီၤအသွံၣ်တဂၤန့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်သါတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲ:ဘ:အဘျု:အဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢ အဟ့ၣ်နီၤလီၤသကိ:ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်တီတၢ်လိၤ, ဒီ:အဝဲသ့ၣ်အသကဲ:ပဝာ် န့ၣ် ဘၣ်ဘျိ:ဘၣ်ဒါလိာ်သ: ဒီ:ယွၤအတၢ်မၤလိာ်အဃိ တၢ်ဒဲ:ဘ:လၢ အအိၣ်ဒီ:အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤကတိၤထီၣ်တၢ် ဒီ:စံ:ဝဲ “၂၅) ယဲဒၣ်အံၤ ယတြူၢ်ကွံာ်နတၢ်သရူ:တၢ်ကမၣ်လၢယဂီၢ် ဒၣ်ယဲလီၤ. ယတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဘၣ်နတၢ်ဒဲ:ဘ:ဘၣ်.” “၅) ပှၤလၢ အမၤနၢၤတၢ်န့ၣ်, ကကူကသိ:ဝဲဒီ:တၢ်ဝါ, ဒီ:ယတတြူာ်ကွံာ်ဘၣ် အမံၤလၢလံာ်မူအပူၤလ့ၤတက့ၤဘၣ်, ဒီ:ယကအၢၣ်လီၤအီလီၤအမံၤလၢ ယပၢ်အမဲာ်ညါ, ဒီ:အကလူၤတဖၣ်အမဲာ်ညါလီၤ.” “၃၃) မ့မ့ၢ်ဖဲဒၣ် ပှၤလၢအသမၢယၤလၢပှၤကညီအမဲာ်ညါတဂၤဂၤန့ၣ်, ယကသမၢစ့ၢ်ကီ: အီၤလၢယပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အမဲာ်ညါလီၤ. ၃၄) သုတဆိကမိၣ်လၢ ယဟဲမၢလီၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိ:လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤတဂ့ၤ. တမ့ၢ်ဘၣ်ယဟဲမၢ လီၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိ:ဘၣ်, မ့ၢ်န:တဘ့ၣ်လီၤ.” ဝံယၡါယၤ ၄၃:၂၅: လီၣ်ဖျါ ၃:၅: မ:သဲ ၁ဝ:၃၃-၃၄. {GC 483.2}GCsk 510.2

ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်ဒီ:တူၢ်လိာ်ခရံာ်အသွံၣ်စီဆှံလၢ အဘၣ်ယွၤလီၤဝဲလၢအဂီၢ်တဖၣ် တၢ်ကပာ်က့ၤအီၤလၢသဝီဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ် အလီၢ် “၈) ဒီ:နဲဒၣ်သိတဖုအတၢ:ထီ, စံယိၣ်အဖိမုၣ်အတၢ်စိခိၣ်ဧၢ, တၢ်ပၢတၢ်လၢအခီၣ်ထံ:ကဟဲဆူနအိၣ်, ယရူၤၡလ့ၣ်အဖိမုၣ်အဘီအမုၢ် န့ၣ် ကဟဲဝဲလီၤ” မံကၤ ၄:၈ အဂီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ခရံာ်ဃ့ကည:တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ကပာ်ဝဲဒ်သိ:ဒီ:ပှၤတမၤကမၤဘၣ်တၢ်, ပှၤလၢ အတၢ်ဒဲ:ဘ:တအိၣ်ဘၣ်နီတဘျီအသိ: ဒီ:ဃ့ကည:တၢ်လၢပၢ်ကစၢ်အအိၣ် ဒ်သိ:ဒီ:တၢ်ကမၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စ:က့ၤတၢ်ဘၣ်တ့အတၢ်ကွၢ်စိတၢ်တိာ်ပာ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်ဃ့ကည:တၢ်ဒ်သိ:ပၢ်ကစၢ်ကပျၢ်ကွံာ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ကမၣ်ဒီ:ဟ့ၣ်က့ၤဝဲအခွဲ:အယာ်လၢကဆ့ၣ်နီၤဘၣ်တပူၤဃီ ဒီ:အီၤလၢလီၢ်ပစိာ်တဖၣ်အလိၤလီၤ. {GC 483.3}GCsk 511.1

ဖဲကစၢ်ခရံာ်ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သ:ကညီၤဒီ:ဃ့ကည:တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်အခါ မုၣ်ကီၤလံၢ်စ့ၢ်ကီ: ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီ:ပာ်တၢ်ကမၣ် လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အလိၤလီၤ. စံ:တဲဖျါထီၣ်ဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါ, အတၢ်သကဲ:ပဝာ်အပူၤလီၢ်ပူၤကျဲတဖၣ်, ဒီ:ပှၤသ့ၣ် တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တလီၤဂာ်ဘၣ်ဒီ:ခရံာ်အဂ့ၢ်, ဒ်သိ:ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကလီၤဘၣ်ဆူလရာ်အပူၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်တဲဖျါထီၣ်ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကၣ်ဒီ: တၢ်လၢအဝဲဟဲက့ၤလ့ပစီမၤနၢၤတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ်စံ:ဝဲလၢ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢ:အိၣ်လၢ အဝဲအစုဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. GCsk 511.2

ယ့ၣ်ရှူ:တဃ့ကည:န့ၢ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ဒဲ:ဘ:အဃိဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ်ဒီ: တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသ:အဂ့ၢ် ဝံၤဒီ:တဲဖျါဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပျၢ်အတၢ်ကမၣ်လံလီၤ. ကစၢ်ခရံာ် ဒု:နဲၣ်အစုညါသ:လၢ အအိၣ်ဒီ:အပူၤလီၢ်ဆူပၢ်ကစၢ်ဒီ:မူခိၣ်ကလူ:တဖၣ် အမဲာ်ညါ ဒီ:စံ:ဝဲယသ့ၣ်ညါအဝဲသ့ၣ်အမံၤဒီ: ယကွဲ:နီၣ်ပာ်လၢယစုညါသ: အလီၤလံ “၁၇) ယွၤအတၢ်လုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကၢ်သ:လီၤလီၤ. တၢ်သူၣ်ကၢ်သ:လီၤဒီ: တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤပသ:န့ၣ်, ယွၤဧၢ, နတမၤ ဘၣ်အီၤတရီတပါဘၣ်.” စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁၇. {GC 484.1}GCsk 512.1

ဒီ:ကိ:သတြီထီၣ်တၢ်ဆူမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီ: စံ:ဝဲကစၢ်ခရံာ်တသမၢ ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်ဒဲ:ဘ:တအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီကစၢ်ခရံာ် တဲဖျါထီၣ်ဒၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃ:ဒီ:အဝဲသ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသ:, ဒီ:စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်ဃ့ကည:တၢ်လၢပၢ်ကစၢ် အမဲာ်ညါဒီ:ယၤထီၣ်အစုဒီ:နဲၣ်ဃီၤဝဲအတၢ်ပူၤလီၢ်ပူၤကျဲဒီ:စံ:ဝဲဒၣ် ပှၤသ့ၣ် တဖၣ်အံၤ ယကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါပာ်အမံၤလၢယစုညါသ:အလိၤလံ. “၁၇) ယွၤ အတၢ်လုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကၢ်သ:လီၤလီၤ. တၢ်သူၢ်တၢ်သ:လီၤဒီ: တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤပသ:န့ၣ်, ယွၤဧၢ, နတမၤဘၣ်အီၤတရီတပါဘၣ်.” စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁၇.GCsk 512.2

ကစၢ်ခရံာ်ကိ:ဃါထီၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ် “၂) ဒီ:ယွၤစံ:ဘၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ်, မ်ယွၤသိၣ်ဃီၣ်နၤတက့ၢ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်ဧၢ, မ့ၢ်လံ, ယွၤလၢအဃုထၢ ယရူၤၡလ့ၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် မ်အသိၣ်ဃီၣ်နၤတက့ၢ်. အဝဲအံၤ မ့ၢ်မ့ၣ်ကဖ: လၢတၢ်ထု:ထီၣ်ကွံာ်လၢမ့ၣ်အူပူၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.” စကၤရယၤ ၃:၂. ကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် ပူၤဖျဲ:ဝဲဒီ: “၂၇) ဒ်သိ:အကပာ်အီၤလၢအမဲာ်ညါဒၣ်ဝဲ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်ဒီ:အလၤအကပီၤ, ဒီ:အမဲၣ်သူမဲၣ်ဂီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အဖံ:သွံ: မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဒ်န့ၣ်သိ:တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒ်သိ:အကစီကဆှံ, ဒီ:တသံၣ်သူတမီၢ်ကျာ်ဘၣ်လီၤ. . . .” အ့:ဖ့:စူ: ၅:၂၇.GCsk 513.1

အဝဲသ့ၣ်အမံၤဘၣ်တၢ်ကွဲ:အီၤလၢလံာ်မူအပူၤလံ, ဒီ:အတၢ်ကွဲ:နီၣ် အိၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ. လီၣ်ဖျါ ၃:၄. ခရံာ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤပၢ်ကစၢ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ် တဖၣ်လၢအတအိၣ်ဘၣ်ဒီ:တၢ်သံၣ်သူမီၣ်ကျၣ်ဘၣ်ဒီ: အိၣ်ဒီ:တၢ်တီ တၢ်လိၤန့ၣ်လီၤ. “၃၄) ဒီ:တသိၣ်လိလၢၤဘၣ်တဂၤပှၤလၢအဃၢၤ, တဂၤအဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီ:စံ:, သ့ၣ်ညါယွၤတက့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤကသ့ၣ်ညါယၤခဲလၢာ်လၢအဆံ:ပၢၢ်လၢအဒိၣ်, ယွၤစံ:ဝဲဒၣ်, အဂ့ၢ် ဒ်အံၤ, ယကပျၢ်အတၢ်ကမၣ်, ဒီ:ယတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ် အတၢ်ဒဲ:ဘ:န့ၣ်ဘၣ်.” “၂၀) ယွၤစံ:ဝဲဒၣ်, တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်, ဒီ:တၢ်လၢအဆၢအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ကဃုအံၣ်စရ့လ:အတၢ်အၢ, ဒီ:တအိၣ် ဘၣ်, ယူဒၤအတၢ်ဒဲ:ဘ:န့ၣ်ဒီ:တထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလၢ ယပာ်လီၤတဲာ်တဖၣ်န့ၣ် ယကပျၢ်အတၢ်ဒဲ:ဘ:လီၤ.” “၃) ဒီ:တၢ်ကမၤ အသ:လၢ ပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်လၢစံယိၣ်အပူၤ, ဒီ:ပှၤလၢအအိၣ်ဒံ:လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ကိ:အီၤလၢပှၤစီဆှံ, ကယဲၢ်ပှၤလၢ အမံၤကွဲ:အသ:လၢ ပှၤမူလၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ,” တၢ်စံ:ပာ်ဘၣ်ဃ: တၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤအခီၣ်ထံ:တဘျီ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ယံ:ရမံယၤ ၃၁:၃၄: ၅ဝ:၂ဝ: ဝံယၡါယၤ ၄:၃. {GC 485.1}GCsk 513.2

တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အမူ:အတၢ်မၤဝံၤဝဲဒီ:တၢ်ဒဲ:ဘ: ဒ်တၢ်ကတြူာ် ကွံာ်အီၤအဂီၢ် ကစၢ်ခရံာ်ဟဲက့ၤလီၤခံဘျီတဘျီလီၤ. ပှၤလၢအသံတ့ၢ်လၢ ပျၢၤပျၢၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်သမံသမိ:စံၣ်ညီၣ်အီၤဒီ: ဘၣ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အီၤအဂ့ၢ် ခဲလၢာ်ခဲဆ့လီၤ. အဃိပှၤကညီတဖၣ်အတၢ်ဒဲ:ဘ: မ့ၢ်တဘၣ်တၢ်သမံ သမိ:စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အီၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ပျၢ်အီၤကသ့ဝဲဒံ:လဲၣ်, တသ့ဘၣ်လ့ၤ တက့ၤဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပ့:တရူ:စံ:ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤ နာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် အတၢ်ဒဲ:ဘ:ခဲလၢာ်ကဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. “၁၉) မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ: ဒ်သိ:သုတၢ်ဒဲ:ဘ:ကဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ်, ဒီ:ဒ်သိ: တၢ်အခုၣ်တၢ်အမုာ်လၢ ကစၢ်အမဲာ်ညါအကတီၢ်ကဘၣ်, ၂၀) ဒီ:ဒ်သိ: တၢ်ကမၢလီၤယ့ၣ်ရှူ:ခရံာ်လၢ အဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤပာ်လၢသုဒီ:, သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသုသ:, ဒီ:ဃၣ်လိၤက့ၤသုသ:တက့ၢ်.” မၤတၢ် ၃:၁၉-၂၀. ဖဲတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အကတၢၢ်ဝံၤဝဲန့ၣ် ဒီ:ခရံာ်ကဟဲလီၤဝဲလီၤ. ဒီ:ကဟဲစိာ်ဃုာ်ဒီ:ခိၣ်ဖ:လၢ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤ အိၣ်ဝဲအသိ:လီၤ. {GC 485.2}GCsk 514.1

တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အဂ့ၢ်ဒီ: တၢ်ဒဲ:ဘ:ဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ်အီၤ အတၢ်မၤန့ၣ် တၢ်ကမၤဝံၤအီၤခဲလၢာ် ဖဲတချု:ဒံ:ဘၣ်ကစၢ်ခရံာ်ဟဲက့ၤလီၤ ခံဘျီတဘျီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ဟဲက့ၤဟ:ထီၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်အပူၤ ဒီ:ဆိၣ်ဂ့ၤဆိၣ်ဝါပှၤအံၣ်စရ့လ:ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အသိ: ကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် အတၢ်မၤဝံၤဝဲလၢအမၤဃူမၤဖိ:က့ၤတၢ်န့ၣ်လံလီၤ. “၂၈) တၢ်ပာ်ထီၣ်ခရံာ်တဘျီ ဒ်သိ:အကစိာ်ပှၤအါဂၤအတၢ်ဒဲ:ဘ:ဒ်န့ၣ် အသိ:, ဒီ:တၢ်ဒဲ:ဘ:တအိၣ်ဘၣ်ဒီ:, ကလီၣ်ဖျါထီၣ်အသ:ခံစုတစုလၢ ပှၤကွၢ်လၢ်အကျဲတဖၣ်အဂီၢ်, လၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ.” ဧ့ၤဘြံၤ ၉:၂၈.GCsk 514.2

ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ပာ်ထီၣ်အစုလၢ မဲာ်တဲ:လဲ:ဖိတဒုလၢ ကဘၣ် တၢ်ဆှၢဖျိ:ကွံာ်အီၤဆူပှၢ်လၢ်ကျါတဒုအခိၣ်လိၤဒီ:ပာ်ထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လ:ဖိ တဖၣ်အတၢ်ဒဲ:ဘ:ဆူမဲာ်တဲ:လဲ:ဖိတဒုအံၤန့ၣ်အလိၤလီၤ. မဲာ်တဲ:လဲ:ဖိလၢ အယိ:ထီၣ်အံၣ်စရ့လ:ဖိတဖၣ်အတၢ်ဒဲ:ဘ: ဘၣ်တၢ်ဆှၢဖျိ:ကွံာ်အီၤဒီ: ဟဲက့ၤက့ၤတသ့လၢၤဘၣ်. “၂၂) မဲာ်တဲ:လဲ:တဒုန့ၣ် ကစိာ်ထီၣ်ကွံာ် ကယဲၢ်အတၢ်သရူ:တၢ်ကမၣ်ဆူကီၢ်အိၣ်သယုၢ်တဘ့ၣ်, ဒီ:အဝဲဒၣ် ဘၣ်ပျၢ်ကွံာ်မဲာ်တဲ:လဲ:န့ၣ်ဆူပှၢ်မုၢ်ကနၢလီၤ.” ၃မိၤရှ့ ၁၆:၂၂ (Scape goat) ဒ်န့ၣ်အသိ: ကစၢ်ခရံာ်ပာ်ထီၣ်ပှၤတၢ်ဒဲ:ဘ:ခဲလၢာ်ဆူမုၣ်ကီၤလံၢ် အလိၤလီၤ. ဒီ:ဒ်တၢ်လဲၤဆှၢဖျိ:ကွံာ်မဲာ်တဲ:လဲ:ဖိတဒုအံၤဆူပှၢ်လၢ်ကျါအသိ: ယွၤကဒု:ဃာ်မုၣ်ကီၤလံၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ် လၢပှၤကညီတအိၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ်အံၤ အလိၤ အနံၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ. ဒီ:လၢအကတၢၢ်န့ၣ်ကဘၣ်တူၢ်တၢ်လၢ လရာ်မ့ၣ်အူအပူၤဃုာ်ဒီ:ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်အပူၤဃီလီၤ. {GC 485.3}GCsk 514.3

တုၤတၢ်မၤစီကွံာ်တၢ်အၢတဖၣ်ဝံၤဒီ: တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအတၢ်ဖံ: တၢ်မၤန့ၣ် ကတၢၢ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤကတဲာ်ကတီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အဂီၢ် ဒီ:တၢ်ကတြူာ်ကွံာ်တၢ်ဒဲ:ဘ:အဂ့ၢ်န့ၣ် စ:ထီၣ်ဝဲ ဖဲနံၣ် (၂၃၀၀) အကတၢၢ်ဖဲခရံာ်နံၣ် ၁၈၄၄ န့ၣ်လီၤ. {GC 486.1}GCsk 515.1

တၢ်ဒဲ:ဘ:လၢ တအိၣ်ဒီ:တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသ:တဖၣ်န့ၣ် ယွၤတထု:သံကွံာ်လၢ လံာ်တၢ်ကွဲ:နီၣ်အပူၤနီတစုဘၣ်. တၢ်ဒဲ:ဘ:ခူသူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ် ခူသူၣ်အီၤလၢပှၤကညီအမဲာ်နာ်သက့, လၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် ကအိၣ်ဖျါ ဝဲဒၣ်ကျူၤကနာ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မူခိၣ်ကလူ:သ့ၣ်တဖၣ် ကွဲ:နီၣ် ကွဲ:ဃါပာ်တၢ်မူာ်မူာ်နီၣ်နီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပလီန့ၢ်ကစၢ်ယွၤတန့ၢ်ဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ တမၤကမၣ်တ့ၢ်တၢ်နီတဘျီဘၣ်. ပှၤကညီဘၣ်ဒိ:လီၤအသ:လၢ ပှၤကဘျံ: ကဘျၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ထံၣ်စိကွၢ်ဖျါပှၤကညီအသ:လီၤ. {GC 486.2}GCsk 515.2

မ့ၢ်ဝဲတၢ်သမံသမိ:လၢအလီၤဘီလီၤမုၢ်တမံၤလီၤ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အိၣ်ဝဲအါအါဒၣ်လဲာ် မုၢ်နံၤတနံၤဒီ:တနံၤအတၢ်ဖံ:တၢ်မၤ အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲတသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ပတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိ: တၢ်သကဲ:ပဝာ်, တၢ်ကလုၢ်ကတိၤ, တၢ်ဖံ:တၢ်မၤတဖၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ် ခဲလၢာ်ကအုၣ်အသ:လၢပဂီၢ် ဒ်သိ:ပကတုၤဆူတၢ်တီတၢ်လိၤဧါ, မ့တမ့ၢ် ဘၣ်ဒီ: မ့ၢ်ပကလီၤဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဃာ်လရာ်အပူၤဧါန့ၣ်လီၤ. {GC 487.1}GCsk 515.3

ပကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဃုာ်ပှၤဒီ: တၤလၣ်လၢယွၤဟ့ၣ်လီၤပာ်ပှၤ အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီ:လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, ပကလုၢ်, ကျိာ်စ့တဖၣ်, ဒီ:တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢပဒိ:န့ၢ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်ပဒိ:သူအီၤလၢယွၤအဂီၢ်ထဲလဲၣ်. ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ, ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ, ပှၤဖိၣ်ဃဲတဖၣ်, မုၣ်ကမဲတဖၣ် မ့ၢ်ပမၤ ဘၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်ပဟ့ၣ်တၢ်ကပီၤဆူပှၤဂၤအအိၣ် လၢယွၤဟ့ၣ်လီၤ ပာ်ပှၤတၢ်ကပီၤတဖၣ်န့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ထဲဒၣ်လၢအလီၤပလိာ်ဒီ:တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်အမ့ၢ်အတီလီၤ. လၢယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် တၢ်မၤလၢအလဲၤ သဃဲၤအသ:ဒီ: တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ. {GC 487.2}GCsk 516.1

တၢ်ကပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီ: တၢ်ခူသူၣ်တဖၣ်လၢ ယွၤအမူခိၣ်အလံာ် အတၢ်ကွဲ:နီၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီ:လီၤ. ပှၤလၢအဲၣ်လီၤဒၣ်အသ:တဖၣ် တၢ်ကပာ် ဖျါထီၣ်အတၢ်အဲၣ်လီၤသ:အဂ့ၢ်ခဲလၢာ်ခဲဆ့လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်သ့ၣ်ညါ နၢ်ပၢၢ်ဒီ: ပဂံၢ်ပဘါတဖၣ်လၢကစၢ်ခရံာ်ဟ့ၣ်ပာ်ပှၤန့ၣ် မ့ၢ်ပသူကွံာ်အီၤလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အဂီၢ်ပှဲၤဘျီလံလဲၣ်. ပှၤပိာ်ခရံာ်အခံတဖၣ်ဧၢ မ့ၢ်သုလီၤထွံလၢ သုတၢ်ထူ:တၢ်တီၤ, သုတၢ်မၤမုာ်မၤလၤအသ:အပူၤဧါ, သုကျိာ်သုစ့တဖၣ်, သုတၢ်ဆၢကတီၢ်, သုဂံၢ်သုဘါတဖၣ် မ့ၢ်သုသူအီၤဒၣ်ထဲသုဂီၢ်ဒၣ်သုဝဲ လီၤဧါ. ထဲပှၤစှၤဂၤဖိအိၣ်ဒီ:တၢ်ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဖ:ယွၤကလုၢ်ကထါဒီ: တၢ်ဃ့ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. {GC 487.3}GCsk 516.2

ကစၢ်ခရံာ်မၤတ့ၢ်တၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲ:ဘ:အဂ့ၢ်အဝီၤဒီ: တၢ်မၤဃူမၤဖိ: က့ၤတၢ်အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါဝဲလၢယွၤအကလုၢ်ကထါအပူၤအဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ်သူၣ်ဒိၣ်သ:ဖျိ:သူၣ်ဟ့သ:ဟ့တၢ်ဒီ: အဲၣ်ဒီ:ဒု:အိၣ်ယံၤပှၤကညီ တဖၣ်ဒီ:ယွၤအကလုၢ်ကထါန့ၣ်လီၤ. အဃိဒီ:ဟံ:ဃာ်, ယီၢ်တံၢ်ပှၤကညီ သ့ၣ်တဖၣ်အသ:န့ၣ်လီၤ. တ့ထီၣ်ဝဲတၢ်ကဘျံ:ကဘျၣ်အကျဲ ဒ်သိ: ကမၤနၢၤဘၣ်ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. {GC 488.2} GCsk 516.3

ပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်ကစၢ်အတၢ်ဖံ:တၢ်မၤလၢ အဘၣ်ဃ:ဒီ: တၢ်မၤဘၣ်လိာ်ဖိဒ့တၢ်န့ၣ် ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်နီၤလီၤမၤသကိ:ဝဲတၢ်ဒီ: ကဒိ:န့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်စီတၢ်ဆှံဒီ: တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤတထံၣ်ဃီလီၤ. ပှၤမ့ၢ်အိၣ်မူ လၢတၢ်ယူ:ယီၣ်ပာ်ကဲယွၤဒီ: တၢ်လၢကတြီဆၢအီၤတအိၣ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်. ဒီ:ယွၤတဟ့ၣ်တၢ်ခွဲ:တၢ်ယာ်လၢတၢ်ကမၤဃာ်အီၤနီတမံၤစ့ၢ်ဘၣ်. တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် တၢ်တဘၣ်မၤလၢာ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤလၤလီၤက့ၤသ:, တၢ်ဃုန့ၢ်တၢ်ထူ:တၢ်တီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီ ပှၤကဘၣ်ဟံ:တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢဃုထံၣ်ကွၢ်ဆ:ယွၤအကလုၢ်ကထါ န့ၣ်တခီလီၤ. မ်ပကမၤလိနၢ်ပၢၢ်သကိ:ဒဲစီဆှံအဂ့ၢ်ဒီ: တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ် တုၤပနၢ်ပၢၢ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤကိ:ဂၤဒဲ: လိာ်ဘၣ်လၢကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် ကတၢၢ်ဒီ: မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤလၢအလီၢ်အလၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ထီန:မ:တဂၤလီၤ. တၢ်အံၤ တၢ်မ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤဒီ: တၢ်ကျဲ:စၢ:အိၣ်မူလၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်မ့ၢ်ဒၣ်တၢ် ကလီခဲလၢာ်လီၤ. {GC 488.3}GCsk 517.1

မူခိၣ်အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် မ့ၢ်ဝဲလီၢ်ခၢၣ်သ:လၢပှၤကညီကိ:ဂၤဒဲ: ကမၤတၢ်လၢယွၤအတၢ်ဖံ:တၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဘၣ်ဃ:ဒီ:ပှၤအိၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤကိ:ဂၤဒဲ:လီၤ. ဒီ:မ့ၢ်စ့ၢ်ကီ:တၢ်တမံၤလၢအဒု:နဲၣ်ပှၤလၢ တၢ်ဒု:တၢ်ယၤဘၣ်ဃ:တၢ်တီတၢ်လိၤဒီ:တၢ်ဒဲ:ဘ:အဘၢၣ်စၢၤစ့ၢ်ကီ:လီၤ. လၢအကတၢၢ်ဆၢမ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢကဆှၢပှၤဆူတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအတၢ် တိာ်သူၣ်ပာ်သ:အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်ကက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အဂီၢ် အဝဲ အတၢ်ဖံ:တၢ်မၤန့ၣ် မၤကတၢၢ်ဝဲလၢတၢ်ဒိ:သံသ:အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢပတၢ်စူၢ် တၢ်နာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိ:ဒီ:ကစၢ်ခရံာ်လဲၤနုာ်လီၤဆူယာ်ဘျ: တဒၢအချၢ (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၂၀) ဒီ:မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢထူၣ်စုညါအလွဲၢ်အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အလီၢ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်ပဝဲတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအတၢ်ခူသူၣ်အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. “၁၃) ပှၤလၢအကျၢၢ်ဘၢအတၢ်သရူ:ကမၣ်န့ၣ် တဘီၣ်ထီၣ်တညီထီၣ်ဘၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအတဲာ်လီၤကျဲၤလီၤ ဒီ:ညိကွံာ်ဝဲန့ၣ် ကဒိ:တၢ်သ:ကညီၤလီၤ.” ကတိၤဒိ ၂၈:၁၃. ပှၤလၢ အမၤတၢ်ဒဲ:ဘ:ဒီ: အဲၣ်ဒိ:ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ကစၢ်ခရံာ် ဒ်သိ:မုၣ်ကီၤလံၢ် ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ခရံာ်အသိ:န့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤအတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်န့ၣ်ဒီ: တုၤအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသ:န့ၣ် အတၢ်ဒဲ:ဘ:ကဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်ကျဲ:စၢ:ဒိၣ်စိပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အသ:လီၤ. ပှၤလၢတထံၣ် လီၤက့ၤအတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်လၢတၢ်ကမၣ်တမံၤန့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ကမၤနၢၤအီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒီ:မုၣ်ကီၤလံၢ်ဃုကျဲအသီလၢ ကလ့ပစီ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီ:ကျဲ:စၢ:ဝဲဒ်သိ:ကမၤနၢၤပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ကစၢ်ခရံာ်စံ:ပာ်တ့ၢ်အပှၤပိာ်အခံတဖၣ် “၉) ဒီ:အဝဲဒၣ်စံ:ဘၣ် ယၤ, ယဘျု:ယဖှိၣ်အါလံလၢနဂီၢ်လံ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယစိယကမီၤ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢ တၢ်အဂံၢ်စၢ်အဘါစၢ်အပူၤလီၤ. မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ:, ဒ်သိ:ခရံာ်အစိအကမီၤကအိၣ်ကဆိ:လၢယလိၤဒီ:, ယသ:ခုဒီ:, ယကပာ်ယသ:ကဖၢလၢလၢယဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အဃိလီၤ.” “၃၀) အဂ့ၢ် ဒ်အံၤ, ယနီၣ်ယိ:ဘိမ့ၢ်အညီ, ဒီ:ယတၢ်ဝံတၢ်ယိ:မ့ၢ်အဖှံ:လီၤ.” ၂ကရံၣ်သူ: ၁၂:၉: မ:သဲ ၁၁:၃၀, မ်ပှၤသုတဆိကမိၣ်လီၤက့ၤဝဲလၢ အတၢ်ဒဲ:ဘ:တၢ်ပျၢ်အီၤတသ့နီတဂၤတဂ့ၤ ယွၤပာ်လီၤတ့ၢ်ကျဲလၢ တၢ်မၤနၢၤအဂီၢ် ဒ်သိ:ကမၤနၢၤတၢ်လၢတၢ်နာ်ဒီ:တၢ်ဘျု:တၢ်ဖှိၣ်အဃိလီၤ. {GC 489.2}GCsk 517.2

ပအိၣ်မူဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲ:ဘ:အမုၢ်နံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိ:ဒီ:ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ဃ့ကည:တၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လ:ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဒဲ:ဘ:ကပျၢ်ဝဲအသိ:န့ၣ် ကစၢ်ခရံာ်ကတဲာ်ကတီၤတၢ်လၢပဂီၢ်ခဲအံၤ လီၤ. ဒ်သိ:ပမံၤကဘၣ်တၢ်ဆဲ:လီၤအီၤလၢ လံာ်မူအပူၤအဂီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ် အိၣ်ဒီ:တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤပသ:ခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ဒီ:ပကဘၣ်အိၣ်ဒီ: တၢ်သူၣ်ကၢ်သ:လီၤလၢပတၢ်ဒဲ:ဘ:အဃိလီၤ. ပကဘၣ်ဆူ:ကွံာ်တၢ်သ:ထီၣ် ထီလၢပသ:ပူၤ ဒီ:သမံသမိ:ကွၢ်က့ၤပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သ:လီၤ. ပှၤလၢ အအဲၣ်ဒီ:ကဲတၢ်ခိၣ်တၢ်နၢ်ဒီ: အဲၣ်ဘၣ်တၢ်လီၢ်တၢ်လၤတဖၣ် ကဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီ:တၢ်ဒု:တမံၤအံၤလီၤ. ပှၤကိ:ဂၤကဘၣ်ပူၤဖျဲ:ဒီ: “၂၇) ဒ်သိ: အကပာ်အီၤလၢအမဲာ်ညါဒၣ်ဝဲ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်ဒီ:အလၤအကပီၤ, ဒီ:အမဲၣ်သူမဲၣ်ဂီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အဖံ:သွံ:မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဒ်န့ၣ်သိ:တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒ်သိ:အကစီကဆှံ, ဒီ:တသံၣ်သူတမီၢ်ကျာ်ဘၣ်လီၤ.” အ့:ဖ့:စူ: ၅:၂၇ လီၤ. {GC 489.3}GCsk 518.1

တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်အမူ:ကအိၣ်ကတၢၢ်ဝဲလီၤ. ဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်အံၤ ကလဲၤပူၤကွံာ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤလီၤ. တၢ်မၤအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤတ့ၢ်အီၤလၢအနံၣ်တဖၣ်အနံၣ်လံဒီ: ကဝံၤဝဲဆိဆိလွဲၣ်လွဲၣ် ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဒီ:တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပှၤလၢ အမူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ခဲအံၤလံ. ဆၢကတီၢ်အခဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပကဘၣ်ဝံၢ်ထီၣ် ပခိၣ်ဒီ:ကွၢ်လၢပကစၢ်အတၢ်ဟဲလီၤ. “၃၃) ပလီၢ်သုသ:တက့ၢ်. ဆိ:သီ ဒီ:ဘါထုကဖၣ်တၢ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အမုၢ်အလါကဘၣ်ဝဲခဲလဲၣ် ခဲလဲၣ်န့ၣ်, သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤ.” မၢ်ကူ: ၁၃:၃၃. “၃) မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ:, နဒိ:န့ၢ်တၢ်ဒီ:နနၢ်ဟူတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တက့ၢ်, ဒီ:တိၢ်န့ၢ်တၢ်, ဒီ:ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤနသ:တက့ၢ်. နမ့ၢ်တဆိ:သီဘၣ်ဒီ:, ယကဟဲဆူနအိၣ်, ဒ်တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်အသိ:, ဒီ:ယကဟဲဆူနအိၣ် နၣ်ရံၣ်ဖဲလဲၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်, နတသ့ၣ်ညါဘၣ်.” လီၣ်ဖျါ ၃:၃. {GC 490.1}GCsk 519.1

ဖဲတၢ်စံၣ်ညီၣ် ပီတ့အတၢ်မၤဝံၤဝဲန့ၣ် ပှၤကညီခဲလၢာ်ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလၢ ကဘၣ်သံ, မ့တမ့ၢ်ကဘၣ်မူဝဲလီၤစိၤလီၤ. တၢ်သ:ကညီၤအကတၢၢ်အိၣ်တ့ၢ်ဝဲဖုၣ်ကိာ်ဖိ ဖဲတချု:ကစၢ်ခရံာ်ဟဲလီၤဒီ:တၢ်အၢၣ်လၢမူခိၣ်ကအိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.GCsk 519.2

တၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ကဟဲတုၤအိၣ်ပှၤအကတီၢ်ဖဲလဲၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်အဃိ ဘါထုကဖၣ်ဒီ: အိၣ်ခိ:ကွၢ်လၢ်တက့ၢ်. ကစၢ်ခရံာ် မၤလိာ်က့ၤပှၤတၢ်ကတိၤအံၤဒီ: ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်မၤလိာ်အံၤလၢ အဆၢကတီၢ်အခဲအံၤလီၤ. တုၤမ့ၢ်ခရံာ်ဟဲက့ၤလီၤဝဲဒီ: တၢ်အၢၣ်အဆၢ ကတီၢ်န့ၣ် တၢ်သ:ကညီၤအကတီၢ်ကတၢၢ်ဝဲလံ. ကစၢ်သ့ၣ်ညါဆိပာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီ: ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ “၁၁) ပှၤလၢအတတီတလိၤဘၣ်န့ၣ်, ကအိၣ်ဒၣ်ဝဲလၢအတတီတလိၤဘၣ်တက့ၢ်. ဒီ:ပှၤလၢအအၢအသီန့ၣ်, ကအိၣ်ဒၣ်ဝဲလၢအအၢအသီတက့ၢ်. ဒီ:ပှၤလၢအတီအလိၤန့ၣ်, ကအိၣ်ဒၣ်ဝဲလၢအတီအလိၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီ:ပှၤလၢအစီအဆှံန့ၣ်, ကအိၣ် ဒၣ်ဝဲလၢအစီအဆှံတက့ၢ်. ၁၂) ကွၢ်ကွၢ်, ယဟဲချ့ချ့လီၤ. ဒီ:ယတၢ် အဘူ:အလဲအိၣ်ဒီ:ယၤ, ဒ်သိ:ယကဟ့ၣ်လီၤပှၤကိ:ဂၤဒဲ:, ဒ်အမၤတၢ် အသိ:န့ၣ်လီၤ.” လီၣ်ဖျါ ၂၂:၁၁-၁၂. {GC 490.2}GCsk 519.3

ဖဲပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အီၣ်တၢ်အီတၢ်, သူၣ်ဟံၣ်သူၣ်ဃီ, ဒီ:မၤတၢ် သူၣ်တၢ်ဖျ:တၢ်အဆၢကတီၢ် ဖဲတၢ်တဆိကမိၣ်ဘၣ်တၢ်အကတီၢ်န့ၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢမူခိၣ်ကလီၤဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. စီၤနိအၤလဲၤနုာ်လီၤဆူကဘီပူၤ နွံသီဝံၤတၢ်တစူၤဒံ:ဘၣ်အကတီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအအိၣ်လၢကဘီချၢသ့ၣ်တဖၣ် မၤတၢ်သူၣ်ဖှံသ:ညီၤနံၤကဝဲၢ်ပျီၢ်ကဒီ ဒီ:မၤကလီာ်ကလာ်တၢ်စံၣ်ညီၣ် အကျိၤန့ၣ်လီၤ. “၃၉) ဒီ:တသ့ၣ်ညါဘၣ်တုၤလီၤလၢထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဟဲ, ဒီ:စိာ်ကွံာ်အီၤခဲလၢာ်အသိ:န့ၣ်, တုၤပှၤကညီဖိခွါအံၤဟဲလီၤဒီ:, တၢ်ကမၤ အသ:ဒ်န့ၣ်အသိ:လီၤ” မ:သဲ ၂၄:၃၉. ဒ်တၢ်ဘျၣ်ဟဲဝဲဖဲဖ:ဖီမုၢ်တၢ်ဘှ့ၣ် တၢ်ဘှီၣ်အခါ “၃၅) မၤသ:ဒ်န့ၣ်ဒီ: ဆိ:သီတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟံၣ်ကစၢ် ကဟဲက့ၤဖဲလဲၣ်ဖဲလဲၣ်, လၢမုၢ်ဟါဧါ, လၢဖ:ဖီမုၢ်ဧါ, လၢဆီဖါအိၣ်အိ ထီၣ်ဧါ, လၢမုၢ်ဆ့ၣ်ဝါဧါန့ၣ်, သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤ. ၃၆) မ့တမ့ၢ် {GC 491.1}GCsk 520.1

ဘၣ်ဒီ:, ကဟဲက့ၤဘၣ်ဖု:သတူၢ်ကလာ်, ဒီ:ထံၣ်န့ၣ်သုမံသပ့ၤလီၤ.” မၢ်ကူ: ၁၃:၃၅-၃၆. ပှၤလၢအခိ:တၢ်တကဲဒီ: လူၤပိာ်ထွဲဘၣ်တၢ်မုာ် တၢ်လၤအခံတဖၣ် တၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘှီအိၣ်လၢအဂီၢ်ဒိၣ်မ:လီၤ. ပှၤမၤတၢ် ပနံၤတၢ်ကၤဖိတဖၣ် ကျဲ:စၢ:မၤတၢ်လၢ ကဒိ:န့ၢ်ဘၣ်တၢ်, ဒီ:ပှၤမၤ တၢ်သူၣ်ဖှံသ:ညီဒီ: မုၣ်ကနီၤဖိတဖၣ် ဖဲအမၤဂ့ၤမၤဝါကယၢကယဲထီၣ် အသ:အခါ “တက့လ:, ဒ်ပစံ:တၢ်အသိ:, တၢ်စီၤနၤလၢစီၤပီၢ်ပူၤ, ဒီ:နတအါဘၣ်လီၤ.” ဒၤနံ:ယ့လ: ၅:၂၇ ယွၤကစံၣ်ညီၣ်တၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. {GC 491.2}GCsk 520.2

*****