EKIHANDE EKYA 22—OBUMINYERERI OBWABERERERA

Endambi yabere yalaba eyo batsuka eririndirramo Omulamia, -- omu mugulu ow’ahokati-kati k’omututa n’ekyanda ekya 1844, --abo ababya balindirire eryasa lywuwe ibane n’eryikirirya mubagunza omugulu ibanemutika-tika kandi isibasi ekiriho. Omugulu ekihugo kyabalangira ng’abamabiritaluka n’erilangira bati babiryikirirya amabehi, erisika lyabo mulyikala irine omu Kinywa kya Nyamuhanga. Abanenene mubaloly’embere ibanemukubungula Amasako, bamakubungula buhya ebindi bikanganisyo ebihandireko eryikirirya lyabo n’erisoma obuminyereri bwo ndeke batoke erisyaswatunga ekyakakala. Obwimiri bw’e Biblia obukasemba ekyo bimanireko mubwabanika ibuminyikere ndeke kandi isihali eky’erisyasyongerako. Ebiminyikalo ebyo bandu bate bangalangira nga ni bindi byabya bikakangania eryasa lya Kristo ng’oku liri hakuhi. Emiyisa ey’engabane ey’Omwami Mukulu, omw’ibinduka ery’ababihya n’omw’isuba buhya erya kimweyo omu syongebe sy’abakristo, mubyakangania biti obukwenda obwo bwalwa e lubula. Neryo n’omukyanabya kiti abikirirya isibangatoka erisoborera ekiretire ibaterengana-mutima, mubayowa ibanasikire bati Nyamuhanga abirisondolabo omu ebyo babirilabamwo.OO 391.1

Obuminyereri obu basangawa ibabiritwala ng’obuhambire oku ndambi ey’eryasa lya Kristo engendo eyakabiri mwabya erilagira kwilabirirya eryangaleka emibere yabo ey’eritika-tika iyahwa mubo, n’erisikyabo eribya ibanategirye omw’ikirirya bati ekyo bateyitegereraya oku ndambi eyo endambi yikendisyahika ibayhitegereryakyo.OO 391.2

Omu buminyereri obu mwabya obwa Habakuki 2:1-4 buti: “Ngandihangana oko buteya bwage, ngandihangana endata oko musunguliko, nasyatungerera n’erirebya ebyo asyambwira, n’ebyonasyasubirya omugulu ngakungawa. Neryo Omwami Mukulu mwanyisubirya ati, Usake esyonzoli esyo n’eriminyikalyasyo ndeke oko bisayi by’amabweoyukasomasyo atoke erianguha. Kusangwa esyonzoli sikine busana n’omugulu ategekawa, nasyo sikanguha erihika oko nduli yasyo, nasyo sisyendisyabiha; nomo syangalinda, ulindesyo; kusangwa sikandisyahika kwenene, sisyendisyamala. Lebaya busana n’oyukayiheka; omutima wuwe syatunganene omwisi wuwe; nikwa omutunganene embere sya Nyamuhanga asyabyaho busana n’erikirirya liwe.” Eritsuka kera omu mwaka owa 1842 erilayira eriri omu buminyereri buno liti “Saka esyonzoli eesi, kandi wuminyikallayesyo oku syo mesa, oyukasomasyo atoke eryanguha,” lyabya likabwira iyo Charles Fici eriteka-teka ekipande eky’obuminyereri erikanagnia esyonzoli sya Danieli na Eribisulirwa ng’oku biri n’ekyo bikaminyisaya. Erilalagania ery’ekipande eki mulyatwalwamo eribererera ery’erilagira eryo iyo Habakuki aha. Liriryo, oku ndambi eyo sihabya mundu oyuwabya walangire ekirengire okw’imalayo eryabya nga lyamabyaho busana n’obuminyereri obwo—endambi y’erimalayo—yikakanganibawa omubuminyereri ibwan’obuguma. Enyuma w’eriterengana-mutima, ekisakirwe ekimukyabanika inikya mubongo kutsibu kiti: Esyonzoli esi nisy’endambi eyihamwirwe, nikwa oku muhindo sikendisyakania, kandi isisiritula mabehi: n’omusyangamalayo, wulindiriresyo, kusangwa kwenene sikendisyasa, sisyendisyamalayo.... Abali ba kwenene bakendisyabyaho busana n’eryikirirya.OO 392.1

Ekitsweka eky’obuminyereri bwa Ezekieli nakyo mukyabya nzuko eyikaha akagala n’erisika oku bikirirya kiti: “Neryo ekinywa ky’Omwami Mukulu mukyanyihikako kiti, mugala w’omundu, ni omusyo wahi ogo muwite busana n’ekihugo ekya Israeli, owakabuga ati, ebiro byamakanyibwa, n’obuli nzoli sisyatabererera kwehi? Neryo wubwirebo uti, Omwami Mukulu akabuga ati.... Ebiro biri hakuhi, kandi n’ekikalwa omu buli syonzoli...... Ngendikania, n’ekinywa ekyo ngendibuga kikendisyabererera; sikyendisyaswamalayo kandi.” Ab’omu nyumba ya Israeli bakabuga bati, esyonzoli esyo akalangira nisya biro binene embere, kandi akalagula oku migulu eyiri hali kutsibu. Busana n’ekyo wubwirebo wuti, Omwami Mukulu Nyamuhanga akabuga; Sihali ekiguma oku binywa byage ekikendisyaswamalayo, nikwa ekinywa ekyo nabirikania kikendisyakolwa.” Ezekieli 12:21-25, 27, 28.OO 392.2

Ababya bategirye mubatsanga, ibakikiriraya bati oyo oyuwasi omuhindo erilwa oku nzuko mwasangwa inyabiritungerera, kandi inyabirisangwa aminya eriterengana-mutima lyabo, mwasangwa inyabirihabo ebinywa ebikasikaya n’eriha amaha. Kuhatalibyaho ehipindi ehy’Amasako ng’ehyo, ehikahatikanabo eribya bayiyinia omu kinywa kya Nyamuhanga, eryikirirya lyabo iryangatalukire omu ndambi ey’erirengwako eyo.OO 393.1

Omukya ow’abambesa ikumi ab’omu Matayo 25 nago akakanganaya ebyo abalindiriri abo bakendisyalabamo. Omu Matayo 24, akasubamo ekibulyo ekyabulibawa abiga buwe ekihambire oku buminyikalo obw’eryasa liwe kandi n’obw’enduli y’ekihugo, Kristo mwasangwa inyabiryahula ebindu ebikulu-bikulu omw’ibyaho ly’ekihugo kandi n’omw’ibyaho ery’e kanisa eritsuka okw’asa liwe ery’erimbere erihika okw’asa liwe engendo eyakabiri; bino nimomuli , eritinda erya e Yerusalema, obulige obungaho-ngaho obukendisyabya oku kanisa erilusirirya okw’endereribwa obutikirirye n’obunya Papa, eryuba n’onugenda eririma, n’eritogonga ery’syongununu. Enyuma w’eki mwakaania okw’asa liwe omu bwami bwuwe, neryo amatona omukya owatondogola ebitunga ebibiri eby’abagombe abalindirire eryasa liwe. Ekihande ekya 25 kikatsuka n’ebinywa biti: Neryo obwami bw’e lubula bukendisyalingiriranibwa n’abambesa ikumi abate batabana mulume.” Hano tukalangiraho e kanisa eyikendisyabya iyine omu biro eby’erigunzerera, e kanisa iyan’enguma eyikakanibawako oku muhindo ow’ekihande ekya 24. Omu mukya oyu ebyo bakendisyalamo n’erilolako bikatondawa omu bindu ebyabya bikabya omu itahya ery’abandu omu bulwa-lyuba.OO 393.2

“Neryo obwami bw’elubula bukendisyalingiriranibwa n’abambesa ikumi abate batabana mulume, abatwala esyo tala syabo, neryo bamagenda eriyasanga-sangana iba w’omuheruki. N’abatano ba kubo babya b’amenge, n’abatano babya bakiru. Abo ababya bakiru mubatwala esyotala syabo, neryo mubatagenda n’amaguta; nikwa ababya b’amenge mubatwala amaguta omu matambya wabo n’omu syotala syabo. Omugulu iba w’omuheruki amalayo, abosi mubayitsingako bamagotsera. Neryo omu kati k’ekiro muhabya omulenge munene owakabirikira ati, Lebaya, iba w’omuheruki amasa; mugende muyamusanga-sangane.”OO 393.3

Eryasa lya Kristo omulaika ow’erimbere ng’oku arangiriralyo mulyayitegereribwa ng’erikaminyikalibawa omw’asa ly’iba w’omuheruki. Erilungula emiramirye eryahika hanene omw’itulago ery’eryasa liwe, mulyabya iry’eritsuka ery’omubiri ow’abambesa batasi-mulume. Omu mukya ono, ng’omu Matayo 25, ebitunga bibiri bakakanganibawa. Abosi mubabya ibabiritwala esyotala syabo, eyoy’e Biblia, neryo busana n’ekyakakala kyayo mubagenda eriyasanga-sangana iba w’omuheruki. Nikwa omugulu “abo ababya Bakiru mobatwala esyotala syabo, neryo sibalittagenda n’amaguta,” “ab’amenge mubayitwalira amaguta omu matambya wabo n’esyotala syabo. Ekitunga ekyakabiri mubasangwa ibabiritunga olukogo lwa Nyamuhanga, obutoki obw’Omulimu Abuyirire obukasubaya buhya n’erih’ekyakakala, ebikaleka ekinywa kiwe ikyabya tala oku bisando n’ekyakakala oku nzira. Omw’isaga Nyamuhanga mubasangwa ibabirisoma Amasako batoke eryiga okwenene, kandi mubasangwa ibabirirondekania obubuya obw’omutima n’engebe. Abandu bano babya bawite ebyo babirilolako n’erilabamo, eryikirirya omu Nyamuhanga n’omu kinywa kiwe, ebyo eriterengana-mutima n’erimalayo bite byangakindire. Abandi “mubatwala esyotala syabo, neryo sibatatwala amaguta haguma nabo.” Mubasangwa ibalyagendera oku muhutuko. Erisaga lyabo lyaletawa obukwenda obusongire, nikwa babya basegemire okw’ikirirya ery’abagala babo, ekyakakala eky’eriyowa ndeke lyabo kikagenda kikalima sikyabya kikitabo ngitsi, isibawite eriyitegererya okwenene kwo ndeke kutse omubiri ow’olukogo ow’okwenene omu mutima. Abandu bano mubagenda eriyasanga-sangana Omwami Mukulu, ibanoswire amaha n’eriganirya bati bakenditunga oluhimbo; nikwa sibabya bayiteka-tekire busana n’erimalayo n’erigunzwamoamaha. Omugulu ebirengo byasa, eryikirirya lyabo mulyataluka, n’esyongoleryo syabo musyasololera, syamalima.OO 393.4

“Omugulu iba w’omuheruki amalayo, abosi mubayitsingako, bamagotsera.” Nikwa erimalayo erya’iba w’omuheruki likimanaho busana n’erilaba ery’obutuku omugulu Omwami Mukulu alindirirawamo, eriterengana-mutima, kandi n’eribya nga hali erikerererwa. Omu ndambi eno aho omundu syasi ekiri n’ekite, eryanza ery’abahambire igulu-gulu n’ab’omutima mwolo mubatsuka erisububula, n’eryo akagala kabo kamagenda kakakeha; nikwa abo obu eryikirirya lyabo lyabya lihandire okw’iminya lyabo e Biblia babya bawite olukuka ahisi sy’ebisando byabo, olu ebisunda eby’eriterengana-miutima bite byangasendirye. “Abosi mubayitsingako neryo bamagotsera.” Ekitunga ekiguma isikitsomene n’erilwika eryikirirya lyabo, ekindi kitunga ibanalindirire n’eriteya erihika aho ekyakakala ekiminyikere kikendihwa. Nikwa omu kiro ky’erirengwako abakabiri ibo mubayitwa ng’bakenditalya omuhwa wabo n’eriyihayo lyabo. Ababya bawite omutima ow’eyigulu-gulu ibo mubabya isibangasyaswasegema okw’ikirirya ery’abagala babo. Obuli muguma iniw’eryimana kutse eriwa oku liwe.OO 394.1

Oku ndambi eyo, erisiningula mulyatsuka eribanika. Abaguma b’oku babya bayitwire nga ni bikirirya b’omuhwa omu bukwenda mubagana ekinywa kya Nyamuhanga bati sikyo kisa ekiri nzondoli kandi ekitemokiwire neryo, ibakayambatika bati bakasondolawa Omulimu, mubayihereryayo eritabalwako erisonda ly’omubiri wabo eriyowa omu mutima lyabo, n’obulengekania bwabo. Muhabya abandi ababya bakangenie omuhwa owa bulibirya-meso kandi ibawite eryikirirya eritebinduka, ibakabuga bati abosi abatakwamire enzira yabo ni babehi. Ebirengekanio bayabo ebya kisehya n’ebyo babakakola ekitunga ekinene eky’abalindiriri mukitakwirabo bulige; liriryo mubakolerera erireta ekitsumi oku mwatsi ow’okwenene.OO 395.1

Omu nzira eyi Satani abya akarondekania erilwa kandi eribulegetya omubiri wa Nyamuhanga. Omukukyo ow’eryasa lya Yesu asangawa inyabiribukya abandu banene, ebigonye eby’abikirirya mubabinduka, n’abalume abatalegula mubayihayo oku mubiri ow’eritulagania okwenene, nibya n’omu ndambi ey’erimalayo. Omunya-mwami w’e kibi mwabya inyamatsuka eritalya abahambwa buwe; neryo erilangira ati akaletera ekitsumi oku mubiri wa Nyamuhanga, mwasonda eriteba abaguma ababya bakabuga bati nib’eryikirirya n’eribakolya okw’ihira omu mwatsi mw’omunyu. Neryo abandu buwe mubimana ibanayiteka-tekire eryangirira obuli mwatsi ow’amabehi, obulitaluka, obuli kindu ekikakolawa Biblia n’erikanganiakyo abandu ibabirihira kukyo kw’omwisi owalengererye, erilangira bati abalindiriri abo n’eryikirirya lyabo bakaganawa. Omu musindo oyu obungyi bw’ekyungungu ekyo abya akingirya mubo babye ng’abamikirirya omu mwatsi ow’eryasa lya Kristo obwo obutoki bwuwe ibunatabere oku mitioma yabo, endeke yiwe eyo akenditunga iniko yikendikanyirira yitya omwireka bakayilangira ng’abakimanira ekitunga ekyosi eky’abikirirya.OO 395.2

Satani niyo “muhababiri ow’abagala betu” kandi omulimu wuwe nigo akaletera abandu bw’erirondekania ebihalyo n’eritaluka omu bandu b’Omami Mukulu, n’eryanika oku mwisi, obwo ebibuya ebyo bakakola abandu bakalabaya kubyo kw’ameso n’eribya butsira eryahulabyo. Omugulu Nyamuhanga akabya inyanemukolerera erilama ly’abandu, nayo akabya inyane mukola kutsibu. Omugulu abagala ba Nyamuhanga bakasa embere sy’Omwami Mukulu, Satani nayo akasiriranaya mubo. Omu buli luhinda-hindano olw’erisubya buhya kimweyo akabya inyanayiteka-tekire erireta abo abaterire omu mutima bw’eribya n’obulengekania obutatekene. Omugulu bano babiryikirirya emyatsi mirebe ey’okwenene, n’eribana omwanya omu bikirirya, akakolera mubo eryingirya emyatsi ey’amasunzikania eyikenditebya abatahambire ndeke. Sihali mundu oyuwangaminyikalamo mukristayo w’okwenene kusangwa abirisanganwa omu kitunga eky’abana ba Nyamuhanga, n’omu mwanabya omu manyumba w’eriramiryamon’oku mesa y’Omukama. Satani akikala inyaneho oku mikonga emikulu kutsibu ng’abo obu anginakolesya ng’abakwenda buwe.OO 395.3

Omunya-Mwami ow’ekibi akalwa na buli kindu ekyo abandu ba Nyamuhanga bakimanirako bakaloly’embere omu lugendo olw’oku muyi ow’e lubula. Omw’ibyaho lyosi ery’e kanisa sihali hatabya erisuba-buhya omw’ikirirya ahate erisanga-sangana emiryambo eyikala-kalire. Kubyabya bitya n’omu biro ebya Paulo. Ehosi aho omukwenda oyo abya akahanda e kanisa, muhabya abandi ababya bayikangenie ngabamaliga eryikirirya, nikwa ababya baletiremoengulu ey’amabehi, ayo alyaligawa inyakendilusya olwanzo lw’okwenene l’omu mitima y’abandu. Iyo Luther nayo mwasanga-sangana erikalirirwa linene n’erisulusuta erilwa oku banya-kisehya ababya bakayambatika bati Nyamuahanga akanirye mubo, neryo ababya bahirireho obulengekania bwabo n’obuganirya bwabo endata oku bwimiri obw’Amasako. Abanene ababya batawite eryikirirya kandi abate batalola oku binene, nikwa abalimoeriyiyiketera, kandi ababya banzire eryowa n’eribwirwa ekindu ekiri kihya, mubatebibwa eriyipika-pikira ery’abakangirirya abahya bano, neryo mubayiyunga oku bakwenda ba Satani omu mubiri wabo ow’eritahangura ekyo Nyamuhanga akuna Luther erisingika. N’obu Wesley n’abandi ababya batsumwire ekihugo omw’iminywa lyabo n’eryikirirya lyabo, oku buli ntambu mubasanga-sangana emitego ya Satani akakuna abali n’ekihehu ekirengirye amabina w’okungoma, abaterire amakunirabo omu kisehya ekya buli musindo na lulengo.OO 396.1

Iyo William Miller mwatakwira bulige ebyo ebyabya bikakuna abandu abo omu kisehya eky’erilengya amabina w’oku ngoma. Mwaligana na Luther, ati obuli mulimu atolere inyapimwa ekinywa kya Nyamuhanga. Miller mwabuga ati, “Omubi awite obutoki bunene oku bulengekania obw’abaguma oku munabwire. Neryo tukendisyaminya nga ni bandu ba mulimu wa musindo wahi tuti? E Biblia yikasubamo yiti: ‘Mukendisyaminyirabo oku biguma byabo.’.... Hali emirimu minene eyabirigenda omu kihugo; netu twabirilagirwa eripima emirimu eyo. Omulimu owatereka tukabyaho n’obutekane, omu litunganene, kandi omu bwa-nyamuhanga, omu kihugo ekyo tulimokino, oyo si mulimu wa Kristo. Nabiriliga ndeke-ndeke nyiti Satani awite kinene ekyo akakola omu mipangire mibi eyi.... Abanene abali omw’itwe abakayamabatika bati berire ekikagunza, bakwamire emikonga y’abandu eya kibutiranwa, neryo omu kwenene sibasi okwenene ng’abandi nabo ng’oku batasikwo abateyambatika omu muhanda oyu ngabo.” Biri omu Bliss, ehiyani ehya 236, na 237. “Omulimu ow’amabehi akenditulusya oku kwenene; n’omulimu wa Nyamuhanga akenditusondola eritwingirya omu kwenene. Nikwa inywe mukabuga muti omundu anginabya omu mabehi, inyanemulengekania ati ali omu kwenene. Ekikakwama aho ibwa ni kyahi? Tuakasubamo tuti, Omulimu n’Ekinywa bikabuga kiguma. Omundu amayitwira-lubanza erilaba omu kinywa kya Nyamuhanga, neryo akabana erikania erisosene erilaba omu kinya ekyosi, neryo akatekawa eryikirirya ati awite okwenene; nikwa amalangira ati omulimu owakamusondola syalirigana n’Ebihano ebyosi bya Nyamuhanga n’ekitabu kiwe, neryo atolere inyabasula n’obuyiteya, akasyahambwa omu kitego ky’omubi.” — Biri omu The Adevent Herald and Signs of the Times Reporter, ekitabu ekya 8, omuganzo owa 23, (15omukera ow’Erimbere ekirimo owa 1845). “Emigulu eminene nabiritunga obwimiri obulengire aho obw’obwa-nyamuhanga ingalangira eriso erikere ndeke, eritema erikasenyenyaya, n’eribuga eriri eriribalibanibwe, kwilaba ng’oku ngatungabwo erilwa omu bwogo obw’abakristo abosi.” —Biri omu Bliss, oluyani 282.OO 396.2

Omu biro by’erilungula emiramirye esyonzigu syalyo musyahira ebibi eby\abanya-kisehya by’oku abo ababya bakakola ekikatokekana erilwa n’ebibi ebyo. Ababya bakalwa n’abakalalirya b’omwatsi ow’eryasa lya Kristo engendo eyakabiri mubakolesya enzira iyan’enguma. Eritulika emyatsi n’erihira omu mabehi mw’omunyu eby’abanya kisehya nga sikirigunza, mubalalagania esyo repota esituwene esitasosene n’okwenene na hake. Abandu bano babya bakakunwa eripona n’olunobo. Eritulaganiago ng’oku Yesu niyo lukyo mulyasulusutya obuholo bwabo. Mubasaga bati kyanginabya kwenene, nikwa mubayikumbuka bati kambe sikiryabyaho, na kino niyo yabya mbita ey’oluhi lwabo bakalwa n’abalindiriri haguma n’eryikirirya lyabo.OO 397.1

Eribuga ambu abanya-kisehya abake mubingira omu bikundi eby’abalindiriri abo siyikiri nzumwa ey’eryimanirako eritwamo wuti ekikundi ekyo sikya Nyamuhanga abanya-kisehya n’abanya-mabehi eribya ibane omu kanisa omu biro bya Paulo n’ebya Luther nalyo ng’oku litabya iyitonaganirira erikagunza eryangaleka ibabuga ambu omubiri wabo syahikire. Taleka abandu ba Nyamuhanga babuke erilwa omu tugotseri batsuke n’omutsundo omubiri ow’eriyisubamo n’erisuba buhya; taleka barondekanaye omu masako eryiga okwenene ng’oku kuli omu Yesu; leka bayihererayeyo ibo bosi oku Nyamuhanga, n’obwimiri sibwendibula obukakanganaya buti akakola butagotsera kandi n’obutsururu. Inyakendikolesya obutoki bwuwe obwosi n’amabehi akatokekana awosi, inyabirikira abalaika abawa abosi abali omu kihugo ekyo alimoerimuwatikya.OO 398.1

Eritulagania ery’eryasa lya Kristo engendo eyakabiri siryo lyaletereraya obunya-kisehya n’erigabanamwo. Bino mubyabanika omu mugulu w’ekyanda owa 1844, omugulu abalindiriri babya ibane omu mibere ey’eritika-tika n’eriyibula-bula ekyo bimanireko nga nina kwenene. Eritulago ery’obukwenda obwa malaika ow’erimbere n’erya “omulenge omunene ow’aho kati-kati k’ekiro” mulyaleka obunya-kisehya n’erigabanamoibwaleka erisyaswahitania abandu. Abo ababya bayitsungire omu mikukyo eyikalakalire eno babya bakakolera omu buguma; emitima yabo yabya yoswiremoolwanzo ogundi oku gundi kandi n’oku Yesu, oyubabya balindirire eryasa luba. Eryikirirya eriguma, n’amaha amaguma, mubyasumbabo bamabya endata okw’ikunwa abandu, neryo lyamabya ngabo okw’ibo okw’ibambirwa na SataniOO 398.2

Omugulu iba w’omuheruki amalayo abosi mubayitsingako bamayatwo. Neryo omu kati k’ekiro eribirikira mulyakolwa liti, Mulebaye, iba w’omuheruki amasa; muhuluke muyamuhindane. Neryo abambesa abo abosi mubahangana, neryo bamasangula-sangula eyihya y’esyotala syabo.” Matayo 25:5-7. Omu mugulu ow’ekyanda owa 1844, aho kati-kati k’omululu w’obutuku ogu babya bakalengekania bati niho ebiro 2300 bikendisyahwera, n’omugulu w’omututa ow’ekirimo iwan’omuguma, enyuma w’omugulu ogu babya babwene bati bahikireko, engulu eyo muyatulwa omu binyhwa binyini-nyini eby’Amasako biti: “Mulebaye, iba w’omuheruki amasa!”OO 398.3

Ekyaleta omukukyo ow’eritulawo ono lyabya iry’eribana erilayira erya Atakisakisesi erikalayira erisuba-subania e Yerusalema, eryabya lyabere nzuko ey’eriganzirira omululu w’obutuku ow’ebiro 2300, eryahebawa omu mwaka owa 457 Yesu atali abutwa, neryo isikw’oku nzuko y’ekirimo ng’oku abandu basangawa ibabiryikirirya. Eritsuka eriganzirira oku mugulu w’ahokati-kati k’ekyanda n’omututa owa 457, ebirimo 2300 yikahwererera omu mugulu w’ahokati-kati k’ekyanda n’omututa owa 1844.OO 398.4

Ebikabugibawa erikwamana n’ebisosekanio eby’omu ndagane Engulu nabyo bikakanganaya biti omugulu w’ahokati-kati k’ekyanda n’omututa oyo nigo omukonga owa “eryerya e hekalu” likendisyaberamo. Kino mukyaminyikalibwa ndeke-ndeke omugulu bahanda obulengekania bwabo bw’oku muhanda w’ebisosekanio ebyo ebihambire okw’asa lya Kristo engendo ey’erimbere ogu byabya byaberereremwo.OO 399.1

Erikera Ekyana ky’e mbuli eky’erikirukwa lyabya kisosekanio eky’oluholo lwa Kristo. Paulo akabuga ati: “Mũlũsaye ekĩhamya kya kera, kyʼebibi, imwatoka eribya bundu buhya-buhya obute mo kĩhamya nʼekike, ngoko kwenene muli rino. Kusangwa Kristo ekyana kyʼembũlĩ kyetu kyʼErikiruka, abiriherwa.” 1Banya Korinto 5:7. Omuganda ow’omuganulo w’ebiguma, ogu babya bakahungya-hungya embere sy’Omwami Mukulu, lyabya kisosekanio eky’erilubuka lya Kristo. Paulo akakania okw’ilubuka lya Kristo n’ery’abandu buwe, akabuga ati: “Neryo ekanĩsa yosĩ yamahĩndana haguma, nʼabosĩ bakabũga emĩbũge yʼomũsĩndo-mũsĩndo, neryo abandu abatasĩ, kutse abatĩkĩrĩrye, bamahĩkamo sĩbendĩsyabũga bati muli basĩre kwehĩ?” 1Banya-Korinto 15:23. Ng’ekikumba ekyo babya bakahungya, ekyabya kikabya engano eyiryatwsuka eryera eyiryakuma-kumawa erihulula lite lyabya, Kristo niyo muganulo w’ebinyu ow’amagesa awatendisyahola ayo aw’ababiritongolibwa abo obu okw’ilubuka ery’erimbere abakendisyasanganibwa haguma omu kigona ekya Nyamuhanga.OO 399.2

Ebisosekanio ebi mubyabererera ng’ebikulu-bikulu ebyalagulawa ambu bikendisyabanika kandi mubyabererera oku butuku bwinyini-nyini.Oku kiro eky’erikumi na bini eky’omukera ow’ekiyudaya, oku kiro kinyini-nyini n’omukera winyini-nyini oku babya bakakerera ekyana ky’embuli eky’erilabibwako eribuga ebirimo magana ikumu n’atano, Kristo abere abirirya obugeni obw’ekirukwa haguma n’abakwenda buwe, mwahiraho obugeni obwabya inibw’eryibukirako oluholo luwe nga “Ekyana ky’embuli kya Nyamuhanga, oyukalusayaho ebibi by’ekihugo.” Ekiro ekyo kisa-kisa ebyala eby’ababi mubyamutwala eriyabambibwa n’eryitibwa. Neryo ng’ekisosekanio eky’erihungya ekikumba ky’ebinyu Omulamia wetu mwalubuka erilhwa omu baholi oku kiro eky’akasatu, “omuganulo w’ebinyu ow’abo abagotsere,” eky’erilangirirako eky’abatunganene abakendisyalubuka, obu “emibiri yabo yitunda-tundire yasyahindukibwa, na “erimumwa ng’omubiri wuwe owali wa lukengerwa.” Omulala owa 20; Abanya Fillipi 3:21.OO 399.3

Omu musindo iwan’omuguma, ebisosekanio ebihambire okw’asa lya Kristo engendo eyakabiri bikatekawa eribererera oku ndambi yihamwirwe omu buhererya obw’ebisosekanio. Omu mikolere ey’ekya Musa eryerya e hekalu, kutse Ekiro kikulu eky’Eribuyira, lyabya likabya oku kiro eky’erikumi eky’omukera owa kalinda ak’abaYuda (Abalawi 16:29-34), omugulu omuhereri mukulu, inyamabirikola eribuyira busana n’abanya Israeli abosi, neryo omu musindo oyo inyamabirilusya ebibi byabo by’omu hekalu, inyakahulukayo neryo inyaha abandu bw’emiyisa. Neryo kubabya bikiriryekyo batya bati Kristo, oyuli Muhereri Mukulu wetu, kw’akendisyabanika atya atoke eryerya ekihugo omw’ibulegetya ektibi n’ababihya, n’eritsumula abandu buwe abamulindirirre omu muyisa ow’obutahola. ‘Ekiro eky’erikumi eky’omukera ow’akalinda, ekyabya kiro kikulu eky’eribuyira, endambi ey’eryeribwa ly’e hekalu, eyo omu mwaka owa 1844 yabya ebiro 22 omukera owa erikumi, mukyatwalwamo ndambi ey’eryasa lya ly’Omwami Mukulu. Kino mukyabasulira haguma n’ebikanganisyo ebyasangawa ibyabirikanganibwa biti ebiro 2,300 bikendisyahwa omu mugulu ow’aho kati-kati k’ekyanda n’omututa oyo, n’eritwamo eryo mulyabanika isiryangabinduka.OO 399.4

Omu mukya owa Matayo 25 endambi y’eriteya n’eriyitsingako yikakwamawako eryasa ly’iba w’omuheruki. Kino kikabasula n’ebinywa ebyasangawa ibyabirikanganibwa omu buminywereri n’omu bisosekanio. Byabya biminyikalo biti emyatsi eyo niya kwenene; n’omulenge owa “aho kati-kati k’ekiro” mwabugibwa ebigonye n’ebigonye eby’abikirirya.OO 400.1

Omukukyo ow’eritulalagania eryasa lya Yesu oyo mwahika hanene omu kihugo ng’ekihunga ky’oku ngetse. Erilwa oku muyi erihika oku gundi, erilwa omu bulambo erihika omu bundi, kandi mubwahika omu myanya eya hali-hali omu kihugo, erihika abandu ba Nyamuhanga abalindirire aho babukir’iguma. Erirengya amabina w’oku ngoma mulyabulirana ng’ekime eky’engyakya-ngyakya kukikabulirana hamakola omwisi omu mugulu w’eritulawo eri. Abikirirya mubalangira eritika-tika lyabo n’eriyibulabula lyabo likalusibwaho, n’amaha n’erisubamoakagala mubyosula omu mitima yabo. Omubiri oyo mwatabyamoebisehya ebyo ebikabya bikabyaho omu mugulu hakabyaho ekihutuko eky’abandu ahate eritabalwako ekinywa kya Nyamuhanga n’omulimu wuwe. Mukyasosana n’emigulu eyo ey’eriyikehya n’erisuba oku Nyamuhanga eryabya likakwama obukwenda obw’erikunga n’eripwirira oku bagombe buwe. Lyabya liwite ebisimisyo ebyabya bikakangania omubiri wa Nyamuhanga omu migulu eyosi. Muhabya eriyitsangura like, nikwa muhanbya eriyikubungula omu mutima, erisubamo oku bibi, n’erireka ekihugo. Emitima eyikalira yabya yiwite omuheke ow’eriyiteka-teka erisangana Omwami Mukulu. Muhabya emisabe ey’eriyiyinia n’eriyihayo oku Nyamuhanga eriteko eriyiminyako.OO 400.2

Iyo Miller abere akasoborera oku mubiri oyo mwabuga ati: “Sihali ng’oku wangakangania ebitsange: n’ibuga ambu, ng’oku kyabya omugulu oyo, ebikakanganaya omugulu ow’embere, omugulu olubula n’ekihugo bysyayitsangura haguma omu bitsange ebitebugika kandi eryoswiremoolukengerwa. Sihali eripura lyosi: eryo nalyo, libikirwe busana n’eripura erikendisyalwa e lubula. Abimbi bali bukutu: balindirire eriyikundikania haguma n’emilondo ey’abalaika, ekitunga eky’abimbi abakendisyaalwa e lubula.... Sihali erilwa omu kati k’ebitunga by’abandu: abosi bawite omutima muguma n’obulengekania buguma.” — Biri omu Bliss, olunyan 270, n’olwa 271.OO 401.1

Ogundi mundu oyuwabya omu mukukyo oyo mwatulago ati: “Ehosi-hosi mulyaleta erikubungula emitima yo kutsibu n’eriyikehya embere sya Nyamuhanga ow’endata kutsibu, mwaleta eriyilusya oku syongumbu sy’ebindu bya kuna kihugo, eribugaho amalwa n’olunobo, eriyisubamo busana n’ebihalyo, eriyinga ehonga embere sya Nyamuhanga, nerisaba okw’iye ery’omutima awabunikire busana n’eribuyirwa n’eririgwa. Mulyaleta eriyikehya n’eriyibombeka ery’omutima, eryo tute twatalolako. Ng’oku Nyamuhanga alagira erilaba omu Yoeli, omugulu ekiro kikulu kya Nyamuhanga kyangasegera hakuhi, mulyaleta erisatangya emutima butsira erisatangya esyongyimba, n’erisuba oku Nyamuhanga n’eritsira akalyo, n’eririra, n’erisusumana. Ng’oku Nyamuhanga abuga erilaba omu Zekaria, omulimu ow’olukogo n’eriyolobeka mwutika oku bana buwe; mubamutungererako oyo oyubatsimita, omu kihugo mumwabya eririra linene, .... n’abo ababya bakalindirira Omwami Mukulu mubagalya esyongebe syabo embere syiwe.” — Biri omu Adventist Shield and Review, ekitabu ekya 1, oluyan olwa 271. (Olwa omukera ow’erimbere, 1845).OO 401.2

Oku mikukyo ya kinya-denyikirirya eyosi erilwa omu biro eby’abaminyereri, sihali yindi eyitatabyamoobutunda-tundirya obw’abandu n’emitego ya Satani kwilaba oyo owa omugulu ow’ahokati-kati k’ekyanda n’omututa owa 1844. Na munabwire nibya, enyuma w’ebirimo minene, abosi ababya babere omu mukukyo oyo kandi ababiryimana ibanasikire oku kituti olw’okwenene bakinowa erikola ery’omubiri mutsumulwa oyo kandi ibaha obwimiri bati abya wa Nyamuhanga.OO 401.3

Okw’ibirikira liti, “Iba w’omuheruki amasa; mugende muyamuhindane,” ababya balindirire “mubahangana neryo bamasangula esyotala syabo;” mubasoma ekinywa kya Nyamuhanga n’omuhwa munene kutsibu owate atabya. Abalaika mubatumwa erilwa e lubula eribukya abo ababya ibabirihwamoakagala neryo bamateka-tekabo eryangirira obukwenda. Omubiri oyo syabya omu menge n’eriminya ery’abandu, nikwa omu butoki obwa Nyamuhanga. Abatsuka eryowa n’eryolobera omulenge sib’abo ababya bawite esyonzunzo esirengire esy’abandi, nikwaabo ababya bolo kwilaba kandi abayihereryeyo kwilaba abosi. Abalimi mubasigania ebyalya byabo ebyabya engero, abamakanika mubalwika ebyuma byabo ebyo bakakanikisaya, neryo ibane omu misonia n’eriyitsangura mubagenda eriyaha omulenge owa ehee! Abo obu erimbere babya ibabiritsuka omubiri koyo mubabya b’erigunzerera aeriyitsungira omu mukukyo oyo. Amakanisa amanene mwagana obukwenda buno, n’abandu abanene ababya bangirirebwo mubalwa omu makanisa ayo. Omu buwatikya bwa Nyamuhanga eritulago lino mulyamatana n’obukwenda obw’omulaika owakabiri neryo bwamaha omubiri oyo w’obutoki.OO 402.1

Omwatsi ati “Mulebaye, iba w’omuheruki amasa!” syabya mwatsi w’eritererako esyombaka kutsibu, n’omukyanabya kiti habya obwimiri bw’amasako obuminyikere ndeke kandi obukagunza. Obukwenda obwo mubwagenda n’obutoki obukakuna engebe. Sihabya itika-tika, kutse kibulyo. Oku ndambi ey’eryingira lya Kristo ery’erikinda omu Yerusalema abandu ababya ibabiriyihindaniryayo erilwa omu bipindi binene eby’ekihugo busana n’obugeni mubakukumbanira oku kitwa eky’Emizaituni, neryo babere bakayitsungira omu kikukumbano ky’abandu ababya bakakwamanisya Krsito mubaminya ekiriho neryo bamabugira haguma nabo n’erireka emirenge iyakanya: bati “Atsumulawe oyo oyukasa omu lina ly’Omwami Mukulu!” Matayo 21:9. Omu muhanda iwan’omuguma abikirirya abakukumbanira omu syombinda-hindano esy’abalindiriri-abaguma ba kubo ibakahuka-hukirago, abandi busana n’erisekererya lisa- bakowa obutoki obukaleka omundu inyakenga ndeke obuli omu bukwenda obwo buti: “Mulebaye, iba w’omuheruki amasa!”OO 402.2

Oku mugulu oyo habyaho eryikirirya eryabya likaleta erisubamo oku misabe- eryikirirya eryabya lirindirire oluhimbo. Ng’amatondi w’embula oku kitaka ekyamagunza byanda embula isiyiriwa kukyo, omulimu w’olukogo mwawa oku bandu ababya bakasondya-sondya n’omuhwa. Abo ababya bakaganirya eryimana liso-oku-liso n’omulamia mubowa ebitsnge `ebitebugika. . Obutoki bw’Omulimu Abuyirire obukolobaya kandi obukakehaya mubwanyeya omutima omuyisa wuwe akahiribwa omu bungyi okw’abo ababya abikirirya kandi bayiketerwa.OO 402.3

Ndeke-deke abo ababya bangirire obukwenda obwomubahika oku ndambi eyo babya balindiriremo Omwami Mukulu wabo. Obuli ngyakya-ngyakya mubalangira ini lukwamirwa lwabo eribana obwimaniro obukakanganaya ng’oku baligirwe Nyamuhanga. Emitima yabo muyabya iyikundikenie kutsibu, kandi mubasaba kutsibu haguma n’erisabirana. Babya bakahindanira haguma omu myanya eyibisamire, batoke erikania na Nyamuhanga, n’omulenge ow’emisabe yabo inyakahetukira elubula erilwa omu malima n’omu myangalu eyo babya bakahindanira. Eribana erisimwa omulamia lyabya likayitsutswa kubo kwulaba ebyalya ebya buli kiro; neryo omwirimya anabya amaswika obulengekania bwabo, isibalihumulikana erihika aho akendilusibwaho. Babere bakowa obwimiri obw’olukogo olukabuyira, mubayikumbuka erimulolako oyu emitima yabo yabya yanzire.OO 403.1

Nikwa kandi babya inib’erisyahwamw’akagala. Endambi y’eririndirira muyalaba, n’Omulamia wabo mwatasa. Mubasangwa ibabiriteya eryasa liwe n’erisika eritetsinga-tsinga, neryo litya mubayowa nga Maria, abere akasa okw’isinda ly’Omulamia n’eryeyayo isimuli kandu, mwalira n’eritogongy’emisonia ati: “Naye mwabwirabo ati, Kusangwa batwere Omukama wage, nage Sĩnyasĩ aho bamũhĩrĩre.” Yoane 20:13.OO 403.2

Erisaga bati obukwenda obwo bwanginabya bwa kwenene, mulyasangwa iryabirikakirya abandu abatikirye habwa omugulu mulebe. Enyuma w’erilaba ery’obutuku obuba buno mubutabuliranira aho n’aho; oku nzuko mubatalengaho erikinda abo abahweremw’akagala busana n’eryikirirya lyabo; nikwa babere bakalangira ebiminyisyo eby’erihitana lya Nyamuhanga isibiribanika, mubalekera aho erisaga neryo bamasyaswatsuka erisekererya n’erigaya lyabo. Ekitunga ekinene ekyabya kikabuga kiti kikikiriraya omw’asa ly’Omwami Mukulu erya luba, mubalwika eryikirirya lyabo. Abaguma ba kubo ababya ibawite erisika inene mubahutalibwa omu miyiheko yabo bati mubayowa nga batolere ibalwa omu kihugo. Nga Yona, mubayisamambula embere sya Nyamuhanga, neryo bamayisombolerya oluholo kwilaba engebe.OO 403.3

Abo ababya bahandirire eryikirirya lyabo ly’oku malengekania awabandi, butsira oku kinywa kya Nyamuhanga, babya kandi ibanayiteka-tekire eribindula obulengekania bwabo. Abasininguli mubabindula abali bolo n’abuba erisubyabo oku luhande lwabo, n’abano abosi mubayikundikania haguma omw’itulago bati sihangaswabya buba bwosi kutse erisyaswayira ebyo bakalindirira lino. Endambi yasangawa iyabirilaba, Omwami Mukulu mwabya isyatasa, n’ekihugo kyanginikala ikine ng’oku kine eribuga ebigonye eby ‘ebirimo.OO 404.1

Abikiriraya ab’omuhwa kandi abali ba kwenene muabasangwa ibabirisamula ebyosi babya bawite busana na Kristo kandi basangawa ibabiribana inyali omu kati-kati kabo kwilaba enyuma. Ban’ikirirye mubasangwa ibabiriha erikunga lyabo ery’erigunzerera oku kihugo; neryo ibakaganiraya eryangirirwa obutuku obute bwa hali omw’ihika erya Mukama wabo ow’elubula n’abalaika b’e lubula, mubasangwa ibabiriyihegula oku kitunga eky’abo abagana obukwenda obwo. Ibane n’erisonda inene, mubasangwa ibabirisaba bati: “Wase Mukama, kandi wase luba.” Nikwa mwatasa. Neryo kandi eritaswaheka omuheke ow’ebiyitagwa by’engebe n’emiryambo, n’erisyaswayiyinia erisekereribwa n’erigaywa ery’ekihugo ekikasekereraya, lyabya erirengwako erikalire ery’erikirirya n’obuyiyinia.OO 404.2

Nibya eriterengana-mitima lino mulitakanya ng’eryo abakwenda balolako omu mugulu w’eryasa lya Kristo engendo ey’erimbere. Omugulu Yesu ingira omu Yerusalema inyanikere oku sabayiri, abakwami buwe mubikirirya bati akisiya inyikala oku kitumbi kya Dawidi n’eritsunira e Israeli oku bandu ababya bakagayabo. Ibane n’amaha manene n’eriganirya ery’ebitsange mubakola-kolanamo erikangania omukama oyo y’olukengerwa. Abanene mubasanza emiyikiko yabo y’oku kitaka ng’omukeka omu nzira yiwe, kutse bamapepya embere syiwe y’ebikoma by’amabondo. Omu bitsange byabo ebinene mubabugira haguma bati: “Hosana oku Mugala wa Dawidi!” Abafarisayo bakasulusutibwa n’erihitana busana n’emirenge ey’ebitsange eryabyaho, babere basonda bati kumbe Yesu alyahunaya abiga buwe, mwasubamo ati: Naye mwabwirabo ati, Kusangwa batwere Omukama wage, nage Sĩnyasĩ aho bamũhĩrĩre.” Luka 19:40. Obuminyereri butolere eribererera. Abiga babya bakaberererya ekilubirirwa kya Nyamuhanga; nikwa babya ibakayahwamw’akagala erikalire. Nikwa muhalaba biro bike neryo bamalola oku luholo olukaluma kutsibu olwa Omulamia, n’erimuhira omw’isinda. Eriganirya lyabo mulitabererera omu ndambi eyo, n’amaha wabo omu Kristo mwahwa mubo. Erihika aho Omukama wabo alubuka inyabirikinda n’erilwa omw’isinda niho babya balangire bati ebyosi mubyasangwa ibyabiritulwa omu buminyereri, kandi bati Kristo abya iniw’eryagalwa, n’erilubukibwa erilwa omu baholi.” Emibiri y’Abakwenda 17:3.OO 405.1

Ebirimo magana atano enyuma, Omwami Mukulu asangawa inyabiritulago erilaba omu muminyereri Zekaria ati: “Wutseme kutsibu iwe mwali w’e Sioni; wupure iwe mwali w’e Yerusalema: talebaya, omwami Wawe akasa eyo guli: Ni mulingirirania, kandi ali n’erilama; inyanayikehirye kandi inyanemugendera oku sabayiri, kandi oku kyana ky’esabayiri.” Zekaria 9:9. Abiga abo kubaliminya bati akagenda eriyatwirwa olubanza n’eriyahola, sibangabere ibakabereraya obuminyereri obwo.OO 406.1

Omu muhanda iwan’omuguma iyo Miller n’abanyikiwe mubaberererya obuminyereri neryo bamaha obukwenda obu Amasako abuyirire asangawa inyabiritulako kera ati atolere inyahereribwa oku kihugo, nikwa obu babya isibangabere ibakatula kubaliyitegereraya obuminyereri obukakanganaya ng’oku bakendisyahwa akagala, kandi n’erikangania obundi bukwenda obutolere ibwatulirwa oku bihanda byosi Omwami Mukulu atali asa. Obukwenda obwa malaika ow’erimbere n’obw’owakabiri mubwahebwa oku ndambi eyitolerene kandi mubwagunzerera omubiri ogu Nyamuhanga ateka-teka ati amakwenda ayo akendisyaberererya.OO 406.2

Ekihugo kyabya ikinatungerere, ibakalengekanaya bati endambi eyo yiryalaba na Yesu isyalitasa, emikolere eyosi ey’obulindiriri iyikendihwaho. Nikwa omugulu abanene balwiyka eryikirirya lyabo busana n’erirengwako erinene, muhabya ihane abandi ababya bimene ibanasikire. Ebyabya byalwire omu mukukuru ow’eritulago Yesu ng’oku akasa, obwo womutima w’obwolo-bwolo n’eriyikubungula omu mutima, erilwika ekihugo n’eribinduka kimweyo omu ngebe, ebyabya byabere busana n’omubiri oyo, mubyakangania biti omubiri oyo abya wa Nyamuhanga. Mubatalengaho erigania bati obutoki bw’Omulimu Abuyirire sibwo bulyasondola eritulaw=go ery’obukwenda obw’eryasa lya Kristo engendo eyakabiri, kandi mubatabanamoBiblia omw’iganzirira emyululu ey’obutuku bw’obuminyereri. Esyombangyi esy’abakalwa nabo musitatoka erikinda emikolere yabo ey’erisoborera obuminyereri. Mubabya isibangaliga ahate obwimiri bw’e Biblia, obwangaleka ibalwika ebyo basangawa ibabiryimanirako erilaba omw’isoma kutsibu Amasako n’emisabe, bikabakanganibwa abandu abalyasondolawa Omulimu wa Nyamuhganga n’emitima eyikabera-bera omu butoki bwago obuliho; emyanya eyo eyasangawa iyabiryimanira erigayawa ery’abakatolereraya kutsibu n’erigania erikalire kwilaba eryosi ery’abakangirirya b’amaenyikirirya n’ery’abamenge kutsibu ab’e kihugo, kandi eyimana malume-lgume bakalwa n’abasomire ekisomo ky’akalasi kyo kutsibu n’abakabuga ng’engusu ibabiriyikwikamo kikambi kiguma, n’erisekererya n’erikunanga ery’abandu ab’eykitsumbi n’ab’ahisi nibya.OO 406.3

Ni kwenene, muhasangwa ihabiribya eritaluka ly’eribererera ery’ekyo babya balindirire, nikwa na kino nakyo isikyangatsinga-tsingirye eryikirirya lyabo omu kinywa kya Nyamuhanga. Omugulu Yona atulawoo omu mbaalu sy’e Ninawi ati omu biro makumi ani omuyi oyo akendiheribwa, Omwami Mukulu mwaliga eriytikehya ery’abanya Ninaawi neryo amasegeerya omululu w’obutuku w’olukogo okw’ibo; nibya n’obukwenda bwa Yona ibawanatumawa erilwa oku Nyamuhanga, n’e Ninawi muyalengwako ng’erisonda liwe. Abalindiriri abo mubikirirya bati omu musindo ng’kyo Nyamuhanga mwasondolabo eriha omulenge owa ehee busana n’eritswera ery’esyombanza. Mubabuga bati: “Lyabirirenga oku mitima ey’abo ababya nalyo, n’eribukya olwanzo olw’eryasa ly’Omwami Mukulu lw’omu bandu; kutse lyamaleka ihabya olunobo busana n’eryasa liwe, olukalangirawa kutse olutelangirawa, nikwa olwasibwe Nyamuhanga. Lyabirireka ihabya erigabania .... neryo abo abakendikubungula emitima yabo, batoke eriminya ngabangabere ibali oku luhandre lwahi, Yesu kwanatasa — mbwino ngabangabugire omw’ikukubala bati, ‘Lebaya! Ono niyo Nyamuhganga wetu, twabirimulindirira, nayo akenditulamia;’ kiutse ngabangalakire amabwe n’ebitwa eritererakubo eribisabo oku busu obw’oyo oyuwikere oku kitumbi ky’obwami, n’okw’ihitana ly’Omwana w’Embuli. Ng’oku tukikiriraya, Nyamuhanga kw’abya alengire oku bandu buwe kw’atya, abirirenga okw’ikirirya lyabo, abiriminya nga bimene bati, n’erilangira ng’abangayibombyakwo omukira, oku ndambi ey’erirengwako, erilwa omu mwanya ogu angalangira inyatolere busana nabo; kandi ngabakendilwika ekihugo kino n’erisikira oku kinywa kya Nyamuhanga.” — Biri omu Advent herald and Signs of the Times Reporter, ekya 8, enzumwa eya 14 (olwa Omukera owa 11, ebiro 13, ekirimo owa 1844).OO 407.1

Abandu ababya ibak’ikiririraya bati Nyamuhanga mwasondolabo omu bindu ebyo balabamoenyuma ng’oku babya bakayowa likakanganibawa omu binywa bya William Miller biti: “Kunabya w’erisyaswabyaho kandi, inyine n’obwimiri obu nabya nabwo omugulu oyo, eribya wa kwenene embere sya Nyamuhanga n’abandu iningendikola ng’oku nanakola.” “Ngalengekananaya nyiti nabiryerya esyongyimba syage oku musasi wa bandu. Ngayowa nyiti, omu mugulu kyabya ahisi sy’obutoki bwage, nabiriyilusyako olubanza lwabo.” Omulume wa Nyamuhanga oyo mwasaka ati, “N’omu kyanabya kiti nabiriterengana omutima esyongendo ibiri, sinyiri naguswa ahisi kutse erihweramoiguma akagala. ... Amaha wage omw’asa kya Krito akinasikikire ng’oku anabya. Enyuma w’ebirimo minene ey’erirengekaniako, nabirikola ekyo kisa ekyo nabya ingayowa nyiti ini lukwamirwa lwage erikola. Namabya inasobirye, ni busana n’obubuya, n’olwanzo oku bandu banyikyage, n’erilangira nyiti nyitolere inakolera Nyamuhanga. “Ekindu kiguma ekyo nyasi kiri kiti, sinyiritatula gundi mwatsi erilusyaho ekyo nikiriraya, na Nyanuhanga abiribya nage, obutoki bwuwe bw’ebiriminyikalibwa omu mubiri oyo, kandi ekyo abirikola ni kinene kutsibu.” “Abandu ng’oku bakalangira, ebigonye n’ebigonye by’abandu babirisoma Amasako erilaba omw’itulago ow’omugulu ono, kandi erilaba omu muhanda oyo, erilaba omw’ikirirya n’eritsatsangwako, musasi wa Kristo, babirisyaswa sanga-sanganibwa na Nyamuhanga.” — Biri omu Bliss, esyombapura 256, 255, 277, 280, 281. “Sinyiri nataganza erisenyenya ery’ab’emiyihalambo, kutse erikwa buba omugulu ekihugo kyasusumana. Litya sinendisyayisunza erisimwa lyabo n‘omulyanabya erirengya amabina w’oku ngoma erisohya-sohyabo. Sinendisyaronderya engebe yage y’omubyala byabo, kutse erisubya omutwe w’omw’isongo nyiti sinyibane erihitana lyabo, Nyamuhanga amabya ikwalyalayira atya.” Nibya J. White omu kitabu ekya Life of William Miller, oluyani olwa 315.OO 407.2

Nyamuhanga mwatalekerania abandu buwe; Omulimu wuwe mwikala inyane n’abo ababya batitanguha erigana ekyakakala ekyo batunga, n’erireka omukukuru w’ekitunga ekikalalaganaya eryasa lya Kristo. Omu nyawalihwaya Paulo oku baheburaniya muli ebinywa ebikasikaya n’erikunga okw’abo abakalengawako kandi abalindirire omu mugulu owakalire oyu liti: “Neryo simuguse erisika lyenyu, eriwite oluhimbo lunene. Kusangwa mutolere imwabya n’eriyiyinia, muti, mukendibya mwabirikola erisonda lya Nyamuhanga, mukendisyatunga eriyilaga eryo. Kusangwa hakisiya katambi kake, oyukendisyasa inyasa, kandi syendisyamalayo. Litya abali batunganene bakendisyabyaho omw’ikirirya: nikwa omundu wosi amasububula, engebe yage siyendisyamutsemera. Nikwa situli ab’okw’abo abaksububula kinyuma-nyuma erihika okw’ihera; nikwa tuli ab’okw’abo abakikiriraya erihika okw’itsunira engebe.”OO 408.1

Erihabula eri eribya irikahebawa e kanisa omu biro eby’omuhindo ni bulangiri erilwa omu binywa ebikakanganaya eryasa ly’Omwami Mukulu ng’oku liri hakuhi biti: “Kusangwa hakisiya akatambi kake, neryo oyo oyukendisyasa inyasa kandi syendisyamalayo...” Kandi kikaminyisaya ndeke kiti hakendisyabyaho eribya ng’imalayo kandi kiti Omwami Mukulu akendisyabya ng’akendisyamalayo. Erilagira eriheberwe hano lihambire oku ebyo abalindiriri bakendisyalabamo okundambi eno. Abandu abakakanibawako hano bawite omulyambo ow’eriyira eryikirirya mw’eririhatire. Mubabya ibabirikola erisonda lya Nyamuhanga omw’ikwama erisondola ery’Omulimu wuwe n’Ekinywa kiwe; nikwa mubatayitegererya ekilubirirwa kiwe omu ebyabyaho enyuma, n’omu lyanabya erilangira enzira eyiri embere syabo, neryo mubatebibwa eribya n’eritika-tika Nyamuhanga kwenene nga mwasondolabo. Oku ndambi eyi, ebinywa ebyo bikahamba kubo biti: “Abali batunganene bakendisabyaho erilaba omw’ikirirya.” Ekyakakala ekikakoleraya ndeke ekya “omulenge omunene ow’omkati-kati k’ekiro” ng’oku kyakoleraya oku nzira yabo, kandi ibabirilangira obuminyereri bukaboholwa n’ebiminyisyo ebikabanika luba-luba bikatulago biti eryasa lya Kristo liri hakuhi, babya ibabiribasulira erikwamana n’ekyo balangira. Nikwa lino, ibahunenerere busana n’amaha awaterengene, babya inib’eryimana erilaba omw’ibya n’eryikirirya omu Nyamuhanga lisa n’omu kinywa kiwre. Ekinzigri ky’abandu abakasekereraya babya ibanemubuga bati: “Mwabiritebibwa. Mulwike eryikirirya lyenyu, kandi mubuge muti omukukuru ow’eryasa lya Yesu oyo ni wa Satani.” Nikwa Ekinywa kya Nyamuhanga mukyabuga kiti: “Omundu wosi amasububula, engebe yage siyendisyamutsemera.” Erilwika eryikirirya lyabo oku ndambi eyi, n’erigana obutoki obwa Mulimu Abuyirire obwasondola obukwenda obwo, lyabya in’isububula busana n’erihera. Ebinywa bya Paulo mubyabya ibinmusikyabo biti: “Neryo simuguse obuyiketerwa erisika lyenyu;” “mutolere imwayiyinia,” Habwa akatambi kake buyira, n’oyo oyukendisyasa akendisyasa, kandi syendisyamalayo.” Ekyo babya in ib’erikola ekyangaleka ibabya ibane ndeke kyabya erimakirira ku kyakakala ekyo babya ibabiritunga erilwa oku Nyamuhanga, erimakiririra eriyilaga liwe, n’erilolya embere ibanemurondekania omu masako, n’eriteya butsir’itsinga-tsinga n’eririndirira ekyakakala ekindi.OO 408.2