1. Ti Pannacadadael ti Jerusalem

“No naammoam coma, iti daytoy nga aldaw, dagiti maipapan iti talnam! ngem ita naitalimengda cadagiti matam. Ta umayto dagiti aldaw kenca, a dagiti cabusormo licmutendacanto cadagiti cuta ken aladandacanto, ket iti isuamin a disso irutandaeanto, ket ipasagdacanto iti daga, ken dagiti annacmo iti unegmo, ket didanto baybay-an kenca ti maysa a bato iti ra baw ti maysa; agsipud ta dica mailasin ti aldaw ti pannacasucnalmo.”^{3Lucas 19:42-44.}DP 19.1

Manipud iti toctoc ti Bantay dagiti Olivo, ni Jesus tinannawaganna ti Jerusalem, ket napintas ken natalna ti naiparang kencuana a buya iti dayta a tiempo. Tiempo ti Paseua idi, ket dagiti annac ni Jacob a naggapu iti amin a daga naggigimongda idiay tapno rambacanda ti dackel a fiesta ti nacion. Iti tengnga dagiti minuyongan ken cauvasan, ken iti toctoc dagiti nalangto a derraas a napatacderan cadagiti toltolda dagiti sangaili, adda a nacatacder dagiti natucadtucad a turod, dagiti dackel a palacio, ken dagiti napigsa a baluarte ti cabecera dagiti Israel. Ti anac a babai ti Sion iti tangsitna casna la cuncuna, “Addaac a situtugaw a reina,....ket uray caano diacto makita ni ladingit!” agsipud ta ipagpagarupna nga isut parparaburan pay la ti langit a cas iti pannacatactacunaynayna idi icancanta ti snmasalmo nga ari ti castov, “Naimnas ti kinatayagna, ragsac ti amin a daga. ti bantay a Sion,...ti ciudad ti dackel nga ari.”^{1Salmos 48:2.}DP 19.2

Dagiti nangayed a patacder ti templo makitada a nalaing. Dagiti sinamar ti Inmlumnec nga init silnaganda dagiti bacudna a marmol a puraw a casla nieve, ket agannaraarda manipud iti balitoc a ruangan ken torre ken pinaculo. Casta idi ti panagtacder ti dackel a eiudad, “a pagsungdoan ti kinaimnas,” a tangsit ti nacion dagiti Judio. Ania nga anac ti Israel ti macabuya kencuana a di la agrag-o ken agsiddaaw!DP 19.3

Ngem sabali a panpanunut, nga adayu cadagitoy, ti immay iti nakem ni Jesus. “Ket idi dimteng iti asideg makitana ti ciudad ket sinangitanna.”^{2Lucas 19:41.} Iti tenga dagiti panagragragsac dagiti adu gapu iti naballigian nga iseserrecna cabayatan ti panangicayabda cadagiti palma, cabayatan a dagiti naragsac nga ososana nagallanguganda cadagiti banbantay, ket rinibribu a timec dagiti nangibunannag Kencuana nga ari, ti Mangisalacan ti lubong napno ti kellaat ken datdatlag a ladingit. Daydiay Anac ti Dios, a Maysa a naicari iti Israel, ken nagballigi ken patay, ken nangayab cadagiti cayaw ni patay manipud iti tanem nagladingit, saan nga iti cadawyan a ladi-ngit, no di ket iti nalaus ken di matngelan nga asug.DP 20.1

Ti historia ti nasuroc a sangaribu a tawen a panangiparangarang ti Dios ti naisangsangayan a panangtactacunaynayna ken panangaywanna iti pinilina nga ili, naiparang iti panagkita ni Jesus. Ti Jerusalem isut pinadayawan ti Dios idi a naipangpangruna iti ngatoen ti amin a daga. Ti Apo “pinilina ti Sion, isut kinalicagumanna a pagyanan.”^{4Salmos 132:13.}Idiay, cadagiti adu a panawen, isut nangisawangan dagiti nasantoan a mammadto iti damagda a mangpablaac. Idiay isut nangiparangan ni Jehova ti caaddana iti ulep ti gloria iti ngatoen ti saad ti caasi. No ti Israel a cas nacion tinaginayonna coma ti panagtulnogna iti Langit, ti Jerusalem agnanayon coma a nagtacder a cas pimli ti Dios.^{5Kitaem ti Jeremias 17:21-25.} Ngem ti historia dayta naparaburan nga ili isut nacailanadan ti panaglicud ken yaalza. Sinupringda ti naggaput Langit a gracia, nagpalaloda cadagiti calinteganda, ket dinadaelda dagiti gundawayda. Idinto ta ti Dios naasasi cadacuada ngem ti maysa nga ama iti dungdungoenna nga anac, “nagbaon cadacuada cadagiti babaoncnna, a bumangon iti masapa ket nagbaon gapu ta addaan asi ili ilina ken iti pagtaenganna.”^{62 Cronicas 36:15.} Idi nasaaw dagiti palawag, pacpacaasi, ken babalaw, imbaonna cadacuada ti caimbagan a sagut ti langit; wen, imbucbucna ti sangalangitan iti dayta a maysa a SAGUT. Ti Anac ti Dios met laeng ti naibaon a makipacpaeaasi iti di agbabawi a eiudad.DP 20.2

Ti Apo ti silaw ken gloria tallo a tawenna a nakicuycuyog iti ilina a sumrec ken rummuar, liniwliwana dagiti naladingit, linucatanna dagiti nacayawan, insublina ti pannacakita dagiti bulsec, pinapagnana dagiti pilay, linuctanna ti pagdengngeg dagiti tuleng, dinalusanna dagiti agcucutel, pinagungarna dagiti natay, ket incascasabana ti naimbag a damag cadagiti napanglaw.^{7Kitaem ti Lucas 4:18.} Numanpay insupapacda Kencuana ti dakes iti imbag, ken gura iti ayatna,^{8Kitaem ti Salmos 109:5.} nupay casta intuloyna laeng ti naasian a trabajona. Dagiti nagsapul iti paraburna uray caanoman saanda a napagtalaw. Dagiti dalluyon ti caasi, nga induron a pinagsubli dagiti nabangad a puspuso, nagsublida a napigpigsa nga atáb ti napnoan asi ken di mayibcas nga ayat.DP 21.1

Ngem ti Israel tinallicudanna ti caimbagan a Gayyem ken cacaisuna a Tumulong. Dagiti pacpacaasi ti ayatna inumsida, dagiti balacadna inwagsacda, ket dagiti pablaacna inangangawda. Ti horas ti inanama ken pannaeapacawan napardas ti ilalabesna ; ti copa ti namedmedmedan a pungtot ti Dios nganngani map- non. Ti ulep a naummong cabayatan dagiti panawen a panaglicud ken iyaalzada, a pinangisit ti kinaayayay, ngannganin agtupac iti maysa nga ili a nacabasol; ket Daydiay cacaisuna a macabalin a mangispal cadacuada iti mailaylayat a tnngpalda rinabrabacda, kinabcabilda, ken imbellengda, ket ngannganida ilanzan. Inton adda a nacabitinen ni Cristo iti rabaw ti cruz idiay Calvario, ti aldaw dagiti taga Israel a cas maysa a nacion a pinaraburan ken binendicionan ti Dios manungpalen. Ti pannacapucaw ti uray maymaysa a cararua isut maibilang a cas naindacsan unay a mapasamac a dacdackel nga adayu ti pategna ngem dagiti amin a ganancia ken amin a kinabacnang ti maysa a lubong; ngem idi kitkitaen ni Cristo ti Jerusalem, naipabuya Kencuana ti pannacapucaw ti sangcailian, ti sangcanacionan,—ti ciudad ken nacion. a pinili idi cua ti Dios, daydi naisangayan a gamengna.DP 21.2

Idi minatmatanna dagiti masacbayan a panawen, nakitana ti ili a kinatulagna a naiwarawara iti amin a daga. Iti apagbassit a dusa a nganngani maibucbuc cadagiti annacna, nakitana ti umuna nga yiigupda iti copa ti pungtot isu nga arebebendanto amin nga awan tidda inton camaudianan a pannacaocomda. Ti nadiosan nga asi ken gumawgawawa nga ayat naisawang cadagitoy nacalcaldaang a sao: “O Jerusalem, Jerusalem a mamapatay cadagiti mammadto, ken mangbato cadagiti malbaon kenca ! naminano a kinayatco nga inurnong coma dagiti annacmo, a cas iti maysa nga upa urnongenna dagiti piecna iti siroc dagiti pavacna, ket dica kinayat!”^{9Mateo 23:37.} — No madadaelca, sica laeng ti akinbasol. “Ket dicay cayat ti umay caniac, tapno adda coma biagvo. ”^{10Juan 5:40.}DP 22.1

Ni Cristo nakitana iti Jerusalem ti mangisimbolo iti lubong a timmangken iti dina panamati ken iti iyaalzana, ken isu nga agparpardas a sumaranget iti mangibales a panangocom ti Dio. Dagiti kinaayayav ti maysa a raza a natnag iti basol, isuda a na- madagsen iti cararuana, pinilitda dagiti bibigna a nangisawang iti dayta napait a ladingit. Nakitana ti historia ti basol a nailanad iti kinacacaasi, ken lulua, ken dara ti tao; ti pusona natignay iti awan patinggana a panangngaasi cadagiti naparigat ken napagsagaba iti daga; ket gumawgawawa a mangbang-ar cadacuada amin. Ngem uray ti imana saanna a maatipan ti atab ti kinaayayav ti tao; bassit ti bilang dagiti agayat a mangbiroc iti cacaisuna a Puon ti tulong. Isu siaayat a nangibucboc ti cararuana agpapan ken patay, tapno maidanonna ti pannacaisalacan iti magaw-atda; ngem bassit dagiti mayat nga umay Kencuana tapno adda coma biagda.DP 22.2

Ti Ari ti langit nagladingit! Ti Anac ti. Awan Patinggana a Dios nariribuc ti espirituna, nacusbo iti tuoc! Toy a retrato pinunnona ti amin a langit iti siddaaw. Dayta a buya iparangarangna cadatayo ti nalaus a kinadakes ti basol; ipakitana nga uray ti awan patinggana a turay adda rigatna a mangisalacan iti nacabasol manipud iti banag ti pannacasalungasing ti linteg ti Dios. Ni Jesus, idi kitkitaenna dagiti mapaspasamac agingga iti maudi a caputotan, nakitana ti pannacaitabbug ti lubong iti allilaw a cas idi nacaipuonan ti pannacadadael ti Jerusalem. Ti dackel idi a basol dagiti Judio isu ti panangibellengda ken Cristo; ti dackelto a basol ti sangalubongan a Cristiano isu ti pana-ngibellengda iti linteg ti Dios, isu a nacaibatayan ti gobiernona idiay langit ken ditoy daga. Dagiti bilbilin ni Jehova maumumsidanto ket aramidendanto nga awan capapayanda. Dagiti linaclacsa nga adipen ti basol, ken tagabu ni Satanas, ken naipato nga agsagaba iti maicadua nga ipapatay, agmadida a dumngeg cadagiti sao ti pudno iti aldaw a pannacasucnalda.DP 23.1