Kapitulo 65—Gintinloan Liwan ang Templo

SA pamuno sang Iya pagpangalagad, gintabug ni Kristo gikan sa templo yadtong nagdagta sini tungod sang ila dibalaan nga mga palatikangan; kag ang Iya matigdas kag may pagkadios nga panghulag nagpakugmat sang tagipusoon sang mapahituon nga mga pumalatikang. Sa pagtakop sang Iya bulohaton, nagkara Sia liwan sa templo kag nakita Niya nga gintampalas gihapon subong sang sa una. Ang kahimtangan sang mga butang naglabi pa gid sang nagligad. Ang nagowa nga bahin sang kadak-an sang templo katulad sang malapad nga bulokotan sang hayop. Upod sang siyagit sang mga kasapatan kag ang linagting sang mga metal nga kuarta ginsimbugan sang maakigon nga pagbaisay sa tunga sang mga manugbaligya, kag sa tunga nila mabatian ang tingog sang mga tawo nga may balaan nga katungdanan. Ang mga punoan mismo sang templo nagapamakal kag nagapamaligya kag nagapangbaylo sang kuarta. Tuman gid ang paggahom sa ila sang kahakug nga sa itolulok sang Dios indi sila maayo pa sang sa makawat.AK2 839.1

Diutay gid lang ang pagkilala sang mga kaparian kag mga gumalahom sang pagkabalaan sang bulohaton nga ila ginahikot. Tagsa ka panahon sang Paskua, kag pan- dut sang mga payagpayag, linibo sang mga sapat ang ginaihaw, kag ang ila dugo ginakuha sang mga pari kag ibubo sa halaran. Naanad na gid ang mga Judio sa paghalad sang dugo, kag halos wala na nila makita ang kamatuoran nga ang sala amo ang nakahimo sining pagpatulo sang dugo sang mga sapat nga kinahanglanon. Wala nila mahangop nga nagpahanungod ini sang dugo sang mahal nga Anak sang Dios, nga pagaiula tuhoy sa kabuhi sang kalibutan, kag nga tungod sang pagtanyag sang mga halad nga ang mga tawo mapatuhoy sa nalansang nga Manunobos.AK2 839.2

Nagatulok si Jesus sa walay hinalung-ong nga biktima sang halad, kag nakita kon paano ang mga Judio naghimo sini nga mga kahiwatan nga talan-awon sang pagpatulo sang dugo kag kapintas. Sa baylo sang mapainobuson nga paghinulsol sa sala, ginpadamo nila ang paghalad sang mga sapat, nga daw mapasidunggan ang Dios bangod sa walay tagipusoon nga pag-alagad. Ang mga kaparian kag mga gumalahom nagpatig-a sang ila tagipusoon pinaagi sa pagkamaiyaiyahon kag pagkahakug. Gingamit nila sa pag-angkon sang kadalagan ang amo gid nga mga simbolo nga nagatudlo sa Kordero sang Dios. Sa amo sini nga sa itolulok sang mga tawo ang pagkabalaan sang pag-alagdan sa paghalad may dako nga pagkalaglag. Ang kaakig ni Jesus ginpukaw; nahibaloan Niya nga ang Iya dugo, nga sa indi madugay pagaiula tungod sang sala sang kalibutan, apresyahon gid lang sing diutay sang mga kaparian kag katigulangan subong sang dugo sang mga sapat nga ila ginpailig sing padayon.AK2 840.1

Si Kristo naghambal pinaagi sa mga manalagna batok sini nga mga ginahimo. Si Samuel nagsiling, “May dako bala nga kahamuot ang Ginuo sa mga halad-nga-sinunog kag mga halad, subong sang sa pagtuman sang tingog sang Ginuo? Yari karon, ang pagtuman labing maayo pa sang sa mga halad, kag ang pagpamati sang sa sapay sang mga karnero.” Kag si Isaias man, sa tagnaanon nga pagtan-aw sang paglapas sang mga Judio, ginhambalan sila subong nga manugdumala sang Sodoma kag Gomorah: “Pamatii ang pulong sang Ginuo, kamo nga mga manugdumala sang Sodoma! Dungga ang kasugoan sang amon Dios, kamo nga katawohan sang Gomorah! Ano bala sa Akon ang kadam-an sang inyo nga halad? nagasiling ang Ginuo: Tuman na Ako sa mga halad nga sinunog nga mga kamero kag sang sapay sang mga sapat nga pinatambok; wala Ako nagakalipay sa dugo sang tinday nga mga baka nga lalake, ukon sang mga kordero, ukon sang mga kanding nga lalake. Kon mag-atubang kamo sa Akon, sin-o bala ang nagkinahanglan sini sa inyo kamut sa paglapak sang Akon mga luwang? Panghugas kamo, paninlo kamo; isikway ang malaut nga mga buhat ninyo sa atubangan sang Akon mga mata; mag-untat sa paghimo sing malaut, magtuon sa paghimo sing maayo; magpangita sang katarungan, magluwas sang pinigus; maghukom sang ilo, mag-apin sang balong babae.” 1 Samuel 15:22; Isaias 1:10-12, 16, 17.AK2 840.2

Sia nga naghatag mismo sining mga tagnaanon sa katapusan nga tion nagahatag sini nga paandam karon. Sa pagtuman sang tagna ang mga katawohan nagbantala kay Jesus nga hari sang Israel. Ginbaton Niya ang ila panimbahon, kag ginbaton ang palangakoan sang hari. Sa sini nga bagay dapat Sia nga maghimo. Nahibaloan Niya nga ang Iya paninguha sa pagbag-o sang dunot nga pagkasaserdote mangin wala sing pulos; way sapayan ang Iya bulohaton dapat nga himuon; ihatag ang pamatuod sang Iya diosnon nga bulohaton sa dimatinuohon nga katawohan.AK2 841.1

Sa liwan ang nagapanglapus nga pagtulok ni Jesus nanalaytay sa dinagtaan nga kadak-an sang templo. Ang tanan nga mata nagliso sa iya. Ang pari kag pangulo, Fariseo kag Gentil, nagtulok nga may katingala kag kahayanghag sa Iya nga nagatindug sa ila atubangan nga may pagkahalangdon sang langitnon nga hari. Ang diosnon nag-igpat sa tawhanon, nga nagsul-ob kay Kristo upod sang pagkadungganon kag himaya nga wala pa gid Niya mapakita sadtong una. Yadtong nagtindug nga labing malapit sa Iya, nagpalayo tubtob sa mahimo. Luwas lamang sang pila sang Iya mga gintoton-an, ang Manlulowas nagtindug nga isahanon. Ang tanan nga kagahod naghipus. Daw indi mabatas ang madalum nga kalinong. Naghambal si Kristo upod sang gahom nga nagbuyok sa katawohan katulad sang mabaskug nga unos: “Nasulat na, ang Akon puloy-an pagatawgon nga balay sang pangamuyo; apang ginhimo ninyo ini nga hukmongan sang mga makawat.” Ang Iya tingog naglanyog kaangay sang budyong sa templo. Ang kasingkal sang Iya dagway daw subong sang manughalunhon nga kalayo. Upod sang gahom nagsugo Sia, Kuhaa ining mga butang diri.” Juan 2:16.AK2 841.2

Sang tatlo ka tuig nga nagligad, ang mga gumalahom sang templo nahuy-an sang ila pagpalagyo sa sugo ni Jesus. Kutob sadto nagkatingala sila sang ila kahadlok, kag ang ila walay pulopamangkut nga pagtuman sa isa ka kabos nga tawo. Nagbatyag sila nga indi mahimo nga suliton ang ila makaholuya nga pagyaub. Apang karon labi pa gid sila nga nahadlok sang sa una, kag nga labi pa gid ang ila pagdali sa pagtuman sang Iya sugo. Wala sing isa nga nangahas sa pagpamangkut sang Iya kagamhanan. Ang mga Pari kag mga pumalatikang nagpalagyo gikan sa Iya atubangan, nga nagatabug sang ila kahayopan sa una nila.AK2 842.1

Sa dalanon gikan sa templo ginsugata sila sang kadam-an nga nagkari upod sang ila masakiton nga nagapakiana nahanungod sang Dako nga Manug-ayo. Ang sugid nga ginhatag sining nagpalalagyo nga katawohan magapabalik sa pila sini sa ila. Hinadlukan sila sa pagsugata sang Isa nga gamhanan, nga sa tulok lang nagtabug sang mga pari kag gumalahom gikan sa Iya atubangan. Apang ang kalabanan sa ila nagpadayon sa nagadali nga pinanong, nga nalangkag sa paglambut sa Iya nga amo lamang ang ila paglaom. Sang ang kadam-an nagpalagyo palayo sa templo, madamo ang nagpalabilin. Ini sila ginbuylogan sang bag-o nagalabut. Sa liwan ang kadak-an sang templo napuno sang mga masakiton kag tagumatayon, kag si Jesus nagpangalagad sa ila liwan.AK2 842.2

Pagligad sang panahon ang mga pari kag gumalahom nagpangahas sa pagbalik sa templo. Sang nag-ugdaw na ang kakugmat, dinakop sila sang kalangkag kon ano ang masunod nga hulag ni Jesus. Ginpaabut nila nga kuhaon Niya nga trono ni David. Mahipus sila nga nagbalik sa templo, nabatian nila ang tingog sang mga lalake kag babae, kag kabataan nga nagadayaw sa Dios. Sang ila pagsulod, nagtindug sila nga naurongan sa matahom nga talan-awon. Nakita nila nga gin-ayo ang mga masakiton, ang mga bulag nakakita, naumpawan ang mga bungol, kag ang mga lupog naglinumpat sa kalipay. Nagpanguna ang mga kabataan sa paghinugyaw. Gin-ayo ni Jesus ang ila mga masakit; ginkungkong Niya sila sa Iya mga kamut, ginbaton Niya ang ila mga halok sang pagpalangga, kag ang iban sa ila natulogan sa Iya sabak samtang nagapanudlo Sia sa mga katawohan. Nian upod sang malipayon nga mga tingog ang mga kabataan naghugyaw sa pagdayaw sa Iya. Ginsulit nila ang mga hosana sang nagligad nga adlaw, kag nagpapaladpad sang mga sanga sang olibo sa atubangan sang Manlulowas. Naglanyog ang templo upod sang ila mga sininggit, “Bulahan ang nagakari sa ngalan sang Ginuo!” “Yari karon nagaabut ang imo Hari nagaabut nga sa imo: Matarong Sia kag may kaluwasanl Salmo 118:26; Zacarias 9:9. “Hosana sa anak ni David!”AK2 844.1

Ang tingog sining wala mapunggi kag malipayon nga mga tingog nangin isa ka kasandaran sa mga pangulo sang templo. Nangita sila sing paagi sa pagtapna sang amo nga pagpasundayag. Ginsaysay nila sa katawohan nga ang templo ginadagtaan sang tapak sang mga kabataan kag mga sininggit sang kalipay. Sang nakita nila nga ang ila pinamulong wala makatandug sa mga ka-tawohan, ang mga pangulo nagpakiluoy sa kay Kristo, “Wala Mo bala mabatii ang ila ginasiling? Kag nagsiling si Jesus sa ila, Huo; wala bala ninyo mabasahi, Gikan sa baba sang mga bata kag sang masuso, gin-aman mo ang himpit nga pagdayaw?” Ang tagna nagsugid nga ibantala si Kristo subong nga Hari, kag ina nga mga pulong dapat nga matuman. Ang mga kaparian kag pangulo sang Israel nagdumili sa pagbantala sang Iya himaya, kag ang Dios naghikot sa mga kabataan nga mangin iya manugpamatuod. Kon naghilipus ining mga kabataan, ang amo gid nga mga haligi sang templo amo unta ang nagpalanyog sang pagdayaw sa Manlulowas.AK2 845.1

Ginlibugan kag ginluyahan ang mga Fariseo. Ang Isa nga indi nila mapahog amo ang nagadumala. Si Jesus nagkuha sang tinindugan bilang manugbantay sang templo. Wala pa gid mahanabo nga nagsuklob Sia sang kaangay nga kagamhanan harianon. Wala pa gid matabo nga ang Iya pinamulong kag binuhatan nakaangkon sang dakong gahom. Nakahimo Sia sang makatilingala nga mga binuhatan sa bug-os nga Jerusalem, apang wala pa gid matabo sa among bagay nga balaan kag makatalandug. Sa atubang sang mga katawohan nga nakakita sang Iya makatilingala nga mga binuhatan, ang mga kaparian kag mga gumalahom wala makapangahas sa pagpakita sang ila kaakig sa Iya. Bisan pa nga naalipungot kag pinalibog sang Iya panalabton, wala sila sing dugang nga nahimo sina nga adlaw.AK2 845.2

Sang pagkaaga ang Sanhidrin nag-isip liwan kon ano ang ila himuon kay Jesus. Tatlo ka tuig sang nagligad, nagkinahanglan sila sang timaan sang Iya pagkahinaplas, ukon pagka Mesias. Kutob sina nga panahon nakahimo Sia sang gamhanan nga mga binuhatan sa bug-os nga kadutaan. Gin-ayo Niya ang mga balatianon, tanhaga nga ginpakaon Niya ang linibo nga katawohan, naglakat sa kabaluran, kag nagpalinong sang nagaalimbukad nga dagat. Sulitsulit Niya nga ginabasa ang tagipusoon sang mga tawo katulad sang nabuksan nga tolon-an; ginpangtabug Niya ang mga yawa, kag ginbanhaw ang mga minatay. Yara sa atubangan sining mga pangulo ang timaan sang Iya pagka Mesias. Karon gintapatan nila nga indi na magpangayo sang mga tiliman-an sang Iya kagamhanan, kundi nga magkuha sang pangako ukon pagbutyag nga sa diin mahimo Sia nga mapamatbatan.AK2 846.1

Pagkadto sa templo nga sa diin Sia nagapanudlo, nagpadayon sila sa pagpamangkut sa Iya: “Sa ano nga pagbulot-an nagahimo Ka sini nga mga butang? kag sin-o ang naghatag sa imo sini nga pagbulot-an? Ginpaabut nila nga mag-angkon Sia nga ang Iya sabat sa ila nga masandig sa ila pagsabat sini nga pakiana. “Ang pagtugmaw ni Juan,” nagsiling Sia, “diin ini magikan? sa langit ukon sa tawo?”AK2 846.2

Nakita sang mga pari nga nahamtang sila sa ital-ital nga sa diin wala sing pagpakunokuno nga makapalus sa ila. Kon magsiling sila nga ang pagtugmaw ni Juan gikan sa langit, Ngaa nga wala nila sia gintuohi? Si Juan nagpamatuod sa kay Kristo. “Yari karon ang Kordero sang Dios nga nagakuha sang sala sang kalibutan.” Juan 1:29. Kon gintuohan sang mga pari ang pamatuod ni Juan, paano nila mapanghiwala ang pagka Mesias ni Kristo? Kon ipabutyag nila ang ila tunay nga pagtuo, nga ang pagpangalagad ni Juan nagikan sa tawo lamang magadala sila sa ila kaugalingon sang unos sang kaakig; kay gintuohan sang mga tawo nga manalagna si Juan.AK2 846.3

Upod sang mainit nga kabalaka ang kadam-an naghulat sang pamat-ud. Nahibaloan nila nga ang mga pari nag-angkon sa pagbaton sang pagpangalagad ni Juan, kag ginpaabut nila nga kilalahon nila nga walay pulopamangkut nga nagikan sia sa Dios. Apang sa tapus sang pagsapul nila sing tago, ang mga kaparian nagpamat-ud nga indi sila magpanug-an. May pagkasalimpapaw nga nag-angkon sang pagkawalay hinalung-ong, nagsiling sila, “Indi kami makasugid,” “Indi man Ako makasugid sa inyo,” siling ni Kristo, “kon sa anong pagbulot-an ginahimo Ko ining mga butang.”AK2 847.1

Ginpahipus ang mga eskriba, kaparian kag gumalahom. Naligban kag naluyahan, nagtindug sila nga huyhoy, nga nahadlok sa pagpamangkut pa gid liwan sa kay Kristo. Bangod sang ila katalaw kag wala kapaturan, sa isa ka dako nga paagi nadula nila ang pagtahod sang mga tawo, nga karon nagatindug malapit, kag naham-ut sa pagtan-aw sining bugalon, matarong-sakaugalingon nga mga tawo nga nalutos.AK2 847.2

Tanan nga ginhambal kag ginhimo ni Kristo tuman ka mahinungdanon, kag ang ila inpluensia mabatyagan nga magadugang sing padayon sa tapus sang Iya paglansang kag pagkayab. Madamo sadtong nagpaabut nga mahidlawon sang samputanan sang pagpisapisa kay Jesus nga sang ulihe nahimo nga Iya mga gintoton-an, nga nabuyok pakadto sa Iya sing una bangod sa Iya mga pulong sadtong mahitabuon nga adlaw. Ang talan- didto sa kadak-an sang templo magapabilin nga indi mapala sa ila panghunahona. Ang ginkatuhayan sa tunga ni Kristo kag sang mataas nga puno sang mga pari mahibal-an gid samtang nagasugilanon sila. Ang bugalon nga pangulo sang templo napanaptan sang manggaranon kag malahalon nga mga panapton. Sa iya ulo may nagabadlak nga purongpurong. Ang iya panindug halangdon, ang iya buhok kag ang iya malaba kag nagatunton nga bungot ginpaputi sang iya panuigon. Ang iya dagway nagpahadlok sa mga tumalan-aw. Sa atubang sining dungganon nga tawo nagtindug ang Halangdon sang langit, nga wala sing mga puni ukon pasundayag. Ang iya panapton nahigkoan sang panlakatan; mahagpis ang Iya guya, kag nagapabutyag sang mapainobuson nga kasubo; apang nasamay didto ang pagkahalangdon kag pagkamahinatagon nga may liwan nga pagkatuhay sa bugalon, masinaligon, kag maakigon nga dagway sang mataas nga pinuno sang kaparian. Madamo sadtong nakasaksi sang mga pulong kag binuhatan ni Jesus sa templo kutob sina nga tion nagtipig sa Iya sa ila tagipusoon subong nga manalagna sang Dios. Apang sang ang kinilala nga balatyagon nagliso pabor sa Iya, nagdugang pa gid ang pagdumot sang kaparian batok kay Jesus. Ang kasampaton nga sa diin nakapalagyo Sia gikan sa lit-ag nga gin-aman sa Iya tiil, bilang bag-o nga pamatuod sang Iya pagkadios, nagdugang sang gatong sa ila kaalipungot.AK2 847.3

Sa Iya pagsu-ay upod sang mga rabbi, wala gintuyo ni Jesus ang pagpakahuya sang Iya mga kasumpong. Wala Sia mahamuot sa pagtan-aw sa ila sa maiwat nga kahimtangan. May hinungdanon Sia nga leksyon nga pagaitudlo. Ginpahadlok Niya ang Iya mga kaaway pinaagi sa pagtugot sa ila nga masihod sa puyo nga ila ginhumlad tuhoy sa Iya. Ang ila gin-angkon nga pagkapakok nahanungod sang kinaiya sang pagtugmaw ni Juan, naghatag sa Iya sing kahigayunan sa paghambal, kag ginpauswag Niya ang kahigayunan pinaagi sa pagpahayag sa ila atubangan sang ila tunay nga tinindugan, nga nagdugang sang isa pa ka paandam sa madamo nga nahatag na.AK2 848.1

“Ano ang hunahona ninyo?” nagsiling Sia. “May isa ka tawo nga may duha ka anak; kag nagsiling Sia sa nahauna, Anak, maglakat ka kag magpangabudlay ka sa Akon ulobasan. Nagsabat sia, Indi ako: Apang sang ulihe naghinulsol kag naglakat, kag nagpalapit sia sa ikaduha, kag amo man ang iya ginsiling. Kag nagsabat sia kag nagsiling, Magalakat ako, ginuo: apang wala sia maglakat. Diin sa ila sini ang nagtuman sang kabobut-on sang ila Amay?”AK2 849.1

Ining kalit nga pamangkut wala mabantayi sing maayo sang Iya manugpalamati. Ginsunod nila ang palaanggiran sing maukod, kag nian nagsabat gilayon, “Ang nahauna.” Pagtulok Niya sing tumod sa ila, nagsabat si Jesus sa matigdas kag solemne nga paningog, “Sa pagkamatuod nagasiling Ako sa inyo nga ang mga manugsukot sang buhis kag ang mga makihilawason magauna sa inyo sa ginharian sang Dios. Kag nagkari si Juan sa inyo sa dalan sang pagkamatarong, kag wala kamo magtuo sa iya: apang ang mga manugsukot sang buhis kag mga makihilawason nagtuo sa iya: kag kamo, sang nakita ninyo ini, wala maghinulsol sang ulihe, agod magtuo kamo sa Iya.”AK2 849.2

Wala sing mahimo ang mga pari kag gumalahom kundi nga maghatag sang igo nga sabat sa pakiana ni Kristo, kag sa amo nga paagi nakuha Niya ang ila panghunahona nga may pagpasulabi sa nahauna nga anak. Ining anak nagatiglawas sa mga manugsukot sang buhis, yadtong gintamay kag gindumtan sang mga Fariseo. Ang mga manugsukot sang buhis nangin tuman ka higko. Matuod gid nga manuglapas sila sang kasugoan sang Dios, nga nagpakita sa ila kabuhi sang lubos nga pagpanumpong sa Iya mga ginakinahanglan. Nangin dilimapinasalamaton kag dibalaan sila; sang ginsugo sa paglakat sa pagpangabudlay sa ulobasan sang Agalon, matinamayon sila nga nagdumili. Apang sang pagkari ni Juan nga nagawali sang paghinulsol kag pagtugmaw, ginbaton sang mga manugsukot sang buhis ang iya balita kag ginpangtugmawan sila.AK2 849.3

Ang ikaduha nga anak napatungod sa tig-una nga mga tawo sa pungsod Judio. Pila sang mga Fariseo naghinulsol kag nagbaton sang pagtugmaw ni Juan; apang ang mga pangulo wala magpati nga nagikan sia sa Dios. Ang iya mga paandam kag pagbuyagyag wala gid magtuytoy sa ila sa pagbag-o. “Ginsikway nila ang laygay sang Dios batok sa ila kay wala matugmawi niya.” Lucas 7:30. Ginkabig nila nga may pagyaguta ang iya balita. Kaangay sang ikaduha nga anak nga sang gintawag sia nagsiling, “malakat ako ginuo,” apang wala sia magkadto, ang mga pari kag mga gumalahom nga nagangkon nga matinumanon apang nagabuhat sang pagkadimatinumanon. Naghimo sila sang dalagko nga pag-angkon sang katutom, gin-angkon nila ang pagtuman sa kasugoan sang Dios, apang naghatag lamang sila sang butig nga pagtuman. Ang mga manugsukot sang buhis ginbuyagyag kag ginpakamalaut sang mga Fariseo subong nga walay Dios; apang ginpakita nila pinaagi sa ila pagtuo kag binuhatan nga magakadto sila sa ginharian sang mga langit nga una sadtong mga tawo nagapakamatarong sa-kaugalingon kag ginhatagan sang labi pa nga kapawa, apang ang ila binuhatan wala nagakasinanto sa ila pag-angkon sang pagkadiosnon.AK2 850.1

Ang kaparian kag mga gumalahom wala maluyag sa pagbatas sining manugkulikot nga kamatuoran; nagpabilin sila nga mahipus, nga naglaom nga makahambal si Jesus sang mga butang nga mahimo nila ibalik sa Iya; apang madamo pa gid ang ila batason.AK2 851.1

“Pamatii ninyo ang isa pa gid ka palaanggiran,” ang siling ni Kristo: “May isa ka tag-iya nga nagtanum sang isa ka ulobasan, kag ginkudalan ini palibot, kag nagkutkot sia sang linasan sang isa ka ulobasan, kag ginpatindugan sang torre, kag ginhatag ini sa mga umalagsa kag maglakat sa malayo nga pungsod: kag sang nagahilapit ang tigpamupo, ang tag-iya nagpadala sang iya mga ulipon pakadto sa mga umalagsa, agod magbaton sang bahin niya nga patubas. Kag gindakop sang umalagsa ang iya mga ulipon, kag ginbunal ang isa, ginpatay ang isa kag ginbato ang isa pa gid. Sa liwan nagpadala sia sang iban nga mga ulipon nga madamo sang sa una: kag amo man ang ginhimo sa ila. Sa katapusan ginpadala niya sa ila ang iya anak nga nagasiling, Ayhan tahuron na nila ang akon anak. Apang sang nakita sang mga umalagsa ang anak, nagsinilingay sila sa ila kaugalingon, Amo na ini ang manonubli; kari kamo, patyon ta sia, kag agawon ta ang iya panublion. Kag gindakop nila sia, kag ginhaboy sia sa ulobasan, kag ginpatay sia. Hanti kon mag-abut ang tag-iya sang ulobasan, ano ang himuon niya sadtong mga umalagsa?”AK2 851.2

Naghambal si Jesus sa tanan nga nakatambong; apang ang mga pari kag gumalahom nagsabat. “Walay kaluoy nga laglagon niya yadtong malaut nga mga tawo,” ang siling nila, “kag ipaagsahan niya ang iya ulobasan sa iban nga umalagsa nga makahatag sa iya sang bunga sa ila panag-on.” Ang manughambal wala anay makahangop sang kadapatan sang gamo nga palaang- giran, apang sang ulihe nasapwan nila nga sila ang naghatag sang paghukom sa ila kaugalingon nga pamatbat. Sa palaanggiran, ang tag-iya napatungod sa Dios, ang ulobasan amo ang pungsod Judio, kag ang kudal amo ang diosnon nga kasugoan nga amo kuntani ang ila kaamligan. Ang torre amo ang simbolo sang templo. Ang tag-iya sang ulobasan naghimo sang tanan nga pangaman tuhoy sa iya kauswagan. “Ano ang dapat ko nga himuon sa akon ulobasan,” siling niya, “nga wala pa nakon mahimo?” Isaias 5:4. Ginpahanungdan sa sini ang wala magakalapyo nga pagtatap sang Dios sa Israel. Kag subong nga ang umalagsa dapat magbalik sa ginuo sang igo nga bahin sang bunga sang iya ulobasan, amo man ang mga tinawo sang Dios dapat nga magpasidungog sa Iya pinaagi sa kabuhi nga nagakasinanto sa ila balaan nga kahigayunan. Apang subong sang mga umalagsa nga nagpatay sang mga ulipon nga ginpadala sang tagiya tuhoy sa patubas, ang mga Judio man nagpatay sang mga manalagna nga ginpadala sang Dios sa pagtawag sa ila nga maghinulsol. Madamo nga mga sinugo ang ila ginpamatay. Tubtob diri ang pagdapat sang palaanggiran indi mapakiana, kag kon ano ang nagsunod indi na gid tuman ka dayag. Sa hinigugma nga anak nga sang ulihe ginpadala sang tag-iya sang ulobasan pakadto sa iya malalison nga mga ulipon, nga ila gindakop kag ginpatay, nakita sang mga pari kag gumalahom ang maathag nga laragway ni Jesus kag ang Iya palaabuton nga kapalaran. Nga daan nagabuko na sila sa pagpatay sa Iya nga ginpadala sang Amay sa ila bilang katapusan nga pakiluoy. Sa silot nga ginhatag sa walay kabalaslan nga mga umalagsa ginlaragway ang kapahamakan sadtong magapatay sa kay Kristo.AK2 851.3

Pagtan-aw nga may pagkahanuklog sa ila, ang Manlulowas nagpadayon, “Wala bala ninyo mabasahi sa mga Sinulat, Ang bato nga ginsikway sang manonukod, amo man ang ginhimo nga batong pamag-ang: himo ini sang Ginuo kag makatilingala sa aton itolulok? Hanti nagasiling Ako sa inyo, ang ginharian sang Dios pagakuhaon sa inyo kag ihatag sa pungsod nga makapatubas sang mga bunga. Kag ang bisan sin-o nga mahulog sa sini nga bato mabali: apang sa bisan kay sin-o ini mahulog, magadugmok ini sa iya nga daw pulbos.”AK2 852.1

Masami nga ginasulit sang mga Judio ini nga tagna sa mga sinagoga, nga nagdapat sini sa palaabuton nga Mesias. Si Kristo amo ang batong pamag-ang sang pungsod Judio, kag sang kabilugan nga piano sang kaluwasan. Ini nga batong sadsaran amo ang ginasikway karon sang mga manonukod Judio, kaparian, kag gumalahom sa Israel. Gintawag sang Manlulowas ang ila igtalupangod sa mga tagna nga nagapahayag sang ila katalagman. Sa kalalangan sang tagsa ka paagi nga yara sa Iya gahom gintinguhaan Niya ang pagpaathag sa ila sang kahimtangan sang buhat nga ginahana nila nga himuon.AK2 853.1

Kag ang Iya pinamulong may liwan nga katuyoan. Sa pagpamangkut sang pakiana, “Hanti kon mag-abut ang ginuo sang ulobasan, ano ang Iya himuon sadtong nga umalagsa?” Gintuyo ni Kristo nga ang mga Fariseo magsabat subong sang ila ginhimo. Gintuyo Niya nga sila ang magpakamalaut sa ila kaugalingon. Ang Iya mga paandam, nga wala makapukaw sa ila sa paghinulsol, amo ang magapat-ud sang ila kalaglagan, kag handom Niya nga makita nila nga sila gid amo ang magdala sang kalaglagan sa ila kaugalingon. Ginbuko Niya ang pagpakita sa ila sang katarungan sang Dios sa pagbawi sang ila pungsodnon nga mga kahigayunan, nga nagsugod na, kag nga matapus indi lamang sa paglaglag sang ila templo kag dakbanwa kundi man sa pagpaalaplaag sang pungsod.AK2 853.2

Ang manugpalamati nakakilala sang amo nga paandam. Apang way sapayan sang pamatbat nga ila ginmitlang, ang mga pari kag gumalahom handa sa paghimuno sang laragway sa pagsiling, “Amo ini ang manonubli; kari kamo, patyon ta sia.” “Apang sang gintinguhaan nila nga dakpon Sia, nahadlok sila sa kadam-an,” kay ang balatyagon sang publiko pabor kay Kristo.AK2 854.1

Sa pagsambit sang tagna nahanungod sang ginsikway nga bato, ginpatungdan ni Kristo ang tuigan nga hitabo sa maragtas sang Israel. May kaangtanan ini sa pagtukod sang nahauna nga templo. Samtang may iya sia nga pinasahi nga kadapatan sa panahon sang una nga pagkari ni Kristo, kag nagpatalupangod unta nga may pinasahi nga gahom sa mga Judio, may leksyon man ini tuhoy sa aton. Sang ang templo ni Solomon ginatukod pa, ang dalagko nga mga tinabas nga bato nga tuhoy sa dingding kag sadsaran gin-aman gikan sa kutkot; sa tapus nga madala sa duog nga tukoran, wala sing mga gamit nga gamiton sa ila; ang mga manonukod magpahaum lang sini sa ila. Tuhoy sa sadsaran, may isa ka bato nga gindala nga tuman ang kadako kag pinasahi ang iya tabas; apang wala sing makita nga duog sa iya ang mga nagapangabudlay busa nga wala nila ini pagbatuna. Nangin masabad ini sa ila alagyan. Madugay nga nagpabilin ini nga sinikway nga bato. Apang pag-abut sang mga manonukod agod magpahamtang sang pamagang, madugay nga nangita sila sang bato nga may tuman nga kadakuon kag kalig-on kag igo gid nga pagkatabas, nga amo ang ipahamtang sa amo nga duog nga magaabaga sang dako nga kabug-aton nga matungtong sa iya. Hinali nga indi maayo ang ila pagpili tuhoy sining hinungdanon nga bahin, mabutang sa katalagman ang kaamligan sang bug-os nga tinukod. Dapat sila nga mangita sang bato nga makasarang sa pagbato sa init sang adlaw, sang tugnaw, kag sang unos. Pila sining mga bato sa pila man ka tion ang ginpili, apang sa idalum sang pagtum-ok sang indi hamak nga kabug-aton, nagtipodtipod ini. Ang iban indi makasarang sang hinali nga pagbaylo sang panahon. Apang sa katapusan gintawag ang ila igtalupangod sa bato nga madugay na nga ginsikway. Napadayag ini sa hangin, sa init kag sa unos, kag wala gid maglitik. Ginsayasat sang mga manonukod ang amo nga bato. Nakasarang ini sang tagsa ka pagtilaw luwas lamang sa isa. Kon makalampuwas sia sa pagtilaw sang lakas nga pagtum-ok, tapatan nila nga himuon ini nga batong pamag-ang. Ginhimo ang pagtilaw. Ginbaton ang bato, gindala sa iya tinangdoan nga bahin kag nasapwan nga igo gid sa iya kadapatan. Sa tagnaanon nga itolulok, ginpakita sa kay Isaias nga ining bato amo ang simbolo ni Kristo. Nagsiling sia:AK2 854.2

“Pakabalaana ninyo sa Iya kaugalingon ang Ginuo sang mga kasoldadosan; kag himoa Sia nga inyo kahadlukan kag inyo kakugmat. Kag Sia mangin santuaryo; apang isa ka bato sang kasandaran kag igang sang kasaklaw sa duha ka balay sang Israel nga tiglapak kag siod sa pumoluyo sang Jerusalem. Kag madamo sa tunga nila ang masandad, kag mapukan, kag mabuong, kag masiod, kag madakop.” Gindala sa tagnaanon nga itolulok didto sa nahauna nga pagkari, ang manalagna ginpakita nga ni Kristo magabatas sang pagtilaw kag pasinawan nga ginsimbolohan sang batong pamag-ang sa templo ni Solomon. “Busa amo ini ang ginasiling sang Ginuong Dios, Yari karon, nagabutang ako sa Zion nga sa sadsaran, sing bato, isa ka natilawan nga bato, bilidhon nga pamag-ang, isa ka malig-on nga sadsaran: ang nagatuo indi magdali.” Isaias 8:13-15; 28:16.AK2 855.1

Sa dilimatungkad nga kaalam, ang Dios nagpili sang bato nga sadsaran, kag ihamtang ini sa Iya kaugalingon. Gintawag Niya ini nga “malig-on nga sadsaran.” Mahimo nga ang bug-os nga kalibutan magpahamtang sa iya sang tanan nila nga lulan kag kalisod; mabatas ini tanan. Upod sang lubos nga pagkawalay katalagman mahimo sila makatukod sa ibabaw sini. Si Kristo amo ang “natilawan nga bato.” Yadtong nagasalig sa Iya, wala gid Niya ginapaluyahi. Nagbatas Sia sang tagsa ka pasinawan. Naantus Niya ang pagtum-ok sang sayop ni Adan, kag ang sayop sang nagsunod sa iya, kag nakatakas nga labaw sa mandadaug sang kagamhanan sang kalaut. Ginpas-an Niya ang mga lulan nga ginpahamtang sa Iya sang tagsa ka mahinolsulon nga makasasala. Ang masinalaypon nga tagipusoon makakita sang kaumpawan kay Kristo. Amo Sia ang pat-ud nga sadsaran. Ang tanan nga nagasalig sa Iya nagapahuway sa lubos nga kalig-onan.AK2 856.1

Sa tagna ni Isaias, ginpabutyag si Kristo subong nga malig-on nga sadsaran kag batong kasandaran. Ang apostol nga si Pedro, nga nagsulat pinaagi sa pagmando sang Balaan nga Espiritu, nagapakita sing maathag kon kay sin-o si Kristo nga nangin sadsaran kag bato nga kasandaran.AK2 856.2

“Kon amo natilawan na ninyo nga ang Ginuo mabugayon. Nga sa Iya magpalapit, subong sang buhi nga bato, nga ginsikway sang mga tawo, apang ginpili sang Dios, kag hamili, kag subong sang bato nga buhi ginatukod sa espirituhanon nga balay, ang balaan nga pagkasaserdote, sa paghalad sang espirituhanon nga mga halad, nga mabaton sang Dios tungod kay Kristo Jesus. Kay napahamtang sa Kasulatan, Yari karon ginabutang Ko sa Sion ang isa ka pangulo nga pamag-ang, pinili, hamili; kag ang nagatuo sa Iya indi mahuy-an. Busa sa inyo nga nagatuo hamili Sia: apang sa ila nga dimatinumanon, ang bato nga ginsikway sang mga manonukod, ang amo man ginhimo nga pangulo sang pamag-ang, kag bato nga kasandaran, kag igang sang kasaklaw, sa ila nga nagakasandad sa pulong, tungod kay dimatinumanon.” 1 Pedro 2:3-8.AK2 856.3

Sa sadtong nagatuo, si Kristo amo ang malig-on nga sadsaran. Amo ini sila ang nagakahulog sa Igang kag nagakabuka. Ang pagtugyan kay Kristo kag ang pagtuo sa Iya amo ang ginapatungdan diri. Ang pagkahulog sa Igang kag mabuka amo ang pagtalikod gikan sa aton kaugalingon nga pagkamatarong kag magpalapit sa kay Kristo upod sang pagkamapainobuson sang bata, nga nagahinulsol sang aton mga paglapas, kag magtuo sa Iya mapinatawaron nga gugma. Sa pagtuo kag pagkamatinumanon man nga nagatukod kita sa kay Kristo subong aton malig-on nga sadsaran.AK2 857.1

Sa ibabaw sining buhi nga bato, ang Judio kag Gentil magkatulad nga makatukod. May tuman nga kasangkaron tuhoy sa tanan, kag may tuman kalig-on nga makabatas sang kabug-aton kag lulan sang bug-os nga kalibutan. Kag pinaagi sa pagpakig-angot kay Kristo, ang buhi nga bato, ang tanan nga nagatukod sa ibabaw sining sadsaran mahimo nga buhi nga mga bato. Madamo ang mga tawo nga tungod sang ila kaugalingon nga paninguha mapulod, mapahining, mapatahom; apang indi sila mahimo nga mga “buhing bato,” tungod kay wala sila maangot kay Kristo. Sa wala sining kaangtanan. walay tawo nga maluwas. Sa wala sang kabuhi ni Kristo sa aton, indi kita makaantus sang mga unos sang pagtilaw. Ang aton walay katapusan nga kaamligan nagasandig sa aton pagtukod sa ibabaw sang malig-on nga sadsaran. Kadam-an ang karon nga mga adlaw nagatukod sa sadsaran nga wala matilawi. Kon mag-ulan kag magbarong ang unos, kag maglampas ang mga tubig, mapukan ang ila balay, tungod kay wala ini matukod sa dayon nga Igang, ang pangulo nga pamagang si Kristo Jesus.AK2 857.2

“Sa ila nga masandad sa pulong kay dimatinumanon,” si Kristo amo ang bato nga kasandaran. Apang “ang bato nga ginsikway sang mga manonukod, ginhimo ini nga pangulo sang pamag-ang.” Kaangay sang ginsikway nga bato, si Kristo sa Iya maaga nga bulohaton nagpas-an sang pagsikway kag pagtampalas. “Gintampalas Sia kag ginsikway sang mga tawo; tawo sang kasakit, nakakilala sang kasubo: . . . Ginsikway Sia kag wala naton Sia pagpakamahala.” Isaias 53:3. Apang malapit ang tion nga pagahimayaon Sia. Pinaagi sang pagkabanhaw gikan sa minatay pagaipabutyag Sia, “ang Anak sang Dios nga may gahom.” Roma 1:4. Sa Iya ikaduha nga pagkari, pagaipahayag Sia nga Ginuo sang langit kag duta. Yadtong handa na maglansang sa Iya makakilala sang Iya pagkadako. Sa atubangan sang uniberso ang batong sinikway mahimo nga pangulo sang pamag-ang.AK2 858.1

Kag ang “sin-o man nga matup-an sini, pagamudmoron sia.” Ang mga tawo nga nagsikway kay Kristo sa indi madugay makakita sang ila dakbanwa kag pungsod nga pagalaglagon. Bungkagon ang ila himaya, kag isabwag subong sang yab-ok sa hangin. Kag ano yadtong naglaglag sa mga Judio? Amo yadto ang bato, nga kon diri sila nagtukod nangin amo unta ang ila kalig-onan. Amo sia ang pagkaayo sang Dios nga gintamay, ang pagkamatarong nga ginsikway, ang bugay nga ginpasuban. Ginpahamtang sang mga tawo ang ila kaugalingon nga sumpong sa Dios, kag ang tanan nga nangin ila unta kaluwasan nahimo nga ila kalaglagan. Ang tanan nga gintangdo sang Dios nga sa kabuhi nasapwan nila nga sa kamatayon. Sa paglansang sang mga Judio sa kay Kristo nasakop diri ang paglaglag sang Jerusalem. Ang dugo nga naula sa Kalbaryo amo ang kabug-aton nga nagpatugdang sa ila sa kapahamakan tuhoy sa sini nga kalibutan kag sa kalibutan nga palaabuton. Amo man ini sa katapusan nga dakong adlaw, kon ang mga paghukom magkalahulog sa tanan nga nagsikway sang bugay sang Dios. Si Kristo, ang ila bato sang kasandaran, magapakita nian sa ila subong nga manugtimalus nga bukid. Ang himaya sang Iya dagway, nga sa mga matarong mangin kabuhi, mangin manughalunhon nga kalayo tuhoy sa malauton. Bangod sang gugma nga gin-sikway, bugay nga gintamay, ang makasasala pagalaglagon.AK2 858.2

Pinaagi sa madamo nga pananglitanan kag sulitsulit nga mga paandam, ginpakita ni Jesus kon ano ang mangin samputanan sang sikwayon sang mga Judio ang Anak sang Dios. Sa sini nga mga pulong, naghambal Sia sa tanan sa tagsa ka panag-on nga magadumili sa pagbaton sa Iya subong nga ila Manunobos. Ang tagsa ka paandam tuhoy gid sa ila. Ang nadagtaan nga templo, ang malinapason nga anak, ang butig nga umalagsa, ang matinamayon nga manonukod, may ila nga katupad sa inagihan sang tagsa ka makasasala. Luwas lamang kon maghinulsol sia, ang kapahamakan nga ila ginlandong mangin iya.AK2 859.1