Rozdział 17 — Dziedziczność a środowisko

Siła dziedziczności — Postawcie siebie na miejscu kuszonego, weźcie pod uwagę potęgę dziedziczności, złe towarzystwo i otoczenie, siłę złych nawyków. Czy można się dziwić, że pod takimi wpływami wielu nikczemnieje? Czyż można dziwić się, że tacy powoli reagują na wysiłki, które czynicie dla ich podźwignięcia? — The Ministry of Healing 168 (1905).UCO1/92 124.1

Dzieci często dziedziczą po rodzicach usposobienie — Dzieci dziedziczą po rodzicach usposobienie i skłonności, naśladują ich. Winy rodziców powtórzą się w dzieciach i przejdą z pokolenia na pokolenie. W ten sposób złośliwość i brak poszanowania dla ojca, jakie wykazał Cham, odbiły się na jego potomstwie, ściągając przekleństwo na nie i następne pokolenia. Z drugiej strony, jakże bogato został wynagrodzony Sem za okazanie szacunku ojcu. Ilu światłych i świętych ludzi wyszło z jego pokolenia. — Patriarchs and Prophets 118 (1890).UCO1/92 124.2

Matki powinny zdobywać wiedzę na temat praw dziedziczności — Jeśli matki zasięgały informacji od poprzednich pokoleń na temat swego istnienia, dowiadywały się, że ich siła żywotna, jak też ich predyspozycje moralne i umysłowe w dużym stopniu odbiją się na ich potomstwie. Ich ignorancja w tej tak znaczącej sprawie jest po prostu zbrodnią. — Health, or How to Live 37 (1865); Selected Messages II, 431.UCO1/92 124.3

Choroby przekazywane dzieciom przez rodziców — Od czasów upadku kolejno po sobie następujące pokolenia były coraz słabsze. Choroby przechodziły z rodziców na dzieci z pokolenia na pokolenie. Nawet niemowlęta w kołysce cierpią na skutek dolegliwości spowodowanych przez grzechy rodziców.UCO1/92 124.4

Mojżesz, pierwszy historyk, przedstawia jasny obraz życia społecznego i jednostki we wczesnym okresie historii naszej ziemi. Nie znajdujemy tam żadnego sprawozdania, że niemowlę rodziło się ślepe, głuche, kalekie lub niedorozwinięte umysłowo. Nie ma żadnego sprawozdania o tym, że śmierć w niemowlęctwie, dzieciństwie lub wczesnej młodości była czymś naturalnym... Tak rzadko umierał syn przed ojcem, że takie przypadki zasługiwały na szczególną wzmiankę: Czytamy na przykład, że “Haran zmarł za życia ojca swego Teracha”. Patriarchowie od Adama do Noego, z niewielkimi wyjątkami, żyli blisko tysiąc lat. Potem okazuje się, że przeciętna życia zaczyna gwałtownie spadać.UCO1/92 125.1

W czasie pierwszego przyjścia Chrystusa ludzkość była już tak zdegenerowana, że nie starcy, ale ludzie w średnim wieku i młodzi przychodzili z każdego miasta do Zbawiciela, aby zostać uleczonymi ze swoich chorób. — Christian Temperance and Bible Hygiene 7.8 (1890); Counsels on Diet and Foods 117.118.UCO1/92 125.2

Dzieci powinny unikać złych przyzwyczajeń swoich rodziców — Choroba nigdy nie przychodzi bez przyczyny. Lekceważenie zasad zdrowia otwiera drogę chorobie, sprowadza ją. Wielu cierpi w konsekwencji przestępstw rodziców. Nie są za to odpowiedzialni, ale obowiązkiem ich jest ustalić, co jest naruszeniem praw zdrowia. Powinni wyzbyć się złych nawyków swoich rodziców i właściwym sposobem życia stworzyć sobie lepszy los. — The Ministry of Healing 234 (1905).UCO1/92 125.3

Grzechy przodków napełniają świat chorobą — Nasi przodkowie przekazali nam przyzwyczajenia i żądze, które wypełniły świat chorobami. Grzechy rodziców poprzez spaczone pragnienia są ze straszliwymi skutkami i siłą widoczne w trzecim i czwartym pokoleniu. Żarłoczność i folgowanie zachciankom wynikłe z niewłaściwego jedzenia przez wiele pokoleń, powoduje, że często bieda gości w naszych domach. Powoduje, że przepełnione są więzienia i zakłady dla obłąkanych. Picie herbaty, kawy, wina, piwa, rumu i wódki oraz używanie tytoniu, opium i innych narkotyków prowadzą do umysłowej i fizycznej degeneracji, co daje się zauważyć w rosnącym stopniu. — The Review and Herald, 29 lipiec 1884; Counsels on Health 49.UCO1/92 125.4

Odziedziczone tendencje czynnikiem pobudzającym — Dla niektórych osób pod żadnym względem nie jest bezpieczne posiadanie w swoim domu wina lub innych napojów alkoholowych. Ludzie ci mają wrodzone skłonności, które stają się u nich czynnikiem pobudzającym, a które szatan ciągle wykorzystuje w umiejętny sposób, aby pobłażali samym sobie. Jeśli poddadzą się jego pokusom, nie będą potrafili się powstrzymać; skłonności te są tak silne, że prowadzą w końcu do ruiny. Mózg staje się odrętwiały i zaćmiony, rozum przestaje być czynnikiem kontrolującym, gdyż wszystko spoczywa osadzone na pożądaniu. — Testimonies for the Church V, 356.357 (1885).UCO1/92 125.5

Zło w postaci palenia tytoniu przechodzi na dzieci — Wśród dzieci i młodzieży używanie tytoniu przynosi szkodliwe następstwa. Niezdrowe praktyki przeszłych pokoleń oddziaływują na współczesne dzieci i młodzież. Niedorozwój umysłowy, słabość fizyczna, stargane nerwy i nienaturalne żądze są przekazywane jako spuścizna z rodziców na dzieci. Te same praktyki, kontynuowane przez dzieci, stają się rosnącym i utrwalającym się złem ze wszystkimi jego skutkami. Z tego powodu w niemałym stopniu mają miejsce moralne, fizyczne i umysłowe wypaczenia, co zmusza do podniesienia alarmu. — The Ministry of Healing 328.329 (1905).UCO1/92 126.1

Dzieci dziedziczą skłonności — Dzieci dziedziczą skłonności do złego, ale mają one także wiele dobrych cech charakteru. One to winny być umacniane i rozwijane, podczas gdy skłonności ku złemu należy pilnie zwalczać i strzec się ich. Nie powinno się nigdy pochlebiać dzieciom, bowiem pochlebstwo jest trucizną dla nich; rodzice jednak powinni wykazywać wobec nich czułość i uświęcony szacunek, nagradzając w ten sposób ich ufność i miłość. — The Review and Herald, 24 styczeń 1907.UCO1/92 126.2

Właściwe słowa pochwały — Kiedykolwiek matka może wypowiedzieć słowo pochwały za dobre postępowanie swoich dzieci, powinna to uczynić. Powinna zachęcać je słowami aprobaty i spojrzeniami miłości. Powinno to być jak promień słońca dla serca dziecka i prowadzić do wzrostu poczucia własnej godności i ambicji. — Testimonies for the Church III, 532 (1889).UCO1/92 126.3

Gwałtowne usposobienie czasem zostaje odziedziczone — Niektórzy mają skłonność do szybkiego irytowania się, zostało im to przekazane, a ich wychowanie w dzieciństwie nie nauczyło samokontroli. Z takim ognistym temperamentem bardzo często łączy się wrogość i zazdrość. — Testimonies for the Church II, 74 (1868).UCO1/92 126.4

Szatan wykorzystuje wrodzone słabości — Nie potrafimy naszymi własnymi siłami przeciwstawić się żądaniom naszej upadłej natury. Tym kanałem szatan sprowadzi na nas pokusę. Chrystus wiedział, że wróg znajdzie drogę do każdej ludzkiej istoty, aby wykorzystać dziedziczną słabość i za pomocą fałszywych insynuacji omotać wszystkich, którzy nie pokładają swych nadziei w Bogu. Bóg przewidział wszystkie pułapki naszej ziemskiej wędrówki i przygotował dla nas drogę. Nie chciał nas też widzieć zastraszonych i zniechęconych pod wpływem ataków węża: “To powiedziałem wam, abyście we mnie pokój mieli... Ja zwyciężyłem świat”. Jana 16,33. — The Desire of Ages 122.123 (1898).UCO1/92 126.5

Nawrócenie zmienia odziedziczone skłonności — Prawdziwe nawrócenie zmienia odziedziczone i kultywowane skłonności w kierunku zła. Religia Boża jest potężną fabryką, składającą się z niezliczonej ilości komórek działających razem rytmicznie i umiejętnie. Tylko mądrość, która pochodzi od Boga może uczynić tę maszynerię doskonałą. Są tam wielkie ilości różnego rodzaju materiału, który na pierwszy rzut oka zdaje się być doskonały, ale nie jest w stanie wytrzymać próby. Spiera się w praniu. Kolory nie są trwałe. W czasie gorącego lata zanikają i giną. Materiał nie jest w stanie wytrzymać niedelikatnego obchodzenia się z nim. — Letter 105, 1893; S.D.A. Bible Commentary VI, 1101.UCO1/92 127.1

Nie bądź zniewolony przez odziedziczone skłonności — Pytanie jakie zadajemy sobie brzmi: Czy posiadamy cechy Chrystusa? Wszelkie usprawiedliwienia są bezwartościowe. Wszelkie okoliczności, pragnienia i namiętności mają być sługami ludzi bojących się Boga, a nie ich władcami. Chrześcijanin nie powinien się dać zniewolić przez jakąkolwiek odziedziczoną lub nabytą skłonność lub przyzwyczajenie. — Special Testimonies, Series A 56 (1897); Testimonies to Ministers and Gospel Workers 421.UCO1/92 127.2

Aniołowie pomagają w zwalczaniu tych skłonności — Aniołowie są zawsze obecni tam, gdzie są najbardziej potrzebni. Są z tymi, którzy toczą najcięższe boje o zwycięstwo, z tymi, którzy muszą walczyć ze skłonnościami i wrodzonymi cechami. — The Review and Herald, 16 kwiecień 1895; My Life Today 303.UCO1/92 127.3

Dalekosiężne skutki wpływu otoczenia — Żyjemy w atmosferze zwiedzeń szatańskich. Nieprzyjaciel pociągnie każdą duszę do rozpusty, jeśli nie jest zabezpieczona łaską Chrystusa. Nadejdą pokusy, ale gdy dobrze rozpoznamy poczynania wroga i zachowamy całkowitą samokontrolę i czystość, duchy zwodnicze nie będą mieć na nas żadnego wpływu. Ci, którzy nic nie czynią w tym kierunku, aby ośmielić pokusę, otrzymają siłę do przeciwstawienia się jej, gdy się pojawi, ale ci, którzy przebywają w atmosferze zła, będą mogli mieć tylko żal do samych siebie, gdy zostaną pokonani i stracą dotychczasową nieugiętość. W przyszłości przekonamy się, jak dobrze było słuchać ostrzeżeń dotyczących duchów zwodniczych. Okaże się siła słów Chrystusa, które brzmią: “Bądźcie doskonałymi, tak jak Ojciec wasz niebieski doskonały jest”. Mateusza 5,48. — Counsels to Parents, Teachers and Students 257 (1913).UCO1/92 127.4

Wiara oczyszcza z wrodzonych ułomności — Ci, którzy przez właściwe zrozumienie Pisma Świętego zachowują czujność, którzy naprawdę wierzą Jezusowi, mają pewny fundament dla swojej wiary. Mają taką wiarę, która działa przez miłość i oczyszcza duszę z wszelkich wrodzonych i nabytych ułomności. — Testimonies for the Church VI, 238 (1900).UCO1/92 128.1

Córki Lota zniszczone przez złe otoczenie — Krótki czas mieszkał Lot w Zoar. Miasto to było grzeszne i przestępne jak Sodoma. Obawiał się w nim pozostać. Czuł, że i ono jest skazane na zagładę. Miasto to rzeczywiście padło pastwą płomieni w krótkim czasie po wyjściu Lota. Stało się tak na rozkaz Boży. Lot skierował się w góry i zamieszkał w pieczarze. Pozbawiony był wszystkiego, co mogło mieć zły wpływ na jego rodzinę. Nowe otoczenie w niczym nie przypominało zgnilizny miasta, które opuścili. Przekleństwo ciążące nad Sodomą prześladowało go jednak i tutaj. Zwyrodniałe zachowanie się jego córek było następstwem wpływu dawnego, zdemoralizowanego otoczenia. Straszliwe zepsucie i sprzeczne z prawami natury życie mieszkańców Sodomy, do tego stopnia przepoiły ich duszę, że zatraciły rozeznanie między dobrem a złem. — Patriarchs and Prophets 167.168 (1890).UCO1/92 128.2

Unikanie złego towarzystwa — Niewielu zdaje sobie sprawę z ważności unikania, w takim stopniu jak to jest możliwe, wszelkiego towarzystwa wrogiego życiu religijnemu. W doborze swego otoczenia niewielu bierze pod uwagę przede wszystkim duchową pomyślność. Rodzice przenoszą się ze swymi rodzinami do miast, ponieważ uważają, że tam łatwiej żyć niż w otoczeniu przyrody. Dzieci nie mając żadnego zajęcia w godzinach pozaszkolnych, korzystają z wychowania na ulicy. Od złego towarzystwa chłoną przyzwyczajenia do rozpusty i rozrywek. Rodzice widzą to ale naprawienie tego wymaga poświęcenia, wobec czego nic nie ulaga zmianie, aż szatan uzyskuje pełną kontrolę nad ich dziećmi. Lepsze jest niewielkie poświęcenie i rozwaga, niż narażenie na niebezpieczeństwo drogocennych dusz, jakie zostały powierzone naszej trosce. — Testimonies for the Church V, 232 (1882).UCO1/92 128.3

Przebywaj w niebiańskiej atmosferze — Powinniśmy dać się prowadzić przez prawdziwą teologię i zdrowy rozsądek. Nasze dusze powinny być otoczone atmosferą niebios. Ludzie powinni się pilnować, stale stać na straży, nie pozwalając na to, aby jakieś słowo lub czyn, który przyczyniłby się do ich dobra, zostało przedstawione w złym świetle. Ci, którzy wyznają, że są naśladowcami Chrystusa, mają się pilnować, zachowując czystość myśli, słów i czynów. Ich wpływ na innych ma podnosić na duchu. Ich życie powinno odbijać sobą jasne promienie Słońca sprawiedliwości. — Counsels to Parents, Teachers and Students 257.258 (1913).UCO1/92 129.1

Dziecięce skłonności kształtują przyszły los — Od samego początku dzieci stają się podatne na demoralizujące wpływy, ale rodzice, którzy wyznają, że są chrześcijanami, wydają się nie dostrzegać zła w swoim sposobie kierowania nimi. Ach, żeby oni mogli zrozumieć, że skłonności, jakie posiadają dzieci w najwcześniejszych latach, kształtują ich charaktery i przyszłość ku wiecznemu życiu lub ku wiecznej śmierci! Dzieci są podatne na wpływy duchowe, a te które są mądrze wychowywane w dzieciństwie, mogą co prawda czasem zbłądzić, ale nie zaginą. — The Signs of the Times, 16 kwiecień 1896; Child Guidance 198.UCO1/92 129.2

Rodzice odpowiedzialni w wielkim stopniu — Rodzice są w wielkim stopniu odpowiedzialni za kształt nadany charakterowi ich dzieci. Powinni starać się o odpowiednią symetrię i proporcję. Istnieje niewiele zrównoważonych umysłów, ponieważ rodzice w sposób niedopuszczalny lekceważą swój obowiązek pobudzania dobrych cech i usuwania złych. Nie pamiętają oni, że spoczywa na nich ważny obowiązek pilnego obserwowania skłonności każdego dziecka, co prowadzi z kolei do ćwiczenia swoich dzieci w dobrych przyzwyczajeniach i prawidłowym sposobie myślenia. — Testimonies for the Church V, 319 (1885).UCO1/92 129.3

Zaczynać od niemowlęctwa — Dzieło rodziców w kwestii wychowywania dzieci musi rozpoczynać się od niemowlęctwa, aby nadać odpowiedni kształt charakterowi, zanim świat wyciśnie swoje piętno na sercu i umyśle. — The Review and Herald, 30 sierpień 1881; Child Guidance 193.UCO1/92 129.4

Ważność pierwszych trzech lat życia — Matki, zwróćcie uwagę na właściwe wychowanie dzieci w czasie ich pierwszych trzech lat życia. Nie zezwalajcie im na kształtowanie ich własnych życzeń i pragnień. Matka musi być sumieniem dla dziecka. Pierwsze trzy lata to czas, w którym kształtują się “najmniejsze pędy”.UCO1/92 129.5

Matki powinny zrozumieć ważność przywiązywania wagi do tego okresu. Wtedy to bowiem kładzie się podwaliny. — Manuscript 64, 1899; Child Guidance 194.UCO1/92 130.1

Pierwsze lekcje rzadko się zapomina — Ani niemowlęta, ani dzieci, ani młodzież nie powinny słyszeć słów zniecierpliwienia od ojca, matki lub jakiegokolwiek innego członka rodziny, bowiem bardzo wcześnie wywiera to na nich swoje piętno, a to, co robią z nimi rodzice dzisiaj, powtórzy się jutro, pojutrze i w dalszej przyszłości. Pierwsze lekcje jakie zrobiły wrażenie na dziecku są rzadko zapominane. Wrażenia z wczesnego dzieciństwa ujawniają się po latach. Mogą zostać zapomniane, ale raczej rzadko zostaną zatarte. — Manuscript 57, 1897; Child Guidance 193.194.UCO1/92 130.2

W czasie pierwszych siedmiu lat życia można wiele zrobić dla ukształtowania charakteru — Można czasem nie przywiązywać zbyt wielkiej wagi do wczesnego wychowania dzieci a tymczasem lekcje, jakie dziecko otrzymuje w czasie pierwszych siedmiu lat życia, znaczą więcej dla ukształtowania jego charakteru niż wszystko to, czego się nauczy w przyszłości. — Manuscript 2, 1903; Child Guidance 193.UCO1/92 130.3

Rozwój fizyczny we wczesnym dzieciństwie — W czasie pierwszych sześciu, siedmiu lat życia dziecka należy zwracać szczególną uwagę na jego rozwój fizyczny, nawet bardziej niż na rozwój intelektu. Po tym okresie, jeśli stan zdrowia jest dobry, należy zwrócić uwagę na wychowanie w obydwu kierunkach. Dzieciństwo trwa do wieku sześciu, siedmiu lat. Do tego czasu dzieci powinny być traktowane jak małe baranki. Niech biegają dookoła domu i na podwórku, w pełni pogody ducha, podskakując, wolne od wszelkiej troski i problemów. Rodzice, a szczególnie matki, powinni być jedynymi nauczycielami takich dziecięcych umysłów. Dzieci nie powinny być obciążone zbyt wcześnie nauką. W tym czasie najbardziej będą zainteresowane poznawaniem tajników przyrody. Będą zadawać pytania odnośnie tego, co widzą i słyszą, a rodzice powinni wzbogacić swoje wiadomości, aby cierpliwie odpowiedzieć tym małym ciekawskim. Mogą w ten sposób uprzedzić nieprzyjaciela i chronić umysły swoich dzieci, zasiewając dobre nasienie w ich serca, nie pozostawiając miejsca na zapuszczenie korzeni przez zło. Wskazówki kochającej matki są tym, czego dzieci potrzebują dla ukształtowania charakteru. — Health, or How to Live 44; Selected Messages II, 437.UCO1/92 130.4

Szczególna troska o pierwsze dziecko — Pierwsze dziecko wymaga szczególnej troski, bowiem ono będzie wychowywać resztę. Na rosnące dzieci mają wpływ ci, którzy znajdują się wokół nich. Jeśli otoczone są przez takich, którzy są hałaśliwi i niesforni, staną się takie same i niemal nieznośne. — Manuscript 64, 1899; Child Guidance 27.UCO1/92 130.5

Różne otoczenie dla różnych dzieci — Są dzieci, które potrzebują więcej cierpliwego nauczania i uprzejmego traktowania niż inne. Otrzymały w spadku niezbyt obiecujące cechy charakteru i z powodu tego wymagają więcej współczucia i miłości. Wytrwałą pracą te krnąbrne istoty mogą zostać przygotowane do zajęcia miejsca w dziele Mistrza. Mogą one posiąść umiejętności, które, gdy zostaną rozwinięte, uzdolnią ich do zajęcia o wiele bardziej eksponowanych pozycji, niż się tego spodziewano po nich. — Counsels to Parents, Teachers and Students 115.116 (1913).UCO1/92 131.1

Przyzwyczajenia rzadko ulegają zmianie w późniejszym życiu — To, co dziecko widzi i słyszy wyciska głębokie piętno na czułym umyśle, czego późniejsze okoliczności życia nie są w stanie całkowicie zatrzeć. Intelekt teraz przybiera kształt, a uczucia nabierają ukierunkowania i siły. Powtarzane działania w pewnym okresie, stają się przyzwyczajeniami. Mogą one zostać zmodyfikowane przez usilne ćwiczenie w późniejszym życiu, ale rzadko udaje się je całkiem zmienić. — Good Health, styczeń 1880; Child Guidance 199.200.UCO1/92 131.2

Uzdrawiający wpływ uprzejmości — Pod wpływem łagodności, uprzejmości i szlachetności zostaje wytworzona atmosfera, która będzie uzdrawiać, a nie niszczyć. — Letter 320, 1906; My Life Today 152.UCO1/92 131.3