Kapitulo 24—“Ginalaglag Tungod sa Kakulang sa Kahibalo”

Sukad pa kaniadto ang kaluoy sa Dios ngadto sa Israel nag-agad sa ilang pagkamasinugtanon. Diha sa ubos sa Sinai sila misulod ngadto sa relasyon sa pakigsaad uban Kaniya ingon nga Iyang “kaugalingon nga bahandi...labaw sa tanang katawhan.” Sa solemni sila nagsaad sa pagsunod diha sa dalan sa pagkamasinugtanon. “Ang tanan nga giingon ni Jehova among pagabuhaton,” sila nanagingon. Exodo 19:5, 8. Ug unya, sa pipila ka mga adlaw sa ulahi, nga nabungat ang kasugoan sa Dios gikan sa Sinai, ug ang dugang pahimangno pinaagi sa mga kabalaoran ug mga paghukom gisulti pinaagi kang Moises, sa usa ka tingog ang mga Israelihanon misaad pag-usab nga nagingon, “Pagabuhaton namo ang tanang mga pulong nga giingon m Jehova.” Diha sa pagmatuod sa tugon, ang katawhan sa makausa pa naghiusa sa pagpahayag nga nagingon, “Buhaton namo ang tanang mga butang giingon ni Jehova ug magmatinumanon kami.” Exodo 24:3, 7. Gipili sa Dios ang Israel ingon nga Iyang katawhan, ug sila nagpili Kaniya ingon nga ilang Hari.MH 267.1

Sa hapit na matapus ang pagbagdoybagdoy sa kamingawan ang mga kinahanglanon sa tugon ginasublisubli. Didto sa Baalpeor, diha gayud sa mga udanan sa Sinaad nga Yuta, diin daghan ang nahulog nga biktima sa tanghagaon nga panulay, sila nga nagpabilin nga matinumanon mibag-o sa ilang mga panaad sa pagsugot. Pinaagi kang Moises sila gipasidan-an batok sa mga panulay nga magharang kanila sa umalabut; ug sila sa maimton gimaymayan sa pagpabilin nga lam gikan sa naglibut nga mga nasud ug magsimba sa Dios lamang.MH 267.2

“Busa karon magpatalinghug ka,” gipahimangnoan m Aloises ang Israel, “sa kabalaoran ug sa mga tulomanon, nga akong ginatudlo kaninyo nga inyong pagabuhaton, aron mabuhi kamo, ug mosulod ug manag-iya sa yuta nga gihatag kaninyo ni Jehova, ang Dios sa inyong mga amahan. Dili kamo magadugang sa pulong nga akong gisugo kaninyo, ni pagkunhoran ninyo kini, aron pagabantayan ninyo ang mga sugo ni Jehova, nga inyong Dios nga akong gisugo kaninyo.... Busa bantayan ug buhaton ninyo sila; kay kini mao ang inyong kinaadman ug salabutan diha sa mga mata sa katawhan, nga nakadungog niining tanan nga kabalaoran, ug magaingon, Sa pagkamatuod gayud kining dakung nasud maoy usa ka makinaadmanon ug masinabutong katawhan.” Deuteronomio 4:1-6.MH 267.3

Ang mga Israelihanon sa pinasahi gibaoran nga dili mawalaan sa pagtan-aw sa mga sugo sa Dios, nga sa pagsugot niini sila makakaplag ug kusog ug panalangin. “Magmatngon ka sa imong kaugalingon, ug bantayan mo ang imong kalag sa masingkamuton,” mao ang pulong ni Jehova ngadto kanila pinaagi kang Moises, “kay tingali lamang unya mahakalimot ka sa mga butang nga hingkit-an sa imong mga mata, ug tingali lamang unya ug mobulag sila sa imong kasingkasing sa tanang mga adlaw sa imong kmabuhi: apan igatudlo mo sila sa imong mga anak, ug sa mga anak sa imong mga anak.” Bersikulo 9. Ang makapahadlok nga mga talan-awon kalabut sa paghatag sa sugo didto sa Sinai dili gayud makalimutan. Tin-aw ug dili kaduhaduhaan ang mga pasidaan nga gihatag sa Israel batok sa diwatahan nga mga batasan nga naglabi taliwala sa silinganang mga nasud. “Busa bantayan ninyo pag-ayo ang inyong mga kaugalingon,” mao ang tambag nga gihatag; “aron kamo dili mangadaut sa inyong kaugalingon, ug dili kamo magbuhat ug linilok nga larawan sa bisan unsang butanga,” “ug tingali unya nga sa pagyahat mo sa imong mga mata ngadto sa langit, ug hingkit-an mo ang adlaw, ug ang bulan, ug mga bitoon, bisan ang tibuok nga panon sa langit, mabihag ka sa pagsimba kanila, ug sa pagalagad kanila, nga gihatag ni Jehova nga imong Dios alang sa tanan nga mga nasud sa ilalom sa tibuok nga langit.” “Bantayan ninyo ang inyong kaugalingon aron dili kamo mahakalimut sa tugon ni Jehova nga inyong Dios, nga gibuhat Niya uban kaninyo, ug kamo magabuhat alang kaninyo ug linilok nga larawan sa dagway sa bisan unsa nga butang nga gidili kanimo m Jehova nga imong Dios.” Mga bersikulo 15, 16, 19, 23.MH 268.1

Gisubay ni Moises ang mga kadaotan nga mosangput gumikan sa usa ka pagtipas gikan sa mga kabalaoran ni Jehova. Sa iyang pagtawag sa langit ug sa yuta sa pagsaksi, siya mipahayag nga kong, tapus sa pagpuyo ug dugay diha sa Yuta sa Saad, ang katawhan magpasulod sa daotang mga porma sa pagsimba ug magyukbo ngadto sa linilok nga mga larawan ug magdumili sa pagbalik ngadto sa pagsimba sa tinuod nga Dios, mosilaub ang kasuko ni Jehova, ug sila pagadad-on nga bihag ug pagapatibulaagon tali wala sa mga nasud. “Sa madali mangamatay gayud kamo sa ibabaw sa yuta nga gitabok ninyo ang Jordan sa pagpanag-iya niini,” iyang gipasidan-an sila; “dili kamo makapuyo niini sa hataas nga mga adlaw, kondili pagalaglagon gayud kamo. Ug si Jehova magapadbulaag sa taliwala sa katawhan, ug mahabilin kamo nga diriyut ang gidaghanon sa taliwala sa mga nasud, sa dapit diin pagadad-on kamo ni Jehova. Ug didto magaalagad kamo sa mga dios nga buhat sa mga kamot sa mga tawo, sa kahoy ug sa bato, nga dili makakita, ni makadungog, ni makakaon, m makasimhot.” Alga bersikulo 26-28.MH 268.2

Kining mao nga tagna, nga natuman sa bahin lamang diha sa panahon sa mga maghuhukom, misangko sa usa ka labaw pa ka hingpit ug literal nga katumanan diha sa pagkabihag sa Israel didto sa Asiria ug sa Juda didto sa Babiloma.MH 269.1

Ang apostasiya sa Israel mitubo sa hiniyhinay. Gikan sa usa ka kaliwatan ngadto sa sunod, si Satanas naghimo ug balikbalik nga mga sulay sa pagpahigayon nga ang pinili nga nasud mahikalimot “sa mga sugo, sa mga kabalaoran, ug sa mga tulomanon” nga ilang gisaaran nga pagabantayan hangtud sa kahangtoran. Deuteronomio 6:1. Siya nasayud nga kong madala lamang niya ang Israel sa paghikalimot sa Dios, ug “magsunod sa laing mga dios, ug magaalagad kamla, ug magasimba kamla,” “sa pagkamatuod mangawala” sila. Deuteronomio 8:19.MH 269.2

Ang kaaway sa iglesya sa Dios sa ibabaw sa yuta wala makakuha sa hingpit nga kasayuran sa maloloy-on nga kinaiya Niya nga “sa walay bisan unsa nga paagi magapakainatarung sa sad-an,” apan kinsang himaya mao ang pagkamahimong “maloloy-on ug mapuangoron, mahinay sa pagkasuko, ug daku sa mahigugmaong-kalolot, ug nagapasaylo sa pagkadaotan, ug sa pagkamasukihon ug sa sala.” Exodo 34:6, 7. Bisan pa sa mga pamngkamot m Satanas sa pagsanta sa katuyoan sa Dios alang sa Israel, bisan pa gayud diha sa labing mangiub nga mga takna sa ilang kasaysayan, sa diha nga daw hapit na makakuha sa kadaugan ang mga puwersa sa pagkadaotan, sa maloloyon si Jehova nagpadayag sa Iyang kaugalingon. Iyang gihikyad sa atubangan sa Israel ang mga butang nga alang sa kaayohan sa nasud. “Nakasulat Ako kaniya sa dagkung mga butang sa Akong kasugoan,“ Siya mipahayag pinaagi kang Oseas, “apan sila giisip ingon nga usa ka butang nga wala hiilhi.” “Gitudloan Ko usab si Ephraim sa paglakaw, nga gikuptan sila sa ilang mga bukton; apan sila wala makapanghibalo nga giayo sila.” Oseas 8:12; 11:3. Sa malumo gidumala sila ni Jehova, nagamaymay kanila pinaagi sa Iyang mga manalagna latid ibabaw sa latid, sugo ibabaw sa sugo.MH 269.3

Kong ang Israel nagpanumbaling pa sa mga mensahe sa mga manalagna, mapalingkawas unta sila sa pagpaubos nga misunod. Tungod kay sila nagpadayon sa pagtipas gikan sa Iyang kasugoan nga ang Dios napugos sa pagtugot kanila ngadto sa pagkabinihag. “Ang Akong katawhan ginalaglag tungod sa kakulang sa kahibalo,” mao ang Iyang mensahe ngadto kanila pinaagi kang Oseas. “Tungod kay imong gisalikway ang kahibalo igasalikway Ko usab ikaw,...sanglit imong hingkalimtan ang Kasugoan sa imong Dios.” Oseas 4:6.MH 270.1

Sa tagsatagsa ka panahon, ang paglapas sa kasugoan sa Dios ginasundan sa sama nga sangputanan. Sa mga adlaw ni Noe, sa diha nga ang tanang prinsipyo sa husto nga pagbuhat ginalapas, ug ang pagkadaotan nahimong lalum kaayo ug malukpanon nga ang Dios wala na makaantus niini, migula ang sugo nagingon, “Pagalaglagon Ko gikan sa nawong sa yuta ang tawo nga Akong gibuhat.” Genesis 6:7. Sa kaadlawan m Abraham ang katawhan sa Sodoma sa dayag naghagit sa Dios ug sa Iyang kasugoan; ug dihay misunod nga samang pagkadaotan, ang sama nga pagkamahilayon, ang samang walay pagpugong nga pagpatuyang, nga maoy nagtimaan sa kalibutan sa wala pa ang lunop. Ang mga pumopuyo sa Sodoma nakasaylo na sa utlanan sa diosnon nga pagpailob, ug dihay nahaling batok kanila nga kalayo sa pagpanimalus sa Dios.MH 270.2

Ang panahon nga gisundan sa pagkabihag sa napulo ka mga banay sa Israel maoy usa nga sama ang pagkamasupilon ug sama ang pagkadaotan. Ang kasugoan sa Dios giisip ingon nga usa ka butang nga wala, ug kini maoy nakaabli sa awasanan sa lunop sa pagkadaotan sa Israel. “Si Jehova adunay paldglalis sa mga pumoluyo sa yuta,” mipahayag si Oseas, “tungod kay walay kamatuoran, ni kaayo, ni pag-ila sa Dios dinhi sa yuta. Pinaagi sa pagpanumpa ug sa pagpamakak, ug pagpamatay, ug pagpangawat, ug pagpanapaw, sila nanglungkab, ug ang dugo nagatakdo sa dugo.” Oseas 4:1, 2.MH 270.3

Ang mga tagna mahitungod sa paghukom nga gidala ni Amos ug ni Oseas gikuyogan sa mga panagna sa umalabut nga himaya. Ngadto sa napulo ka mga banay, nga dugay nang masupilon ug dili mahinulsolon, wala ihatag ang saad sa hingpit nga pagpahauli ngadto sa ilang kaniadtong gahum didto sa Palestina. Hangtud sa katapusan sa panahon, sila mahimong “mga libudsuroy taliwala sa mga nasud.” Apan pinaagi kang Oseas gihatag ang usa ka tagna nga nagbutang sa atubangan nila sa katungod nga makabaton ug bahin diha sa katapusan nga pagpahauli nga pagahimoon sa katawhan sa Dios diha nga si Cristo magatungha na ingon nga Hari sa mga kaharian ug Ginoo sa mga kaginoohan. Sa “daghang mga adlaw,” mipahayag ang manalagna, nga ang napulo ka mga banay magapabilin nga “walay hari, ug walay prinsipe, ug walay halad, ug walay haliging-halaran, ug walay ephod o mga teraphim.” “Sa human niana,” ang manalagna mipadayon, “ang mga anak sa Israel mamalik, ug mangita kang Jehova nga ilang Dios, ug kang David nga ilang hari, ug mangahadlok kang Jehova ug sa Iyang pagkamaayo sa ulahing mga adlaw.” Oseas 3:4, 5.MH 270.4

Sa simboliko nga pinulongan gibutang ni Oseas sa atubangan sa napulo ka mga banay ang piano sa Dios sa pagpahauli sa matagmahinulsolon nga kalag nga gustong makighiusa sa Iyang iglesya dinhi sa ibabaw sa yuta, sa mga panalangin nga gitugyan sa Israel diha sa mga adlaw sa ilang pagkamaunongon ngadto Kaniya diha sa Yuta sa Saad. Sa paghisgut ngadto sa Israel kinsa Siya naghandum sa pagpalkita ug kalolot, si Jehova mipahayag, “Hayloon Ko, ug dad-on Ko siya ngadto sa kamingawan, ug sultihan Ko siya sa madanihon. Ug siya pagahatagan Ko sa iyang parrasan gikan diha, ug ang walog sa Achor ingon nga usa ka pultahan sa paglaum: ug siya motubag didto, maingon niadtong adlaw sa iyang pagkabatan-on ug maingon sa mga adlaw sa iyang paggikan sa yuta sa Egipto. Ug mahitabo niadtong adlawa, miingon si Jehova, nga ikaw magatawag Kanako nga Ishi [Bana ko]; ug dili na magatawag nga Baali [“Agalon ko]. Kay Akong kuhaon ang mga ngalan sa mga Baal gikan sa iyang baba, ug sila dili pagahisgutan pinaagi sa ilang ngalan.” Oseas 2:14-17.MH 271.1

Sa katapusang mga adlaw sa kasaysayan niining yuta, ang tugon sa Dios uban sa Iyang katawhan nga nagabantay sa sugo pagabag-ohon. “Niadtong adlawa himoon Ko ang usa ka tugon alang kanila uban sa mga mananap sa kapatagan, ug sa mga langgam sa kalangitan, ug sa nanagkamang nga mga butang sa yuta: ug Akong pagabungguon ang mga busogan sa pana ug ang espada ug pahunongon Ko ang gubat gikan sa yuta, ug pahigdaon Ko sila sa kasigurohan. Ug ikaw panga- saw-on Ko nga Kanako gayud sa walay katapusan, Oo, ikaw pangasawon Ko nga Kanako gayud diha sa pagkamatarung, ug sa hustisya, ug sa mahigugmaong kalolot, ug sa mga kaluoy. Ikaw pangasaw-on Ko gayud sa pagkamatinumanon; ug ikaw makaila kang Jehova.MH 271.2

“Ug mahitabo niadtong adlawa, nga Ako motubag, nagaingon si Jehova, nga Ako motubag sa kalangitan, ug sila makadungog sa yuta; ug ang yuta makadungog sa trigo, ug sa bag-ong bino, ug sa lana; ug sila motubag kang Jezreel. Ug siya ipugas Ko alang Kanako dinha sa yuta; Ako magabaton ug kaluoy kaniya nga wala makabaton ug kaluoy; ug ingnon Ko sila nga dili Akong katawhan, Ikaw Akong katawhan; ug sila moingon, Ikaw among Dios.” Mga bersikulo 18-23.MH 272.1

“Niadtong adlawa” “ang mahabilin sa Israel, ug sila nga nanagpakagawas sa balay ni Jacob,...mosandig kang Jehova, ang Balaan sa Israel, sa kamatuoran.” Isaias 10:20. Gikan sa “tanang kanasuran, ug kabanayan, ug pinolongan, ug katawhan” adunay uban nga sa malipayon motubag sa mensahe nga, “Kahadloki ninyo ang Dios, ug Kaniya ihatag ninyo ang himaya; kay nahiabut na ang takna sa Iyang paghukom.” Sila moliso gikan sa tagsatagsa ka diosdios nga nagabugkos kanila sa yuta, ug ilang “simbahon Siya nga maoy nagbuhat sa langit, ug sa yuta, ug sa dagat, ug sa mga tuboran sa mga tubig.” Ilang paglingkawason ang ilang kaugalingon gikan sa tanang pagkagumon ug motindog sa atubangan sa kalibutan ingon nga mga monyumento sa kaluoy sa Dios. Sa ilang pagkamasinugtanon sa diosnong mga kinahanglanon, sila pagailhon sa mga manolunda ug sa mga tawo ingon nga nakabantay “sa mga sugo sa Dios ug sa tinoohan ni Jesus.” Pinadayag 14:6, 7, 12.MH 272.2

“Ania karon, ang mga adlaw moabut na, nagaingon si Jehova, nga ang magdadaro makaapas sa mag-aani, ug sa manggigiuk sa mga parras, makaapas kaniya nga nagasabud sa binhi; ug ang mga bulad magapatulo sa matam-is nga bino, ug ang tanang mga bungtud mangatunaw. Ug Akong bawion ang Akong katawhan nga Israel gikan sa pagka-binihag, ug sila magatukod sa naguba nga mga siyudad, ug pagapuy-an nila sila; ug sila magatanum ug mga kaparrasan ug magainom sa bino niana; sila usab magahimo ug mga tanaman, ug magakaon sa bunga niana. Ug itanum Ko sila sa ilang yuta, ug dili na sila lukahon pag-usab gikan sa ilang yuta, ug dili na sila lukahon pagusab gikan sa ilang yuta nga gihatag Ko kanila, nagaingon si Jehova, nga imong Dios.” Amos 9:13-15MH 272.3