Ang hataas nga panahon sa paghari ni Uzzias (nailhan usab ingon nga Asarias) diha sa kayutaan sa Juda ug sa Benjamin nadman-an sa usa ka kauswagan nga daku pa kay ni bisan kinsa sa ubang mga hari sukad sa kamatayon ni Salomon, duulan sa duha ka mga siglo nga ning-agi. Sulod sa daghang mga tuig ang hari nagmando uban sa pagkamabuot. Ubos sa panalangin sa Langit ang iyang mga kasundalohan nakabawi sa ubang yuta nga nailog sa kanhing mga katuigan. Ang mga siyudad gitukod pag-usab ug gilig-on, ug ang kadungganan sa nasud taliwala sa naglibut nga mga katawhan daku kaayo ang pagkamakusganon. Nabuhi pag-usab ang patigayon, ug ang mga bahandi sa mga nasud ningdahilig ngadto sa Jerusalem. Ang ngalan ni Uzzias “nabantug sa bisan diin; kay siya gitabangan sa kadngalahan gayud nga paagi, hangtud nga siya nalig-on.” 2 Cronicas 26:15.MH 275.1

Bisan pa niana, kining makita sa gawas nga kauswagan, wala makuyogi sa usa ka nahiangay nga pagpabuhi sa gahum nga espintuhanon. Ang mga tulomanon sa templo gipadayon sama sa kanhing mga tuig, ug ang mga katawhan nagtigum sa pagsimba sa buhi nga Dios; apan ang garbo ug ang kalagdaan sa inanay mikuha sa dapit sa pagkamapainubsanon ug sa pagkakinasingkasing. Mahitungod ni Uzzias sa iyang kaugalingon kini ang nasulat: “Sa nalig-on na siya, ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on, ngadto sa iyang pagkalaglag: kay siya nakalapas batok kang Jehova nga iyang Dios.” Bersikulo 16.MH 275.2

Ang sala nga misangput sa hilabihan ka makaluluoy ngadto kang Uzzias mao ang sala sa pagbuotbuot. Diha sa paglapas sa usa ka matin-aw nga sugo ni Jehova, nga walay bisan si kinsa kondili ang mga kaliwat lamang ni Aaron ang makasaulog ingon nga mga sacerdote, ang hari ning sulod sa santuwaryo “sa pagsunog sa insenso ibabaw sa halaran sa insenso.” Mitutol si Azarias ug ang iyang mga kauban, ug nagpakiluoy kaniya sa dili pagpadayon sa iyang tuyo.MH 275.3

“Ikaw nakalapas,” sila miawhag; “dili kana alang sa imong kadungganan.” Mga bersikulo 16, 18.MH 276.1

Napuno sa kaligutgut si Uzzias, nga siya nga hari, pagabadlongon sa ingon. Apan wala siya tugoti sa pagpasipala sa santuwaryo supak sa hiniusa nga pagtutol kanila nga may pagbulot-an. Samtang siya nagtindog didto, diha sa malaguton nga pagsukol, sa kalit siya natakboyan sa usa ka diosnon nga paghukom. Ang sanla mitungha diha sa iyang agtang. Sa kalisang siya milighot, nga wala na gayud mosulod pagusab sa mga hawanan sa templo. Hangtud sa adlaw sa iyang kamatayon, sa pipila ka mga tuig sa ulahi, si Uzzias nagpabilin nga sanlahon—usa ka buhi nga pananglitan sa kabuangan sa pagtipas gikan sa matin-aw nga “Mao kini ang giingon ni Jehova.” Dili ang iyang taas niyang katungdanan o ang iyang taas nga kinabuhi sa pagalagad magamit niya ingon nga pamalibad tungod sa iyang mapangahason nga sala nga pinaagi niini iyang gibulingan ang katapusang mga tuig sa iyang paghari, ug nahiaguman sa iyang kaugalingon ang paghukom sa Langit.MH 276.2

Ang Dios walay pinilian sa mga tawo. “Ang kalag nga nagabuhat sa bisan unsang kasaypanan uban sa pagkawalay pagpanumbaling, bisan siya natawo sa yutang pinuy-anan sa mga anak sa Israel, o sa usa ka lumalangyaw, kanang kalaga nagapasipala kang Jehova; ug kanang kalaga pagaputlon gikan sa taliwala sa iyang katawhan.” Numeros 15:30.MH 276.3

Ang paghukom nga nahiaguman ni Uzzias daw may usa ka inpluwensya sa pagpugong diha sa iyang anak nga lalaki. Gipas-an ni Jotham ang mabug-at nga mga kapangakohan sulod sa ulahing mga tuig sa paghari sa iyang amahan ug misaka sa trono tapus sa kamatayon ni Uzzias. Mahitungod kang Jotham kini ang nasulat: “Gibuhat niya ang matarung sa mga mata ni Jehova: iyang gihimo sumala sa tanang gihimo sa iyang amahan nga si Uzzias. Apan ang hatag-as nga mga dapit wala niya kuhaa: Ang katawhan kanunay pang naghalad ug nagsunog sa insenso didto sa hatag-as nga mga dapit.” 2 Hari 15:34, 35.MH 276.4

Ang paghari ni Uzzias nagakaduul na sa pagkatapus, ug si Jotham nagapas-an na sa daghang mga lulan sa estado, sa diha nga si Isaias, sa kaliwat nga harianon, gitawag sa buluhaton sa pagkamanalagna samtang siya usa pa ka batan-on. Ang mga panahon nga pagapangabudlayan ni Isaias napuno sa lahi nga katalagman ngadto sa katawhan sa Dios. Ang manalagna magasaksi sa pagsulong sa Juda sa hiniusa nga mga kasundalohan sa amihanang Israel ug sa Siria; siya magasud-ong sa mga panon sa Asiria nga magkampo sa atubangan sa dagkung mga siyudad sa gingharian. Sulod sa iyang kinabuhi, mahulog ang Samaria, ug ang napulo ka mga banay sa Israel pagapatibulaagon taliwala sa mga nasud. Ang Juda pagabalikbalikan sa pagsulong sa mga kasundalohan sa Asiria, ug ang Jerusalem magaantus sa usa ka paglikus nga mosangko unta sa iyang pagkapukan kong ang Dios wala pa sa katingalahan magpataliwala. Ang malisud nga mga katalagman naghulga na sa kalinaw sa habagatang ginghanan. Ang diosnon nga panalipod ginakuha na, ug ang mga kasundalohan sa Asiria hapit na mokanap sa yuta sa Juda.MH 276.5

Apan ang mga katalagman nga gikan sa gawas, bisan daw mapintas, dili ingon ka seryoso kay sa gikan sa sulod. Ang pagkahiwi sa iyang katawhan mao ang nagdala ngadto sa alagad sa Dios sa labing daku nga kalibog ug sa labing halalom nga pagkaus-us. Pinaagi sa ilang pagtalikod ug sa pagsukol sila nga magatindog unta ingon nga mga magdadala sa kahayag taliwala sa mga nasud nagaimbitar sa mga paghukom sa Dios. Daghan sa mga pagkadaotan nga nagapadali sa makusog nga pagkalaglag sa amihanang gingharian. ug nga bag-o pang gisaway sa dili-masayop nga mga pulong ni Oseas ug ni Amos, dali nga nakadaut sa gingharian sa Juda.MH 277.1

Ang kaugmaon mahitungod sa katilingbanong mga kahimtang sa katawhan makapaminghoy. Sa ilang tinguha alang sa ganansya, ang mga tawo nanag-iya ug daghang mga balay ug daghang mga umahan. Tan-awa ang Isaias 5:8. Gituis ang hustisya, ug walay kaluoy ang gipakita ngadto sa mga kabus. Mahitungod niining mga pagkadaotan, ang Dios mipahayag nga nagingon, “Ang inagaw gikan sa mga kabus anaa sa inyong mga balay.” “Inyong gidugmok ang Akong katawhan, ug gigaling ang nawong sa mga kabus. Isaias 3:14, 15. Bisan ang mga maghuhukom, kinsang katungdanan mao ang pagpanalipod sa walay mahimo, nagpakabungol sa mga singgit sa mga kabus ug sa mga nagkinahanglan, sa mga babaye nga balo ug sa mga ilo sa amahan. Tan-awa ang Isaias 10:1, 2.MH 277.2

Uban sa pagpanlupig ug sa bahandi miabut ang garbo ug ang gugma sa pasundayag, tatawng pagkahubog, ug ang usa ka espiritu sa hudyaka. Tan-awa ang Isaias 2:11, 12; 3:16, 18-23; 5:22, 11, 12. Ug sa kaadlawan ni Isaias ang paghalad sa mga diosdios dili na ikatingala. Tan-awa ang Isaias 2:8, 9. Ang daotan kaayo nga mga pagginawi hilabihan nga pagdagsang taliwala sa tanang mga matang sa katawhan nga ang pipila nga nagpabilin nga matinuoron sa Dios kanunay nga ginatmtal nga mawad-an sa paglaum ug molunga ngadto sa kaluya ug sa pagbiya sa paglaum. Daw ang katuyoan sa Dios alang sa Israel hapit na mapakyas ug nga ang masukolon nga nasud magaantus sa kapalaran sama sa nahiaguinan sa Sodoma ug sa Gomorra.MH 277.3

Sa atubangan sa mao nga mga kahimtang dili ikatingala nga sa diha nga, si Isaias gitawag, sulod sa katapusang tuig sa paghari ni Uzzias, sa pagdala ngadto sa Juda sa mga mensahe sa Dios sa pagpasidaan ug sa pagbadlong, nga siya misibog gikan sa kapangakohan. Nasayud siya pag-ayo nga iyang ikasugat ang magahi’g buot nga pagsukol. Sa iyang naila ang iyang kaugalingon nga pagkadili takus nga mosugat sa kahimtang ug sa paghunahuna sa katig-a ug sa pagkawalay pagtoo sa katawhan nga alang kang kinsa siya magapangabudlay, daw walay paglaum ang iyang buluhaton. Diha sa kakulang sa paglaum iya bang biyaan ang iyang misyon ug pasagdan nga dili matugaw ang Juda sa ilang pagsimba sa mga diosdios? Pamandoon ba sa yuta ang mga dios sa Ninive diha sa paghagit sa Dios sa langit?MH 278.1

Ang maong mga hunahuna nga sama niini maoy nagahuot sa pangisip ni Isaias samtang siya nagtindog sa ubos sa portiko sa templo. Sa kalit lamang ang ganghaan ug ang sulod nga tabil sa templo daw nabira ngadto sa ibabaw o nakuha, ug gitugotan siya sa pagtan-aw sa sulod, diha sa balaan sa mga balaan, diin bisan gani ang mga tiil sa manalagna dili makasulod. Dihay misaka sa iyang atubangan nga usa ka panan-awon ni Jehova nga nagalingkod ibabaw sa usa ka trono nga hataas ug tinuboy, samtang ang kutay sa Iyang himaya nagpuno sa templo. Diha sa matagkilid sa trono nagalupadlupad ang mga serapin nga nagtabil sa ilang mga nawong diha sa pagsimba, samtang sila nagalagad sa atubangan sa ilang Magbubuhat ug naghiusa diha sa solemni nga pagampo nga nagingon, “Balaan, balaan, balaan, si Jehova sa mga panon: ang tibuok yuta napuno sa Iyang himaya,” hangtud nga ang haligi ug tukod ug ganghaan nga sidro daw nauyog sa tingog, ug ang balay napuno sa ilang halad sa pagdayeg. Isaias 6:3.MH 278.2

Samtang nakita ni Isaias kining pagpadayag sa himaya ug ang pagkaharianon sa iyang Ginoo, nasanapan siya sa usa ka pagbati sa kapudi ug sa kabalaan sa Dios. Pagkadaku sa kalainan tali sa dili hitupngan nga pagkahingpit sa iyang Magbubuhat, ug sa makasasala nga paagi kanila nga uban sa iyang kaugalingon, dugay nang giisip taliwala sa pinili nga katawhan sa Israel ugjuda! “Alaut man ako!” siya mituaw; “kay patay na ako; tungod kay ako usa ka tawo nga mahugaw ug mga ngabil, ug ako nagapuyo sa taliwala sa mga tawo nga mahugaw ug mga ngabil: kay ang akong mga mata nakakita sa Hari, si Jehova sa mga panon.” Bersikulo 5. Sa daw nagatindog, diha sa hingpit nga kahayag sa diosnon nga presensya sa sulod sa santuwaryo, iyang naamgohan nga kong pasagdan diha sa kaugalingon nga pagkadili hingpit ug pagkawalay kaarangan, sa hingpit dili siya makahimo sa katuyoan diin siya gitawag. Apan gipadala ang usa ka serapin sa paghumpay kaniya sa iyang kasakit ug sa pagpatakus kaniya alang sa iyang daku nga misyon. Ang usa ka baga nga karbon gikan sa halaran gibutang sa iyang mga ngabil, uban sa mga pulong nga nagaingon. “Anaa, kini nakatandog sa imong mga ngabil; ug ang imong pagkadaotan ginakuha na, ug ang imong sala ginapasaylo.” Unya nadungog ang tingog sa Dios nga nagaingon, “Kinsa man ang Akong ipadala, ug kinsay moadto alang Kanamo? ug si Isaias mitubag nga nagingon, “.Ania ako; paadtoa ako.” Mga bersikulo 7, 8.MH 278.3

Ang langitnong magduduaw mimando sa nagahulat nga mensahero nga nagaingon, “Lakaw, ug sultihi kining katawhan,MH 279.1

“Kamo nakadungog gayud, apan wala makasabut;
Ug nakakita gayud kamo, apan wala makasabut.
Himoa nga motambok ang kasingkasing niining katawhan,
Ug pabug-aton mo ang ilang mga igdulungog,
ug piyongon mo ang ilang mga mata;
Tingali unya nga makakita sila uban sa ilang
mga mata, ug makadungog uban sa ilang mga igdulungog,
Ug makasabut sila uban sa ilang kasingkasing,
Ug mangakabig ug mamaayo sila.” Mga bersikulo 9, 10.MH 279.2

Ang katungdanan sa manalagna matin-aw; siya magapatugbaw sa iyang tingog agi ug pagtutol batok sa nagapasuwabi nga mga pagkadaotan. Apan nahadlok siya sa pagsagubang sa buhat nga walay kasigurohan sa paglaum. “Ginoo, hangtud anus-a?” siya nangutana. Bersikulo 11. Wala ba sa Imong pinili nga katawhan ang makasabut ug maghinulsol ug mamaayo?MH 279.3

Ang iyang lulan sa kalag alang sa masalaypon nga Juda dili pagapas- anon nga kawang lamang. Ang iyang misyon dili sa kmatibuk-an nga walay bunga. Apan ang mga pagkadaotan nga nagpadayon sa pagdaghan sulod sa daghang mga kaliwatan dili makuha sa iyang kaadlawan. Sa tibuok niyang kinabuhi kinahanglan siya mahimong mapailubon, ug maisog nga magtutudlo—usa ka manalagna sa paglaum ug sa kalautan ingon man. Sa katapusan kong matuman na ang diosnon nga katuyoan, ang hingpit nga mga bunga sa iyang mga kabudlay, ug sa mga kabudlay sa tanang matinumanong mga mensahero sa Dios, motungha. Ang salin kinahanglan pagaluwason. Aron kini mapatuman, ang mga mensahe sa pagpasidaan ug sa pagpakiluoy kinahanglan ihatag ngadto sa masukolon nga nasud, maoy pahayag ni Jehova:MH 279.4

“Hangtud nga ang mga siyudad makamingawan nga
mawad-an sa molupyo,
Ug ang mga kabalayan mawalay tawo,
Ug ang yuta mabiniyaan sa hingpit,
Ug gipahilayo ni Jehova ang mga katawhan,
Ug ang mga dapit nga biniyaan modaghan sa
taliwala sa yuta.” Mga bersikulo 11, 12.MH 280.1

Ang mabug-at nga mga paghukom nga mahiaguman sa mga dili mahinulsolon,—ang gubat, ang paghingilin, ang pagdaugdaug, ang kapildihan sa gahum ug sa kadungganan sa taliwala sa mga nasud,— kining tanan manghitabo aron sila nga moila diha kanila sa kamot sa usa ka nadisgusto nga Dios madala unta ngadto sa paghinulsol. Ang napulo ka mga banay sa amihanang gingharian sa wala madugay pagatibulaagon taliwala sa mga nasud ug mabiyaan ang ilang mga siyudad nga nagun-ob; ang nagaguba nga mga kasundalohan sa kaaway nga mga nasud magabalikbalik sa pagsulong sa ilang yuta; bisan ang Jerusalem sa katapusan mahulog, ug ang Juda pagadad-on nga mga bihag; apan ang Yuta sa Saad dili magpabilin nga pagabiyaan sa hingpit. Ang pasalig sa langitnon nga magduduaw ngadto kang Isaias mao kini:MH 280.2

“Aduna pay ikapulo ka bahin niini,
Kini pagaut-uton usab,
Apan ingon sa usa ka kahoy nga encina ug
terebinto nga mahibilin ang tuod kong sila pagaputlon.MH 280.3

Maingon man ang balaan nga binhi mao man ang tuod niini.” Bersikulo 13.MH 281.1

Kining mao nga pagsalig mahitungod sa katapusan nga katumanan sa katuyoan sa Dios nagdala ug kaisug ngadto sa kasingkasing ni Isaias. Unsa man bisan kong yutan-on nga mga gahum ang naghanay sa ilang kaugalingon batok sa Juda? Unsa man bisan kong ang mensahero sa Jehova makasugat sa pagsupak ug sa pagsukol? Si Isaias nakakita sa Hari. si Jehova sa mga panon; iyang nadunggan ang awit sa mga serapin nga nagingon, “Ang tibuok yuta napuno sa Iyang himaya;” diha kaniya ang saad nga ang mga mensahe ni Jehova ngadto sa nagasuki nga Juda pagaubanan sa masudyaong gahum sa Balaan nga Espiritu; ug naisog ang manalagna alang sa buhat nga diha sa atubangan niya. Bersikulo 3. Sulod sa iyang taas ug malisud nga misyon iyang gidaladala ang handumanan niini nga panan-awon. Sulod sa kan-uman ka mga tuig o labaw pa siya nagtindog sa atu-bangan sa mga anak sa Juda ingon nga usa ka manalagna sa paglaum, nga nagasamut ug kaisog diha sa iyang mga panagna mahitungod sa umalabut nga kadaugan sa iglesya.MH 281.2

Seksyon III—Usa Ka Magwawali Sa Pagkamatarung

Kapitulo 26—’’Ania ang Inyong Dios!”