Kapitulo 43—Ang Dili Makita nga Magbalantay

Ngadto sa katapusan sa kinabuhi ni Daniel dihay dagkung mga kausaban nga nagpanghitabo diha sa yuta diin, kapin sa kan-uman ka mga tuig kaniadto, siya ug ang iyang mga kauban nga I lebreohanon nadala nga mga bihag. Si Nabucodonosor, “ang mabangis sa mga nasud” (Ezequiel 28:7), namatay na, ug ang Babilonia, “ang dalayegon sa tibuok nga yuta” (Jeremias 51:41), miagi sa ilalom sa dili manggialamon nga pagmando sa iyang mga sumosunod, ug ang hinay apan siguro nga pagkabungkag mao ang misangput.MH 467.1

Pinaagi sa kabuangan ug sa kaluyahon ni Belsasar, ang apo nga lalaki ni Nabucodonosor, ang mapahitas-on nga Babilonia sa wala madugay nahugno. Sa gitugotan siya sa diha pa sa iyang pagkabatanon sa usa ka bahin sa harianong pagbulot-an, si Belsasar naghimaya diha sa iyang gahum ug gituboy ang iyang kasingkasing batok sa Dios sa langit. Daghan ang iyang mga kahigayonan sa pagkahibalo sa diosnon nga kabubut-on ug sa pagsabut sa iyang kapangakohan sa pagsugot nganha niana. Nahibaloan niya ang paghingilin sa iyang apohang lalaki, pinaagi sa mando sa Dios, gikan sa katilingban sa mga tawo; ug nakasinati usab siya sa pagkakabig ug sa milagroso nga pagpahiuli ni Nabucodonosor. Apan si Belsasar nagtugot sa gugma sa kalingawan ug sa paghimaya sa kaugalingon sa pagwagtang sa mga leksyon nga dili unta gayud niya paghikalimtan. Iyang giusikan ang mga higayon nga sa maloloy-on gihatag kaniya, ug wala tagda ang paggamit sa mga paagi nga makab-ot ra niya nga mahimong hingpit pa nga makasinati sa kamatuoran. Kadtong sa katapusan nakuha ni Nabucodonosor sa bili sa pag-antos ug sa pagpakaulaw nga dili ikaasoy, gipalabay ni Belsasar uban sa walay pagtagad.MH 467.2

Kini wala magdugay sa wala pa moabut ang mga kalisdanan. Ang Babilonia gilikusan ni Ciro, ang pag-umangkon ni Dario nga Medianhon, ug komandante-heneral sa nahiusa nga mga kasundalohan sa mga Medianhon ug sa mga Persiahanon. Apan sa sulod sa daw dili mabangbang nga salipdanan, uban sa gantong nga mga paril niini ug sa mga ganghaan nga tumbaga niini, sinalipdan sa suba sa Eufrates, ug gisangkapan sa pagkaon nga daghan kaayo, ang mahilawason nga hari nagbati nga luwas ug mipalabay sa iyang panahon diha sa kasadya ug sa hudyaka.MH 467.3

Sa iyang garbo ug pagkamapangandakon, uban sa usa ka danghag nga pagbati nga walay kahadlok, si Belsasar “naghimo ug usa ka dakung kumbira sa usa ka libo nga iyang mga dagkung mga tawo, ug miinom sa bino sa atubangan sa usa ka libo.” Ang tanang mga pangdani nga magamit sa salapi ug sa gahum, nagdugang sa kaanindot sa talan-awon. Ang maanyag nga mga babaye uban sa ilang mga lumay maoy kauban sa mga dinapit nga mitambong sa harianon nga kumbira. Ang mga lalaki nga utokan ug may kinaadman didto usab. Ang mga dagkung tawo sa kagamhanan ug ang mga prinsipe nanginom ug bino sama sa tubig ug naghudyaka ilalom sa makabuang nga inpluwensya niini.MH 468.1

Sa nawala ang pangatarungan tungod sa walay kaulaw nga pagpahubog, ug karon mao nay naghari ang ubos nga mga sugyot ug mga pagbati, ang hari sa iyang kaugalingon maoy nangunay sa pagpanguna diha sa masaba nga paghuboghubog. Samtang nagpadayon ang kumbira, siya “nagsugo nga dad-on nganha kaniya ang mga kupa nga bulawan ug salapi nga nakuha...ni Nabucodonosor gikan sa templo sa Jerusalem; aron ang hari ug ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga asawa ug ang iyang mga puyopuyo, makainom gikan niini.” Ang hari gustong magmatuod nga walay butang nga balaan ra alang sa iyang mga kamot nga kuptan. “Unya ilang gidala ang mga kopa nga bulawan;...ug ang hari ug ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga asawa ug mga puyopuyo, nanagpang-inom gikan kanila. Sila ming-inom sa bino, ug nanagdayeg sa mga dios nga bulawan, ug salapi, ug tumbaga, ug puthaw, ug kahoy, ug bato.”MH 468.2

Walay bisan diyutay nga hunahuna si Belsasar nga dihay usa ka langitnon nga Saksi sa iyang diwatahan nga hudyaka; nga ang usa ka diosnon nga Magbalantay, nga wala maila, nga nakakita sa dapit sa pagpasipala, nakadungog sa mapasipad-anon nga kasadya, ug nakatanaw sa pagdiwata. Apan sa wala madugay ang wala dapita nga Dumoduaw naghimo sa Iyang presensya nga masabtan. Sa diha nga ang hudyaka hilabihan na kaayo, migula ang usa ka kamot nga walay dugo ug nagsulat sa ibabaw sa bongbong sa palasyo sa mga titik nga mingsiga sama sa kalayo—mga pulong nga, bisan kini ug wala masabti sa mabaga nga katawhan, maoy usa ka tilimad-on sa panudya ngadto sa natugkan-sa-konsensya nga han ug sa iyang mga dinapit.MH 468.3

Napahilum ang masaba nga kasadya, samtang ang mga lalaki ug ang mga babaye, nga gisakdup sa dili-manganlan nga kalisang, nagbantay sa kamot nga sa hmayhinay nagsulat sa katingalahang mga ddk. Sa ilang atubangan nanglabay, ingon sa usa ka talan-awon ang mga binuhatan sa ilang daotan nga mga kinabuhi; sila daw gitaral sa atubangan sa hukmanan sa Dios nga walay katapusan, kinsang gahum bag-o pa nilang gihagit. Diin sa pipila pa lamang ka gudo nga ming-agi diha ang kahugyaw ug mapasipalahon nga kantalita, diha ang luspad nga mga nawong ug mga hilak sa kahadlok. Sa diha nga himoon sa Dios nga mahadlok ang mga tawo, sila dili makatago sa pagkahilabihan sa ilang kalisang.MH 471.1

Si Belsasar mao ang labing nalisang nilang tanan. Siya mao ang labaw sa tanan manubag tungod sa pagsukol batok sa Dios nga niadtong gabhiona nakaabut sa kinatumyan niini diha sa gingharian sa Babilonia. Diha sa presensya sa dili-makita nga Magbalantay, ang dnugyanan niya kinsang gahum gihagit ug kinsang ngalan gipasipalahan, ang hari naparalisar tungod sa kahadlok. Ang tanlag napukaw. “Ang mga lutahan sa iyang hawak nangaluag ug ang iyang mga tuhod nanag-kapingkipingki.” Sa walay pagkataha sa Dios gituboy ni Belsasar ang iyang kaugalingon batok sa Dios sa langit ug misalig sa iyang kaugalingon nga kusog, sa walay paghunahuna nga may mangahas sa pagingon, “Nganong nagbuhat ka man sa ingon?” apan karon siya nakamatngon nga kinahanglan siya maghatag ug husay sa pagka-piniyalan nga gisalig kaniya, ug nga alang sa giusikan niyang mga higayon ug sa iyang mahagiton nga panglihok siya dili makahatag ug pamalibad.MH 471.2

Kawang lamang ang paninguha sa hari sa pagbasa sa nagkasiga nga mga titik. Apan aniay usa ka sekreto nga siya wala makatugkad, usa ka gahum nga siya wala makasabut o makalalis. Sa nawad-an sa paglaum, miliso siya ngadto sa manggialamong mga tawo sa iyang gingharian alang sa panabang. Ang iyang simaron nga singgit naglanoglanog diha sa katiguman, nga nagtawag sa mga maglalamat, ang mga Caldeanhon, ug ang mga mulomanalagna aron pabasahon sa gisulat. “Bisan kinsa nga makabasa nianang sinulat,” siya misaad, “ug makapakita kanako sa kahulogan niana, pagasul-oban sa saput nga purpura, ug sab-ongan sa kolintas nga bulawan ang iyang liog, ug mahimong ikatulong magmamando sa gingharian.” Apan wala magpulos ang iyang pangaliyupo ngadto sa iyang sinaligang mga magtatambag, uban sa mga tanyag sa dato nga mga ganti. Ang langitnon nga kaalam dili mapalit o mabaligya. “Ang tanan nga mga tawong manggialamon...wala makabasa sa sinulat, ni makatug-an sa hari sa kahulogan niana.” Sila wala makahimo sa pagbasa sa katingalahang mga titik ingon nga wala makahubad sa mga damgo ni Nabucodonosor ang manggialamong mga tawo sa kanhing kaliwatan.MH 471.3

Unya nahinumduman sa inahan nga rayna si Daniel nga kapin sa katunga sa usa ka siglo kaniadto, maoy nagpahibalo ngadto kang Hari Nabucodonosor sa damgo mahitungod sa daku nga larawan ug sa kahulogan niini. “Oh hari, mabuhi ka sa walay katapusan,” siya miingon. “Ayaw palibug sa imong hunahuna, ni ipabalhin ang panagway sa imong nawong: adunay usa ka tawo sa imong gingharian, nga kaniya anaa ang espiritu sa mga balaang dios; ug sa mga adlaw sa imong amahan, ang kahayag sa salabutan ug kinaadman ingon sa kinaadman sa mga dios, hingpalgan diha kaniya; ug ang hari nga si Nabucodonosor...nagbuhat kaniya nga pangulo sa mga mago, sa mga maglalamat, sa mga Caldeahanon, ug sa mga mulomanalagna; sanglit ang labaw kaayong espiritu, ug kahibalo, ug salabutan, ug paghubad sa mga damgo, ug pagsaysay sa mga malisud nga mga pulong, pagsulbad sa mga gikaduhaduhaan, hingpalgan diha kang Daniel, nga ginganlan sa hari nga si Beltsasar: karon ipatawag mo si Daniel, ug siya magapakita sa kahulogan.MH 472.1

“Unya si Daniel gipasulod sa atubangan sa hari.” Himmo ang usa ka panlimbasug sa pagkuha pag-usab sa iyang kaligdong, si Belsasar misulti ngadto sa manalagna: “Ikaw ba kadtong Daniel, nga anak sa pagkabinihag sa Juda, nga gikuha sa hari nga akong amahan gikan sa Juda? Ako nakadungog gani mahitungod kanimo, nga ang espiritu sa mga dios anaa kanimo, ug nga ang kahayag ug ang salabutan ug ang labaw kaayo nga kinaadman hingkaplagan diha kanimo. Ug karon ang mga manggialamon nga mga tawo, ang mga maglalamat, gipasulod na sa akong atubangan, aron unta ilang basahon kini nga sinulat, ug ipahayag kanako ang hubad niana: apan sila wala makapakita kanako sa hubad sa maong butang: apan ako nakadungog mahitungod kanimo, nga ikaw makahubad, ug makasulbad sa mga gikaduhaduhaan: karon kong makabasa ka sa sinulat, ug makapahayag kanako sa kahulogan niana, pagasul-oban ikaw sa saput nga purpura, ug sab-ongan sa kolintas nga bulawan ang imong liog, mahimo ka nga ikatulong magmamando sa gingharian.”MH 472.2

Sa atubangan niadtong nangalisang nga katawhan, si Daniel, nga wala matandog sa mga saad sa hari. nagtindog diha sa mahilum nga pagkadungganon nga usa ka alagad sa Labing Hataas Uyamot, sa dili pagsulti ug mga pulong sa pag-ulog-ulog, kondili sa paghubad sa usa ka mensahe sa panudya. “Pasagdi ang imong gasa nga diha sa imong kaugalingon lamang, ug ihatag ang imong mga balus ngadto sa uban; apan bisan pa niana basahon ko ang sinulat alang sa hari, ug pahibaluon ko siya sa kahulogan.”MH 473.1

Ang manalagna unang nagpahinumdum ni Belsasar mahitungod sa mga butang nga siya may kasinatian, apan nga kini wala makatudlo kaniya sa leksyon sa pagpaubos nga mao unta ang makaluwas kaniya. Siya misulti mahitungod sa sala ug sa pagkahulog ni Nabucodonosor, ug ang pagdumala ni Jehova kaniya—ang kaharian ug himaya nga gituga diha kaniya, ang diosnon nga paghukom tungod sa iyang garbo, ug ang iyang sunod nga pag-ila sa gahum ug sa mahigugmaongkalolot sa Dios sa Israel; ug unya diha sa walay kahadlok ug matinguhaong mga pulong iyang gibadlong si Belsasar tungod sa daku niyang pagkadaotan. Iyang gipadayag ang sala sa hari sa atubangan niya, nga nagpakita kaniya sa mga leksyon nga iya unta nga pagakatonan apan wala siya makakat-on. Wala mabasa ni Belsasar sa husto ang eksperensya sa iyang apohan, ni nagpatalinghug sa pasidaan mahitungod sa mga hitabo nga hilabihan ka makahuloganon alang kaniya. Nahatag kaniya ang higayon sa pagkahibalo ug sa pagsugot sa tinuod nga Dios, apan wala kini ibutang sa iyang kasingkasing, ug hapit na siya mag-ani sa sangputanan sa iyang pagsukol.MH 473.2

“Ug ikaw,...Oh Belsasar,” mipahayag ang manalagna, “wala ka magpaubos sa imong kasingkasing bisan nasayud ka niining tanan; hinonoa nagmapahitas-on ka sa imong kaugalingon batok sa Ginoo sa langit; ug ilang gidala ang mga sudlanan nga balaan sa Iyang balay diha sa imong atubangan, ug ikaw, ug ang imong mga prinsipe, ang imong mga asawa ug ang imong mga puyopuyo, ming-inom sa bino gikan niini; ug gidayeg nimo ang mga dios nga salapi ug bulawan, ug tumbaga, puthaw, kahoy, ug bato, nga dili makakita, ni makadungog, ni makahibalo: ug ang Dios nga sa Iyang kamot anaa ang imong gininhawa, ug Iya ang tanan mong mga dalan, wala mo paghimayaa: unya ang bahin sa kamot gipadala gikan Kaniya; ug kining sulata mao ang gisulat.”MH 473.3

Sa iyang pagliso ngadto sa mensahe nga pinadala-sa-Langit nga diha sa bongbong, ang manalagna mibasa, “MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN.” Ang kamot nga nagsulat sa mga titik wala na makita, apan kining upat ka mga pulong nagsiga gihapon sa makalilisang nga katin-aw; ug karon uban sa naghangos nga pagginhawa namati ang katawhan samtang ang tigulang nga manalagna mipahayag:MH 474.1

“Kini mao ang kahulogan sa butang: MENE; giisip sa Dios ang imong gingharian, ug gitapus na kini. TEKEL; Ikaw ginatimbang diha sa timbangan, ug nakita nga kulangan. PERES; Ang imong gingharian gibahin na, ug gihatag sa mga Medianhon ug sa mga Persiahanon.”MH 474.2

Niadtong katapusang gabii sa nagsalimoang nga kalingas, napuno ni Belsasar ug sa iyang mga kadagkuan ang sukdanan sa ilang sala ug ang sala sa Caldeanhon nga gingharian. Ang mapugnganong kamot sa Dios dili na makapalihay sa nagakaduul nga kadaotan. Pinaagi sa nagkalainlain nga mga pagpaigo, ang Dios naninguha sa pagtudlo kanila sa kataha alang sa Iyang kasugoan. “Buot unta kita nga mamaayo ang Babilonia,” Siya mipahayag mahitungod kanila kinsang paghukom nagaabut na ngadto sa langit, “apan siya dili mamaayo.” Jeremias 51:9. I ungod sa katingalahang katig-a sa tawhanon nga kasingkasing, sa katapusan nahukman sa Dios nga kinahanglan ipakanaug ang dili mabakwi nga silot. Si Belsasar kinahanglan mapukan ug ang iyang gingharian ipasa ngadto sa ubang mga kamot.MH 474.3

Sa mihunong na pagsulti ang manalagna, ang hari nagsugo nga siya pagagantihan sa gisaad nga mga pasidungog; ug uyon niini, “ilang gibistihan si Daniel sa purpura, ug gisab-ongan sa kolintas nga bulawan ang iyang liog, ug nagpalibut sa pahibalo mahatungod kaniya, nga siya mahimong ikatulong magmamando sa gingharian.”MH 474.4

Kapin sa usa siglo nga nag-agi, ang sinulat nga tinuktukan sa Espiritu nagtagna nga “ang gabii sa...kalipay” samtang ang hari ug ang mga magtatambag magparangay sa usa’g usa diha sa pagpasipala sa Dios, sa kalit mausab ngadto sa usa ka higayon sa kahadlok ug kalaglagan. Ug karon, diha sa matulin nga pagsunodsunod, ang hinungdanong mga hitabo nagpasunod tukma sa gihulagway diha sa mga kasulatan sa daghan pang mga tuig sa wala pa matawo ang mga magdudula sa drama.MH 474.5

Samtang diha pa sa gikumbirahan nga lawak, nga gilibutan nila kinsang kapalaran nasilyohan na, ang hari gipahibalo sa usa ka mensahero nga ang “iyang siyudad” naagaw sa kaaway batok sa kang Idnsang mga galamiton siya nagbati nga walay kuyaw; “nga ang mga alagianan giagaw,...ug ang mga tawong iggugubat nangahadlok.” Mga bersikulo 31,32. Bisan samtang siya ug ang mga kadagkuan nagainom pa gikan sa balaang mga sudlanan ni Jehova, ug nanagdayeg sa ilang mga dios nga salapi ug bulawan, ang mga Mediahanon ug ang mga Persiahanon, ingon nga ilang napadpas ang Eufrates sa iyang agianan, nagamartsa ngadto sa kinapusoran sa walay nagbantay nga siyudad. Karon ang kasundalohan ni Ciro nagtindog sa ilalom sa mga paril sa palasyo; ang siyudad napuno sa mga kasundalohan sa kaaway, “sama sa mga ulod sa alibangbang” (bersikulo 14); ug ang ilang madaugon nga mga singgit madungog ibabaw sa walay paglaum nga mga singgit sa napugwat nga mga naghudyaka.MH 475.1

“Niadtong gabhiona si Belsasar ang hari sa mga Caldeahanon gipatay,” ug ang usa ka langyaw nga hari ang milingkod sa ibabaw sa trono.MH 475.2

Sa matin-aw nakasulti ang Hebreohanon nga manalagna mahitungod sa paagi sa pagkahulog sa Babilonia. Sumala sa panan-awon nga gihatag kanila sa Dios mahitungod sa mga hitabo sa umalabut, sila nakasinggit sa pagingon: “Giunsa pagdaug ang Sesach! ug ang pagkaagaw sa dalayegon sa tibuok nga yuta! naunsa ang Babilonia nga nahimo man nga biniyaan sa taliwala sa mga nasud!” “Naunsa nga ang pakang sa tibuok nga yuta naputol man ug nabunggo! naunsa nga ang Babilonia nahimong usa ka biniyaan sa taliwala sa mga nasud!” “Sa dinahunog sa pagkaagaw sa Babilonia ang yuta magalinog, ug ang pagsiyagit madungog sa taliwala sa mga nasud.”MH 475.3

“Ang Babilonia sa kalit nahulog ug nalumpag.” “Ang manlalaglag mianha kaniya, bisan pa diha sa Babilonia, ug ang iyang makusganong tawo hingdakpan, tanan nilang mga pana gipanugmok; kay si Jehova mao ang Dios sa mga pagbalus, sa walay duhaduha Siya mohatag sa bayad. Ug hubgon Ko ang iyang mga prinsipe ug ang iyang mga manggialamong tawo, ang iyang mga gobernador ug ang iyang mga tinugyanan, ug ang iyang mga gamhanang tawo: ug sila mangatulog sa pagkatulog nga walay katapusan, ug dili na mahigmata, nagaingon ang Han, kansang ngalan mao si Jehova sa mga panon.”MH 475.4

“Ako nagbutang ug usa ka lit-ag alang kanimo, ug ikaw usab hisakpan, Oh Babilonia, ug ikaw wala makaalinggat: ikaw hikaplagan, ug ingon man usab hidakpan, tungod kay ikaw nakig-away batok kangjehova. Gibuksan ni Jehova ang Iyang tipiganan sa hinagiban, ug gipagula ang mga hinagiban sa Iyang kapungot: kay ang Ginoo, si Jehova sa mga panon, may buluhaton nga tibawason sa yuta sa mga Caldeanhon.”MH 476.1

“Mao kini ang giingon ni Jehova sa mga panon; Ang mga anak sa Israel ug ang mga anak sa Juda ginadaugdaug sa tingub: ug ang tanan nga nanagbihag kanila nagpugong sa hugot kanila; sila nanagdumili sa pagbuhi kanila. Ang ilang Mamamawi kusganon man; si Jehova sa mga panon mao ang iyang ngalan: Siya magalaban sa hingpit sa ilang katungod, aron siya makahatag ug pahulay sa yuta, ug kasamok sa mga pumoluyo sa Babilonia.’’Jeremias 51:41; 50:23, 46; 51:8, 56, 57; 50:24,25, 33, 34.MH 476.2

Sa ingon niini “ang halapad nga mga kuta sa Babilonia” pagalaglagon “sa hingpit, ug ang iyang mga hatag-as nga mga pultahan pagasunogon sa kalayo.” Sa ingon niini “gipahunong” ni Jehova sa mga panon, “ang pagkamapahitas-on sa mga palabilabihon,” ug Iyang gipaubos “ang pagkamapahitas-on sa mga tawong makalilisang.” Sa ingon “ang Babilonia, ang himaya sa mga gingharian, ang katahum nga maoy garbo sa mga Caldeahanon,” nahimong sama sa Sodoma ug Gomorra—ang usa ka dapit nga gitunglo sa walay katapusan. “Kini dili na gayud pagapuy-an,” maoy pahayag sa Sinulat nga tinuktukan sa Espiritu, “ni pagapuy-an pa gikan sa usa ka kaliwatan hangtud sa usa ka kaliwatan: ni motaod pa ang mga Arabihanon sa balongbalong didto; ni mopahigda didto ang mga magbalantay sa karnero sa ilang mga panon. Apan ang ihalas nga mga mananap sa kamingawan mao ang mohigda didto; ug ang ilang mga kabalayan mangapuno sa makaloluoy nga mga binuhat; ug managpuyo didto ang mga abestros, ug ang mga kanding ihalas managlukso didto. L g ang mga ihalas nga mga mananap sa kapoloan magauwang sulod sa ilang guba nga mga palasyo ug ang mga dragon diha sa ilang maanindot nga mga palasyo.” “Pagahimoon ko usab nga ang baboy nga tunokon maoy manag-iya niini, ug sa mga linaw sa tubig: ug kini pagasilhigan ko sa silhig sa kalaglagan, nagaingon si Jehova sa mga panon.” Jeremias 51:58; Isaias 13:11, 19-22; 14:23.MH 476.3

Ngadto sa katapusan nga hari sa Babilonia, ingon nga matang sa nanghiuna niini, miabut ang hukom sa diosnon nga Magbalantay: “Oh hari, ...kanimo ginapamolong; Ang gingharian mibulag kanimo.” Daniel 4:31.MH 476.4

“Kanaug, ug lingkod sa abug, Oh ulay nga anak sa
Babilonia,
Lingkod sa yuta nga walay trono....
Lumingkod ka nga maghilum,
Ug umadto ka sa kangitngitan, Oh anak nga babaye sa mga Caldeahanon:
Kay ikaw dili na pagatawgon, nga rayna sa mga gingharian.

“Ako naligutgut sa Akong katawhan,
Gipanamastasan Ko ang Akong panulondon, ug gihatag sila
sa imong kamot:
Ikaw wala magpakita kanila ug kaluoy,...

“Ug ikaw nagingon: Ako mahimong rayna sa walay katapusan:
Busa wala mo ipasantup kining butanga sa imong kasingkasing,
Ni mahinumduman nimo ang katapusan niini.

“Busa karon pamatia kini, Ikaw nga anaa sa mga kalipayan,
Nga nagalingkod sa malig-on,
Ug nagaingon sa imong kasingkasing,
Ako mao, ug wala nay lain gawas kanako;
Ako dili magalingkod sama sa usa ka babayeng balo,
Ni makaila ako sa pagkawalay mga bata:...

“Kining duruha ka butang modangat kanimo sa dihadiha sa
usa ka adlaw,
Ang pagkawala sa mga bata, ug ang pagkabalo:
Sa igo nga sukod sila modangat kanimo,
sa kadaghanan sa imong
salamangka, ug sa pagkadaku nga hilabihan sa
imong mga lamat.
Kay ikaw nagsalig sa imong pagkadaotan:
Ikaw nagaingon, Walay nakakita kanako.

“Ang imong kaalam ug ang imong kahibalo, Kana maoy nakapasimang
kanimo;
Ug ikaw nagingon sulod sa imong kasingkasing,
Ako mao, ug wala nay lain gawas kanako.
Tungod niini ang kadaotan modangat kanimo;
Ikaw dili mahibalo sa pagbanagbanag niini:
Ug ang kadaot mahulog sa ibabaw nimo;
Ikaw dili makahimo sa pagsalikway niini:MH 477.1

Ug ang kalaglagan modangat sa ibabaw nimo sa kalit,
Sa wala lamang nimo hibaloi.

“Tumindog ka karon uban ang imong mga panglamat, ug uban sa
gidaghanon sa imong mga salamangka, diin ikaw nagbuhat
gikan pa sa imong pagkabatan-on;
Sa ingon niana tingali ikaw makapahimulos,
Ug kong kini mao, tingali ikaw makahimo sa pagdaug.

“Ikaw gikapuyan sa gidaghanon sa imong mga tambag.
Pasagdi karon ang mga astrologo, ang maghalangad sa mga bitoon,
ang mga manalagna sa bulanbulan,
Manindog, ug magluwas kanimo gikan sa mga butang nga modangat
sa ibabaw nimo.
Ania karon, sila mahisama sa mga tuod sa balili;..
Sila dili makaluwas sa ilang kaugalingon gikan sa gahum sa siga:...
Wala nay bisan usa nga makaluwas kanimo.” Isaias 47:1-15.MH 478.1

Ang tagsatagsa ka nasud nga nakaabut sa hugna sa kalihukan natugotan sa pagpuyo sa iyang dapit sa ibabaw sa yuta, aron ang buhat mapiho kong kini makatuman ba sa mga katuyoan sa Magbalantay ug sa Usa nga Balaan. Ang tagna nagsubay sa pagsaka ug sa paguswag sa dagkung mga gingharian sa kalibutan—sa Babilonia, MedoPersia, Grecia, ug sa Roma. Diha sa matag-usa kanila, sama sa mga nasud nga ubos ug gahum, ang kasaysayan nagsubli sa iyang kaugalingon. Ang matag-usa may iya nga panahon sa pagsulay; ang matag-usa napakyas, ninglubad ang himaya niini, mipahawa ang gahum niini.MH 478.2

Samtang ang mga nasud nagsalikway sa mga prinsipyo sa Dios, ug niining pagsalikway nakahimo sa ilang kaugalingong kadaot, apan ang usa ka diosnon, ug nagalabaw nga katuyoan nagbuhat nga maila latas sa mga katuigan. Mao kini ang nakita sa manalagna nga si Ezequiel diha sa kahibulongang pasundayag nga gihatag kaniya sa panahon sa iyang pagkahininginlan didto sa yuta sa mga Caldeahanon, sa diha nga sa atubangan sa iyang nahikurat nga pagtutok gihulagway ang mga simbolo nga nagpadayag sa usa ka nagpatigbabaw nga Gahum nga may kalabutan sa mga kalihukan sa yutan-ong mga hari.MH 478.3

Diha sa ibabaw sa tampi sa suba nga Chebar, nakita ni Ezequiel ang usa ka alimpulos nga daw nagagikan sa amihanan, “usa ka dakung panganod, uban ang kalayo nga nagalimin sa iyang kaugalingon, ug ang usa ka kahayag diha naglibut niana, ug gikan sa taliwala niana dihay ingon sa nagsiga nga ambar, gikan sa taliwala sa kalayo.” Ang pila sa mga ligid nga nagkurosay ang usa sa usa gipalihuk sa upat ka buhi nga mga binuhat. Sa mahabug ibabaw niining tanan “mao ang may-ong sa usa ka trono, ingon sa panagway sa usa ka bato sa sapiro: ug diha sa may-ong sa trono mao ang may-ong sa panagway sa usa ka tawo ibabaw niana sa itaas.” “Ug dihay mipakita diha sa mga kerubin nga usa ka dagway sa kamot sa usa ka tawo ilalom sa ilang mga pako.” Ezequiel 1:4, 26; 10:8. Hilabihan ka makapalibog ang paghan-ay sa mga ligid nga sa unang pagtan-aw sila makita nga daw nagkalamukat; apan sila naglihok diha sa hingpit nga panag-uyon. Ang langitnong mga binuhat, nga gisustinihan ug gigiyahan sa kamot nga diha sa ilalom sa mga pako sa Kerubin, maoy nagtulod niadtong maong mga ligid; sa ibabaw nila, diha sa trono nga sapiro, mao ang Usa nga Walay Katapusan; ug sa palibut sa trono mao ang usa ka balangaw, ang dmaan sa diosnong kaluoy.MH 478.4

Maingon nga ang sama sa ligid nga mga kalibog diha sa ilalom sa paggiya sa kamot nga diha sa ilalom sa mga pako sa kerubin, mao man usab ang daw nagkalamukat nga dula sa tawhanong mga hitabo mailalom usab sa diosnon nga pagmando. Sa taliwala sa panag-awayay ug sa kaguliyang sa mga nasud Siya nga nagalingkod ibabaw sa kerubin mao gihapon ang nagagiya sa mga kalihukan sa yuta.MH 479.1

Ang kasaysayan sa mga nasud nagasulti kanato karon. Ngadto sa tagsatagsa ka nasud ug ngadto sa tagsatagsa ka tawo ang Dios naggahin ug usa ka dapit diha sa Iyang dakung piano. Karon ang mga katawhan ug ang mga nasud ginatontonan sa tonton diha sa kamot Niya nga dili masayop. Ang tanan pinaagi sa ilang kaugalingon nga pagpili mao ang nagdisidir sa ilang dadangatan, ug ang Dios mao ang nagpaibabaw sa tanan alang sa katumanan sa Iyang mga katuyoan.MH 479.2

Ang mga tagna diin ang dakung Mao Ako naghatag sa Iyang pulong, nga nagahiusa sa matag likong diha sa kadena sa mga hitabo, gikan sa etemidad sa kagahapon ngadto sa eternidad sa umalabut, nagtugan kanato kong hain kita karon diha sa pasunding sa mga katuigan ug unsa ang pagapaabuton diha sa panahon nga moabut. Ang tanan nga gitagna sa propesiya ingon nga mahitabo, hangtud karon, nasubay sa mga dahon sa kasaysayan, ug kita gipasaligan nga ang tanan nga umalabut pa matuman gayud diha sa pasunod.MH 479.3

Karon ang mga ilhanan sa mga panahon nagpahayag nga kita nagatindog diha sa ganghaan sa dagku ug solemni nga mga hitabo. Ang tanang butang sa atong kalibutan anaa sa kasamok. Sa atong atubangan nagakatuman ang tagna sa Manluluwas mahitungod sa mga hitabo nga magauna sa Iyang pag-anhi: “Ug makadungog kamog mga gubat ug mga dinungogdungog mahitungod sa mga gubat.... Kay managgubat ang nasud batok sa nasud, ug ang gingharian batok sa gingharian: ug mahitabo ang mga gutom ug mga kamatay, ug mga linog, sa nagkalainlaing mga dapit.” Mateo 24:6, 7.MH 479.4

Ang karon maoy usa ka panahon sa dili mabangbang nga kaikag alang sa tanang buhi. Ang mga hari ug ang mga dagkung tawo sa kagamhanan, mga lalaki nga naghupot ug mga katungdanan sa pagsalig ug pagbulot-an, nagahunahuna nga mga lalaki ug mga babaye sa tanang mga matang, anaa ang ilang pagtagad matumong sa mga hitabo nga nagakahitabo sa atong palibut. Sila nagabantay sa mga relasyon tali sa mga nasud. Ilang gipanid-an ang pagkahilabihan sa kusog nga nagkupot sa matag-yutan-on nga elemento, ug ilang naila nga ang usa ka butang nga daku ug piho hapit na mahitabo—nga ang kalibutan anaa na sa ngilit ug usa ka daku kaayo nga krisis.MH 480.1

Ang Biblia, ug ang Biblia lamang, mao ang makahatag ug husto nga pagtan-aw niining mga butanga. Dinhi ginapadayag ang daku ug katapusang mga talan-awon diha sa kasaysayan sa atong kalibutan, sa mga hitabo nga naglandong na kaniadto, ug ang tingog sa ilang pagabut makapakurog sa yuta ug ang mga tawo panguyapan tungod sa kahadlok.MH 480.2

“Ania karon, ang yuta himoon nga walay sulod ni Jehova, ug himoon kini nga kamingawan, ug balit-aron kini, ug pagatibulaagon ang mga pumoluyo niini;...tungod kay ilang gilapas ang mga balaod, giilisdan ang kabalaoran, gibungkag ang tugon nga walay katapusan.Tungod niini ang tunglo maoy naglamoy sa yuta, ug silang nanagpuyo niana hingkaplagan nga sad-an.” Isaias 24:1-6.MH 480.3

“Alaut ang adlaw! kay ang adlaw ni Jehova haduul na, ug ingon sa usa ka paglaglag gikan sa Makagagahum moabut kini.... Ang mga binhi nangadunot ilalom sa ilang yutang bantok, ang mga kamalig gibiyaan, ang mga dapa nangalumpag; kay ang mga trigo nangalaya. Naunsa nga nanag-agulo man ang mga mananap nga mabangis! ang mga panon sa mga baka nangalibug, tungod kay sila walay sibsibanan; oo, ang mga panon sa karnero gibiyaan.” “Ang parras nalaya, ug ang higuera nagakamatay; ang kahoy-nga-granada, ang kahoy nga palma usab, ug ang kahoy-nga-mansanas, bisan ang tanang mga kahoy sa umahan, nangalaya: tungod kay ang kalipay nawala gikan sa mga anak sa mga tawo.” Joel 1:15-18, 12.MH 480.4

“Gisakitan gayud ako sa akong kasingkasing,...dili ko na mapunggan ang kalinaw, tungod kay Ikaw nakadungog, Oh kalag ko, sa tingog sa trumpeta, ang paggubok alang sa gubat. Pagkalumpag ibabaw sa pagkalumpag maoy singgit; kay ang tibuok nga yuta nalaglag.” Jeremias 4:19, 20.MH 481.1

“Ah! pagkadaku nianang adlawa, sa pagkaagi nga walay mausa nga sama kaniya: ngani maoy panahon sa kasamok ni Jacob; apan siya maluwas gikan niana.” Jeremias 30:7.MH 481.2

“Kay Ikaw, Oh Jehova, mao ang akong dalangpanan,
Ang Hataas Uyamot gihimo mo nga imong puloy-anan;
Dili moabut kanimo ang kadaotan,
Ni magapahaduul ang kamatay sa imong balongbalong.” Salmo 91:9, 10.MH 481.3

“Oh anak nga babaye sa Sion,...si Jehova magalukat kanimo gikan sa kamot sa imong mga kaaway. Ug karon may daghang mga nasud nga nagatigum batok kanimo, nga nagaingon, Himoa nga mahugawan siya, ug himoa nga ang atong mata makakita sa atong gitinguha sa Sion. Apan sila wala masayud sa mga hunahuna ni Jehova, ni makasabut sila sa iyang pagtambag.” Miqueas 4:10-12. Ang Dios dili magpakyas sa Iyang iglesya diha sa takna sa iyang labing daku nga katalagman. Siya nagsaad ug kaluwasan. “Bakwion Ko ang pagkabinihag sa mga balongbalong ni Jacob,” Siya mipahayag, “ug may kaluoy sa iyang mga puloy-anan.” Jeremias 30:18.MH 481.4

Unya ang katuyoan sa Dios matuman; ang mga prinsipyo sa Iyang gingharian mapasidunggan sa tanan sa silong sa adlaw.MH 481.5