Kapitulo 13—“Unsay Imong Gibuhat Dinhi?”

Ang pagpahilit ru Elias didto sa Bukid sa Horeb, bisan nasalipdan gikan sa tawo, nailhan sa Dios; ug ang gikapoyan ug naluya nga manalagna wala pasagdi sa pagbugno nga nag-inusara batok sa mga gahum sa kangitngit nga maoy nagpiit kaniya. Diha sa ganghaan sa langob diin si Elias nagtago, gitagbo siya sa Dios pinaagi sa usa ka gamhanan nga manolunda nga gipadala sa pag-usisa sa iyang mga kinahanglanon ug sa pagpatin-aw ngadto kaniya sa diosnon nga katuyoan alang sa Israel.MH 153.1

Dili hangtud nga si Elias nakakat-on sa pagsalig sa bug-os diha sa Dios nga siya nakahingpit sa iyang buluhaton alang kanila nga ginapanulay ngadto sa pagsimba ni Baal. Ang linain nga kadaugan didto sa mga kaibabwan sa Carmelo nakaabli sa agianan alang sa daku pa nga mga pagdaug; apan gikan sa kahibulongan nga mga kahigayonan nga nabukas sa iyang atubangan, si Elias ningtalaw sa hulga m Jezabel. Ang tawo sa Dios kinahanglan pasabton sa kahuyang sa iyang kahimtang karon kong itandi sa bantaw nga dapit nga buot ru Jehova nga papuy-an mya.MH 153.2

Gitagbo sa Dios ang Iyang nasulayan nga alagad uban sa pangutana, “Unsay imong gibuhat dinhi, Elias? Gipaadto Ko ikaw sa sapa sa Cherith ug sa sunod ngadto sa babaye nga balo sa Sarepta. Gitahasan ko ikaw sa pagbalik ngadto sa Israel ug sa pagtindog sa atubangan sa diwatahang mga sacerdote sa ibabaw sa Carmelo, ug gibaksan ko ikaw sa kusog sa paggiya sa karro sa han ngadto sa ganghaan sa Jezreel. Apan kinsa ang nagpadala kanimo niining dinalian nga pagkalagiw nganhi sa kamingawan? Unsa ang gipabuhat nimo dinhi?MH 153.3

Diha sa kapait sa kalag si Elias mibobo sa iyang pagmahay: “Ako nangabugho sa hilabihan tungod kang Jehova, ang Dios sa mga panon: kay ang mga anak sa Israel mingsalikway sa imong tugon, gigun-ob ang imong mga halaran, ug gipatay ang imong mga manalagna pinaagi sa pinuti; ug ako, ako na lamang ang nahibilin; ug gipangita nila ang Kining kapituloha gisukad akong kinabuhi, aron sa pagkuha niini.”MH 153.4

Sa gitawag ang manalagna sa pagbiya sa langob, gimandoan siya sa manolunda sa pagtindog sa atubangan ni Jehova diha sa bungtod, ug magpatalinghug sa Iyang pulong. “Ug ania karon, si Jehova milabay, ug usa ka daku ug makusog nga hangin mibuak sa mga bukid, ug mibuak sa ginagmay sa mga bato sa atubangan ru Jehova; apan si Jehova wala diha sa hangin: ug sa tapus sa hangin, ang usa ka linog: apan si Jehova wala diha sa linog: ug sa tapus sa linog, ang usa ka kalayo; apan si Jehova wala diha sa kalayo: ug sa tapus sa kalayo, ang usa ka malinawon nga diyutayng tingog. Ug mao kadto, sa nadunggan ni Elias kini, nga iyang giputos ang iyang nawong sa iyang kupo, ug migula, ug mitindog sa baba sa langob.”MH 154.1

Dili sa gamhanang mga pagpasundayag sa diosnon nga gahum, kondili pinaagi sa “usa ka diyutay nga tingog,” ang Dios nagpili sa pagpadayag sa Iyang Kaugalingon ngadto sa Iyang alagad. Iyang gitinguha ang pagtudlo ni Elias nga ang buhat nga nagahimo ug labing dakung pasundayag dili kanunay ang labing malampuson sa pagdangat sa Iyang katuyoan. Samtang si Elias naghulat sa pagpadayag ni Jehova, mikaliring ang usa ka alimpulos, ang mga kilat mikilab, ug mikaras ang usa ka mayabason nga kalayo; apan ang Dios wala niining tanan. Unya dihay miabut nga usa ka malinawon nga diyutayng tingog, ug gitabonan sa manalagna ang iyang ulo diha sa atubangan sa presensya ni Jehova. Napahilum ang iyang suk-anong buot, napahumok ug napitol ang iyang espintu. Karon iyang nahibaloan nga ang usa ka mahilumong pagpiyal, ang usa ka malig-on nga pagsalig sa Dios, makakaplag kanunay alang kaniya sa panabang sa takna sa pagkinahanglan.MH 154.2

Dili kanunay ang labing makinaadmanon nga pagpresentar sa kamatuoran sa Dios makadani ug makakabig sa kalag. Dili pinaagi sa kalarino manulti o sa lohika nga makab-ot ang mga kasingkasing sa mga tawo, kondili pinaagi sa maamyon nga inpluwensya sa Balaang Espiritu, nga nagalihok sa mahilum apan sa siguro diha sa pag-usab ug sa pagpalambo sa kinaiya. Ang malinawon, ug diyutay nga tingog sa Espiritu sa Dios ang may gahum sa pag-usab sa kasingkasing.MH 154.3

“Unsay imong gibuhat dinhi, Elias?” nagpakisayud ang tingog; ug mitubag pag-usab ang manalagna nga nagingon, “Ako nangabugho sa hilabihan tungod kang Jehova, ang Dios sa mga panon; kay ang mga anak sa Israel mingsalikway sa imong tugon, gigun-ob ang imong mga halaran, ug gipatay ang imong mga manalagna pinaagi sa pinud; ug ako, ako na lamang ang nahibilin; ug gipangita nila ang akong kinabuhi, aron sa pagkuha niini.”MH 154.4

Gitubag ni Jehova si Elias nga ang mga mamumuhat ug daotan diha sa Israel dili pasagdan nga dili masilotan. Ang mga tawo sa linain pagapilion sa pagtuman sa diosnon nga katuyoan diha sa pagsilot sa diwatahan nga gingharian. Dihay mapig-ot nga buhat nga pagahimoon, aron ang tanan mahatagan ug higayon sa pagbarug dapig sa tinuod nga Dios. Si Elias sa iyang kaugalingon papaulion ngadto sa Israel, ug mopahat ngadto sa uban sa lulan sa pagpahmabo sa usa ka repormasyon.MH 155.1

“Lumakaw ka,” si Jehova misugo kang Elias, “balik sa imong dalan ngadto sa kammgawan sa Damasco: ug kong moabut ka na, dihugan mo si Hazael aron magahan sa Siria: ug si Jehu, ang anak nga lalaki ni Nimsi, imong dihugan aron magahan sa Israel: ug si Eliseo, ang anak nga lalaki ni Saphat sa Abel-mehula, imong dihugan aron mahimong manalagna ilis kanimo. Ug mahitabo, nga siya nga makagawas sa pinud ni Hazael, pagapatyon ni Jehu: ug siya nga makagawas sa pinuti ni Jehu, pagapatyon ni Eliseo.”MH 155.2

Nakahunahuna si Elias nga siya lamang diha sa Israel ang magsisimba sa dnuod nga Dios. Apan Siya nga nagabasa sa mga kasingkasing sa tanan nagpadayag ngadto sa manalagna nga dihay daghan nga, latas sa taas nga mga katuigan sa apostasiya, nagpabilin nga matinud-anon nganha Kaniya. “Nagbilin Ako alang Kanako,” miingon ang Dios, “pito ka libo sa Israel, ang tanang mga tuhod nga wala mapiko sa atubangan ni Baal, ug ang tagsatagsa ka baba nga wala makahalok kaniya.”MH 155.3

Gikan sa eksperensya ni Elias sulod niadtong mga adlaw sa kaluya ug sa daw kapildihan adunay daghang mga leksyon nga makuha, mga leksyon nga dili kabilhan alang sa mga alagad sa Dios niining panahona, nga gitimaan sa pagtalikod sa kadaghanan gikan sa matarung. Ang apostasiya nga nagpasulabi karon may pagkasama sa apostasiya nga ningkanap sa Israel sa kaadlawan sa manalagna. Diha sa pagtuboy sa tawhanon ibabaw sa diosnon, diha sa pagdayeg sa inila nga mga pangulo, diha sa pagsimba sa mga bahandi, ug diha sa pagbutang sa mga pagtulun-an sa siyensya ibabaw sa mga kamatuoran sa pinadayag, ang mga katawhan karon nagasunod ni Baal. Ang pagduhaduha ug ang pagkawalay pagtoo nagagamit sa ilang makadaot nga inpluwensya ibabaw sa hunahuna ug sa kasingkasing, ug daghan karon ang nagailis sa mga orakulo sa Dios alang sa mga tawhanong pangagpas. Ginatudlo karon sa katilingban nga kita nakaabut na sa usa ka panahon nga ang tawohanong pangatarungan igatuboy ibabaw sa mga pagtulon-an sa Pulong. Ang kasugoan sa Dios, ang diosnong sumbanan sa pagkamatarung, ginapahayag nga walay kapuslanan. Ang kaaway sa tanang kamatuoran nagabuhat uban sa malimbongon nga gahum sa pag-awhag sa kalalakin-an ug mga kababayen-an sa pagbutang sa mga tinukod sa tawo sa dapit sa Dios, ug sa pagpahikalimot sa ginagahin sa Dios alang sa kalipay ug sa kaluwasan sa katawhan.MH 155.4

Apan kining mao nga apostasiya, bisan nga ningkanap na, wala makalukop sa uniberso. Dili ang tanan sa kalibutan mga masinupakon sa balaod ug mga makasasala; dili ang tanan nagdapig sa kaaway. Ang Dios may daghan pang linibo nga wala mapiko ang mga tuhod ngadto ni Baal, daghan nga nangandoy sa dugang pang pagsabut mahitungod kang Cristo ug sa kasugoan, daghan ang naglaum batok sa paglaum nga si Jesus dili na madugay moabut sa pagtapus sa paghari sa sala ug sa kamatayon. Ug adunay daghan nga ignorante nga nagsimba ni Baal, apan kanila ang Espiritu sa Dios nagapanlimbasug pa gihapon.MH 156.1

Kini sila nagkinahanglan sa personal nga panabang gikan kanila nga nakakat-on na sa pagkaila sa Dios ug ang gahum sa Iyang pulong. Sa panahon nga sama niini, ang matag-anak sa Dios kinahanglan magbuhat nga makugihon sa pagtabang sa uban. Samtang sila nga nakasabut sa kamatuoran sa Biblia naninguha sa pagpangita sa mga lalaki ug mga babaye nga nangandoy sa kahayag, ang mga manolunda sa Dios magauban kanila. Ug diin gani moadto ang mga manolunda, walay usa nga mahadlok sa pagpadayon sa unahan. Ingon nga sangputanan sa matinumanong nga paningkamot sa natugyan nga mga magbubuhat, daghan ang maliso gikan sa pagsimba ug mga diosdios ngadto sa pagsimba sa buhi nga Dios. Daghan ang mohunong sa paghatag ug katahuran sa tinukod nga binuhat sa tawo ug mobarug nga walay kahadlok dapig sa Dios ug sa Iyang kasugoan.MH 156.2

Daghan ang nagaagad sa walay hunong nga kalihukan nila nga mga matinud-anon ug maunongon, ug tungod niini nga katarungan ginapagula ni Satanas ang tanang panlimbasug nga mahimo sa pagbabag sa diosnon nga katuyoan nga mabuhat pinaagi sa mga masinugtanon. Iyang himoon nga ang uban dili makakita sa ilang hataas ug balaan nga misyon, ug matagbaw na lamang sa mga kalipayan niining kinabuhia. Iyang dad-on sila sa pagpahimutang diha sa kasayon, o, tungod sa daku pa nga mga bintaha nga kalibutanon, kuhaon sila gikan sa mga dapit diin sila mahimong usa ka gahum alang sa ikaayo. Ang uban iyang hulhugan sa pagpahawa gikan sa katungdanan ingon nga nawad-an sa kadasig tungod sa mga pagsupak o sa panglutos. Apan kining tanan gitagad sa Langit sa labing malumo nga kaluoy. Ngadto sa mataganak sa Dios kang kinsang tingog ang kaaway sa mga kalag nakalampos sa pagpahilum, kanila gitumong ang pangutana, “Unsay imong gibuhat dinhi?” Gisugo Ko ikaw sa pag-adto ngadto sa dbuok kalibutan ug sa pagwali sa maayong balita, aron sa pag-andam sa usa ka kataw han alang sa adlaw sa Dios. Nganong ania ka dinhi? Kinsay nagpadala kanimo dinhi?MH 156.3

Ang kalipay nga gibutang sa atubangan m Cristo, ang kalipay nga nagsusdinir Kaniya latas sa sakripisyo ug sa pag-antus, mao ang kalipay nga magatan-aw sa mga makasasala nga naluwas. Kini kinahanglan mao ang kalipay sa matag sumosunod Kaniya, ang aghat sa Iyang gipangandoy. Sila nga nakaila, bisan sa usa ka limitado nga pagsabut, sa kahulogan sa katubsanan alang kanila ug ngadto sa ilang mga isigkatawo, makasabut diha sa igong sukud sa halapad nga mga panginahanglan sa katawhan. Ang ilang mga kasingkasing matandog sa kaluoy samtang ilang makita ang kakabus sa espiritu ug sa pamatasan sa mga linibo nga nalandongan sa usa ka makalilisang nga kalaglagan, nga kon kini igatandi sa lawasnon nga pag-antus moawop ngadto sa pagkawala.MH 157.1

Mahitungod sa mga pamilya, maingon sa dnagsatagsa, ginasukot ang pangutana nga nagaingon, “Unsay imong gibuhat dinhi?” Diha sa daghang mga iglesya adunay mga pamilya nga maayo ang pagkasabut sa mga kamatuoran sa pulong sa Dios, nga makapalapad unta sa liyok sa ilang inpluwensya pinaagi sa pagbalhin ngadto sa mga dapit nga nagkinahanglan sa pangalagad nga sila sarang makahatag. Ang Dios nagatawag sa mga pamilya nga Cristohanon sa pag-adto sa mga dapit sa yuta nga mangitngit ug magbuhat nga maalamon ug mapadayonon alang kanila nga ginalimisan sa espirituhanon nga kangitngit. Ang pagtubag niini nga pagtawag nagkinahanglan ug pagsakripisyo sa kaugalingon. Samtang ang kadaghanan nagahulat nga mawagtang ang tanang mga babag, nagakamatay ang mga kalag nga walay paglaum ug walay Dios. Tungod ug alang sa kalibutanon nga bintaha, tungod ug alang sa pagkupot ug siyentipiko nga kahibalo, ang mga katawhan andam sa pagpanimpalad ngadto sa mga dapit sa gihugpaan sa mga sakit ug mosagubang sa kalisdanan ug sa kawaladon. Hain man kadtong mga andam sa pagbuhat sa ingon ka daku alang sa pagsulti sa uban mahitungod sa Manluluwas? Kong, ilalom sa masulayon nga mga higayon, ang mga tawo nga may espirituhanong gahum, nga giduot kapin sa masarangan, maluya ug mawad-an sa kadasig, kong usahay wala silay makita nga tinguhaonon sa kinabuhi, nga sila magapili niini, dili kini katingalahan ug bag-o. Pahinumduma ang tanan nga ang usa sa labing gamhanan sa mga manalagna mikalagiw tungod sa iyang kinabuhi sa atubangan sa ulbo sa kasuko sa usa ka babaye nga napungot. Usa ka layas, gikapoyan ug nahago tungod sa panaw, ug ang mapait nga pagkabalo nga nagdugmok sa iyang espiritu, mihangyo siya nga mamatay na lamang. Apan sa diha nga ang paglaum nawala ug daw gihulga sa kapildihan ang iyang buhat sa kinabuhi, siya nakakat-on sa usa sa labing bililhon nga mga leksyon sa iyang kinabuhi. Diha sa takna sa iyang kinadak-an nga pagkaluya iyang nakat-onan ang pagkinahanglan ug ang kahimoan sa pagsalig sa Dios ilalom sa mga higayon nga labing makalilisang.MH 157.2

Sila nga, samtang nagagasto sa ilang mga kusog sa kinabuhi diha sa pangabudlay nga nagsakripisyo sa kaugalingon, matintal sa paghatag ug luna sa kaminghoy ug sa walay pagsalig, makatigum ug kaisug gikan sa eksperensya ni Elias. Ang matukawon nga pagbantay sa Dios, ang Iyang gugma, ang Iyang gahum, sa pinasahi ginabutyag alang sa Iyang mga sulogoon kinsang kasibut wala masabut o wala mapasalamad, kinsang mga tambag ug mga badlong ginaayran, ug kinsang mga paningkamot paingon sa reporma gibalosan sa pagdumot ug sa pagsupak.MH 158.1

Diha sa takna sa hilabihang kaluya nga harangon ni Satanas ang kalag sa labing mapintas nga mga panulay. Sa ingon niini nga siya naglaum sa pagdaug sa Anak sa Dios; kay pinaagi niini nga polisa siya nakahimo ug daghang mga kadaugan batok sa tawo. Sa diha nga ang gahum sa pagbuot maluya ug ang pagtoo mapakyas, nan sila nga nakabarug ug dugay ug sa walay kahadlok motugyan ngadto sa panulay. Si Moises nga naluya sa 40 ka mga tuig sa pagbagdoybagdoy ug sa walay pagtoo, nakabsan sa makadiyot nga panahon sa iyang pagkupot sa W alay Kinutoban nga Gahum. Napakyas siya diha na gayud sa mga utlanan sa Yuta nga Gisaad. Mao man usab si Elias. Siva nga nakapadayon sa iyang pagsalig diha kang Jehova sulod sa mga katuigan sa hulaw ug sa gutom, siya nga nakabarug nga walay kahadlok sa atubangan ni Achab, siya nga sa sulod sa masulayon nga adlaw didto sa Carmelo nakadndog sa atubangan sa tibuok nasud sa Israel nga mao lamang ang saksi sa tinuod nga Dios, diha sa usa ka dpik sa panahon sa kakapoy nagtugot sa kahadlok sa kamatayon nga magbuntog sa iyang pagtoo sa Dios.MH 158.2

Mao usab kini karon. Sa diha nga libutan kita sa pagduhaduha, malibug sa mga hitabo, o mapasubo sa kakabus o sa kabalaka, si Satanas magapamnguha sa pag-uyog sa atong pagsalig ni Jehova. Niining higayona iyang lumbayon sa atong atubangan ang atong mga sayop ug magasulay kanato sa dili pagsalig sa Dios, sa pagduda sa Iyang gugma. Magdnguha siya sa pagpaluya sa kalag ug sa pagpahaplos sa atong paggunit sa Dios.MH 159.1

Sila nga, nagadndog diha sa kinaunhan sa bugno, giagda sa Balaang Espintu sa pagbuhat sa usa ka linain nga buhat, kanunay makabad sa usa ka reaksyon sa diha nga pagakuhaon ang pagpabug-at Ang pagkamakulangon sa kadasig makauyog sa labing bayanihong pagtoo ug magapaluya sa labing malig-on nga kabubut-on. Apan ang Dios makasabut, ug sa gihapon Siya maluloy-on ug nagahigugma. Siya nagabasa sa mga hinungdan ug sa mga katuyoan sa kasingkasing. Ang paghulat nga mapailubon, ang pagsalig sa diha nga ang tanan daw mangitngit, mao ang leksyon nga kinahanglan pagakat-onan sa mga pangulo sa buhat sa Dios. Ang langit dili magpakyas kanila sa ilang adlaw sa kalisud. Walay bisan kinsa nga daw labaw nga walay mahimo, apan sa tininuod labaw nga dili madaug, kay sa kalag nga nagbad sa iyang pagkawalay kapuslanan ug nagasalig sa bug-os sa Dios.MH 159.2

Dili lamang alang sa mga tawo nga nagkupot ug dagkung katungdanan ang leksyon sa eksperensya m Elias nga magakat-on pag-usab kong unsaon pagsalig sa Dios sa takna sa kalisdanan. Siya nga maoy kusog m Elias kusgan nga molaban sa matag nagapanlimbasug nga anak Niya bisan unsa ka huyang. Gikan sa tagsatagsa Siya nagapaabut sa pagkamaunongon, ug ngadto sa tagsatagsa Siya nagatuga ug gahum sumala sa panginahanglan. Diha sa iyang kaugalingon nga kusog ang tawo walay kusog; apan diha sa kusog sa Dios mahimo siya nga kusgan sa pagdaug sa daotan ug sa pagtabang sa uban sa pagdaug. Si Satanas dili gayud makakuha ug bintaha kaniya nga naghimo sa Dios nga iyang panalipod. “Kang Jehova lamang, ginaingon kini mahitungod kanako, anaa ang pagkamatarung ug kabaskug.” Isaias 45:24.MH 159.3

Kauban ko nga Cristohanon, si Satanas nahibalo sa imong kaluyahon; busa gumunit ka kang Jesus. Diha sa pagpabilin sa gugma sa Dios, ikaw makabarug sa matag pagsulay. Ang pagkamatarung lamang ni Cristo maoy makahatag kanimo ug gahum sa pagpahunong sa bul-og sa daotan nga nagakaylap sa kalibutan. Pagdala ug pagtoo nganha sa imong eksperensya. Ang pagtoo nagapagaan sa tagsa ka lulan, ug nagahumpay sa tagsa ka kapoy. Ang mga pagpaigoigo sa Dios nga karon katingad-an masulbad nimo pinaagi sa magapadayon nga pagsalig sa Dios. Maglakaw ka pinaagi sa pagtoo diha sa dalan nga Iyang gitiman-an. Mga kalisdanan moabut, apan padayon sa unahan. Kini magapalig-on sa imong pagtoo ug magasangkap kanimo alang sa pagalagad. Ang mga talaan sa balaan nga kasaysayan gisulat, dili lamang nga aron atong mabasa ug mahibulong, apan nga ang sama nga pagtoo nga nagbuhat diha sa mga alagad sa Dios sa karaan magabuhat diha kanato. Ug dili minos niining paagiha nga ang Ginoo magabuhat karon, sa bisan diin nga adunay mga kasingkasing sa pagtoo nga mahimong mga agianan sa Iyang gahum.MH 160.1

Nganhi kanato, maingon nga ngadto kang Pedro, gibungat ang pulong nga nagaingon, “Gipangayo kamo m Satanas, sa pagbaton kaninyo aron iya kamong alig-igon ingon sa trigo: apan nangamuyo ako alang kamnyo nga unta dili makabsan ang inyong pagsalig.” Lucas 22:31, 32. Si Cristo dili gayud mobiya kanila nga alang kang kinsa Siya nagpakamatay. Mahimo nga ato Siya nga biyaan ug masanapan sa panulay, apan si Cristo dili makatalikod gikan sa usa alang kang kinsa Siya mibayad sa lukat pinaagi sa Iyang kaugalingon nga kinabuhi. Kong mahimo pa unta nga mabuhi ang atong espirituhanon nga panan-aw atong makita ang mga kalag nga nayuko ilalom sa pagdaugdaug ug nabug-atan sa kaguol, nadasok sama sa usa ka kareton nga nailagman sa mga binangan ug andam nga mamatay diha sa pagkawalad-on sa kadasig. Atong makita ang mga manolunda nga nagalupad nga gadali aron sa pagtabang mining mga ginatintal, nga magapugos sa pagpabalik sa mga panon sa daotan nga naglibut kanila, ug magabutang sa ilang mga tiil diha sa siguro nga patukoranan. Ang mga gubat nga ginaaway tali sa duruha ka mga kasundalohan ingon ka dnuod niadtong ginaaway sa mga kasundalohan niini nga kalibutan, ug nagaagad ang dayon nga dadangatan diha sa isyo sa espinruhanon nga bugno.MH 160.2

Diha sa panan-awon ni manalagna Ezequiel dihay dagway sa usa ka kamot ilalom sa mga pako sa kirubin. Kini maoy magatudlo sa mga sulogoon sa Dios nga ang diosnon nga gahum mao ang magahatag ug kalampusan. Sila nga gigamit sa Dios ingon nga Iyang mga mensahero dili magbati nga ang Iyang buluhaton nagasandig kanila. Mga binuhat nga may kinutuban ang wala pasagdi nga magpasan mining lulan sa kapangakohan. Siya nga dili matulog, nga walay hunong nga nagabuhat alang sa katumanan sa Iyang mga laraw, magapadayon sa Iyang buhat. Iyang pakgangon ang mga katuyoan sa daotang mga tawo ug pagadad-on sa kalibug ang mga tambag nila nga nagakunsabo ug kadaot batok sa Iyang katawhan. Siya nga mao ang Hari, ang Ginoo sa mga panon, nagalingkod sa tunga sa kirubin, ug sa taliwala sa kasamok ug sa kaguliyang sa mga nasud nagabantay sa gihapon sa Iyang mga anak. Sa diha nga ang mga salipdanan sa mga han mangaguba, sa diha nga ang mga udyong sa kasuko magatusak-tusak sa mga kasingkasing sa Iyang mga kaaway, luwas ang Iyang mga katawhan diha sa Iyang mga kamot.MH 161.1