Ang Templo GihinloanPag-usab

Sa sinugdan sa Iyang pagministerio, si Kristo nakaabug gikan sa templo niadtong naghugawhugaw niini pinaagi sa dili balaan nga patigayon; ug ang Iyang dili matarug ug diosnong pagginawi nakahatag kalisang sa mga kasingkasing sa mga limbongan nga mga magpapatigayon. Sa pagkatapus sa Iyang bulohaton Siya mianhi pag-usab sa templo, ug nakaplagan kini nga gihugawan gihapon sama kaniadto. Ang kahimtang sa mga butang labi pang mangil-ad kay sa kaniadto. Ang sawang sa gawas sa templo sama sa daku nga koral sa mga baka. Uban sa mga tiyabaw sa mga mananap ug sa alingisig nga pagtaginting sa mga salapi nasagol ang mga tonog sa suko nga panaglalisay sa mga mamaligya ug mga pumapalit, ug taliwala nila mabati ang tingog sa mga tawo nga anaa sa balaan nga katungdanan. Ang mga dagkung tawo sa templo sa ilang kaugalingon misalmot sa pagpalit ug pagbaligya ug pagbayloay sa salapi. Hilabihan ang pagmando kanila sa kahakug sa ginansiya, nga sa igtatan-aw sa Dios dili gayud sila maarang-arang pa kay sa mga kawatan.TK 835.1

Diutay ra ang naila sa mga saserdoti ug mga pangulo ang ka solemni sa bulohaton nga ila nga pagabuhaton. Sa matag Pasko ug Fiesta sa mga Tabernakuio, linibo sa mga mananap patyon, ug ang ilang dugo saluron sa mga saserdoti ug ibobo sa altar. Ang mga Judeo nahimong nasinati na sa mga paghalad sa dugo, ug hapit na gayud mawala kanila ang kamatuoran nga ang sala maoy nakapahimo nga kinahanglan ang pagpatulo sa dugo sa mga mananap. Wala sila makasabut nga kini nagahulagway sa dugo sa hinigugmang Anak sa Dios, nga i-ula alang sa kinabuhi sa kalibutan, ug nga pinaagi sa paghalad sa mga sakripisyo ang katawhan ikatudlo ngadto sa usa nga gilansang nga Manunubos.TK 835.2

Si Jesus nagtan-aw sa inosenti nga mga biktima sa sakripisyo, ug nakakita kon giunsa sa mga Judeo sa paghimo niining daku nga panagkatigum talan-awon sa pagpaula sa dugo ug pagkabangis. Sa dapit sa mapainubsanon nga paghinulsul sa sala, sila nagpilopilo sa sakripisyo sa mga mananap, nga daw ang Dios mapasidunggan pinaagi sa usa ka walay kaluoy nga serbisyo. Ang mga saserdoti ug mga pangulo nagpagahi sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagkahakug ug pagkamahigugmaon sa salapi. Ang mga simbolo nga nagatudlo ngadto sa Kordero sa Dios ilang gihimo nga usa ka paagi sa pagkuhag ginansia. Busa sa mga mata sa katawhan ang pagkabalaan sa sakripisyo nga serbisyo sa daku nga bahin nadaut. Ang kasuko ni Jesus nakutaw; Siya nasayud nga ang Iyang dugo, sa dili madugay i-ula alang sa mga sala sa kalibutan, mahimong dili kaayo ilhon sa mga saserdoti ug mga tigulang sama sa dugo sa mga mananap nga sa walay undang gipaagay.TK 836.1

Batok niini nga mga pagginawi si Kristo nakasulti pinaagi sa mga manalagna. Si Samuel naka-ingon, “Si Jehova may daku bang kalipay sa mga halad-nga-sinunog ug sa mga halad, maingon sa pagtuman sa tingog ni Jehova? Ania karon, ang pagsugot labi pang maayo kay sa ha lad, ug ang pagpamati kay sa tambok sa mga lakeng carnero.” Ug si Isaias nga nakakita sa matagnaong pananawon sa pagkahulog sa mga Judeo, misulti kanila ingon nga mga pangulo sa Sodoma ug Gomora: “Pamatia ninyo ang pulong ni Jehova, kamo nga mga punoan sa Sodoma; patalinghugi ninyo ang kasugoan sa among Dios, kamo nga katawhan sa Gomora. Magaunsa man kanako ang gidaghanon sa inyong mga paghalad? miingon si Jehova: nakabaton na ako ug igo sa mga halad-nga-sinunog sa mga carnero, ug sa tambok sa linalugan nga mga mananap; ug ako dili mahimuot sa dugo sa mga lakeng vaca, kon sa mga nating carnero, kon sa mga kanding nga lake. Sa diha nga kamo manganhi aron sa pagpakita sa atubangan nako, kinsay nagkinahanglan niini gikan sa inyong mga kamot, aron tumban ang akong mga hawanan?” “Panghunaw kamo; panglinis kamo; ibutang sa halayo ang inyong dautang mga buhat gikan sa atuba-ngan sa akong mga mata; hunong na sa pagbuhat sa dautan; pagtoon sa pagbuhat sa maayo; pangitaa ang justicia, tabangi ang dinaugdaug, hukmi sa matarung ang mga ilo, labani ang balo nga babaye.” 1 Sam. 15:22; Isa. 1:10-12, 16, 17.TK 836.2

Siya nga nakahatag niini nga mga tagna, karon sa katapusan nga higayon misubli sa pasidaan. Sa pagtuman sa tagna ang katawhan nagpahayag kang Jesus nga hari sa Israel. Siya nakadawat sa ilang pagsimba, ug midawat sa katungdanan sa pagkahari. Niini nga pagkadramtorgo kinahanglan Siya mobuhat. Siya nahibalo nga ang Iyang mga panlimbasug sa pagreforma sa usa ka dautan nga pagkasaserdoti mahimong kawang; apan bisan pa ang Iyang buhat kinahanglan buhaton; ngadto sa dili matinuhuon nga katawhan ang kamatuoran sa Iyang diosnong bulohaton kinahanglan ihatag.TK 837.1

Usab ang milagbas nga tinan-awan ni Jesus milukop sa gihugawan nga sawang sa templo. Ang tanang mga mata giliso ngadto Kaniya. Saserdoti ug pangulo, Fariseo ug Hentil, nagtan-aw uban sa kahibulong ug pagtahud ibabaw Niya nga mibarug sa atubangan nila uban sa kahalangdon sa langitnong Hari. Ang pagkadiosnon mikidlat diha sa tawhanon, naghatag kang Kristo sa usa ka dignidad ug himaya nga wala Niya ipakita kaniadto. Kadtong nanagtindog duol Kaniya mipahawa sa layo kutob sa ikatugot sa panon sa katawhan. Gawas sa pipila sa Iyang mga tinon-an, ang Manluluwas nagbarug nga nag-inusara. Ang matag tingog nahilum. Ang lalum nga kahilum daw dili maantus. Si Kristo misulti uban sa usa ka gahum nga migahum sa tanang katawhan sama sa usa ka kusog nga bagyo: “Nahasulat kini, Ang akong balay pagatawgon nga balayng alampo-anan; apan gihimo ninyo nga langub sa mga tulisan.” Ang Iyang tingog mitunog ingon sa usa ka trompeta sa sulod sa templo. Ang walay pagkahimuot sa Iyang panagway daw sama sa naga-ut-ut nga kalayo. Uban sa awtoridad Siya misugo, “Kuhaa kining mga butang gikan dinhi.” Juan 2:16.TK 837.2

Tulo ka tuig kanhi, ang mga pangulo sa templo naulawan sa ilang pagkalagiw sa atubangan sa sugo ni Jesus. Sila sukad nahibulong sa ilang mga kahadlok, ug ang ilang walay pupangutana nga pagsugot sa usa ka mapainubsanon nga Tawo. Sila nagbati nga imposibli alang sa ilang dili maayo nga pagtugyan subli-on. Apan bisan pa sila karon nangalisang kay sa kaniadto, ug sa dakung pagdali sila misugot sa Iyang sugo. Walay usa nga mikuti sa Iyang awtoridad. Mga saserdoti ug mga magpapatigayon mikalagiw gikan sa Iyang presensia, nag-abug sa ilang mga baka atubangan nila.TK 838.1

Sa dalan paingon sa templo sila gisugat sa usa ka panon sa katawhan nga mianha uban sa ilang mga masakiton nangutana mahitungod sa dakung Mag-aayo.TK 838.2

‘Nahisulat kini, Ang akong balay pagatawgon nga balayng alampoanan; apan gihimo ninyo kini nga langub sa mga tulisan.” Ang report nga gihatag sa nangalagiw nga mga tawo nakapahimo sa uban kanila sa pagbalik. Sila nangahadlok sa paghibalag sa Usa nga hilabihan ka gamhanan, kansang tinan-awan nakapa-abug sa mga saserdoti ug mga pangulo gikan sa Iyang presensia. Apan ang usa ka daku nga gidaghanon miduot gayud sa nagadali nga panon sa katawhan, gahinam sa pagduol Kaniya kinsa maoy ilang paglaum lamang. Sa diha nga ang panon mikalagiw gikan sa templo, daghan ang mipabilin. Kini sila karon giduyogan sa mga bag-ong nangabut. Usab ang sawang sa templo napuno sa mga masakiton ug sa mga himatyon, ug sa makausa pa si Jesus naka-alagad kanila.TK 838.3

Human sa usa ka panahon, ang mga saserdoti ug mga pangulo nangahas sa pag-adto sa templo. Sa diha nga ang pagkatarantar sa mga tawo mihunong, sila gihuptan sa kabalaka paghibalo kon unsay sunod nga lihok buhaton ni Jesus. Sila nagpaabut nga Siya mokuha sa trono ni David. Sa hilum mibalik sa templo, sila nakabati sa mga tingog sa mga lalaki, mga babaye, ug kabataan nga nanagdayeg sa Dios. Sa pagsulod, sila nahiugdok atubangan sa kahibulongan nga talan-awon. Ilang nakita ang mga masakiton nangaayo, ang mga buta gi-ulian sa igtatan-aw, ang mga bungol nakadawat sa igdulongog, ang mga piang milukso sa kalipay. Ang mga kabataan maoy nanghawod sa pagkalipay. Si Jesus nakaayo sa ilang mga balatian; Iyang gilamano sila sa ilang mga kamot, gidawat ang ilang mga halok sa mapasalamaton nga gugma, ug ang uban kanila nakatulog diha sa Iyang dughan samtang Siya nagatudlo sa katawhan. Karon uban sa malipayong mga tingog ang mga kabataan mipatunog sa ilang pagdayeg. Ilang gisubli ang mga hosana sa miaging adlaw, ug nagwarawara sa mga sanga sa palma nga madaugon sa atubangan sa Manluluwas. Ang templo milanog ug milanog pag-usab uban sa ilang mga pagdayeg, Bulahan Siya nga mianhi sa ngalan sa Ginoo! Ania karon, ang Hari mianhi kanimo: Siya matarung, ug adunay kaluwasan! Sal. 118:26; Zac.-9:9. “Hosana sa Anak ni David!”TK 840.1

Ang tingog niining mga malipayon, wala kapugngi nga mga tingog usa ka sala sa mga pangulo sa templo. Sila nagplano sa pagpahunong sa maong pagpasundayag. Ilang girepresentar sa mga tawo nga ang balay sa Dios nahugawan pinaagi sa mga tiil sa kabataan ug sa mga singgit sa pagkalipay. Pagkakita nga ang ilang mga pulong wala makasantup sa katawhan, ang mga pangulo mihangyo ngadto kang Kristo: “Nakabati ka ba sa ilang ginaingon? Ug si Jesus mitubag ngadto kanila, Oo; ug wala ba gayud kamo makabasa, Gikan sa mga gagmayng bata ug sa mga masuso gihatud mo ang nahingpit nga pagdalayeg?” Ang tagna nagtagna nga si Kristo kina-hanglan ipahayag nga hari, ug kana nga pulong kinahanglan matuman. Ang mga saserdoti ug mga pangulo sa Israel midumili sa pagpahibalo sa Iyang himaya, ug ang Dios mitandog sa mga kabataan aron mahimong Iyang mga saksi. Kon ang mga tingog sa mga kabataan napahilum pa, ang mga haligi sa templo mao unta ang magpatunog sa mga pagdayeg sa Manluluwas.TK 841.1

Ang mga Fariseo hilabihan ang kalibug ug nagkatibuag. Ang Usa nga dili nila mabalda nagmandar. Si Jesus mikuha sa Iyang katungdanan ingon nga magbalantay sa templo. Wala sukad kaniadto nga Siya mikuha sa harianon nga awtoridad. Wala sukad kaniadto nga ang Iyang mga pulong ug mga buhat nakabaton sa ka daku nga gahum. Siya nakahimo sa katingalahan nga mga buhat sa tibuok Jerusalem, apan wala sukad kaniadto diha sa usa ka paagi nga solemni ug masangputon. Sa presensia sa katawhan nga nakasaksi sa Iyang kahibulongang buhat, ang mga saserdoti ug mga pangulo wala mangahas sa pagpakita sa dayag nga pagdumot. Bisan tuod napalagut ug nalibug pinaagi sa Iyang tubag, sila wala maka-arang paghimo sa bisan unsang butang labaw nianang adlawa.TK 841.2

Sa sunod buntag ang Sanhedrin miatiman pag-usab kon unsay himuon mahitungod kang Jesus. Tulo ka tuig nga miagi, sila nagkinahanglan sa usa ka ilhanan sa Iyang pagka-Mesias. Sukad niadtong panahona Siya nakahimo sa gamhanan nga mga buhat sa tibuok yuta. Siya nakaayo sa mga masakiton, sa katingalahan nakapakaon sa linibo ka mga tawo, nakalakaw sa ibabaw sa mga balud, ug nakapalinaw sa masamokon nga dagat. Siya sa subli-subli nakabasa sa mga kasingkasing sa mga tawo sama sa binuksan nga basahon; Siya nakahingilin sa mga yawa, ug nakabanhaw sa mga minatay. Ang mga pangulo duna sa ilang atubangan mga kamatuoran sa I yang pagka-Mesias. Sila karon midisidir sa pagkinahanglan dili sa ilhanan sa Iyang awtoridad, apan sa pagkuha usa ka pag angkon kon pahayag diin pinaagi niini Siya makondenar.TK 842.1

Miadto sa templo diin Siya nagatudlo, sila mipadayon sa pagpangutana Kaniya: “Pinaagi ba sa unsang kagahum gibuhat mo kining mga butanga? Ug kinsa ang naghatag kanimo sa maong kagahum?” Sila nagpaabut Kaniya nga moangkon nga ang Iyang awtoridad gikan sa Dios. Ang maong pag-angkon sila naninguha sa paglimod. Apan si Jesus misugat kanila uban sa usa ka pangutana nga hayag nga may kalabtanan sa laing suheto, ug Siya mihimo sa Iyang tubag kanila sa kondisyon sa ilang pagtubag niini nga pangutana. “Ang pamautismo ni Juan,” Siya miingon, “diin ba kadto gikan? gikan ba sa langit o gikan ba sa mga tawo?”TK 842.2

Ang mga saserdoti nakakita nga sila anaa sa usa ka problema diin walay binilyako nga pangatarungan makapalingkawas kanila. Kon sila moingon nga ang bautismo ni Juan gikan sa langit, ang ilang pagkawalay pagkamakanunayon mahimong tataw. Si Kristo moingon, Nganong wala man kamo motuo kaniya? Si Juan nakapamatuod kang Kristo, “Tan-awa, mao kana ang Cordero sa Dios nga magakuha sa sala sa kalibutan.” Juan 1:29. Kon ang mga saserdoti mituo sa pamatuod ni Juan, unsaon nila paglimod sa pagka-Mesias ni Kristo? Kon sila mopahayag sa ilang matuod nga pagtuo, nga ang pagministerio ni Juan iya sa mga tawo, sila modala sa ilang kaugalingon sa usa ka bagyo sa kasuko; kay ang mga tawo mituo kang Juan ingon nga usa ka manalagna.TK 842.3

Uban sa mainiton nga intiris ang katawhan nagpaabut sa disisyon. Sila nahibalo nga ang mga saserdoti nagangkon sa pagdawat sa pagministerio ni Juan, ug nga sila nagpaabut kanila sa pag-ila sa walay duhaduha nga siya pinadala gikan sa Dios. Apan human sa ilang panagsabut sa tago, ang mga saserdoti midisidir nga dili motahan sa ilang mga kaugalingon. Sa salingkapaw miangkon sa ilang pagkawalay alamag, sila miingon, “Dili kami makasulti.” “Dili ko usab kamo tug-anan,” miingon si Kristo “pinaagi sa unsang kagahum gibuhat ko kining mga butanga.”TK 843.1

Mga eskriba, mga saserdoti, ug mga pangulo nahilum silang tanan. Nalibug ug nangabalo, sila nagtindog uban sa mga kilay nga pinaubos, dili mangahas sa pagpadayon sa unahan sa mga pangutana kang Kristo. Pinaagi sa ilang katalawan ug walay disisyon sila sa dakung bahin nakatahan sa pagtahud sa mga tawo, nga karon nanagbarug ug nagpabilin, nahimuot sa pagtan-aw niining garboso, matarung sa kaugalingon nga mga tawo nga napildi.TK 843.2

Kining tanang mga pahayag ug mga buhat ni Kristo hinungdanon, ug ang ilang kabuyoan mabati sa nagakadugang nga gidak-on human sa Iyang paglansang ug pagkayab. Daghan niadtong sa hinam nagpaabut sa sangputanan sa mga pangutana ni Jesus, sa katapusan nahimong Iyang mga tinon-an, unang nakabig ngadto Kaniya pinaagi sa Iyang mga pulong niadtong mabulokong adlaw. Ang talan-awon sa sawang sa templo dili gayud mapanas sa ilang mga hunahuna. Ang kalainan taliwala kang Jesus ug sa hataas nga saserdoti samtang sila nagsinultihay natiman-an. Ang garboso nga dakung tawo sa templo nabistihan sa dagaya ug mahalon nga mga saput. Sa iyang ulo usa ka naggilakgilak nga tulo ka ut-ong nga kalo. Ang iyang pamayhon halangdon, ang iyang buhok ug ang iyang taas nga bungot gi-uban tu-ngod sa panuigon. Ang iyang panagway gitahud sa mga magtatan-aw. Atubangan niining daku nga tawo ang Halangdon sa langit, nagbarug nga walay dayandayan kon pagpasundayag. Ang Iyang mga bisti nahugawan sa panaw; Iyang nawong luspad, ug nagpahayag sa mapailubon nga kasubo; apan nahasulat didto ang dignidad ug pagkamahinatagon nga lahi kaayo sa mga mapahitas-on, masaligon sa kaugalingon, ug masuk-anon nga pamayhon sa hataas nga saserdoti. Daghan niadtong nakasaksi sa mga pulong ug mga buhat ni Jesus sa templo, gikan niadtong panahona nagbutang Kaniya sa ilang mga kasingkasing ingon nga usa ka manalagna sa Dios. Apan samtang ang bantug nga pagbati mikiling ngadto uyon Kaniya, ang pagdumot sa mga saserdoti Kaniya midugang. Ang kaalam nga pinaagi niana Siya nakalingkawas gikan sa mga lit-ag nga gibutang sa Iyang mga tiil, usa ka bag-ong kamatuoran sa Iyang pagkadios, midugang sa pagpasilaub sa ilang kasuko.TK 843.3

Sa Iyang pakiglalis kauban sa mga magtutudlo, dili maoy tuyo ni Kristo ang pagpakaulaw sa Iyang mga kaatbang. Wala Siya malipay sa pagtan-aw kanila nga anaa sa usa ka malisud nga dapit. Aduna Siyay hinungdanon nga leksyon nga itudlo. Iyang giwala ang kusog sa Iyang mga kaaway pinaagi sa pagtugot kanila nga mahibal-ongan sa pukot nga ilang giladlad alang Kaniya. Ang ilang giila nga pagkawalay alamag mahitungod sa kinaiya sa bautismo ni Juan nakahatag Kaniya sa usa ka kahigayonana sa pagsulti, ug Iyang gipauswag ang kahigayonan pinaagi sa pagpresentar sa ilang atubangan ang ilang matuod nga kahimtang, nagdugang sa ilang pasidaan sa daghan nga gikahatag na.TK 844.1

“Unsay inyong paghunahuna niini?” Siya miingon. “Usa ka tawo may duha ka anak nga lalaki, ug miadto siya sa usa, ug miingon kaniya, Anak, umadto ka ug pagbuhat didto sa parasan karon. Ug ang anak mitubag, Dili ako; apan sa ulahi nagbasul siya ug miadto. Ug ang tawo miadto sa ikaduhang anak, ug iyang gisultihan siya sa ingon. Ug siya mitubag kaniya, Moadto ako, Tay. Apan wala siya moadto. Hain man niining duruha ang nagtuman sa kabubut-on sa iyang amahan?”TK 845.1

Kining kalit nga pangutana nakapahimo sa nanagpatalinghug nga wala makabantay. Sila misunod sa sambingay sa suod kaayo, ug karon dihadiha mitubag, “Ang nahauna.” Nagpahaluna sa Iyang wala mamilok nga mata kanila, si Jesus mitubag sa dili matarug ug solemni nga mga tono: “Sa pagkatinuod magaingon ako kaninyo, nga ang mga maniningil sa buhis ug ang mga dautang babaye managsulod sa ginharian una pa kay kaninyo. Kay kaninyo mianhi si Juan nga nagtultol sa dalan sa pagkamatarung, ug wala kamo motoo kaniya: apan ang mga maniningil sa buhis ug ang mga dautang babaye mituo kaniya; ug bisan pa sa nakita na ninyo kini, wala gihapon kamo maghinulsol sa kaulahiay, ug wala motuo kaniya.” Ang mga saserdoti ug mga pangulo dili makahatag gawas sa usa ka husto nga tubag sa pangutana ni Jesus, ug sa ingon niana Iyang nakuha ang ilang opinyon uyon sa unang anak. Kini nga anak nagrepresentar sa mga maniningil sa buhis, kadtong gisaway ug gidumtan sa mga Fariseo. Ang mga maniningil sa buhis hilabihan ka dautan. Sila sa pagkamatuod mga maglalapas sa balaod sa Dios, nagpakita sa ilang mga kinabuhi sa sibo nga pagsukol sa Iyang mga gikinahanglan. Sila wala magmapasalamaton ug dili balaan; sa diha nga giingnan sa pagadto ug pagbuhat sa kaparasan sa Dios, sila mihatag sa mayam-iron nga pagdumili. Apan sa pag-anha ni Juan, nagwali sa paghinulsol ug bautismo, ang mga maniningil sa buhis midawat sa mensahi ug nangabautismohan.TK 845.2

Ang ikaduhang anak nagrepresentar sa pangulo nga mga tawo sa nasud nga Judeo. Ang pipila sa mga Fariseo mihinulsol ug midawat sa bautismo ni Juan; apan ang mga pangulo dili moila nga siya gikan sa Dios. Ang iyang mga pasidaan ug mga paghukom wala modala kanila sa kausaban. Sila “misalikway sa katuyoan sa Dios alang kanila, sanglit wala man sila magpabautismo kang Juan.” Lucas 7:30. Ilang gitagad ang mensahi uban sa pagbiaybiay. Sama sa ikaduhang anak, kinsa, sa gitawag, miingon, “Moadto ako, Tay,” apan wala moadto, ang mga saserdoti ug mga pangulo nag-angkon sa pagsugot, apan mibuhat sa dili pagsugot. Sila nanaghimo sa dagkung mga pag-angkon sa pagkabalaan, sila mi-angkon nga nagatuman sa balaod sa Dios, apan sila mihatag sa usa ka mini nga pagtuman. Ang mga maniningil sa buhis gihukman ug gitunglo sa mga Fariseo ingon nga dili mga matinuhuon; apan sila nagpakita pinaagi sa ilang pagtuo ug mga buhat nga sila moadto sa ginharian una sa mga matarung-sa-kaugalingon nga mga tawo nga gihatagan sa dakung kahayag, apan kansang mga buhat wala mahitukma sa ilang mga pag-angkon sa pagkabalaan.TK 846.1

Ang mga saserdoti ug mga pangulo dili buot moantus niining masusihon nga mga kamatuoran; sila nagpabilin nga mahilum, bisan pa, nagalaum nga si Jesus mosulti sa usa ka butang nga ilang isumbalik batok Kaniya; apan aduna pa silay dugang nga antuson.TK 847.1

“Patalinghugi ninyo ang lain pang sambingay,” si Kristo miingon. “May usa ka pangulo sa panimalay nga nagtanum ug kaparrasan, ug kini iyang gipalibutan ug paril, gibuhatan ug pigsanan sa parras, gibuhatan ug usa ka lantawanan, ug gipasaopan niya kini sa mga tawo, ug unya milangyaw siya ngadto sa laing dapit. Ug sa nagsingabut na ang tingpamopo, ngadto sa mga saop gipaadto niya ang iyang mga ulipon aron sa pagdawat sa bunga nga iyang bahin. Apan ang iyang mga ulipon gidakop sa mga saop ug ilang gibunalan ang usa, ug ilang gipatay ang usa, ug ilang gipanagbato ang usa. Unya giusban niya sila pagpadalag uban pang mga ulipon nga daghan pa kay sa nahiuna, ug kini ila gihapong gibuhatan sa ingon. Ug sa katapusan, kanila ang iyang anak gipaadto niya nga nag-ingon, ‘Motahud sila sa akong anak.’ Apan sa pagkakita nila sa anak, ang mga saop nasig-ingon sa usag usa, ‘Mao kini ang manununod; tana, patyon ta siya aron maato ang iyang panulondon.’ Ug gidakop nila siya ug giabog sa gowa sa parrasan, ug ilang gipatay siya. Busa, inig-abut sa tag-iya sa parrasan, unsa may buhaton niya sa maong mga saop?”TK 847.2

Si Jesus misulti sa tanang katawhan presente; apan ang mga saserdoti ug mga pangulo mitubag. “Ang maong mga banyaga iyang igatugyan ngadto sa mapait nga kamatayon, ug ang parrasan iyang pasaopan sa ubang mga saop nga makamaong mobahin kaniya sa mga bunga sa panahon sa tingpopo.” Ang mga magsusulti wala sa sinugdan makasabut sa pagdapat sa sambingay, apan karon ilang nakita nga sila mao ang naghatag sa ilang kaugalingong silot. Niini nga sambingay ang tag-iya sa kaparrasan mao ang, Dios, ang parrasan mao ang nasud nga Judeo, ug ang paril mao ang diosnong balaod alang sa ilang panalipud. Ang lantawanan mao ang simbolo sa templo. Ang ginoo sa parrasan naghimo sa tanang butang alang sa kauswagan niini. “Unsa pa may himuon nga dugang sa akong parrasan,” siya miingon, “nga wala ko mahimo?” Isa. 5:4. Busa girepresentar ang walay pagkakapoy nga pag-atiman sa Dios alang sa Israel. Ug maingon nga mga saop mag-uli ngadto sa agalon ang angay nga bahin sa mga bunga sa parrasan, sa mao usab nga paagi ang katawhan sa Dios magpasidungog Kaniya pinaagi sa usa ka kinabuhi nga motukma sa ilang balaan nga mga pribilihiyo. Apan maingon nga ang mga saop mipatay sa mga ulipon nga gipadala sa agalon alang sa bunga, sa mao usab nga paagi ang mga Judeo nagpatay sa mga manalagna nga gipadala sa Dios sa pagtawag kanila sa paghinulsol. Mensahiro ngadto sa mensahiro gipatay. Kutob dinhi ang pagdapat sa sambingay dili malalis, ug kon unsa ang misunod niini dili minos ang gipakita. Diha sa hinigugmang anak nga gipadala sa agalon sa parrasan sa katapusan ngadto sa iyang masinupilon nga mga ulipon, ug kinsa ilang gidakop ug gipatay, ang mga saserdoti ug mga pangulo nakakita sa tataw nga hulagway ni Jesus ug sa Iyang umalabut nga mahitabo. Sila nagplano na sa pagpatay Kaniya nga kinsa gipadala sa Amahan kanila ingon nga usa ka katapusan nga pangalyupo. Diha sa kastigo nga gihaLag sa dili mabaluson nga mga saop gipakita ang kalaglagan niadtong mopatay kang Kristo.TK 847.3

Nagtan-aw uban sa kaluoy kanila, ang Manluluwas mipadayon, “Wala ba gayud kamo makabasa sa mga Kasulatan, Ang maong bato nga sa mga magtutukod gisalikway, nahimong ulohang bato sa pamag-ang: buhat kini sa Ginoo, ug sa atong mga mata makapahibulong gayud? Busa sultihan ko kamo, nga ang ginharian sa Dios pagakuhaon gikan kaninyo, ug igahatag ngadto sa usa ka nasud nga nagapamunga sa mga bunga niini. Ug ang mahulog sa ibabaw niining batoha madugta siya; apan ang mapusdakan niining batoha, mapulpog siya.”TK 848.1

Kini nga tagna ang mga Judeo sa masubsub nagsubli diha sa mga sinagoga, gidapat kini sa pag-anhi sa Mesias. Si Kristo mao ang bato sa pamag-ang sa Judeong ekonomiya, ug sa tibuok piano sa kaluwasan. Kini nga patukuranan nga bato ang mga Judeong magtutukod, ug mga saserdoti ug mga pangulo sa Israel, karon nagsalikway. Ang Manluluwas mitawag sa ilang pagtagad sa mga tagna nga magapakita kanila sa ilang katalagman. Pinaagi sa matag paagi diha sa Iyang gahum Siya naninguha sa paghimong klaro kanila ang kinaiya sa buhat nga ilang hapit nang buhaton.TK 849.1

Ug ang Iyang mga pulong may lain nga katuyoan. Sa pagsukot sa pangutana, ‘‘Inig-abut sa tag-iya sa parrasan, unsa may buhaton niya sa maong mga saop?” gituyo ni Kristo nga ang mga Fariseo motubag sumala gayud sa ilang pagtubag. Iyang gituyo nga sila mao ang mohukom sa ilang mga kaugalingon. Ang Iyang mga pasidaan, napakyas sa pagpukaw kanila ngadto sa paghinulsol, mosira sa ilang kalaglagan, ug buot Niya sila nga makakita nga sila ang nagdala sa kalaglagan sa ilang mga kaugalingon. Iyang gituyo sa pagpakita kanila sa hustisya sa Dios diha sa pagbawi sa ilang nasudnong mga pribilihiyo, nga nagsugod na, nga matapus, dili lamang sa pagkalaglag sa ilang templo ug sa ilang ciudad, apan sa pagkatagkatag sa nasud.TK 849.2

Ang namati nakaila sa pasidaan. Apan walay sapayan nga ang silot sila ra ang mipakanaug, ang mga saserdoti ug mga pangulo andam na sa pagtuman sa hulagway pinaagi sa pag-ingon, “Mao kini ang manununod; tana, patyon ta siya.” “Apan sa gisulayan nila ang pagdakop kaniya, nahadlok sila sa katawhan,” kay ang pagbati sa katilingban diha kauyon ni Kristo.TK 849.3

Sa pagkutlo sa tagna sa gisalikway nga bato, si Kristo naghisgut sa nahitabo gayud sa kasaysayan sa Israel. Ang hitabo may kalabtanan sa pagtukod sa unang templo. Samtang kini adunay usa ka pinasahi nga pagdapat sa panahon sa unang pag-anhi ni Kristo, ug nakapangalyupo unta uban sa pinasahi nga gahum sa mga Judeo, kini adunay leksyon usab alang kanato. Sa diha nga ang templo ni Solomon gitukod, ang dagku nga mga bato alang sa mga padir ug mga patukuranan sa kinatibok-an gi-andam sa “kwari”; human sila gidala sa dapit sa gitukod, ug walay galamiton nga gigamit sa pagtaod kanila; ang mga panday mopahamutang lang sa ilang dapit. Alang sa patukuranan, usa ka bato nga talagsaog gidak-on ug sahi ug forma gidala; apan ang mga panday dili makakita ug dapit alang niini, ug kini dili dawaton. Usa ka kasamok kanila samtang kini naghay-ad sa dalan nila nga wala gamita. Dugay kini nga nagpabilin ingon nga sinalikway nga bato. Apan sa diha nga ang mga magtutukod nagpahamutang sa pamag-ang, nangita sila sa dugayng panahon sa pagkaplag sa usa ka bato sa igo nga gidak-on ug kusog, ug sa husto nga forma, aron pagkuha nianang sibo nga dapit, ug makapas-an sa dakung gibug-aton nga itongtong niini. Kon sila maghimo sa dili maalam nga pagpili alang sa usa ka hinungdanon nga dapit, ang kasegurohan sa tibuok gambalay mahamutang sa katalagman. Sila kinahanglan makakaplag sa usa ka bato nga sarang makasukol sa inpluwensiya sa adlaw, sa niebe ug sa bagyo. Pipila ka mga bato sa nagkadaiyang mga panahon gipili, apan ilalum sa gibug-aton sa dagkung mga karga sila nangadugmok. Ang uban wala makabarug sa sulay sa kalit nga mga kausaban sa atmospera. Apan sa katapusan gitawag ang pagtagad sa bato nga dugay nang gisalikway. Kini napa-ayang-ang sa hangin, sa adlaw ug bagyo, nga wala gayud magpakita bisan madiutay nga liki. Ang mga magtutudlo nagsusi sa bato. Kini nakabarug sa matag sulay gawas sa usa. Kon kini makabarug sa sulay sa grabe nga gibug-aton, sila modisidir sa pagdawat niini alang sa bato sa pamag-ang. Ang pagsulay gihimo. Ang bato gidawat, ug gibutang sa iyang natudlo nga dapit, ug nakaplagan nga sigo. Sa matagnaong panan-awon, si Isaias gipakitaan nga kini nga bato maoy simbolo ni Kristo. Siya miingon:TK 850.1

“Si Jehova sa mga panon siya maoy inyong pagabalaanon; ug pasagdi nga siya maoy inyong kahadlokan, ug siya maoy inyong kalisangan. Ug siya maoy mahimong balaang puloy-anan; ugaling mao ang bato sa pagkapangdol ug mao ang bato sa pagkadugmok sa duruha ka mga balay sa Israel, maoy usa ka lit-ag ug usa ka balagong alang sa mga molupyo sa Jerusalem. Ug daghan ang manghipangdol niini, manghidugmo, ug mangapiang, hibalag-ongan ug panghidakpan.” Gidala hangtud sa matagnaong panan-awon ngadto sa unang pag-anhi, ang manalagna gipakitaan nga si Kristo mopas-an sa tanang pagsulay ug mga sulay nga diin ang pagtagad sa bato sa pamag-ang sa templo ni Solomon may simbolo. “Busa mao kini ang giingon ni Jehova, Ania karon, gibutang ko didto sa Sion alang sa usa ka patukuranan ang usa ka bato, ang usa ka sinulayan nga bato, ang usa ka bililhon nga bato-sa-pamag-ang, sa patukuranan nga malig-on; kadtong mituo dili magadali.” Isa. 8:13-15; 28:16.TK 851.1

Diha sa walay kinutoban nga kaalam, ang Dios nagpili sa patukuranan nga bato, ug gipahiluna kini sa Iyang kaugalingon. Siya nagtawag niini “usa ka patukuranan nga malig-on.” Ang tibuok kalibutan makapahaluna niini sa ilang mga lulan ug mga kaguol; kini maka-antus sa tanan Uban sa hingpit nga kasegurohan sila makatukod sa ibabaw niini. Si Kristo mao ang usa “ka nasulayan nga bato.” Kadtong magasalig Kaniya, Sila dili mopabalo. Siya naka-antus sa tanang sulay. Siya naka-antus sa gibug-aton sa sala ni Adan, ug ang sala sa iyang kaliwat, ug migula nga labi pang mananaug sa mga gahum sa dautan. Siya nakapas-an sa mga lulan nga gibutang Kaniya sa matag makasasala nga naghinulsol. Diha kang Kristo ang sad-an nga kasingkasing nakakaplag paghupay. Siya mao ang seguro nga patukuranan. Ang tanan nga magahimo Kaniya nga ilang saliganan, makapahulay sa hingpit nga kasegurohan.TK 851.2

Sa tagna ni Isaias, si Kristo gipahayag nga usa ka patukuranan ug usa ka bato nga kapangdolan. Si apostol Pedro, nagasulat pinaagi sa mando sa Espiritu Santo, sa tataw nagapakita kang kinsa si Kristo mahimong usa ka patukuran-nga-bato, ug usa ka bato sa pagkadugmok.TK 852.1

“Sanglit nakatilaw na man kamo sa pagkamapuanguron sa Ginoo, dumuol kamo kaniya, sa buhi nga bato, nga tuod sinalikway sa mga tawo, apan pinili ug minahal sa Dios, ug ang inyong kaugalingon usab, ingon nga mga buhi nga bato, ipahimo ninyong espirituhanon nga balay, nga mahimong balaan nga pagkasaserdoti, alang sa paghalad ug espirituhanong mga halad, nga pagakahimut-an sa Dios pinaagi kang Jesu-Cristo. Kay ginaingon diha sa Kasulatan, Tan-awa, ginapahiluna ko sa Sion ang usa ka bato nga pinili ang bililhong bato sa pamag-ang; ug siya nga magasalig kaniya dili gayud siya maulawan. Busa alang kaninyo nga mga nanagsalig siya bililhon; apan alang kanila nga wala managsalig, ang maong bato nga sa mga magtutukod gisalikway, nahimong ulohan sa pamag-ang, ug usa ka bato nga sa mga tawo kapangdulan, usa ka bato nga makaingon sa ilang kapukan, kay tungod sa ilang pagkamasupilon sa pulong, sila nangapangdol sumala sa gitagana nang daan alang kanila.” 1 Pedro 2:3-8.TK 852.2

Alang niadtong mga mingtuo, si Kristo maoy seguro nga patukuranan. Mao kini sila ang mahulog sa Bato ug mangadugmok. Ang pagpasakup ngadto kang Kristo ug pagtuo diha Kaniya dinhi girepresentahan. Ang pagkahulog sa Bato ug madugmok mao ang pagtugyan sa atong kaugalingon nga pagkamatarung, ug sa pag-adto kang Kristo uban sa pagkamapainubsanon sa usa ka bata, magahinulsol sa atong mga paglapas, ug magatuo sa Iyang mapasayloong gugma. Ug busa usab pinaagi sa pagtuo ug pagsugot nga kita magatukod ibabaw kang Kristo ingon nga atong patukuranan.TK 853.1

Ibabaw niining buhi nga bato, ang mga Judeo ug mga Hentil managsama sa pagtukod. Mao lamang kiniy patukuranan nga ibabaw niini kita makatukod sa labing seguro. Kini lapad kaayo alang sa tanan, ug malig-on kaayo sa pagpas-an sa gibug-aton ug lulan sa tibuok kalibutan. Ug pinaagi sa kadugtongan kauban kang Kristo, ang buhi nga bato, ang tanan nga magatukod ibabaw niining patukuranan mahimong mga buhing mga bato. Daghang mga tawo nga pinaagi sa ilang kaugalingong mga panlimbasug nagtipak, gipasinaw, ug gitahum; apan sila dili mangahimong “buhing mga bato,” tungod kay wala sila madugtong kauban kang Kristo. Sa wala kini nga kadugtongan, walay tawo nga maluwas. Sa wala ang kinabuhi ni Kristo sa sulod nato, dili kita makabarug sa mga bagyo sa tentasyon. Ang atong walay katapusan nga kasegurohan nagasalig sa atong pagtukod ibabaw sa seguro nga patukuranan. Mga panon sa katawhan karong adlawa nanagtukod ibabaw sa mga patukuranan nga wala masulayi. Kon mahulog ang ulan, ug ang bagyo mangisug, ug ang mga lunop moabut, ang ilang balay mapukan, tungod kay wala maugbok ibabaw sa walay katapusan nga Bato, ang bato-sapamag-ang si Kristo Jesus.TK 853.2

“Kay tungod sa ilang pagkamasupilon sa pulong, sila nangapangdol sumala sa gitagana nang daan alang kanila,” si Kristo mao ang usa ka bato nga makaingon sa ilang pagkapukan. Apan “ang maong bato nga sa mga magtutukod gisalikway, nahimong ulohan sa pamagang.” Sama sa gisalikway nga bato, si Kristo sa Iyang yutan-ong buluhaton nakapas-an sa walay pagtagad ug pagpatuyang. Siya “gitamay ug gisalikway sa mga tawo; usa ka tawo sa mga kasub-anan, ug nakasinati sa pagantus: . . . siya gibiaybiay, ug siya wala nato mahala.” Isa. 53:3. Apan ang panahon haduol na nga Siya pagahimayaon. Pinaagi sa pagkabanhaw gikan sa mga minatay Siya “uban sa gahum gipaila nga Anak sa Dios.” Rom. 1:4. Sa Iyang ikaduhang pag-anhi Siya ipadayag ingon nga Ginoo sa langit ug yuta. Kadtong karon hapit na molansang Kaniya, moila sa Iyang pagkadaku. Atubangan sa uniberso ang gisalikway nga bato mahimong ulohan sa pamag-ang.TK 854.1

Ug “ang mapusdakan niining batoha mapulpog.” Ang mga katawhan mga misalikway kang kristo, sa dili madugay makakita sa ilang ciudad ug ilang nasud nga malaglag. Ang ilang himaya madugmok ug makatag sama sa abug atubangan sa hangin. Ug unsa ang nakalaglag sa mga Judeo? Mao ang bato, nga kon, sila nagtukod pa ibabaw niana, mao unta ang ilang kasegurohan. Mao ang kaayo sa Dios nga gisaway, ang pagkamatarung giyam-iran, ang kaluoy wala mahala. Mga tawo nagpahaluna sa ilang kaugalingon nga kasupak sa Dios, ug ang tanan nga ila untang kaluwasan nahimong ilang kalaglagan. Ang tanan nga gitudlo sa Dios alang sa kinabuhi, ilang nakaplagan nga alang sa kamatayon. Diha sa paglansang sa mga Judeo kang Kristo nahilakip ang kalaglagan sa Jerusalem. Ang dugo nga gi-ula sa Kalbaryo mao ang gibug-aton nga mi-unlod kanila sa kalaglagan alang niini nga kalibutan ug sa kalibutan nga umalabut. Magamao usab sa dakung katapusan nga adlaw, sa diha nga ang paghukom mahulog sa mga magsasalikway sa grasia sa Dios. Si Kristo, ilang bato nga modugmok kanila, mopadayag unya ingon sa mopanimalus nga bukid. Ang himaya sa Iyang dagway, nga alang sa mga matarung kinabuhi, mahimo alang sa mga dautan usa ka naga-ut-ut nga kalayo. Tungod sa gugmang gisalikway, grasia nga gisaway, ang makasasala pagalaglagon.TK 854.2

Pinaagi sa daghang mga ilustrasyon ug gibalikbalik nga mga pasidaan, si Jesus nagpakita kon unsay sangputan sa mga Judeo sa pagsalikway sa Anak sa Dios. Niini nga mga pulong Siya nagsulti sa tanan sa matag katuigan nga modumili Kaniya ingon nga ilang Manunubos. Ang matag pasidaan alang kanila. Ang nahugawan nga templo, ang dili masinugtanon nga anak, ang mini nga saop, ang mayam-iron nga mga magtutukod, dunay ilang kauban diha sa kaagi sa matag makasasala. Gawas siya maghinulsol, ang kalaglagan nga gilangdongan maiya.TK 855.1