ΚΕΦΆΛΑΙΟ 18—ΚΗΡΥΤΤΟΝΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΣ

(Βασίζεται στις Πράξεις 14:1 - 26.)ΠΑ 154.1

Από την Αντιόχεια της Πισιδίας, ο Παύλος και ο Βαρνάβας πήγαν στο Ικόνιο. Και σ’ αυτό το μέρος, όπως και στην Αντιόχεια, εγκαινίασαν πάλι το έργο τους στη συναγωγή των ομοεθνών τους. Σημείωσαν τέτοια εξαιρετική επιτυχία, «ώστε επίστευσε πολύ πλήθος Ιουδαίων τε και Ελλήνων.» Αλλά και στο Ικόνιο όπως και στα άλλα μέρη όπου οι απόστολοι εργάστηκαν, «όσοι Ιουδαίοι δεν επείθοντο, παρώξυναν και διέστρεψαν τας ψυχάς των εθνικών κατά των αδελφών.»ΠΑ 154.2

Παρ’ όλα αυτά, οι μαθητές δεν εγκατέλειψαν την αποστολή τους επειδή πολλοί ασπάζονταν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Αντιμετωπίζοντας αντίδραση, φθόνο και προκατάληψη, εξακολουθούσαν να εργάζονται «λαλούντες μετά παρρησίας περί του Κυρίου.» Και ο Θεός «εμαρτύρει εις τον λόγον της χάριτος Αυτού, και έδιδε να γίνωνται σημεία και τέρατα δια των χειρών αυτών.» Οι ενδείξεις αυτές της θεϊκής επιδοκιμασίας ασκούσαν μεγάλη επίδραση πάνω τους, ο νουςτους ήταν ανεμπόδιστος να πειστεί και έτσι οι προσήλυτοι του Ευαγγελίου πολλαπλασιάζοντανΠΑ 154.3

Η αυξανόμενη δημοτικότητα της αγγελίας που έφεραν οι απόστολοι γέμισε τους απειθούντες Ιουδαίους με ζήλεια και με μίσος και πήραν την απόφαση να σταματήσουν πάραυτα τις προσπάθειες του Παύλου και του Βαρνάβα. Χρησιμοποιώντας ψεύτικες και υπερβολικές διαδόσεις, έκαναν τις αρχές να φοβηθούν ότι ολόκληρη η πόλη κινδύνευε να υποκινηθεί σε εξέγερση. Έλεγαν ότι ένας μεγάλος αριθμός του πληθυσμού είχε προσκολληθεί στους αποστόλους και διέδιδαν ότι είχαν σχέδια κρυφά και επικίνδυνα.ΠΑ 154.4

Οι κατηγορίες αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να οδηγηθούν επανειλημμένα οι μαθητές μπροστά στις πολιτικές αρχές. Αλλά η άμυνά τους ήταν τόσο σαφής και λογική.Η έκθεση των διδαγμάτων τους ήταντόσο ήπια και κατανοητή, ώστε δημιουργούσαν μία πραγματικά ευμενή ατμόσφαιρα γύρω τους. Αν και οι πολιτάρχες ήταν προκατειλημμένοι εναντίον τους από τις ψευδείς δηλώσεις που είχαν ακούσει, δεν τόλμησαν όμως να τους καταδικάσουν. Δεν μπορούσαν παρά να παραδεχθούν ότι οι διδασκαλίες του Παύλου και του Βαρνάβα έτειναν να κάνουν τους ανθρώπους ενάρετους και νομοταγείς και ότι το ηθικό επίπεδο και η τάξη της πόλης θα βελτιώνονταν αν οι διδασκόμενες από τους αποστόλους αλήθειες γίνονταν αποδεκτές.ΠΑ 155.1

Με την αντίσταση που συνάντησαν οι απόστολοι, η εξαγγελία της αλήθειας απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα. Οι Εβραίοι κατάλαβαν ότι οι προσπάθειές τους να εμποδίσουν το έργο των νέων αυτών δασκάλων κατέληγαν μόνο στο να αυξήσουν τον αριθμό των οπαδών της καινούργιας πίστης. «Εσχίσθη δε το πλήθος της πόλεως και οι μεν ήσαν μετά των Ιουδαίων, οι δε μετά των αποστόλων.»ΠΑ 155.2

Σε τέτοιο βαθμό εξοργίσθησαν οι αρχηγοί των Ιουδαίων με την τροπή που πήραν τα πράγματα, ώστε αποφάσισαν να πετύχουν το σκοπό τους με τη βία. Διεγείροντας τα χειρότερα πάθη του άξεστου και ταραγμένου όχλου, κατόρθωσαν να ξεσηκώσουν ένα σάλο τον οποίο απέδωσαν στη διδαχή των αποστόλων. Με την ψεύτικη αυτή κατηγορία ήλπιζαν να εξασφαλίσουν τη συμπαράσταση των πολιτικών αρχών για την εκπλήρωση του σκοπού τους. Είχαν πάρει την απόφαση να μη δώσουν καμία ευκαιρία στους αποστόλους να υπερασπισθούν τον εαυτό τους, αλλά να προκαλέσουν την επέμβαση του όχλου. Έτσι θαλιθοβολούσαν τον Παύλο και το Βαρνάβα, θέτοντας έτσι τέρμα στο έργο τους.ΠΑ 155.3

Φίλοι των αποστόλων όμως αν και άπιστοι, τους ειδοποίησαν για τα σχέδια των Ιουδαίων και τους παρότρυναν να μη εκθέσουν τον εαυτό τους άσκοπα στην έξαλλη οργή του όχλου αλλά να διαφύγουνγια να σώσουν τη ζωή τους. Κατά συνέπεια, ο Παύλος και ο Βαρνάβας έφυγαν κρυφά από το Ικόνιο, αφήνοντας τους πιστούς να συνεχίσουν για την ώρα μόνοι τους το έργο. Οι ίδιοι όμως με κανένα τρόπο δεν θα απομακρύνονταν οριστικά. Είχαν σκοπό να επιστρέψουν μόλις θα κόπαζε ο σάλος για να ολοκληρώσουν το έργο που άρχισαν.ΠΑ 155.4

Σε κάθε εποχή και σε κάθε μέρος οι απεσταλμένοι του Θεού κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν σκληρή αντίδραση από μέρους αυτών που επίτηδες διαλέγουν να απορρίψουν το φώς του Ουρανού. Πολλές φορές, με την ψευτιά και την παραμόρφωση των γεγονότων οι εχθροί του Ευαγγελίου έχουν φαινομενικά θριαμβεύσει, κλείνοντας τις πόρτες από τις οποίες οι απεσταλμένοι του Θεού θα μπορούσαν να πλησιάσουν τους ανθρώπους. Αλλά οι πόρτες αυτές δεν μπορούν να μείνουν για πάντα κλειστές. Και συχνά, καθώς οι δούλοι του Θεού επιστρέφουν ύστερα από ένα ορισμένο διάστημα για να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους, διαπιστώνουν ότι ο Θεός εκπλήρωσε στο μεταξύ θαυμάσια πράγματα γι’ αυτούς καθιστώντας τους ικανούς να στήσουν μνημεία προς δόξα του ονόματος Του.ΠΑ 156.1

Διωγμένοι από το Ικόνιο, οι απόστολοι πήγαν στα Λύστρα και στη Δέρβη της Λυκαονίας. Οι πόλεις αυτές ήταν κυρίως κατοικημένες από έναν ειδωλολατρικό, δεισιδαιμονικό λαό αλλά υπήρχαν μεταξύ τους μερικοί που ήταν πρόθυμοι να ακούσουν και να δεχθούν το ευαγγελικό μήνυμα. Σ’ αυτά τα μέρη και στα περίχωρά τους οι απόστολοι απεφάσισαν να εργαστούν, ελπίζοντας να αποφύγουν την προκατάληψη και τον κατατρεγμό των Ιουδαίων.ΠΑ 156.2

Στα Λύστρα δεν υπήρχε εβραϊκή συναγωγή, παρόλο που μερικοί Ιουδαίοι κατοικούσαν εκεί. Πολλοί κάτοικοι της πόλης ασκούσαν τη λατρεία τους σ’ ένα ναό αφιερωμένο στο Δία. Όταν ο Παύλος και ο Βαρνάβας εμφανίσθηκαν στην πόλη και συγκεντρώσαν τους κατοίκους γύρω τους εξήγησαν τις απλές αλήθειες του Ευαγγελίου, πολλοί βάλθηκαν να προσκολλήσουν τις διδασκαλίες αυτές στη δική τους δεισιδαιμονική πίστη της λατρείας του Δία.ΠΑ 156.3

Οι απόστολοι προσπάθησαν να μεταδώσουν στους ειδωλολάτρες αυτούς τη γνώση του Δημιουργού Θεού, και του Υιού Του, του Σωτήρα της ανθρώπινης φυλής. Επέστησαν πρώτα την προσοχή τους στα θαυμάσια έργα του Θεού, τον ήλιο, το φεγγάρι και τα άστρα, τον όμορφο κύκλο των εναλλασσομένων εποχών, τα μεγαλόπρεπα χιονοσκεπασμένα κορφοβούνια, τα πανύψηλα δένδρα και άλλα διάφορα θαυμαστά έργα της φύσης τα οποία φανερώνουν τόση σοφία που ξεπερνάει την ανθρώπινη νοημοσύνη. Με τα έργα αυτά του Παντοδυνάμου, οι απόστολοι άλλαξαν τις σκέψεις των ειδωλολατρών ώστε να παρατηρήσουν το μεγάλο Αρχηγό του σύμπαντος.ΠΑ 157.1

Αφού παρουσίασαν απλοποιημένες τις θεμελιώδεις αρχές όσοναφορά το Δημιουργό, οι απόστολοι μίλησαν τότε στους κατοίκους των Λύστρων για τον Υιό του Θεού που ήρθε από τον Ουρανό στον κόσμο μας επειδή αγαπούσε την ανθρώπινη οικογένεια. Μίλησαν για τη ζωή και το έργο Του, για την απόρριψή Του από αυτούς που ήρθε να σώσει και για την ανάληψή Του στον Ουρανό όπου μεσιτεύει για τον άνθρωπο. Έτσι, με το Πνεύμα και με τη δύναμη του Θεού, ο Παύλος και ο Βαρνάβας κήρυξαν το Ευαγγέλιο στα Λύστρα.ΠΑ 157.2

Κάποτε, ενώ ο Παύλος μιλούσε στο λαό για το έργο του Χριστού να θεραπεύει τους αρρώστους και τους βασανισμένους, πρόσεξε ανάμεσα στους ακροατές του κάποιον που χώλαινε. Τα μάτια του είχαν στυλωθεί επάνω στον απόστολο και φαινόταν να δέχεται και να πιστεύει τα λόγια του. Η καρδιά του Παύλου γέμισε από συμπόνια για το βασανι-σμένο εκείνο άνθρωπο που τον κατάλαβε ότι «είχε πίστιν δια να σωθή.» Μπροστά στην ειδωλολατρική εκείνη σύναξη, ο Παύλος πρόσταξε τον άρρωστο να σταθεί ορθός στα πόδια του. Μέχρι τότε ο ταλαίπωρος μπορούσε να μείνει μόνο καθιστός. Τώρα όμως υπάκουσε στην προσταγή του Παύλου και για πρώτη φορά στη ζωή του στάθηκε στα πόδια του. Του χορηγήθηκε δύναμη ταυτόχρονα με την προσπάθεια της πίστης, και ο πρώην άρρωστος «επήδα και περιεπάτει.»ΠΑ 157.3

«Οι δε όχλοι ιδόντες τούτο το οποίον έκαμεν ο Παύλος, ύψωσαν την φωνήν αυτών λέγοντες Λυκαονιστί, Οι θεοί, ομοιωθέντες με ανθρώπους, κατέβησαν πρός ημάς.» Η δήλωση αυτή συμφωνούσε με μία παράδοσή τους ότι οι θεοί επισκέπτονται κατά διαστήματα τη Γή. Τον Βαρνάβα τον ονόμασαν Δία, σαν τον πατέρα των θεών για το σεβάσμιο παρουσιαστικό του, το επίσημο ύφος του και την ηπιότητα και τηνκαλοσύνη που ζωγραφίζονταν στην όψη του. Τον Παύλο τον πέρασαν για τον Ερμή, «επειδή αυτός ήτο ο αρχηγός του λόγου,» πρόθυμος, ενεργητικός και ρητορικός με λόγια προειδοποιητικά και παροτρυντικά.ΠΑ 158.1

Οι Λύστριοι, πρόθυμοι να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους, έπεισαν τον ιερέα του Δία να τιμήσει τους αποστόλους. Και αυτός «έφερε ταύρους και στέμματα εις τας πύλας μετά του όχλου και ήθελε να προσφέρει θυσίας.» Ο Παύλος και ο Βαρνάβας είχαν αποσυρθεί για να αναπαυθούν δεν ήξεραν τίποτε για τις προετοιμασίες αυτές. Σε λίγο όμως ο θόρυβος της μουσικής καθώς και οι φωνές του ενθουσιασμού ενός μεγάλου πλήθους τράβηξε την προσοχή τους.ΠΑ 158.2

Όταν οι απόστολοι αναλήφθηκαν το σκοπό της επίσκεψης αυτής και της έξαψης που τη συνόδευε, «διέσχισαν τα ιμάτια αυτών και επήδησαν εις το μέσον του λαού,» προσπαθώντας να εμποδίσουν περαιτέρω ενέργειες. Με δυνατή, βροντερή φωνή που ξεχώριζε πάνω από τις φωνασκίες του όχλου, ο Παύλος ζήτησε να αποσπάσει την προσοχή τους. Και όταν κάποτε η οχλοβοή σταμάτησε, τους είπε: «Άνδρες, τι κάμνετε αυτά; και ημείς είμεθα άνθρωποι ομοιοπαθείς με σας, κηρύττοντες πρός εσάς να επιστρέψητε από τούτων των ματαίων πρός τον Θεόν τον ζώντα, όστις έκαμε τον ουρανόν και την γήν και την θάλασσαν και πάντα τα εν αυτοίς όστις εν ταις παρελθούσαις γενεαίς αφήκε πάντα τα έθνη να περιπατώσιν εν ταις οδοίς αυτών, καίτοι δεν αφήκεν αμαρτήρητον Εαυτόν, αγαθοποιών, δίδων εις ημάς ουρανόθεν βροχάς και καιρούς καρποφόρους, γεμίζων τροφής και ευφροσύνης τας καρδίας ημών.»ΠΑ 158.3

Παρά την κατηγορηματική διαμαρτυρία των αποστόλων ότι δεν ήταν θεοί και παρά τις προσπάθειες του Παύλου να στρέψει το νου των ανθρώπων στον αληθινό Θεό σαν τη μοναδική άξια λατρείας ύπαρξη, ήταν σχεδόν αδύνατο να αποτρέψουν τους ειδωλολάτρες να προσφέρουν τη θυσία. Τόσο βαθιά ήταν η πεποίθησή τους ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν πράγματι θεοί και τόσο έξαλλος ο ενθουσιασμός τους, που δεν είχαν καμία διάθεση να παραδεχθούν το λάθος τους. Το κείμενο λέγει ότι: «μόλις εμπόδισαν τους όχλους.»ΠΑ 159.1

Οι Λύστριοι σκέπτονταν ότι με τα ίδια τους τα μάτια είχαν διαπιστώσει τη θαυματουργική δύναμη που εξάσκησαν οι απόστολοι. Είχαν δει έναν άρρωστοπου ποτέ δεν είχε περπατήσει μέχρι τότε, να απολαμβάνει τέλεια υγεία και δύναμη. Μόνο ύστερα από τη μεγάλη πειθώ που εξάσκησε ο Παύλος και την προσεκτική εξήγηση της αποστολής των αποστόλωνσαν αντιπροσώπων του Θεού του Ουρανού και του μεγάλου Θεράποντα Υιού Του, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν οι όχλοι το σκοπό τους.ΠΑ 159.2

Το έργο του Παύλου και του Βαρνάβα στα Λύστρα διακόπηκε ξαφνικά από την κακεντρέχεια ορισμένων Ιουδαίων «εξ Αντιόχειας και ίκονίου,» οι οποίοι μόλις πληροφορήθηκαν την επιτυχία της εργασίας των αποστόλων μεταξύ των Λυκαονιτών, πήραν την απόφαση να τους ακολουθήσουν και να τους καταδιώξουν. Όταν έφθασαν στα Λύστρα, οι Εβραίοι αυτοί κατάφεραν σε λίγο να εμπνεύσουν στο λαό το ίδιο μίσος που ενεργούσε μέσα τους. Με διαστρεβλωμένα και συκοφαντικά λόγια παρέσυραν αυτούς που μέχρι τότε θεωρούσαν θεϊκές υπάρξεις. Τελικάκατέληξαν να πιστέψουν ότι στην πραγματικότητα οι απόστολοι ήταν χειρότεροι από κακούργους και ότι τους άξιζε ο θάνατος.ΠΑ 159.3

Η απογοήτευση που ένοιωσαν οι Λύστριοι όταν τους στέρησαν το προνόμιο να προσφέρουν θυσίες στους αποστόλους, τους προδιέθεσε να στραφούν εναντίον του Παύλου και Βαρνάβα με τον ίδιο έξαλλο ενθουσιασμό με τον οποίο τους είχαν επευφημήσει σαν θεούς. Παρακινούμενοι από τους Ιουδαίους, σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν βία κατά των αποστόλων. Οι Εβραίοι τους πρόσταξαν να μη δώσουν την ευκαιρία στον Παύλο να μιλήσει, προφασιζόμενοι ότι αν του χορηγούσαν το προνόμιο αυτό, θα κατάφερνε να μαγέψει το λαό.ΠΑ 159.4

Σε λίγο τα δολοφονικά σχέδια των εχθρών εκτελέσθηκαν. Τελώντας κάτω από την επίδραση του κακού, οι Λύστριοι καταλήφθηκαν από σατανική φρενίτιδα και αρπάζοντας τον Παύλο, άρχισαν να τον λιθοβολούν χωρίς κανένα οίκτο. Ο απόστολος νόμισε ότι είχε φθάσει το τέλος του. Το μαρτύριο του Στεφάνου και ο σκληρός ρόλος που ο ίδιος είχε παίξει στην περίπτωση εκείνη ξαναγύρισαν ολοζώντανα στη μνήμη του. Γεμάτος πληγές και λιποθυμισμένος από τον πόνο έπεσε κατά Γής και οι εξαγριωμένοι όχλοι τον «έσυραν έξω της πόλεως, νομίσαντες ότι απέθανεν.»ΠΑ 160.1

Κατά τη σκοτεινή εκείνη ώρα της δοκιμασίας, η ομάδα των Λυστρίων πιστών, οι οποίοι με τη διακονία του Παύλου και του Βαρνάβα είχαν ασπασθεί την πίστη του Ιησού Χριστού, έμειναν αφοσιωμένοι και πιστοί. Η παράλογη αντίδραση και ο σκληρός διωγμός από μέρους των εχθρών τους είχε ως αποτέλεσμα να ενισχύσουν την πίστη των καθιερωμένων εκείνων αδελφών. Και τώρα, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο και το χλευασμό, έδειξαν την αφοσίωσή τους όταν μαζεύτηκαν όλοι τους γύρω από το σώμα εκείνου τον οποίο θεωρούσαν νεκρό.ΠΑ 160.2

Πόση ήταν η έκπληξή τους όταν ανάμεσα στις θρηνωδίες τους, ξαφνικά ο απόστολος κούνησε το κεφάλι του και ορθώθηκε στα πόδια του προσφέροντας δοξολογίες στο Θεό. Για τους πιστούς η απρόσμενη εκείνη αποκατάσταση του δούλου του Θεού ήταν ένα θαύμα της θεϊκής δύναμης και φαίνονταν σαν να τοποθετούσε τησφραγίδα του Ουρανού πάνω στην αλλαγμένη τους θρησκεία. Χάρηκαν με ανέκφραστη χαρά και δόξασαν το Θεό με ανανεωμένη πίστη.ΠΑ 160.3

Ανάμεσα στους Λυστρίους που είχαν προσηλυτισθεί και που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες των παθημάτων του Παύλου, ήταν κάποιος ο οποίος αργότερα θα γίνονταν ένας διαπρεπής εργάτης του Χριστού και θα συμμερίζονταν με τον απόστολο τις χαρές και τις λύπες της πρωτοποριακής υπηρεσίας σε δύσκολους αγρούς. Αυτός ήταν ένας νέος που λέγονταν Τιμόθεος. Όταν έσυραν τον Παύλο έξω από την πόλη, ο νεαρός αυτός μαθητής βρίσκονταν ανάμεσα σ’ εκείνους που είχαν σταθεί πλάι στο άψυχο φαινομενικά κορμί του. Τον είχε δει να σηκώνεται, πληγωμένος, σκεπασμένος με αίματα, αλλά με τη δοξολογία στα χείλη επειδή είχε αξιωθεί να υποφέρει χάρη του Χριστού.ΠΑ 160.4

Την επόμενη μέρα μετά το λιθοβολισμό του Παύλου, οι απόστολοι έφυγαν για τη Δέρβη όπου ευλογήθηκαν.Με τις προσπάθειές τους και πολλές ψυχές κατέληξαν να δεχθούν το Χριστό για Σωτήρα τους. Αλλά «αφού εκήρυξαν το ευαγγέλιον εν τη πόλει εκείνη και εμαθήτευσαν ικανούς,» ούτε ο Παύλος ούτε ο Βαρνάβας ήταν ευχαριστημένοι να συνεχίσουν αλλού το έργο χωρίς να βεβαιωθούν για την πίστη των προσήλυτων τους οποίους αναγκάστηκαν προσωρινά να εγκαταλείψουν στα μέρη όπου είχαν πρόσφατα εργαστεί. Έτσι λοιπόν, αψηφώντας τον κίνδυνο, «υπέστρεψαν εις την Λύστραν και Ικόνιον και Αντιόχειαν, επιστηρίζοντας τας ψυχάς των μαθητών, προτρέποντες να εμμένωσιν εις την πίστην.» Πολλοί είχαν δεχτεί τις αγαθές αγγελίες του Ευαγγελίου και γι’ αυτό είχαν εκτεθεί στη μομφή και στην εναντίωση. Αυτούς οι απόστολοι προσπάθησαν να τους στηρίξουν στην πίστη, ώστε το έργο που έγινε εκεί να καθιερωθεί.ΠΑ 161.1

Θεωρώντας αυτή την πράξησημαντικό παράγοντα για την πνευματική ανάπτυξη των νέων προσήλυτων, οι απόστολοι με προσοχή προσπάθησαν να τους περιβάλουν με τις εγγυήσεις που εξασφαλίζει η ευταξία του Ευαγγελίου. Εκκλησίες οργανώθηκαν κανονικά σε όλα τα μέρη της Λυκαονίας και της Πισιδίας που υπήρχαν πιστοί. Ηγετικά μέλη διορίσθηκαν στην κάθε Εκκλησία. Σύστημα και τάξη καθιερώθηκαν για το χειρισμό όλων των ζητημάτων που αφορούσαν την πνευματική ευημερία των μελών.ΠΑ 161.2

Αυτό βρίσκονταν σε αρμονία με το ευαγγελικό σχέδιο της ενσωμάτωσης όλων των πιστών στο Χριστό. Το σχέδιο αυτό ο Παύλος πρόσεξε να εφαρμόσει σε όλο το διάστημα της διακονίας του. Εκείνοι οι οποίοι είχαν καταλήξει να δεχθούν για Σωτήρα το Χριστόσε οποιοδήποτε μέρος με τις προσπάθειές τους, οργανώνονταν τον κατάλληλο καιρό σε Εκκλησία. Αυτό γίνονταν και εκεί ακόμη όπου οι πιστοί ήταν ολιγάριθμοι. Έτσι οι Χριστιανοί μπορούσαν να αλληλοβοηθούνται, ενθυμούμενοι την υπόσχεση, «Όπου είναι δύο ή τρείς συνηγμένοι εις το όνομά Μου, εκεί είμαι Εγώ εν τω μέσω αυτών.» (Ματθ. 18:20.)ΠΑ 161.3

Ο Παύλος δεν λησμονούσε τις οργανωμένες με τον τρόπο αυτό εκκλησίες. Η φροντίδα των Εκκλησιών αυτών απασχολούσε τη σκέψη του σαν ένα συνεχώς αυξανόμενο βάρος. Όσο ολιγομελής και αν ήταν ο όμιλος των Χριστιανών, δεν έπαυε να αποτελεί το αντικείμενο της ακατάπαυστης φροντίδας του. Παρακολουθούσε με τρυφερό ενδιαφέρον τις μικρότερες εκκλησίες, ξέροντας ότι αυτές χρειάζονταν ιδιαίτερη προσοχή για να μπορέσουν τα μέλη τους να στερεωθούν γερά στην αλήθεια. Τους δίδασκε να προσπαθούν να εργάζονται με προθυμία και ανιδιοτέλεια γι’ αυτούς που ήταν γύρω τους.ΠΑ 162.1

Σε όλες τις ιεραποστολικές τους προσπάθειες ο Παύλος και ο Βαρνάβας φρόντισαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Χριστού. Ένα παράδειγμα εθελοθυσίας και πρόθυμης, πιστής εργασίας για τις ανθρώπινες ψυχές. Αγρυπνοι, ζηλωτές, ακούραστοι, δεν σκέπτονταν ούτε τι τους άρεσε, ούτε τι τους βόλευε, αλλά με αγωνία και προσευχή και με ακατάπαυστη δραστηριότητα έσπερναν το σπόρο της αλήθειας. Και παράλληλα με τη σποράτου σπόρου, οι απόστολοι πρόσεχαν να δίνουν πρακτική καθοδήγηση ανυπολόγιστης αξίας σε όσους ασπάζονταν το Ευαγγέλιο. Αυτό το πρόθυμο και θεοφοβούμενο πνεύμα δημιουργούσε στη σκέψη των νέων μαθητών μία ανεξίτηλη εντύπωση για τη σπουδαιότητα του ευαγγελικού μηνύματος.ΠΑ 162.2

Όταν προσηλυτίζονταν άτομα με μέλλον και χαρίσματα όπως συνέβη στην περίπτωση του Τιμοθέου, ο Παύλος και ο Βαρνάβας προσπαθούσαν όσο μπορούσαν να τους δείξουν την υφιστάμενη ανάγκη για εργασία στο αμπέλι του Κυρίου. Και όταν οι απόστολοι έφευγαν για να πάνε σε άλλα μέρη, η πίστη των ανθρώπων αυτών δεν χάνονταν, αλλά μάλλον δυνάμωνε. Είχαν διδαχθεί πιστά την οδό του Κυρίου και είχαν εκπαιδευθεί πως να εργάζονται χωρίς ιδιοτέλεια, με προθυμία και με επιμονή για τη σωτηρία των συνανθρώπων τους. Αυτή η προσεκτική κατάρτιση των νέων προσήλυτων ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην αξιόλογη επιτυχία που σημείωνε η διάδοση του ευαγγελίου στις ειδωλολατρικές χώρες του Παύλου και Βαρνάβα.ΠΑ 162.3

Το πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι κόντευε να τελειώσει. Αφού αφιέρωσαν τις νεοσύστατες Εκκλησίες στον Κύριο, οι απόστολοι πήγαν στην Παμφυλία, «και κηρύξαντες τον λόγον εν Πέργη, κατέβηκαν εις Αττάλειαν και εκείθεν εις Αντιόχειαν.»ΠΑ 163.1