Thời kỳ kinh hoàng

Một trong số những kẻ bị bắt là một người đàn ông nghèo thường đi kêu gọi các tín đồ đến nhóm họp ở nơi bí mật. Bằng cách đe dọa đưa lên giàn hỏa ngay tức khắc, họ buộc ông phải dẫn các đặc phái viên của giáo hoàng đến nhà của những người theo đạo Cải Chánh trong thành phố. Hoảng sợ cảnh chết thiêu, ông đồng ý phản bội anh em đồng đức tin. Morin (là trinh thám của hoàng gia) cùng với kẻ phản bội dẫn đoàn đi chầm chậm và lặng lẽ qua các đường phố. Khi họ đến nhà của một người theo nhóm Luther, kẻ phản bội không nói một lời mà chỉ ra dấu. Đám rước dừng lại, quân lính xông vào nhà, kéo cả gia đình ra khỏi nhà rồi xiềng xích họ lại, đám người khủng khiếp ấy tiếp tục đi tìm các chứng nhân khác. “Morin khiến cho cả thành phố run sợ... Đó là khoảng thời gian kinh hoàng”. (D’ Aubigné, book 4, chapter 10)TTL 102.5

Các nạn nhân bị xử tử bằng hình thức tra tấn dã man, những kẻ hành hình yêu cầu chỉ đốt lửa nhỏ để kéo dài sự đau đớn cực độ về thể xác của nạn nhân. Tuy nhiên, họ đã chết như những anh hùng, lòng trung tín của họ không hề lay chuyển, tâm hồn họ bình an. Những kẻ bắt bớ cảm thấy chính chúng mới là kẻ bại trận. “Cả thành Paris có thể thấy được bản tính của những người mà đạo lý mới đem lại là gì. Không có tòa giảng nào sánh ngang giàn hỏa của người tử vì đạo. Niềm vui thanh thản chiếu rõ trên gương mặt của những Cơ Đốc nhân này trên suốt đoạn đường họ đi qua... đến nơi thi hành án... cách bênh vực bằng phương pháp hùng biện hấp dẫn không cưỡng lại được nhân danh tin lành”. (Wylie, book 13, chapter 20 ).TTL 103.1

Những người theo Cải Chánh bị vu khống là âm mưu sát hại người Công giáo, lật đổ chính phủ và giết vua, nhưng kẻ vu khống không thể cung cấp được một bằng chứng nào cho luận điệu giả dối của chúng. Những cuộc tàn sát đối với tín đồ Cải Chánh vô tội đã chồng chất lên giống như một món nợ khổng lồ có hạn phải trả vào mấy thế kỷ sau, nó tận diệt những kẻ vu cáo như đã báo trước cho vua, chính phủ và thần dân của vua. Nhưng thủ phạm thực hiện việc này lại là những người không theo đạo và chính những người ủng hộ giáo hoàng. Vì đàn áp những tín đồ Cải Chánh mà nước Pháp phải nhận lại những hoạn nạn thảm khốc.TTL 103.2

Hay nghi ngờ, không tin cậy và nỗi khiếp sợ bấy giờ lan tràn khắp mọi tầng lớp xã hội. Hàng trăm gia đình trốn khỏi Paris, tình nguyện sống lưu đày khỏi quê hương xứ sở. Trong nhiều trường hợp, hành trình của họ là dấu hiệu đầu tiên chứng tỏ họ có cảm tình với đức tin Cải Chánh. Những người ủng hộ giáo hoàng nhìn xung quanh mình, kinh ngạc nghĩ lại họ đã vô tình bỏ qua “những kẻ dị giáo” sống giữa họ.TTL 103.3